Katalog

SİHİRLİ DEĞNEK Çocuklar İçin Kitaplar Hazırlayan: Nilay Yılmaz Sihirli Değnek, bu hafta Çanakkale Savaşı’na dokunuyor... Üzerinden 90 yılı aşkın bir süre geçti. Çanakkale Savaşı üstüne neler yazılmadı ki! Tarih, romanlardan bu kez de çocuklara ve gençlere sesleniyor... Çanakkale Destanı Bilgin Adalı, Büyülü Fener Yayınları, 2006, 80 sayfa Resimleyen Mustafa Delioğlu Demir Misketler Handan Derya, Epsilon Yayınları, 2006, 128 sayfa Çanakkale İçinde Vurdular Beni İsmail Bilgin, Erdem Yayınları, 2005, 216 sayfa Resimleyen Reza Hemmatirad Şafakta Yanan Mumlar Serpil Ural, Bilgi Yayınları, 2003, 158 sayfa “Çanakkale Destanı”, savaşları ve savaşanları, düşman değil, insan kimlikleriyle öne çıkartan; savaşa, insana ve tarihe çok farklı bir gözle bakan; şiir diliyle savaşı ta derinliklerde duyumsatan bir kitap... “Demir Misketler”de, Brüksel’de yaşayan Tuğrul’un yıllar sonra annesinin ve babasının memleketi Çanakkale’yi tanıma fırsatı bulması, tarih yolculuğuna çıkması anlatılıyor... “Çanakkale İçinde Vurdular Beni”, savaşın isimsiz kahramanlarını gün ışığına çıkartıyor... “Şafakta Yanan Mumlar”da dedeleri karşı saflarda çarpışmış Avustralyalı ve Türk iki genç kızın savaş, barış ve özgürlük kavramlarını sorgulayan öyküleri anlatılıyor... Savaşlar, savaşları anlatan filmler, öyküler bitmedi, bitmeyecek. Gerçek savaş kendi içimizde ise, bize barışı getirecek olanları beklemek niye? cuk sakat, 12 milyon çocuk evsiz, 1 milyon çocuk ise annebabasız… “Bebeklerin Ulusu Yok”… Hangi ülkede yaşarsa yaşasın, hepsi çocuk, çocuklarımız… Savaşı anlatıyoruz... • “Kuyudaki Asker”, Hidayet Karakuş, Bilgi Yayınevi • “Elimi Bırakma Anne”, Hamdullah Köseoğlu, Tudem Yayınları • “Trigotlar”, Nuran Turan, Kültür Bakanlığı Yayınları • “Zlata’nın Günlüğü”, Zlata Filipoviç, Bulut Yayınları • “Kosovalı Kız Zana”, Alice Mead, Papirüs Yayınları • “Yeşil Parmaklı Tistu”, Maurice Druon, Can Çocuk • “Soykırım Çocukları”, Laurel Holliday, Bulut Yayınları • “Anne Frank’ın Öyküsü”, Carol Ann Lee, Bulut Yayınları • “Hani Dünya Kocamandı”, Haz. Melike Gündüz, Sema Devir, Zümra Küçük, Şamil Kucur, Erdem Yayınları Kısa Kısa... “Lines in the Sand, New Writing on War and Peace”, Ed. Mary Hoffman, Rhiannon Lassiter, 2003, UNICEF. Savaş ve Barış... Dünyanın dört bir yanından yüz elli sanatçı çocuklar için buluştu. Kimisi öykülerde, şiirlerde, kimisi de çizimlerde savaşı ve barışı anlatmaya çalıştı dünya çocuklarına... Projeye İngiltere, Avustralya, Belçika, Kanada, Fransa, Yunanistan, Türkiye, Japonya ve ABD katıldı. (Yazarlar) Aytül Akal, Aysel Gürmen ve Ayla Çınaroğlu; (çizerler) Mustafa Delioğlu ve Ender Dandul bu çalışmaya Türkiye’den destek veren sanatçılar... Editörler, kitabın önsözünde dünya çocuklarına bakın nasıl sesleniyorlar: “Okulda savaşın ne demek olduğunu, siperin ve gaz maskesinin ne işe yaradığını öğreniyorsunuz. Acaba İkinci Dünya Savaşı’ndan beri dünyada kaç savaşın olup bittiğinin farkında mısınız? Nijerya, İsrail, Afganistan, Kuveyt, Kosova, Ruanda, Vietnam, Falkland Adaları, İran ve Irak gibi yerlerde, bombalar, mermiler ve mayınlar çok kötü işler yaptılar. Ama bunları tek başlarına gerçekleştirmediler; uçakları insanlar uçurdu, tetikleri insanlar çekti ve mayınları yine insanlar yerleştirdi. Olanları televizyon haberlerinde izleyip, onları aksiyon filmlerindeki görüntü efektlerine benzetmiş olabilirsiniz. Ancak gördüğünüz, makyözlerin işi değil, o, gerçek kan. Ve insanlar yere düştüklerinde bir daha kalkamıyorlar. Tıpkı sizin gibi onların da canı acıyor ve yarası kanıyor. Bu antolojiye katkıda bulunan yazarlar ve çizerler, son elli yılda dünyada neler olup bittiğini sizin de bilmenizi istiyorlar. Amaçları, sizi gelecekle ilgili umutsuzluğa sürüklemek değil. Bugünün çocukları olarak, sizler, bu işi durduracak güce sahipsiniz. Büyüdüğünüz zaman dünyayı, sizler, daha barış dolu bir yer yapacaksınız”. “Öğrenme Stilleri”, Prof. Dr. Münire Erden Dr. Sertel Altun “Etkinlik Temelli İlkokuma ve Yazma Öğretimi”, Doç. Dr. Süleyman Çelenk “Yeni Yaklaşımlar Işığında İlköğretim Bilim Öğretimi”, Doç. Dr. Gülşen Bağcı Kılıç “Etkinliklerle Türkçe Öğretimi”, Prof.Dr.Sedat Sever Öğ. Gör. Zekeriya Kaya Ar. Gör. Canan Aslan “Etkili Okul Yöneticiliği”, Prof. Dr. Mehmet Durdu Karslı “Öğrenme Beyinde Nasıl Oluşur”, Dr. Bülent Madi “İlköğretim Okullarında Yönetim ve Kalite”, Prof. Dr. Hoşcan Ensari Yüksel Gündüz “İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları”, Prof. Bülbin SucuoğluDoç. Dr. Tevhide Kargın “İlköğretimde Bilişim Teknolojileri”, Prof. Dr. Petek AşkarDoç. Dr. Arif Altıun “Eğitimli Akıl”, Howard Gardner “Sınıf İçi Ölçme Değerlendirme Teknikleri”, Prof. Giray Berberoğlu Son zamanlarda, yaratıcılık, çoklu zekâ, aktif öğretim, öğrenci odaklı eğitim, keşfederek öğrenme vb… kavramlar, ifadeler eğitim alanında sıkça dile getirilir oldu. Eğitim sistemi içinde herkes bir arayış içinde. Ezberci, otoriter, öğretmen odaklı eğitim sistemimizin sınırlarını kırmaya uğraşıyoruz. Tek tip önlükler altındaki çocukların hepsinin aynı özelliklere sahip olduğu, aynı şekilde öğrendiği, aynı şeylere ilgi duyduğu düşüncesi giderek anlamını yitiriyor. Günümüzde artık bilgi ile yüklü insanlardan çok yaratıcı beyinler aranıyor. Düşünen, sorgulayan, eleştiren, çözüm üreten ve bunları en iyi şekilde ifade eden insanlara her alanda ihtiyaç duyuluyor. Bunun sonucu olarak bu konuda öğretmenlere yol gösterici olabilecek, yeni anlayışa hizmet eden yayınlar kitapçı vitrinlerindeki yerlerini alıyorlar. Morpa Kültür Yayınları da öğretmene yardımcı olabilecek 15 kitaptan oluşan böyle bir dizi kitap çıkardı. Bu dizi içinde dersleri değişen yeni anlayışa uygun biçimde işlemede yol gösterici, ilginç örneklerle destekleyici kitapların yanı sıra idareci konumundaki eğitimciler için de kitaplar yer almakta. Örneğin ele aldığımız bir “Etkinliklerle Türkçe Öğretimi” kitabında birbirinden güzel okuma parçaları ve bu parçalar üzerine hazırlanmış çeşitli etkinliklerle güzel dilimizi kullanmanın inceliklerini keşfediyor çocuk. Bir başka çalışmada, çocuk ve gençlik edebiyatının önemine değinen “Çağdaş Çocuk Yazını” annebaba ve öğretmenlere eleştirel bir yaklaşımla ve örneklerle kitap seçiminde yardımcı olabilecek kriterlere değiniyor. “Yaratıcı Yazma” bir şeyler yazma hevesi içinde olanlara verdiği küçük ip uçlarıyla cesaretlendiren bir kitap. Öğretmenin sınıfında öğrencileriyle kullanabileceği yöntemler aynı zamanda kendisine de yazma konusunda yol gösterici olabilir. Sonuç olarak, mesleki yaşamında yeni arayışlar içinde olan, bilgiyi çocuklarla birlikte yeniden üretmeyi hedefleyen, daha da ötesinde kendisini geliştirmeyi ilke edinmiş her öğretmenin yararlanabileceği bu dizi kitapçı vitrinlerinde sizleri bekliyor. neğimle şirin kedinin bütün bu yaşadığı olayların rüya olmasını ve bu korkunç rüyadan bir ders almasını sağlardım. (Özge’cik, keşke okuduğun kitabın adını da yazsaydın. Bulup okumamız kolay olurdu... Hediyen yola çıktı. Yine yaz, olur mu?) “Yıldız Tarihi”, Ayçe Abana, Don Kişot Güncel Yayınlar, 2005 (Tek Perdelik Oyun, 812 yaş) Sevgili Arkadaşım, Son mektubunda gezegenleri ve güneş sistemini iyi bilmediğin için kırık not aldığını yazmıştın. Sana bir kitap yolluyorum. Bu kitabı okuyup bitirdiğinde, Mars, Jüpiter, Uranüs... hepsini sular seller gibi ezberlemiş olacaksın. Hatta sizin okulda drama kolu varsa, bu oyunun sergilenmesi için öneride bulun. Göreceksin, hem eğitici ve öğretici bir oyun, hem de sahneye uygulanması çok kolay. Biz geçen dönem bu oyunu oynadık, o yüzden gezegenler bölümünden sınıfça çok yüksek not aldık. Yalnız, bu kitabı yollayacağımı öğrenince, Türkçe öğretmenim sana bir uyarıda bulunmamı istedi. Kitaptaki karşılıklı konuşmalar, sanki okunur gibi yazılmış. Bak örnek de vereyim: “bakıyim (bakayım) / n’oluyo (ne oluyor?) / di mi? (değil mi?) /uzatmıyım (uzatmayayım) ne yapıcaz? (ne yapacağız?) / bi (bir) / biliyomuşsun (biliyormuşsun) / gidiyim (gideyim) / gidicez (gideceğiz) / özür diliycek (özür dileyecek)”. Öğretmenim diyor ki, biz çocukların anadilimizi doğru öğrenmemiz için, kitapların hatasız bir dille yazılması gerekirmiş. Aksi halde, yanlışı göre göre dilimiz bozulurmuş. Öğretmenim böyle deyince, bu konuyu bir de drama öğretmenimle konuştum. Sonuçta bu bi oyun (pardon “bir” oyun...), sahnede oynarken, gerçekten de “uzatmıyım”, “gitcez”, “geliyo”, “bakıyim” diye konuşuyoruz. Drama öğretmenim “Tiyatro oyunlarının metinleri öncelikle yazınsal bir yapıttır,” dedi. “Yöresel ağızlardan seslenişlerde küçük bölümlerin sesletime uygun yazılması kabul edilebilir, ancak tüm metne uygulanması doğru değildir.” Sonra da güldü ve dedi ki, “Sözcükler sahnede seslendirileceği şekilde yazılırsa eğer, yönetmenler ne iş yapacak?” İşte bööle sevgili arkadaşım. Bakıyim bana bi daa ne zaman yazcan... Bi yanlışım varsa ben de özür diliycem. Böyle yazmak kolay aslında ama drama öğretmenime de iş bırakcaz di mi? Hem bilirsin, derslerden en çok Türkçe’yi severim ben Sevgilerimle, Mektup arkadaşın Aytül Akal g Savaş ve Çocuk • Dünyada her iki çocuktan biri şiddete maruz kalıyor. • Çoğunluğu 15 yaşın altında 250 bin çocuk ‘asker’. (20012004 yılları arasında 20 ülkede meydana gelen silahlı çatışma ya da savaşlarda çocuklar aktif olarak cephede mücadele ediyor.) • 19902003 silahlı çatışma sayısı: 59 / Ölen çocuk sayısı: 2 milyon (Çocuk ölümlerinin nedeni % 5 travma, % 95 açlık ve hastalık.) Silahlı çatışmalar ve insan hakları ihlalleri yüzünden evlerini terk etmek zorunda kalan çocuk sayısı: 20 milyon… 12 milyon çocuk savaş travmalı, 6 milyon çoSAYFA 38 MEKTUBUNUZ VAR! Özge İnce (İkieylül İlköğretim Okulu 3/C, Eskişehir) Günlerden bir gün şirin kedi oyuna dalmış. Ama oyununu bitirdikten sonra canı sıkılmaya başlamış. Hizmetçi çöpleri atarken hemen dışarıya kaçmış. Hizmetçi şaşırmış. Ama şirin kedi dışarı çıkınca çocuklar onu ensesinden tutup canını yakmışlardı. Başka kedilerle arkadaş olmaya çalıştı ama nafile. Başka kediler onu yanlarında istemediler. Sonra sahibinin sesini duyan şirin kedi hemen kucağına atladı. Yaşadıklarından dolayı çok korkmuştu. Sahibini görünce her şeyi unutmuş ve kendisinin bu aileye ait olduğunu anlamıştı. Ben burada sihirli değ KONUK SİHİRLİ DEĞNEK Dr. Nihal Kuyumcu Morpa Yayınları’ndan Öğretmenler İçin Bir Dizi Kitap… “İlköğretimde Eğitici Drama”, Doç. Dr. Alev Önder “Çağdaş Çocuk Yazını”, Doç. Dr. Selahattin Dilidüzgün “Yaratıcı Yazma”, Prof. Dr. Zehra İpşiroğlu “İlköğretimde Materyal Kullanımı”, Doç. Dr. Servet Bayram Güneydoğu Okuma Şenlikleri devam ediyor... Bir gül daha soldu... Can Yayınları’nın sahibi, yazar Erdal Öz’ü yitirdik. Ama ardında bıraktığı pırıltılar hiç solmayacak... Can Çocuk, GAP İdaresi ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliği ile yürütülen “Bölgesel Kalkınmanın Güçlendirilmesi ve Bölgedeki SosyoEkonomik Farklılıkların Azaltılması Programı – Aşama II” kapsamında, Gaziantep, Şanlıurfa ve Batman ilerinde yürütülen “Sokakta Çalışan Çocukların Rehabilitasyonu Projesi” kapsamında Okuma Günleri devam ediyor. Batman, Gaziantep ve Şanlıurfa’da sokakta çalışan çocuklar için kurulan merkezlerde kütüphaneler oluşturuluyor. Okuma günleri, yazarların ve tiyatro sanatçılarının katılımıyla haziran ayına kadar devam edecek... Sihirli Çocuk Dergileri! Kırmızı Fare (http://www.mavibulut.com.tr Ebe Sobe (http://www.ebesobe.com) Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresi Cad. No: 47 Bilgi Üniversitesi, Dolapdere/İstanbul [email protected] Tel: 0212 236 78 42 0212 311 51 82 CUMHURİYET KİTAP SAYI 848