Katalog

Türkçe Cünlükleri » "* / Zmt Feyza Hepçilingirler î2Elöm, Safe A hmet Yorulmaz'ın "Girit'ten Cunda'ya" (Remzi Kitabevi, 2003) adlı romanını yazın okumuştum. Sonra "Ayvalık'ı Gezerken"in yeni baskısı beni çok heyecanlandırınca romanı bırakıp onu yazdım. Notlar almama karşın roman, okuduğum zaınanın sıcaklığını yitirmeye başladı; tümden unutmadan yazmalıyım izlenimlerimi. "Girit'ten Cunda'ya", "Savaşın Çocukları" ve "Kuşaklar ya da Ayvalık Yaşantısı" romanlanndan sonra, bir üçlemenin son romanı. Bu üçleme beni çok ilgilendiriyor; çünkü ailemin bir kanadını Girit'ten, ötekini Midilli'den, doğup büyüdükleri topraklardan kopararak Ayvalık'a getiren büyük nülus mübadelesinin üzerine kurgulanmış romanlar bunlar. îlk ikisini de çok dikkatlc okıımuş, hatta o zaman da bir şeyler yazmıştım haklannda. Son romanı da dikkatle okııdum. Kökeninde Giritlilik bulunan herkese geleceği gibi, bana da yakın gcldi roman. Filiskünlerin kokusundan, demir taratan leknelerden söz ettiğinde, Cîirit mânılerinden, halk türkülerinden alıntılar yaptığında, hele babaanncmin ezbcrc okuduğu Girit destanı "Erotokritos'a (s. 71) değindiğinde romancı olmanın ötesinde, ailemin uzak gcçmişini canlandıran bir destancı yerine geçti Ahmet Yorulmaz. Bu duyguya kapılmamda, anlatmaya başlarkcn, "Önce, Haralambos'un annesi, görkcmli Kira Marigo'dan söz etmek gerekir." demesinin de etkisi vardır kuşkusuz. Yalnız bu 1 laralambos adına ısınamadım bir türlü ve romanın sonuna kadar Haralombos'u yakışıklı bir erkek olarak canlandıramadım gözümde. Sesin kulakta bıraktığı izleninıin yani sıra Reşat Nuri'nin "Bir Kadın Düşmanı "ndakı "Homongolos "u çağrıştırmasından olmalı, Haralambos'un "antik vazolardaki, fresklerdeki erkekleri andıran fiziği "nden sözedilirken bile, her Haralambos dendiğinde, benim gözümde çam yarması gibi bir tip canlandı. Yazarın, Fransızca öğretmeni Kir Ahillea için, "taşıdığı isimle uyuşmayan" dediği gibi, ben dc Haralambos'un yakışıklılığını taşıdığı isimle uyuşturamadım bir türlü. Delikanlıya bu adın, babasının "Hasanaki" olan adına ııysun diyc, "ha" heccsiyle başladığı için verildiği (s. 49) açıkiaması da bir "ha " hecesi uğruna delikanlının yakışıklılığının feda cdildiğini düşünmcme engcl olamadı. Yazdığını okumak, yazar hakkında yazdığından fazla bilgi edinmemizi sağlar ya, Ahmet Yorulmaz'ın kitapları okunduğunda gözc ilk çarpan şeylcrdcn biri yemeğe, özellikle Girit yemeklerine olan merakı. tlk romanda da bir çeşit kabak böreği olan "koloçitha "nın tarifini vermişti; bu romanda da dcniz ürünlerine düşkün ağızların suyunu akıtacak tarifler var. Kişi vc ycr adlarının gerçek olması bir belgesel havası da katmış romana. Avukat Vefik Bartu, Singer Ali Ülgen gibi adlar verilip Orfanoz'un kahvehane sinden söz edildiğinde roman bitip çocukluğum başladı sanki. Ayvalık konuşmasının kendinc özgü söz dizimi, vurAhmet Yorulmaz'ın "Clrif ten Cundava" kitabı, "Savaşın çocukları" ve "Kuşaklar ya da Ayvalık Yaşantısı" romanlarından sonra, bir üçlemenln son romanı. guyla soru anlamı kazandırma gibi özellikleri de yansımış kitaba. "Yani sormaz mısın bana, bizimkilcrden önce başka ırklar, başka kavimler yok muydu orada? " (s. 156), "Kira Marigo nasıl, iyi midirbari?" (s. 188), "Kimdirkız, Aşşe'nin kızı Hanife'nin yanındaki oğlancık?" (s. 198) gibi. "Dekolte edebiyatın ünlülerinden Maupassant"dan (s. 41), "dekolte oyıınlar sergileyen tiyatrolar'dan (s. 103) söz ederken "dekolte" sözcüğünü belki "müstchcen" dcğil; ama "açık saçık, seksi" yerine kullanıyor Ahmet Yorulmaz. "Girit'ten Cunda'ya" romanının alt başlığının "ya da Aşkın Anotomisi" olmasının gizi de roman okununca çözülüyor. Sevişmc sahneleri bol, epeyce "dekolte" bir roman olmuş sevgili Ahmet Ağabey'in romanı da. jgiAPYAYIN TARIHIN ve MITOLOJININ E fo " • LARINI YAYiMLAtMKoma.ua • 18 Brifit, Pazartesi ( £ £"1 armısak" mıdır, "sarımsak" mı? ^ ^ tnsan Ayvalıklıysa bu sözcük, Cx soğanın kardeşi olan yumru biçimindeki bitkinin adı olmaktan daha çok önem taşır. Ayvalıkta plajların, yazlıkların bulunduğu yerleşimin adı, "Sarmısaklı" aslında; ama bütün levhalarda, oraya işleycn otobüslerin üzerinde "Sarım saklı" diye yazar. Dil Demeği'nin (Demek ki eski Türk Dil Kurumu'nun) Yazım Kılavuzu'nda vc sözlüğündc sözcük "sarmısak", ama ycni TDK'nin Yazım (pardon, "îmla"; hatta öyle de değil, "Imlâ") Kılavuzu'nda "sarımsak". Neden böyle yapıyor TDK? Yıllardır bu sözcük "sarmısak'ken niye "sarımsak" oluyor? Bilgisayarların "Microsott Word " programındaki yazım kılavuzu da "sarımsak"ı doğru saymış, ben "sarmısak" yazdıkça düzcltip bütün "samıısak"ları "sarımsak" yapıyor. Bu düzeltme programı, bugünkü Türk Dil Kurumu'nun önerileri doğrultusunda mı hazırlanmıştır; bugünkü TDK'nin "lmla Kılavuzu" mu esas aiınmıştır, bilmiyorum. Yazarken insanı çileden çıkardığını biliyorum yalnız. "Geçmek" eylemi ve ondan türeyen sözcüklerin tümü yanlış sayılıyor. " Ya" diye bir sözcüğü kabul etmiyor ve altını çiziyor. "Ya da" sözünü de "yada" diye yazarsanız doğru sayıyor. Olur mu öyle şey? "Veya" tck sözcüktür; ama "ya da" iki küçük sözcükten oluşan bir bağlaçtır. Yazarken beni çok sinirlendiren bir başka durum da şu: Tırnak içine aldığım bir aktarma tümcesinden sonra nokta koymuşsam küçük harfle başladığım ve zaten öyle başlamam gereken "diye, dedi, demiş" gibi sözcüklerin "d "si otomatik olarak büyüyor. İyi; ama bu konudaki kuralımız da "Tırnak içine alınmış aktarma tümcc lerinden sonra nokta konur." Değil midir? Iştc göstermek istediğim yanlış bu: Beş sözcük önceki "değil" niye büyük harfle başladı? Bıınıı ben yapmadım, bilgisayarım yaptı. Eğer tümceyi ".. .nokta mı konur?" diye, yani soru işaretiylebitirseydim "d"yi büyütmeyecckti (Zaten büyütmedi). tşte bu uygulama yüzünden tümcelcrın ortasında büyük harller görülmeye başladı. Nerden alınmışsa bu program, kimler yapmışsa lütfen düzcltsin, düzeltil "DUR! KULAK VER DINIE BENİ. İÇİNDEKİ ATIS SENİ YAKMAKTA, BU YUZDİN AKIIN GERİDE, YÜREĞİN ÖNDE!.." 1 KITAPVAYIN • " ' YURT Dağıtım : Dost C0.312) 432 48 68 Pazarlama : Bilgi (0.312) 229 18 66 K İ T A P SAYI 7 6 8 SAYFA 25 • ı C U M H U R İ Y E T