Katalog

etkılemii, ıyı dc almu\ Yanılıyonam duzelt Soyledığım gıbı her defasında ycnı bır dıl kuıniam gerekıyor () dılı araıken kıtabı mın bıçımı yavaş yavaş kcndını hıssettırır bana, Dcmek ıstedığım, bır yazma yolu tutturmuşum, bıı değışmıyor Zaten edebı vat dedığımi7 nedır kı tmgelerın, scvgıle rtn dılde karşılığını bıılup so/cuklerle bır kuş vapmak 1 uhal bır •jcy soyledığımın tarkındayım bılerck soyledım, yanı bır kuş gıbı, kcndı başına havada, sonsuz boşlukta, var olabılccek butunlukte hassasıyettc bır şev yapmak Dıger varlıkların dışlamayaca ğı yanlanna kabul edeceklcıı bıı şey lnce bır dengcde duran bır kaya kutlesının bıle Sadccc ınsanların elını değıl, dağların do ruklarına da yakışabılecek ahenktc bır şey Htr deiasında bunu yapmaya uğraşırım, elımdcn boyle bır şey çıksın ıstcıım tlham, ba/en Akddcmı den gelır, ba/en gecekon dudan Neyse senın hayatın yaşadığın, escıını onıın ıçinden bulup gkarırsın Akddcmı /aten baştan roman du/kmınde kurıılmuş bır yer Bıı işınıı kolaylaştırdı, bcn orada yaşıyorıım, yıllaıdıı, Gumuşluk Akadcmısınden soz ettığımde hayatımdan soz etmış olııyorum, daha once yaptığım dd bundan iarklı bır şey değıl Gete Dersle rınde dc yaşamınıdan so7 edıyordum, Aşk ışarctlcrı nde de Bılınçlı ve tradı olarak unutmakunultur mak mtmıkun mu sevgılı Latıfe ^ Ya da unııt mak gc n klı mı > tradı bır unutma kendı tart hıııdı n / ımlıgındı n vı yaşamdan vazgeçnuk dığıl ııııdır' Unutma, ınsanın yaptıgı bır şey Kendı tarıhımızı oyle bır !;ey varsa tabu, unutarak yaptıgımı?! duşunuyorum larıhımıze, ka baca, anılatımı/ vc anılaıımı/a daır hkırlcrı nuzın topl.ımı deısek, bıı toplam nerede loplanmı^tır Unııtmanın boşluğunda Şımdı ıınutuyoru/ kalanlardan kendımıze bıı t uıh yapıyoruz larıhımız unutmayla bıçımlcnınış Yanı boyle bır şey, bı/ım ha beıımı/ olmadan başınııza gelıyor olabılır an* Bcncc olamaz lıayır Uğraşa ugraşa yapıvoıu/ bı/ bu unutma denen şeyı Bır \ont da kıtabıtı konuya bırt bır uy gun dıi)cn kapa&ı nzerıne Kapaktakı hey htlhana («/• bıldık gelıyor Lenın ın, devrı mın hı ım n oncesınde gızlılık koşullannda ya^adıg'ı urmanda kıtap okurktn gosteren hıykdını btnzıyor Kapak da tarıhselunut maya başlı başına bır gonderme mı yoksa? Bu sualtı fotoğrafı, evet, adı, Ge^mı şın Derınlıklerınde Lenın heykelı Ne ydzık kı oyle Son yılldrda i(,ımi/:e oyle duygular <,oktu kı, dıl yetersi7 kalıyor Doğrusunu ıstersen, ınsan artık benım go ^ııme geçmışle gelecck arasında unutma nobctı tutan bır canlıymış gıbı gorunmeye başladı YAŞUUĞA HAZIRLIK! O klauk soruyu sormadan geçemeyt agım Yenı bır bazırltg'ın, yazmaya b{işladıg*tn, ya da surdurdug'un bır şey varmı* Doğrusu ne yazacağımı, na sıl yazacağımı ben de merak rak edıyoıum Ontc bu kıtap benı nereye bıraktı haya tın zamanın neresınde yım ona bır bakacağım herhalde Şoyle son bırkaç yıldır, vazıp dur dıığum bır şey vaı tçım de, benı yaşlılığa ha/ırlayaca ğını onc sııren bır kocakarı uyandı Bır yaştdiı bonrd, bazı ka dınların îçinde uyanırmış sozde, bu kocakarılar Bınlerce yıllık ka dın bılgısıyle konuşuyor, sesı yok, benım sesımle Ama bır adı var Muhıbc Ashnda bır suru adı var, çunku geçmış 7amanlarda pek çok kadının ıtınde uyanmış ışte son bııkaç yıldıı da benımle beraber Muhıbc vle konuştukları mızı ya/ıvoııım epevce bır /aınan dır Belkı buna hı/ vcınım, belkı de duşuncclcıını /ıhnıın başka bır şeye çekılır, henuz bılmıyo rum Yazdığım oykııler var, do ner, onları toparlarım belkı • Unutma Bahçesi'nde unutulmayanlar O Oya BAYDAR atıfe Tekın'ın Unutma Bah(,e sı'nı okurken, once, yazarın bır buredır aradığı yenı dıl ve anlatımı bu romanda buldıı ğıınıı du^undum, sonra da bu dılın ger (^ek bır edebıvat dılı oldugunu Bılge Karasu'nun ââ tarklı ycrlerden gelerck ulaştığı, bana gorc en ıyı omeğı U?un Surmuş Bır Gıınun Akşamı olan has edebıyat urunlerınden bırı Kımılerının, "Edcbıyatın hası, gerçeğı talan olma/, bunlar gerıde kaldı Kıtap ınce olmalı, rahat okunmah" turunden değerlcndır melerını duyar gıbı olsam da, okur ola rak ıyı edebıyatın peşınden gıtmeyı, ya zar cılarak da dalgalara kaışı vıı/mevı goze almalıyu, dıye duşunuyorum Unutma Bahçesı bu konulaıda konuş mak ıçın ıyı bır ornek Latıfe Tekın'ın romanında, ozel bır mekânda, unutmayı oğrenmek ve unut mak ıçın bır araya gelmış ınsanlar var, bır de aynı yere, bahçıvanlık yapmaya gelmış doğal ve geveze bır adam L Ronıanın en yaşayan, en ıyı ışlenmış, konuvu biırukleyen kahramanı o Unut mak ısteyenler, geçmışlerınden, eskı çevrelerınden, yaşamlarından, 'olmuş oldukları' kışıden kaçmaya çalışıyorlar, geçmış yaşamlarını anlamsı/ ve dayanıl maz buluyorlar Pekı yaşamlanna yenı bır anlam kazandırmak îbtıyorlar mi'1 'Unutmak' yaşamın anlamını sorguJa manın da bıı anlamı olmadığının meta foru mu' Unutmak olanakiı mı? "Unu tacağımı/ hıçbır şey kalmayana dek her şeyı unutabılsek tanrıyla karşılaşacağız ama oraya kadar unutmayı beceremıyo ruz bır turlu", dıyor romanın, aynı zamanda anlatıcı olan karakterı Tebessum "Madem anılar bı/ım atıklarımızmış, unııtmanın sonıına var, anlarsın dıyor Unutma Bahçcsı'nın aksı, nemrut, kendı valnızlığına gomulmuş kurucusu Şeret İNCE BİR HUZUN Bu gırıft sorunlar ve anlam arayışı, buyuk laflarla, çetrefıl fclsefı konuşmalarla değıl, fırça darbelerıyle, gundelık, naıf go/lemlerle, geçerken soylcnıverıl mış gıbı yumuşauk aktarılıyor Latıfe Tekın'ın dılı, alabıldığıne doğal, ya lın, ama bır o kadar da şurlı, ya zarın yabancısı olmadığımız mızah duygusu yer yer ken lını gosterse de cumlele rın altından ınce bır hu zun akıvor O çok o/lenen unııtmanın verdığı huzun belkı Bu dıl ve anlatım ucuzcıı bır ya/aıın elıncle kolavca fan tastık bır kuıguya donuşebılecek ve de gerınden çok şey yıtııcbılecek bır met nı, hem gerçek hayatla hem de geıçek edebıyatla buJuşturuyor Romanın anlatıcısı Tebessum dığerlc rınden bıra/ tarklı konumda, Bahçe'nın oluşmasında pay sahıbı Bu unutma merkezınde gerçekten unutmaya çalı şan, bunu bır olçııde başaran, unutma nın hu/nunu de dııyan o belkı Bah çe'nın esah kurucusu îjeret ıse, okuıda, unutamayan ve bunun ofkesını vaşayan bu ınsan ı/lenımı uyandırıvor Saısıcı buyuk olaylaıın, polısıve bır entrıkanın, alışılmış çarpıcı surııkleyıcılık oğeleıının buJunmadığı roman, yazarın anla trm ustalığıyla, sankı bunların hepsı var mışçasına baştan sona merakla okıınu yor Anlatıcının, aktarırken çızgısel bır za man ızlememesı, onun hayalındekı ım gelerle gerçeklığın sınıılarının mıığlak tutulup okurun alımlamasına bırakıl ması, bunun da hıçbır zorlama ve ya paylık olmadan başarılması anlatım us talığının belırgın gostergelerı Ornek Orada bır unayet ışlendı de anlatitının unutma tutkusuvla unutuldu mu, yoksa unutmak kadar hayalleı varatmaya yat kın beynımı/ın bıı yanılsaması mı^ "Katıl bahçıvan" klışebine yapılan mu 1 zıp bır atıf mi' Ya da hıçbuı YEHİ BİR BOYUT.. Roman, Tebessum'un bıııncı tekıl şa hıs anlatımıyla sunıyor Kolay ve sıcak goaınen "ben" anlatımının, yazara nasıl tuzaklar kurduğunu bılenlerdenım "Ben" dıye anlatan kahramanlar, bınnci tekıl şahısla, vanı kendı sesleııvle konıı şarak oncelıkle kendılcrını, sonra da gorduklerını, hıssettıkleıını, duşunduk lerını kendı go/leııyle, kendı yorumlarıy la aktarırlar Unutma Bahçesf nın anlatı cısı ıse, kendını değıl Bahçe'de olııp bı tenlerı, otekıleıı anlatıyor Uzaktan sey redıp aktaımakla yetınen bır tanık gıbı, ashnda baş kahraman olduğunu hısset tırmeden, sankı tlgısızmışçesıne alçak sesle konuşarak, unutmaya programlan mış kendı belleğmın bır yansıması ola rak Boylece "ben" anlatımı tuzaklaı dan kurtulup yenı bır boyut ka/amyoı Latrfe Tekın dunya de, ınsanla, ılle de edebiyada 'meselesı' olan bır yazar Pı yasaya çalışanlar nezdınde pek makbul bır duşunce olmasa da, edebıyat hele de roman, ne sadece dıl, ne sadcte suruk leyıcı olay orgusu, ne de ılgınç buluş ve kolay okunma ıle bır yere varabılır 'Meselesı olmak', derdı eskıler Kuşkusuz ıyı roman ıçın sadece mesele yet mez, ama o olmadan da roman olmaz Unutma Bahçesı'nın unutturamadığı, bır kez daha hatırlattığı bu ışte Unutma Bahçesı, son yılların, hele de bu yılrn roman \ağmuru ıçınde edebı vatın ne olduğunu hatırlatan vazarının ozgun edebıyat dılı arayışının hedefıne vardığrnı gosteren bıı kıtap • Unutma Bahçesi/luıtıfc Tckın/ Even\t/2l)4 s â SAYFA 18 C U M H U R İ Y E T KİTAP S AY I 7G8