Katalog

" * nın ustunde oturuyoruz Dunya altmış bın beygır guuındc bır motoıla kan de nı/ınc koşturuluıken ne yapabılır şaır^ "Sevgılım, bcnı kana kosan dunyadan koru" dcmekten başka lşte bu korıın manın bakış açısıdır, soztuklerıdır yuka tıda sıraladığın dızcler tnsanların, şaıtle rın bılc Batı kapıtalızmıne tcslım oldıığu bu zalırnleı (,ağında bcn "Zıfıı'le" tercı hımı kapalı mekânlann dışına taşıyorum Sokaklaıa, alanlara taşıyorurn Çunku oıada eksık bırakılmış t,ok şey var Yanı ( assandıa cıkmazı, Orteus tragedyası yanan yoldaşlarımın kullerıyle savrulma ya taşıyorum kcndımı Denı/ler, okyanus gezıp, Dolmabah<,e'nın onundekl 6 fılo (Amcrıka Defol) eykmıne yttışsınler ıçın yapıyoııım bunu Kuıdılcıınde hcı tıır abukluğu yapma haklılığını bulan bu kapalı mekân şaırlerı, bı/ı de bu A7 haklı bulurlar bclkı kımbılir ' " }\anı hep dtnır ya "Bızclt şıırılijtırı sı yok bu yuzdcn iaırlc r yazıyor şıır ustu nı " Ama şaırlt rın iiır ustune yazdıkları ozelltklı son zamanlarda ıleştırıntnlt rın şıtr ustune yazdıklanna oranla sankı daha bır scvgnız, \ankı tumuyle 'açık ya kalamak ustunı kurulu Sankı şttr ustu nc yazan s,aır okudug'u şttrdcn pıkala lat da alabıleccfcını aklının tuundan bıU ge çırmıyor Kendı ııımızdı ııu,ın bunıa gcr gınız^ Bu gergınlıktcn, bır gun gtlır de, \ahııt bır şıır eleşttrı\ı çıkar mı> ELEŞTİRİ: AKLIN ÜRUNÜ Tespıtlerın butunuylc doğru Şıır us tune yazan şaıılerın bu sevgısızlığı aslın da gergınlık yaratmıyor, onların kendı gergınlıklennı elc verıyoı U/erınde du rulaıak onemde gormuyorum Bır şiır kıtabını busbutun yok sayacak kadar c,ıl gınlaşan kişının yaşadığı travmayı bu na sıl ((o/clınî') Lleştırı yahm şııı eleştırısı bahsınt gelınte, şıırı eleştırsen nc olur, eleştırmcsen ne olur'' Eleştırı aklın urıı nudur ve ıdeolojık pa radıgması vardır Oysa şıırın kadıajı daha ge nıştır Bu bakımdan cleştırmcnler akıl urunu metınlere yonclselerdc, şıır alanından busbutun u/ak dursalar çok lyı olur dıye duşunuyo rum Şıırgıçmışın, kolko la yurumeyı tercıh ettt ğın yolıulukları da akla gttırıyor, "Yenıbutun" " Sanat liareketı Duşun cesı" gıbı Dortcm kojul lartyla da bag'lantılar kurarak anlalır mısın bu tur bırlıktelıklert gc \ . rek duymanm sebeplen nelt rdı? Ayrıca yurume yen (ya da ttk yonlu bır soru \ormamak ıçın yu ruyen yurutrn yen dıye yım) neydı? (ıitnumuz dı bu tur bırltktı lıkler olası mı> bk Scnın dı bıldıg'ın gıbı ozc l manı ft \lolar da gelnıeyt bas^ ladı Toplu ya da ozel manıfestolar ıçın ntlcr \oyleyebılır\ın? 'Yenıbutun' ve 'Sa nat liareketı' muhalıf kımlıklı bırer buluşma denemesı olarak bugun bıle paradıgması eskı meyen olgulardır dıye duşunuyorum Ama sıs tcm ıle kendı aramıza koyduğumu/ mesafe, sıstemın vandalı/mı karşısında yahut mcd vatık olanın tukctıleceğı kuşkusuyla sonumlen 1 1 5 gıbı gorunuyor 11 Çokça soyledım 'Yenı butun' yaymlandığı do "Benim şllrim buyuk nehrln kıyısında kuçucuk blrfldansa, bu beni sonsuzca mutlu nemde(1988Broyder eder öyleyse söyleyebillrim şilrimln el aldığı yer bu devasa, bu hayranlık uyandıgısı) çokç,a tartışıldı ran geleneğin ta kendisldlr" dlyor Tuğrul Keskln Gelencğın devrımu bır soyleyışle yenı den donuşturulmesı bıreyın (şaır) sıs tem kaışısındakı muhalıf duruijunun sa vunulması, orgutlu dağınık hayatın ha yatlarınıi7a tuttuğu aynadan hayatın do nuşturulmesı vs vurgulaı, hala ş^ırın sıstem kaiijisındakı dık başlılığının cskı meycn argutnanlarıdıı Sanat haıcketı duşuncesı ıse bır sanat pratığı onermı yor, farklı pratıklerın bılcşenlerının sıste me kaışı bır durus olması umııdunu taşı yordu Sanat 1 Iaıcketı Duşuntesı bıı ko pııs denemesı olarak, heı gun hcı ycrde ve sureklı orgutlenen egemenlıkı,! kavta ma bı<,ımlerının butımune bır kar^ı du ruş olaıak ı^ığını yıtırmemı^ bıı meieoı parçası gıbı dııruyor Belkı daha o/gur İukijiı bıı gıri'jimın alt yapısında hep var olacak Manıfestolara gelınce, toplu ya da o/ıl hi(, taık etme/ scvgılı eylemleı du Bıze kar^ı \ahut bı/ı de ıçıne alatak ^ekıldc olsun, anlavıslı olunmalıuır Konuyu "şaır olnıa balının onı çika rıltnau na gctırnuk ıstrsurum AtlılaM ban gunun bırındt "Romaıudık bır \tru ven Cuzel bır seruven Şaırhkfalan gıbı dcg'ıl Ştiırltk uyduruk bır j<v " dcdı dı\t kızılca kıyarnt t koptu O\ sa bu da bır go ruştu ışte' Hanı bır parodıdt, hozgtltmı terzdık nıc sleg'ıne laf atılır da nıcınkkı t U kı butun lı rzı mıllı rı vı dcibı orgutk n ayağ,a kalkıp duzellme yapılma\ını nttr ya, nıredıyse şaırUrımız dı oylecttı As lında, bana kalırsa "çaırdır ne yapsa yen dır" sozunu haklt çıkaran butun '\aırıe davranijlar ından kurtulmast gertkır ja nın Haydı bır ınsafsız saptama daha Turkıye'dt }aırler,sankı oylt hır bakları varmii gıbı sankt kc ndılerı te$bıhte hata olnıaz bırer 'deve ymış gıbı habtre hor gutten yıyorlar bıslemıyorlarkendtlennı bu yuzdcn dı okur yazar makulc sının en cahıllerı yazık kı onlar $ımdı soracag'ım \orunun lug'rul la, Ahnut'lt, Mthmct le knnı lp/ıindıi hııbır ılı^knı olmadıg'ına kalıhtmı basarım tjte sordum, neyın ne sıdır bu "şaırlık" dedıklen, jaırden şııre, \nrden zanıana kalan nıdır? Unutmadan yanıtı \orudan daha uzun olsun lutfen Sondan başlayalım Horgucu butun bıı dıınva olursa devenın başka nereden beslenebılıı kı* Savunmaya gcçme, hak sızlığı baş,tan kabuldur bana sorarsan Soyledığını yıneltmek ıstı\orum, s,aırler, ^aırcc davranıijtan mutlaka kurtulmalı dırlar Onlaıın kımıleıının algıladığı gıbı bıı ayrıcalıkları talan vok Hem Attıla îlhan nt tJetlı ni(,ın dedl kıme dedı^ Şaır lık ııjduruk bır • v olsun ne çıkaı Lly j e duruk olmanm gundclık dıldekl kar^ılığl ba^tan ı,ıkarı\oı kımılerını Yahut ofke lendırıyot Oysa %ıır dc uydurmalardan olu^nıuvor mu 5 U\an ^e\leıı bır araya getuebılnıek &7 ^ey mi'1 Donkı^ot ıle dusjerı, Nâzım ıle Pııave yı, Keıun ıle Aslı yı vb vb 1 lanı Borges'c bır gun yol da Sı/ Borges mısmız ' dıye soraı bır okuru da, Borges ın kısa yanıtı "Ba 7cn dıı Ama ^aırlığmı adından oncc ha tulayanlara ne dıytbılırııiT' Belkı ijoyle "Sen neymı^sın be abı1 ü katlar KENDI DEĞERİNİ BİLMEK Bu \oruyu \ıırmamak hıı, olnıaz Oduller nelert mumkun kılabtlır, nelerı kılamaz buyur, \oz senın Bu sorunu Yunus Nadı odullerıne ın dırgeyerek yanıtlamak ıstersem, odul oncesı Cumhurıyet Kıtapta Ayça Tezer'le yaptığımız konuşmada soyledığım " Yu nus Nadı, clbette bu ulkede ve bu dılde bır duıuşu temsıl edıyor Aydınlığın, ııygarlığın, modemı/mın vc ge(,mışın de mokratık kulturunun bır bıleşkesıdır o Bu temsılıyete kendımı layık goruyorum Odulun duşunsel yanı boyle Dığer yandan ^ıırımın yıllara dayalı sezgı deneyım ve pıatığıyle 1 urkıye şıırındekı yeıını de bılıyorum Bu aı,ıdan da odul ıle odul lendırılcnın ortuştuğu kanısındayım Al çak gonullu olmak, kışının kendı değerını bılmesıyle anlam kazanır Llbette 1 urk şıırının devasa ve hay ranlık uyandııan toplamı ıynde ycr alan her ^aırın emeğıne duyduğum saygıyı unutmadan, kendı emeğı mın de bu toplama dahıl olması sevındırıu oldıı So/lerımın arkasındavım ve buradan soylııyorum !jım dı bır odul aldım dıye odul lere ovgu yağdıracak değı lım üdııl ıle ceza ılı^kısı yeterınce ırdelendı geçmış te Ben dc pek çok soyleşı de bu ılı^kı ustunde dur dum Sjır ıle odul bır araya gelınce kım kımı odullendı rıyor sorusu bıle gelebılır akla Kıtabın pazardakı du rıı^una mınık bır katkı dı yelım Bunun otesındc oduller hıçbır ^evı tnıım kun kılmaz Hcle bır kışıyı asla ^aır kılmaz Unutulma ması gereken asıl mesele de bu degıl mı zaten* Adı Vı/ır olan dosya nın adı Ztfır" olan jiırındı dnoruın kı bıldını kı Ht na gezmeye hcr ycr olur olmeye vatan gerek" bu dtzelerın anlattığı, duygu, akıl ve ruh dunyalarımın dehlızlcrtne tarıfede mcyectg'ım bır derınlıkte kazıldt yazıldı 'Zıftr'ınt ve Ahnıet I rhan kardıştnle paylaştığın Yunus Nadı odu lunu lamımıyetle kutluyo rum Duygulartn ıcın ben te sckkur edcrım, sevgılı Sına \kyol • Zifır/ Tuğrul Kesktn/ Evercst Yayınlan/ 86 v Zifir G Asuman SUSAM Vc sular taprag'ı kcmırıncc Buyuk ate\ duşunıı bo^lug'a tnian kara dclıkltrc kuvulunca I lk kıtabı Bır Sııyun Kıvısmda dan bu yana tanıdı^ımı/ lugrul Keskın Zl IİR adlı dosyasıyla 2004 yılı \ unııs Nadı !jııı (\lulu nun sahlbı oldıı Kırılan Kar Sesı Babck Taciı VL C ınayet tpeklcr Çoğaltmaya kıtaplarının aıdından Zıtır, ijdinn şıır seruvenının son halkasını oküjtutmakta Bıı şaırın şur dunyasına gırmek onu yorumlamak, anlamak krıtık etmek çaba nız vaısa son çalısmalardıı elbtt, sıze en ı,ok som soylcyen Ancak unutulmamalı kı bır ş,aırın ^ıırının ılkelerı cgcr o geıçck bır ^aırse, daha ılk yapıtlatıyla bunun ıpuçlarını vcrcccktır (^unkıı şaıı soyleyc cek SOZLI olandıı Dunyayı sozuvle dcğı^ tıtme utkıısu olandır ^ ıınku ^aır ıc.ın şıır, msanı, yaşamı butunuyle kapsayan bır denevımdır Buradan Tuğrul Keskın sıırıne baktığı mızda, daha ılk yapıtla başlayan ,ama ve elbette son yapıtıyla nct bır butunluk ka zanan, durduğu ycrı seı,mış, se(,tığı yerın bılınçlı farkındalığıyla so?unu ureten bıı şaırın şıır dunyasiyla karşılaşıyorsunuz " Bır şıır yalnızca sozcl bır gerçeklık değıl dır, bır edımdır aynı zamanda 'jaıı konu şur, ve konuşurken kurar Bu kurma heı şeyden once kendını kurmadır Şıır yal nızca kendını bılme değıl kendını yarat madır "(1) Zıfır'e gelındığınde okur boyle bır yaşam deneyımıyle karşılaşıı Kı şaırın kendını ve dunvayı ycnıden yaıatma dc neyımının bır parcası da o olur ZtFlR Pekı, ama neden ZıfırPŞaırın dunya algısı daha ılk adımdan sızı karan lıktan bır yolculuğa hazırlar Kaıanlıktan çıkılır yokuluğa , ama vol zıhrı bır karan lıkla kaplı değıldır Avdınlık hep aklıınızın bır koşesuıde kalır Ha çıktı ha c,ıkılacak bır aydınlık Belkı de hıç gorunmemesı ımgesını daha da guçlendırmektedır Ka ıanlıkta kalınmadan karanlığı bılmcden aydınlık şarkıları soylenme/ deı, neredey se tum şıırler ORGANİK BAĞ Sı/ı şaınn evrenıne <,cken ıkıncı adım, bolum başlarında ycr alan Seyıd Nesımı'nın deyışlerı Her bolume okuyucuyu hazır etmek ıster gıbıdıı şaır Dığer bır şey de gelenekle kurduğu organık bag\ bılın sın, tanınsın, bır tavır olarak da alınsın, ıç selleştırılsm ısteğıdır " mende sığar ıkı ca han, ben bu cahana sığmazam/ Govher 1 la mekân menem, kovn u mekana sığma zam'dır ılk soz Tene sığmayan can, canın sığamadığı cıhan mekânsızlığa goturur uısanı, lu mekânsızlık zaman algınızı da alt ust eder zamansızlığa gotuı 11 ıster ıs 1 teme7 sızı Kı saylalaı (,evrıldıkı,e şuılerın yıten masumıyet c,ağına bırer ağıt olduğu nu gorursunıi7 kı butun romantıkler iı,ın şıır, masumıyetın yenıden ele ge^ırılmesı dır (2) Ve zaman butun anlamlarıyla kaı şımıza ı,ıkar, şaır zamanın akla gelen tum ungelerıyle kavga halındedır Şıkâyct za mandandır Dunden şımdıye, şımdıden geleceğe va roluş seruvenının, cvrenın, sonsuzluğun, zamanın, oluşun, varlığın, kısacası evrenı kapsayan her şeyın sorgulanması soz konıısu Zıfır şıırlerınde Tanrısal zamanın maccrasıyla donen dunya bır yandadır, bır yanda da bu maceradan dışarı fırlatıl nıış, yalmzlaşmış ve yabancılaşmış oznc nın Zıtır halıdır şıırler Duımadan kana yan, yenıden ycnıden kanayan bıı a(,ık ya ra bu acıya aşkla katlanılır clbet, ve ya raya tuz basmaktır aşk aynı zamanda Kalbımı sokup alıyor goğsumden bıı şehır/ çoplerde oynaşan kedılcr gıbı olu SAYFA 5 i V C U M H U R I Y E T K İ T A P S AYI 77 1