Katalog

Karakter Avcısı a Türkan FIRINCI lper Sezener kcndı ba sımı olan ılk romanı "Uç Buçıık'tdkı alter natıi çızgısını vcnı oy kıı kıtabıncla da korumaktadır Ancak bu defa oykunun tadıvla Aldığı telsck ve antropolojı eğı tımıne uygun bıçimdc Alper Sezener fclseh peıspektıh oy kıdeııne dc taşımış (, ağdaşovku dendığınde ak la gelcn ısimlerden 1 dgar Allan Poe ve ozellıkle dc Paul Aus ter'ın oykuleırnde olduğu gıbı bır yabancılaşma ve ayakta kal ma seruvenını dıle getıren oyku leıınde ya/ar bu kez, farklı ve o/gun bır oyku tarzıyla herkcsın kendını ıçınde bulabıleceğı ve bırbınnden farklı tatlar bırakan, yaşam, varoluş, olum, kadın vb kunuları çoğunlukla mızah goz lukleııylegormeyı yeğleyen oy kulerıyle okuyucu karşısında A VAROLUŞSAL ÖYKULER Edebı açıdan " Yenı Roman"a (Antııoman) yakın durıışuyla dıkkat çeken yazann yenı kıta bındakı varoluşsal oykulerının de gerçeklcrı gorme ve anlam landırma yolunda, yenı bır anlayış vc teknıkle karşımua çıkan M Proust, J P Sartre ve ote yandan trlandalı yazar T Joy ce'un, Ingdız kadın yazar W Woolf'un, Çek yazar F Kdf ka'nın, Amcrıkalı yazar W Fa ulkner'ın ızınde, "oluş halınde kı gerçek'ı verme kaygısı taşıdı ğı soylenebılır Karakter Avcısı'ndakı oykulerın kurgusu da buna uygun olarak, bellı bır olayın çevresın de zamanı ve mekânı dondura rak dunyaya onyargıyla değıl, M lınen ve hep yenıden oluşmakta olan anlık gerçcğın peşınde, ın san ve nesnenın yakınlaştığı, ın sana da bır nesncde olduğu gıbı mesdte koyarak bakddrğı bu du/lcmde gerçekleşır Oyle kı buradakı ?aman, bıçim ve sım gelerle şekıllenen yapay bır su reç değıl de daha çok Berg son'ıın, çızgısel olarak gorulen kııramsal zamana karşı ortaya koyduğu ve ozellıkle M Pıo ust'un yapıtlarında gorulen "ın san bılıncınde akan zaman "dır, yaşanmış ya da yaşanmakta olan "şımdrdır Kıtaba adını veren "Karakter Avcısı" adlı oyku de dahd ol mak uzere, bırbırınden çok faıklı konuları ve karakterlerı ıçeren 10 adet oykude belkı de ortak olan şcylerm başında dıl dekı ııslup gelmektedır Ozentı sız, sussu? ve konuşma dılıne yakın olan anlatımında yazar ay rıca, nuansları beylık bıçımler içınde ve klışelerle vermekte ya da yerıne tarklı yazar kışı, olay veya duşuncelere gondermeler de bulunaıak "gerçek okuyu cuyu keyırlı bır seruvene çıkaı maktadır Oyku Yarışması Ovgu O d u lu'nu alan ' L A L Bır Yol Oyku !>u" adlı oykuyle başlayan kıtap ta, " D E M İ R Geçmışın Golge sınde", "Duvarın Oykusu" ve "Bır S A D E Vakası" adlı oyku lerınde yazar yaşamın kıyısında olanların tutunma çabalarını, zaman zaman polısıye kurguyu andıran bır uslııp tutturarak an latıyor "Uyanış" I latay'ı Sel Aldı", "Bır Çocuk Kadar Masıım adlı oykulerınde yıne okuyucuyu su rukleyen ve yerı geldığınde şa şırtan kırılma noktalarıyla hayal ıle gerçek arasındakı çızgıyı sert bıı bıçımde ayıran yazar "Meta z o n " dc "Artıcus ve Arkante" adlı oykulerınde îbe mı/ahla harmanlanmış lelscfı bır aıayı şın yaşamdakı kaışılığı olarak absuıdu vuıguluyor ft. "Uyanış" adlı oykude hiçlık ve varolma dıkotomısı arasında sıkışan, tunı umutsu/luğuna karşın, varoluşunun yaşam ve scvgının nedenlerıne bağlı ol d u ğ u n u n ayırtına varan bır ada mın hayatta kalma çabası tasvır cdılıyoı " M e t a z o r ı ' d e ısc delırme (kurgu) de sıradanlığı (gerçek) bır araya getıren tanı bır Ingılız ıronı orneğı ıle kaışı karşıya ka lırız Grotesk d u r u m ya da ya şanan trajık d u r u m dıle gelır ken, o soğukkanldığın arkasın dan b u komıklık fırlaı Oyku nun kahramanı Salman Bı ga'nın uzak koylerınden bırınde dunyaya gozunu açıp Brooklyn uvarında bır benzın ıstasyonunda baş pompaeı olarak ara baları doyuracağını, kaçıp gel mek zorunda olduğu yenı d u n yada dılını bıle bılmedığı dol gun goğuslu Amerıkan kadınla rıyla aynı yatakta uyanacağını bılemezdı ya Oldukça eğlencelı dıyaloglar la suslenmış olan oykulerden bırı, "Artıcus ve Arkante", dı yalogs>al kuıgusuyla Platonvarı dıyaloglara bır g o n d e r m e d e bu lunurken, aynı zamanda yonetı cı sınıf karşıtı eylemlerde fıkır lerı benımsenen Artıcus'un baş yaıgıç Arkante tarafından yargı lanmasının oykusunu verıyor Oykulerdekı dıyaloglar bazen de monologlar çoğunlukla ab surdu anıştırsa da aslında bır ıç ses ya dd sağduyunun gorcvını ustlenmış gıbı "Hayır Uzun çağrılarının sonucuyum ben Yuzleşme za manın geldı " "îstemıyorum bırak benı " "Pışman olmayacaksın "Şeytan olamayacak kadar hastasın, parasız ve delı bır adamla uğıaşıyorsun gercksız yere " "Kendı seçımlerı sonucıı b u halde olan bır adamla konuşu yorum Ozgur bırıyle ve benım ozgur bır ruha ıhtıyacım var " "Hayvan Mezaılığı Bolum lkı' mı bıi' 1 " "Hayır Yuhanna gırış O n c e Soz Vardı ve Soz lek Gerçek tı " "Çok kotuydu " " E n az senınkı kadar " (Uyanış, s 65) Kıtabın son oykusu ıse "Ka rakter Avtisı adını laşıyor Max, Aısan ve Ya/aı'ın başıolu paylaştığı oykude va/aı bı//at bır karaktcı olaıak oykunun dı ğer kahramanlaımın peşınde Kurgusal gerçeklığı aşan bır ust gerçeklıkte, oykunun sonlarına doğru Max ve Arsan'ın gerçek lığı, yazann yaşamına eklemlenı yor Zamanı ve mekânı aşan kahranıanlar b u dela bır oykude hapsolup sonlarının geleceğı kaygısıyla ya/ardan kaçıp kur tıılma telaşıyla o/gıırce kendı oykulerını yazgdarını yaşama nın peşınc duşuyorlar Alpcı Sezener'ın yenı oyku kıtabındakı varoluş hıkâyeleu oyku mctakhlaıına ve ozellıkle de oykunun ladına bakmak ısu yenlere tavsı\c cdılır Ya/arın on laıklı ovkusunden oluşan vc Guldıkcnı Yavınları ndan çıkan kıtabındakı her o\ku yaşamın ıçınclen ama yıne ıçıne doneıek gormek ıstedıkleıımızı dcğıl, var olanları hatırlatıyor 1 • Karakter Avcısı/ Cıuldıkı m Yavınları/ A/ptr Stzıncr/ Şahsi Bir New York Biyografisi ~ı Meryem DEMIR S ıcak yaz gunlertnı gende bırakırken sonbahar de meden kış dıyeceğız galı ba Havalar oyle gosterı yor Turk malı kolanın sultanlığı az surdu bu yuzden Hanı sıcak gunlerde en ıyı soğuk kola gıder dıye Hdyatımızın her aJanına bır ulkenın, bır kozmopolıt kultu run etkısının ne kadar sırnaştı ğının en ıyı kanıtlarından bırı bclkı bu reklam Oyle kı rek lamda hedef alınan ıırıın Amerı kan kulturunun uıunu Hep bır ağızdan bu reklamı konuşur ol duk geçen aylarda Aslında Turk ınsanında bu Amerıka merakı hep vardı Ozellıkle de Turk gençlığınde Bu 60 larda da, 70'leıde de 80 lerde de, 90'larda da boylevdı 2000'leıde de boyle Sokağa çıkın anket şoyle 100 kışıden şu kadarına sorduk cınsınden vu/de vuze yakın bıı Amerıkan sendıomu yaşayan ama orayı hayallerınden hıç çıkarmavan bıt gcnç toplu luğu gorursunuz Kotlaıından, NBA'ya hatta fast food'una ka dar Neden'' Qok açık uçlu bır so ru bu Serdar Turgut 70lerde dk gençlık ydJarının ruyası olan ABDvegıdıyoı Gıdıvor ve ka nının kavnadığını en ıyı şekdde ıspat edecek her şcvı yapıyor Bıınu da bır kıtapta toplamaya karar verıvor Lğer bu yuz sek sen savtalık kıtap gazctecımızın yaşadıklarının ozetıyse, butu nun o/etın kaç katı olduğunu merak etmemek elde değıl doğ rusıı "îjahsı Bır New York Bıyog rahsi"nı ılla da bır ture sokmak gerekmıvorsa sokmayalım Yok eğer turu ne ola kı dı> •nerak edıyorsanız cevap vermek ına nın çok zor Serdar Turgut kımı yerde ga zetedekı koşesıne yazıyormuş gıbı kalemtnı oynatırken, kımı yerde ışının ehlı gıbı bırçok ko nuda tavsıyelerde, açıklamalar da bulunuyor Orncğın muzık konusunda New York'un geçır dığı evrımı anlatacak kadar, Nevv York un arka sokaklarını tum ayrıntdanyld bılen bırı ka dar gozlemlerı çok kuvvetlı. GEZİ REHBERİ... Kıtap kımı yerde bır gezı reh ben nıtehğı taşıyor Bu şehırde nerelerı gezmelısınız, şehrtn hangı caddesının ınsanı nasıl dır*1 Hangı restoranda ıyı ye mek, ucuz yemek yersınız? Ne renın manzarası, ne zaman gu zeldır, gıbı daha bırçok sorunun cevabını veren bır rehber Orneğın 7 No'lu tren hattını anlatışı var yazarın, Manhattan'ldarın 5 Dunya Ekspresı adını verdıklerı bu tren New York un kozmopolıt ozellığını en ıyı yansıtacak araç belkı Nevv York yeraltı tren ıstasyo nuııa dk gırıldığınde bıırnuna çarpan kokuyu şoyle anlatıvoı Serdar Turgut "Hoş bır koku değıl, gayet tabn kı bu Ancak Nevv York a aıt olma hıssını ve ren şehıı kalabalıklarla paylaş tığını hıssettıren başka metro pollerın tren ıstasyonlannda ol madığı îçın de, New York'tasınız bunun onemını bılın dıye haykıran bır koku " berdar Turgut artık bır New York'lu saydabılecek kadar Nevv York kokmuş Okuduğu kıtaplardan ktndısını etkdeyen en onemlı ya/arın Nevv Yoık'lu Frank Rıch'ı, ı/ledığı hlmlcıde Woodv Allen'ı, Storsese'ı eleştı rebdecck kadaı kuvvetlı bır kulture sahıp Takıp cttığı gaze telerle, yaptığı toplumsal ıncele melerle (orneğın, zencderle dgı lı saptamaları) kendınce kural lar oluşturacak AIDS konusun da tez gelıştırecek kadar Nevv York'lu Nevv York'un cınsellı ğını bılen, medyasının topluma nasıl ne deıece etkı cttığını bı len luıgut'un >aptığı ılgınç tes pıtleıden bııı de zcnulerın te nomenının bır alt kultııt oluştu racak kadar etkılı olduğu O zencderı Nevv York ıçın tchlıkc lı buluyoı 70LERİN NEVVYORKU Nevv Yoık ta 7()'lerden 90 la ra doğru olan gclışmelcrı yeı yer anlatan, 70'leıın Nevv York'unu buyulu olarak tarıf eden yazar dcğışımın geıeklı ol duğunu kabul etse de o gunlerı nın havasının vcrının, anlamı nın bıı başka olduğunıı vuıgu lamaktan çekınmıyor Ylne yazardan oğrcndığımı/e gore Quecns bolgesı Manhat tan'ldarca pek scvılnııyoı Ayıı ca 'bar kulturunun go/leı onu ne serıldığı bır New Yoık bı yograhsı ıle kaışı karşivayız bu kıtapla Muthış manzarası bır tarafa, başlı başına bır hlm ekolunun oluşmasına ev sahıplığı yapan şehır 'Havada Panık', Uçakta Panık', 'Trcnde Cınavet' gıbı benzer tur tılmlerıyle, Rocky, Termınator serılerıyle, dev bına ları, gecelcrı mazgallarından çı kan goz yaşartıcı bınalarıyla ur kutucu yonunu her zaman ko ruyor ınsanın zıhnınde Bır taraftan go/lemlerken Amenkalı kolanın bız Turkler ce zaten turkalaştırddığım, ufak ufak yıne onu yudumlamaya başladığını Serdar Iurgut'un kalemı, kolanın boğazı yakan asıtını ıyıce arttııan vc oh dedır ten cınsten yazıyoı şahsı Nevv York bıyografısını Esprdı anlatım şeklını dılın den, kalemınden eksık etmeven ya/arın o devasa ıkızleıın (kulc ler) yoklugunun aıdından aya ğının bır turlu çekmedığı Nevv York a yakın zamanlarda yenı bır yokuluğa çıkacağı vc bunu da kıtaplaştıracağı aşıkar Nc dıyelım ınce zekâsının çikara cağı, edebı metın olma ıddıasını gutmeyccek bu tuı bır kıtap daha zevkle okunur • Şahsi Bir New York Biyografisi/ Serdar lurgut /YKY/196 ç YASAM, ÖLUM, DUŞ VE GERÇEK SAYFA 20 15 Cıonen ü m e r Seyfettın C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 77 1