Katalog

1 7 f U B A T 2 0 0 • Siyah/beyaz resimlerie bir Bodrum kitabı: Adı Halikarnas..... 3.sayfada ü Eray Kannca, "Senfonik romanlar" olarak nitelediği iki romanı değeriendiriyoryazısında 8.sayfada • Sennur Sezer, VedatTürkali'nin "Güven"inideğertendirdi U.sayfada • Dörtyazar, dört kitabı değeriendiriyor "Kısa Kısa"da MsayfaJa MİfT/UF ' Cumhuriyet I Z E K 1 Engin Özendes Engin Özendes Bursa'da doğdu. 19761981 yılları arasında ayhk 'Yeni Fotoğraf' dergisinin, 19781980 yılları arasında da Türk Fotoğraf Yıllığı'nın sahipliğini ve yazı işleri müdürlüğünü yaptı. 1976 yıhnda Türk fotoğraf tarihi ile ılgili araştırmalarına başladı. Bu yıldan başlayarak birçok gazete, dergi ve ansiklopedilerde fotoğraf üzerine yazıları yayimlandi; Fotoğrafla ilgili çalışmaları nedeniyle 1990'da Federation Internationale de L'art Photographique (FIAP) tarafından Excellence FIAP (ESFIAP) ünvanı verildi. Özendes'in fotoğrafçılığımız üzerine altı önemli çalışması şu şıralar ardı ardına yayimlandi. Özendes'le çalışmaları üzerine konuştuk. BÜNYAMİN ÇELEBİ ngin Özendes'le söyleşiye giderken, iyi bir fotoğraf uzmanı olduğunu biliyordum ancak hayatı boyunca hiç fotoğraf çekmediğini bilmiyordum. Bu benim için gerçekten de Uginç bir aynntıydı. Randevu saati gelip de, evinin olduğu sokağa girdiğimde, bir çıkmaz sokakla karşılaşmayı da ummuyordum doğrusu. Nedense çıkmaz sokaklar biraz ürkütür beni. Sanki gireceğim ama bir daha o sokaktan hiç çıkamayacakmışım gibi. Bir de "Ömür biter yol bitmez" derler. Işte girdim sokağa ve yol bitti. Hele bir de evinin bitişiğinde, yanmış yıkılmış birkaç harap ev görünce, bu kadar sanatla haşır neşir bir insanın, böyle bir sokakta neden oturduğunu kendi kendime sormaya başladım. Ûç kath eski Dİr apartmanın, soğuk merdivenlerini tırmanırken, doğrusu muhatabımı da merak etmeye başlamıştım. Sonunda bir kapının önünde durdum, zili çaldım, kapı açıldı. Karşımda pırıl pırıl, ışıl ışıl gözlerle bakan bir kadın. Oldukça sade ve aydınhk döşenmiş bir salon. Ve camın hemen önünde, buyur edıldiğim koltuk. Karşımda nefis bir Istanbul panoraması. Geniş bir Boğaz manzarası, Anadolu yakasının uzaktan bir hayli noşgörünen görüntüsü. İnsanın içini açan bir ferahlık. Zaten kendimi tutamadım, "Evinizin girişj cok hoş değil ama çıluşı bir harika". Sıcacık bir melcân, karşımda elleriyle, gözleriyle, hareketleriyle Türkiye'nin aksine, enerji fazlalığı olan bir kadın. Hani 'cevval' sözcüğü vardır ya, herhalde bu sözcüğün en çok yakışuğı insanlardan birisi. Kaşla göz Fotoğrajımızın tarthçisî E arasında hazırlanan minik kurabiyeler ve hoş porselen fincanlarda mis kokulu kahve. Çıkmaz sokağı da, harap yapıları da ardımda bırakıp, beynimden silip, teybin düğnıesine basıyorum: Kendinizden biraz söz eder misiniz? Bursa'da doğduğunuzu biliyorum. Devamını siz getirin lütfen. Evet, dediğiniz gibi Bursa'da doğdum ve lise bitinceye kadar o lcentin çok güzel zamanlarını yaşadım. Çünkü ben orada iken, endüstri henüz ovaya kurulmamıştı. Tek bir fabrika vardı, yanlış anımsamıyorsam. Yani fabrika bacaları henüz kenti kirletmemişti. Bahann geldiğini kentin kokusundan anlardık. Bursa'm», "YeşilBursa" olduğu zatnam anlattyorsunuz, sanırtm? Evet, tam Yeşil Bursa denilen zamanı anlatıyorum. Hatta liseden sonra Istanbul'a geldiğimde sık sık hafta sonları Bursa'ya gider, sadece Çelik Palas'ın karşısındaki parka oturup, yeşili seyrederdim. Inanılmaz bir yeşil denizi halindeydi Bursa, yeşilin her tonu vardı. Sonra tabii Bursa'da hava kirliliği başladı. Endüstri kentin sosyal yapısını değiştirdi. Ve o günlerin Bursa'sı bende hep bir tutku olarak kaldı, hâlâ da öyledir. Yani ayrı bir yeri vardır. Bursa için hep bir şeyler yapmayı düşfedim. Tabii işim görseldi, onun için görsel bir şeyler düşündüm. işim görseldi derken, biraz bundan sözedebilir miyız. Fotoğra/a duyduğunuz ilgi ne zaman başladı? Tam olarak 26 yılönce. Bunu gayet net söyleyebilirim. Çünkü 26 yü önce Yeni Fotoğraf dergisini çıkarmaya Daşladık. O zaman da daha önce de, tüm fotoğraf sergilerini izliyordum. Müthiş bir ilgim vardı fotoğ rafa. Yani izleyici olarak. . . Fotoğraf çekmiyor muydunuz? • Hayır, hayır. Ben hiç fotoğraf çekmedim. Sadece fotoğraf üzerine vazüar yazdım, tarihini araştırdım falan. Peki, mye fotoğraf? Bunun tam bir tarifi yok, ama çok ressam dostlarım vardı. Resimle zaten bir üişkim vardı. Fakat fotoğraf konusunda galiba biraz Eczacıbaşı ydlıklarının etkisi oldu. Yani o ajandalar bir Türk fotoğrafı külliyatı gibidir. O ajandadan bulabilmek için çok uğrastiğımı ben de Devamı 4. sayfada. CUMHURİYET KİTAP SAYI S 2 2