Katalog

denilmiş... Venüs teleskopla bakıldığında hilal evrede görülecek. Venüs hilali gökyüzü fotoğrafçıların ilgisini çekecektir de... Mars, 1 Ocak24 Aralık tarihleri arasında sabahları görülecek; Mars'ı bu yüzden sabah cismi olarak anımsayabiliriz. Gezegen ay boyunca Güneş'ten uzaklaşacağından görülme süresi artacak şekilde gece yarısından sonra sabah Güneş doğuncaya kadar 7 saat süreliğine görülebilecek. Gezegen +0.3'ten 0 kadire parlayacak ve kuzeydoğudan güneydoğuya doğru 90 derece kadar geniş bir aralıkta sırasıyla Boğa (Taurus) ve İkizler takımyıldızlarında yer alacak. Mars ufuktan en fazla 72 derece gibi oldukça yüksekte (sabah saat 06:30 civarında) görülecek. Kızıl gezegen ayrıca şişkinay evre görünümünde olacak ki teleskoplu okuyuculara ilginç gelebilir. Jüpiter, ay boyunca Güneş'e yakınlaşacağından görülme süresi giderek azalacak. Gezegen akşamları Güneş battıktan hemen sonra 2 saat süreliğine görülebilecek. 2.1 kadir parlaklıklı gezegen, güney tarafta ve ufuktan en fazla 26 derece yüksekte Yılancı (Ophiuchus) takımyıldızında yer alacak. Jüpiter ve bulunduğu burç gök atlasında belirtildi. Satürn, ay boyunca Güneş'ten giderek uzaklaşacak. Gezegen sabahları Güneş doğmadan hemen önce saat 06.30 civarında kısa süreliğine tam doğuda Aslan takımyıldızında (yıl boyunca da aynı burçta kalarak) görülecek. Gezegen ufuktan en fazla 29 derece yüksekte yer alacak. Gezegenin parlaklığı da +0.7 kadir. Uranüs, ay boyunca önce Güneş'ten uzaklaşacak sonra giderek yakınlaşacak. Gezegen Güneş battıktan sonra akşam saatlerden itibaren tüm gece ve sabah Güneş doğuncaya kadar 9.5 saat süreliğine teleskop eşliğinde görülebilir. +5.7 kadir parlaklıklı sönük gezegen ufuktan en fazla 43 derece yüksekte doğudan batıya doğru 145 derece kadar çok geniş bir aralıkta Kova takımyıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burçta) yer alacak. Uranüs ve bulunduğu burç gök atlasında belirtildi. Neptün, ay boyunca Güneş'e yakınlaşacağından görülme süresi azalacak şekilde akşam saatlerinden itibaren gece yarısı sonrasına kadar 7 saat süreliğine teleskop eşliğinde izlenebilir. +7.8 kadir parlaklıklı oldukça sönük gezegen ufuktan en fazla 34 derece yüksekte güneydoğudan güneybatıya 105 derece kadar geniş bir aralıkta Oğlak takımyıldızında (yıl sonuna kadar da Akşam Gece Sabah aynı burçta) Jüpiter Mars Venüs yer alacak. Uranüs Uranüs Mars Neptün ve buNeptün Neptün Satürn lunduğu burç Uranüs da gök atlasında belirtildi. Gezegenlerin görüleceği zamanlar bu sayfada çizelgede verildi. GÜNCEL HABERLER 1 Uluslararası Güneş Fiziği yılı etkinliklerinden, uzay çağının 50. yılı kutlamaları çerçevesinde “Uzay Havası ve AvrupaGüneş İçerikli Eğitim” başlıklı ulusal çalıştay 710 Ekim 2007 tarihlerinde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'nde yapılacak. Ayrıntılı bilgilere aşağıdaki adresten ulaşılabilir: www.koeri.boun.edu.tr/astronomy/dosya/ihyworkshoptr.pdf. 2 Gerçek anlamda kuyrukluyıldız!: Mira isimli yıldıza morötesi ışıkta bakıldığında 13 ışık yılı uzunluğunda bir “kuyruğu” olduğu daha şimdilerde keşfedilebildi... Yıldızın bu özelliği “yıldız sistemlerinin oluşumu ve gelişiminde” bir boşluğu dolduracağı önemde... Bu son gelişmenin haberi ve deneyinin da) Güneş aktivitesinin arttığı ve sonra eski haline ayrıntıları aşağıdaki adreslerde verilmekte: döndüğü iyi bilinmekte, yani Güneş bunu var olwww.nasa.gov/missionpages/gaduğundan beri hep yapagelmekte. Burada önemli lex/20070815/a.html nokta Güneş'teki aktivite artışının periyodik olarak www.nasa.gov/missionpages/galex/index.html tekrarlıyor olmasıdır! Geçmişe dönük çok uzun www.nature.com/news/2007/070813/full/070813dönemde dünyamızda bugünkü gibi küresel ısın5.html (kullanım hakkı alınarak) ma/kuraklık olduğu kaydı yok, yani Güneş aktivitesi 3 Okuyuculardan “Kuraklık evet var, ama sanbenzeri periyodik kuraklık yaşanmamış!... herhalde ki Güneş ışınları eskisine göre daha yakıyor, acaba bu da Güneş'te bir anormallik mi var? Acaba son yıllarda (3) küresel ısınmanın Güneş aktivitesinden günlük güneşlenme şiddetinin artması muhtemel kaynaklanmadığını gösteriyor olmalı!... midir? Eğer bu durum doğru ise bunun sebebi ozon Daha ayrıntılı bilgilere Tübitak Bilim ve Teknik tabakasının incelmesi ve/veya Güneş'teki aktivitedergisinden ve www.sec.noaa.gov, nin artışı olabilir mi? Bu konuda bilimsel bir refew w w . g s f c . n a s a . g o v / t o p s rans verilebilir mi?” türünden sorular gelmekte... tory/20020613sohoguitar.html, www.spaceweatBu konuda gökbilim deneyimine dayanarak şu her.com, yorum yapılabilir: Güneş var olduğu günden beri http://sohowww.nascom.nasa.gov/spaceweather, her geçen gün daha çok parladığı bir gerçek. Ama gibi uzay hava durumu adreslerinden ulaşılabilir. bunun miktarı çok çok az ve önemlisi süreç bize göGüneş yüzeyi haftalardır hiç Güneş lekesi görülre çok uzun: 100 milyon yılda Güneş'in parlaklığı meyecek sakinlikte seyrediyor... İstanbul'dan yüzde 1'den daha az artmakta üstelik Güneş bir 5 yapılan günlük Güneş leke gözlemleri için de iki admilyar yıl daha hayat veren güneşimiz olmayı da res: sürdürecek. Buna göre, yaşamakta olduğumuz kürewww.istanbul.edu.tr/fen/astronomy/gunesgozsel ısınmanın yani kuraklığın sebebi Güneş'ten kaylemaylik.php ve naklanmamalı! Kuraklığın sebebi olsa olsa “atmosferimizde” aranmalı! Güneş'te kalan bir otomobilin içerisi dışarıya göre daha sıcaktır, yani kuraktır, çünkü Güneş ışığı otomobil içerisindeki havayı ısıtır, fakat ısınan hava dışarıya çıkamamıştır, içeride tutsak edilmiştir...tıpkı mevsimi dışında ürünler almamıza olanak veren “seracılık” işlevi gibi... benzer şekilde, atmosferimizle çevrili dünyamızı Güneş ışığı ısıtır, ısınan hava uzaya çıkarak dünyamızı terk ederse soğukluk, hapis olursa da sıcaklık eğer bunda fazlalık olursa da küresel ısınma/kuraklık meydana gelir. Isınan havayı atmos Aylık gökbilim takvimi: Eylül ayı boyunca Ay'ın evreleri resimde verildi. Yeniayilk ve son dörferde tutan/uzaya kaçması dündolunay evrelere tam ulaşma saatleri de belirtildi. Gece gökyüzü parlaklığı bu evrelerden nı engelleyen ise en biline kestirilebilir ve uygun gözlem geceleri seçilebilir… Resimdeki ikili gökcisim fotoğrafları çeşitli gökbilim sitelerinden alıntıdır. İlkdördün ve sondördün evrelerine tam ulaşma anı fotoğraflani ile “sera” gazıdır! Sonuç rı ile mozaik bir dolunayın oluşturulması gökyüzü fotoğrafçılığı meraklılarının ilgisini çekecekolarak kuraklığın sebebi: tir de... (1) atmosferimizde ısıyı tutan gazlarda aranmalı, w w w . k o e r i . b o u n . e d u . t r / a s t r o n o m y / a s t(2) ya da Güneş ışığını daha çok geçiren atmosronomy.html. ferin incelmesinde/seyrelmesinde veya içeriğinin Günün astronomi resmi oransal değişiminde aranmalı!... http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ adresinden günGüneş'teki aktivite artışına gelince, zaman zalük olarak izlenebilir ki güne merhaba demenin en man Güneş yüzeyinde büyük manyetik aktivite güzel adresi... olayları yaşanıyor, mesela çok sıcak dev gaz atımları meydana geliyor ve sebep olduğu titreşimler GüNOT: Bu yazıda kaynakça olarak kısmen “The neş fırtınalarında enerji artışlarına neden olabiliyor. Astronomical Almanac 2007”den yararlanıldı. Eldeki Güneş ve çevresini inceleyen SOHO isimli uydu, arazi dürbünleri bile bizleri heyecanlandırırken onların Ulysses uydusu ve diğerleri bu Güneş titreşimleri büyükleri durumundaki teleskoplar herhalde büyük olaylarının dünyamıza etkilerini inceliyor... Örmutluluklar saçmalı! Büyük teleskopların ucundaki neğin SOHO uydusuna konulan SUMER isimli bir canlı gezegen görüntüleri uzaya asılı doğal tablolar! Çok alıcı ile Güneş'in atmosferinde elektriklenmiş gaz az kişi büyük teleskoplarla gezegenlere bakmış olmalı, yapıların hareket hızlarını ölçümleyebiliyor. Bu göztersi olsa idi bina çatılarındaki yığın anten görünümleri lemler sonucunda titreşimli gaz atımlarının yanında teleskop manzaraları da olmalıydı! Teleskop Güneş'in daha şiddetli aktivite göstermesinde anahbaşında parlak Ay yüzeyinde kraterler arasında saatlertar bir rol oynadığı anlaşılıyor... Bununla birlikte, ce gezinti yapmanın sevinci de çok büyük! Teleskoplanyaklaşık 300 yıldır söz konusu Güneş'teki aktivite manın zamanı artık: yüzünü/ilgisini/yatırımını/telesolayları gözlenmekte ve arşivlenmekte, bunların kopunu gökyüzüne çeviren “ilkler” bugün öndeler! sonucunda yaklaşık 11 yılda (ve daha uzunu 88 yıl CBT 1067/9 31 Ağustos 2007 EYLÜL’DE GÖKYÜZÜ