Katalog

EYLÜL’DE GÖKYÜZÜ Venüs’ün kuyruğunda bir kuyrukluyıldız: Mira 7 Eylül’de AyPollux bir arada 10'unda Ay aynı anda Satürn'ü ve Regulus'u örtecek 11 Eylül’de parçalı güneş tutulması 23'ünde gece gündüze eşit ve AyNeptün bir arada 24'ünde Venüs en parlak 25'inde AyUranüs birarada Venüs hilali teleskopun ucunda gerçekten kuyrukluyıldız: Mira Küresel ısınmanın nedeni güneş aktivitesi değil Hasan H. Esenoğlu, *Astronom Dr., İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, ([email protected]) Gök atlası, 15 Eylül gece saat 22.00 için verildi. Ay boyunca gök cisimlerinin konumlarını bulabilirsiniz. Bu sanal gök atlasını yukarıdaki tarih ve saatte gerçeği ile karşılaştırmak uzayı kavramada yararlı olur. Bu iş için gök atlası Eylül ayında gök olayları günlüğü gün saat 4 06 SON DÖRDÜN 7 05 Pollux Ay'ın 3.1 derece kuzeyinde 10 05 Ay Regulus'u örtecek 10 05 Ay Satürn'ü örtecek 11 16 YENİ AY ve Parçalı Güneş Tutulması 15 24 Ay Yer'e en uzak (405630 km) 18 19 Jüpiter Ay'ın 6 derece kuzeyinde 19 20 İLK DÖRDÜN 23 13 Sonbahar dönümü 23 21 Neptün Ay'ın 1.4 derece kuzeyinde 24 02 Venüs en parlak 25 20 Uranüs Ay'ın 1.9 derece güneyinde 26 23 DOLUNAY 28 05 Ay Yer'e en yakın (359420 km) 11 Eylül'de Parçalı Güneş Tutulması: Tutulma başlangıcı= 13:25:42 (saat:dakika:saniye); Tutulma maksimumu = 15:31: 18; Tutulma bitişi = 17:36:30 Görüleceği yerler: Antartika, kuzey bölgeleri hariç Güney Amerika, güneybatısı hariç Atlantik Okyanusu. Türkiye'den ise görülemeyecek. Meraklı okuyucular tutulma olayını uluslararası medyadan ve internetten izleyebilirler. Tutulmanın şekilsel ve animasyonlu anlatımı için adres de: http://www.eclipse.org.uk/eclipse/0422007/. 23 Eylül'de Güneş sonbahar noktasında: Güneş, 23 Eylül öğle saat 12.51'de gece ve gündüz sürelerinin yaklaşık eşitlendiği (fark 19 dakika) ve Sonbahar Gündönümü ismi ile anılan (ya da teknik ismi ile omega) sanal noktada yer alır. Bu tarihten itibaren geceler uzamaya ve gündüzler kısalmaya başlayacak. Gökyüzü mekaniğine meraklı okuyucular belirtilen tarih ve saatte bu özel noktanın uzaydaki yerini kestirebilirler. n a gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli… Hareketli cisimlerin gecelik yolları üzerindeki sabit duran parlak yıldızların/takım yıldızların arasından ilerleyişleri gün ve gün işaretlenmeleri ile bu cisimlerin yol izleri de belirlenebilir ve gelecek gecelerde nerede olacağı kestirilebilir de… Gök atlasında ayrıca Büyük Ayı (Ursa Major), Küçük Ayı (Ursa Minor), Kutupyıldızı (Polaris) ve bu sayfada adı geçen burçlar da verildi. Gök atlasında yer alan ve hep gökyüzünde kalan Büyük Ayı takımyıldızını gece uzun süre ile yer değiştirdiğini ara ara izlemek aslında Yer'in döndüğü bilgisini gözlemleyerek/deneyleyerek öğrenmede öncelenebilir... Büyük Ayı takım yıldızı Kutupyıldızı’nı gösteriyor olması yardımıyla yön bulma bilgisi de kullanılabilir... GEZEGENLERİN GÖRÜNÜMLERİ CBT 1067/8 31 Ağustos 2007 AyPollux birarada: 7 Eylül sabahı saat 05'te hilal, 3.1 derece kuzeyindeki İkizler (Gemini) takımyıldızının ikinci parlak yıldızı Pollux (parlaklığı +1,2 kadir) ile birarada olacak. İki gök cismi ufuktan en fazla 31 derece yüksekte ve Güneş doğuncaya kadar bir saat süreliğine izlenebilecek. AyPollux doğrultusu bizi doğruca kutup yıldızına yani kuzeye götürür. Bir görünümleri bu sayfada resimde verildi. Ay aynı anda Satürn'ü ve Regulus'u örtecek: 10'unda Güneş doğmadan hemen önce saat 06'da görülme sınırında çok ince hilal evredeki Ay, 0.8 derece kuzeyindeki Satürn'ü ve aynı zamanda 0.2 derece güneyindeki Aslan (Leo) burcunun en parlak yıldızı Regulus'u (+1.3 kadir) örtecek. Üç gökcismi doğuda ufuktan yaklaşık 9 derece yüksekte yer alacak. Satürn (+0.6 kadir) Regulus'tan daha parlak. Örtülme olayı Güneş doğmasına yakın gerçekleşeceğinden izlenmesi çok kısa sürecek. Regulus'un örtülmesinin izleneceği yerler: Polinezya, Japonya, Orta Asya. Satürn'ün örtülmesinin izleneceği yerler: Hint Okyanusu'nun güneyi, Avustralya'nın batı ucu, Antartika. Bir görünümleri bu sayfada resimde verildi. AyNeptün bir arada: 23'ünde akşam saat 21'de şişkinay, 1.4 derece kuzeyindeki Neptün ile birarada olacak. İki gökcismi güneyde ufuktan 34 derece yüksekte Oğlak (Capricornus) takımyıldızında yer alacak. İkilinin birlikteliği saat 21'den önce ve sonrasında uzun süreliğine izlenebilecek. +7.9 kadir sönük gezegen ancak teleskop ile görülebilir. AyNeptün doğrultusu da bizi doğruca Kutupyıldızı’na götürür. Bir görünümleri bu sayfada resimde verildi. AyUranüs bir arada: 25'inde akşam saat 20'de dolunaya yakın evredeki Ay, 1.9 derece güneyindeki Uranüs ile birarada olacak. İki gökcismi güneydoğuda ufuktan 28 derece yüksekte Kova (Aquarius) takımyıldızında yer alacak. İkilinin birlikteliği saat 20'den önce ve sonrasında uzun süreliğine izlenebilecek. +5.7 kadir sönük gezegen ancak teleskop ile görülebilir. NeptünAy doğrultusunun bizi doğruca Kutupyıldızı’na götürdüğünü tekrar hatırlayalım. Bir görünümleri de bu sayfada resimde verildi. EYLÜL AYINDA GEZEGENLER Venüs, ay boyunca Güneş'ten uzaklaşacağından görülme süresi giderek artacak. Gezegen sabahları Güneş doğmadan önce saat 06.30 civarında sırasıyla Yengeç (Cancer) ve Aslan takımyıldızlarında 1.5 saat süreliğine görülecek. Venüs ufuktan en fazla 33 derece yüksekte ve doğuda 4.8 kadir parlaklığında gökyüzünde adeta ışıldayacak. Gezegen yıl boyunca parlaklığı 0.8 kadir değişmekte, en parlak bu ay görülecek. Belki bu yüzden bu parlak gezegene erken uyananlarca sabahın bir habercisi olarak “sabah yıldızı”