Katalog

Tekstillerde yüksek teknoloji uygulamaları: Fotonik tekstiller Akıllı tekstiller alanında önemli yeni bir buluş fotonik tekstillerdir. Bu yüksek teknolojik buluşla tekstillerin uzun tarihsel gelişimi içerisinde yeni bir çağa doğru önemli bir adım atıldı... Prof. Dr. Emel Önder (İst. Teknik Üniv.),Yrd. Doç. Dr. Nihal Sarıer (İst. Kültür Üniv.) LED'in ışık yayan yüzeyi organik bir bileşik de olabilmektedir. Fotonik tekstilde, kontrol elektronikleri, kompakt piller ve LED dizileri izleyenin ya da kullananın göremeyeceği şekilde kumaşa gizlenerek bütünleştirilmiştir. Philips Araştırma Teknolojileri Birimi, çok yeni geliştirdiği fotonik tekstiller teknolojisini ve fotonik tekstillerin ilk örneklerini en büyük uluslararası elektronik fuarlardan olan ve Almanya'da düzenlenen Resim 1. Tekstillerde kullanılan etkileşimli ışık yayan sistemlere bir örnek: Yumuşak bir IFA2006'da giysi ve döşemekumaşa uygulanmış küçük piksellerden yayılan ışık, az çok sürekli ışık yayan yumuşak bir lik ürün olarak takdim etti, yüzeyin elde edilmesini sağlamaktadır. [http://www.research.philips.com/] öte yandan ünlü moda tasarımcısı Anke Loh Eylül 2006'da Chicago'daki moda kıllı tekstiller, ileri teknoloji kullanılan, katşovunda fotonik tekstillerden yararlandı. Lumalive ma değeri en yüksek alanlardan birisidir. adı verilen kumaşın yüzeyi ışıklandırılmış bir grafik Normal tekstil ürünlerinin doğal çevre şartgörüntüleme ortamı olarak kullanılmaktadır. larından koruma ve estetik özelliklerine ilave olarak Örneğin, Philips'in tanıtımını yaptığı yüksek giakıllı tekstiller, herhangi bir etkiyi veya etki değişikyim konforuna sahip ceketlerde Lumalive sadece, liğini algılama, buna bir tepki verme özelliğine sahip çok parlak renkli desenler, logolar, kısa yazılı mesajtekstil ürünleridir. Akıllı tekstiller tekstil teknolojisi lar ya da canlandırmaları görüntülemek üzere ışıkve sentetik elyaflardaki gelişmelerle birlikte tasarım, landırıldığında belirgin hale gelmektedir. Görüntümalzeme bilimi, elektronik ve bilgisayar mühendisleme alanı ceketler için 200 x 200 mm2'lik panellerlikleri, tıp gibi disiplinler arası bir çalışma sonucu orle tasarlanırken, bir kanepe örtülüğünde aktif kısımtaya çıktı. lar çok daha geniş alanlara uygulanacak şekilde büAkıllı tekstiller alanında önemli yeni bir buluş yütülmüştür. Fotonik tekstilin kumaşla bütünleştirilfotonik tekstillerdir. Bu yüksek teknolojik buluşla diği bu tasarımda, yıkanması mümkün olmayan güç tekstillerin uzun tarihsel gelişimi içerisinde yeni bir kaynağı ve kontrol elektronikleri gibi parçalar, koçağa doğru önemli bir adım atıldı. laylıkla ayrılabilmekte, giysi temizlendikten sonra Fotonik tekstiller, renkli ışık yayan minyatür diyapıya tekrar bağlanabilmektedir. yotlardan (LED: Light Emitting Diod) oluşan bir dizinin yumuşak tutumlu ve esnek bir kumaş parçası ile bütünleştirildiği, böylece sıradan bir kumaşın grafik, yazı ve animasyonları görüntüleme ortamı haline getirildiği bir yapıdır. Fotonik tekstiller çeşitli yönlerden etkileşimli olarak tasarlanabilmektedir. Örneğin, etkileşimi sağlamak üzere yönlendirme ve basınç sensörları gibi çeşitli algılayıcılar ile Bluetooth, GSM gibi iletişim cihazları kumaş içerisinde bir araya getirilebilmektedir. Fotonik tekstiller, ortamın aydınlatılması, iletişim ve bireysel sağlık kontrolü alanlarında oldukça geniş bir uygulama sahası bulma potansiFotonik tekstiller, teknoyeli taşımaktalojisini ve fotonik dır. Tekstillerin tekstillerin ilk örnekleakıllı malzemeler arasında aktif rini en büyük uluslararol alacakları rası elektronik fuarlaşüphesizdir. Yarından IFA2006'da giysi kın gelecekte, ve döşemelik ürün olaçevremizdeki çoğu edilgen rak takdim etti, ünlü nesne, akıllı ve moda tasarımcısı Anke etkileşimli sisLoh Eylül 2006'da Chicatemlerle yer değiştirecek; ileri go'daki moda şovunda teknoloji ve fotonik tekstillerden fonksiyonel yararlandı. ürün özellikleri ile en doğal görünüm, en iyi tutum ve kullanım kolaylığı, tekstillerde bir arada bulunması istenen doğal özellikler haline gelecektir. Kaynaklar Onder, E., Sarıer, N.(2007). "Ev Tekstillerinde Yüksek Teknoloji Uygulamaları", Home Trend, 1(1), 4855. Krans,M.(2005).“InteractivePhotonicTextiles”, International Scientific Conference:Intelligent Ambience and WellBeing, Proceedings Book, p.246, 1920 September 2005, Tampere, Finland. What are Lumalive lightemitting textiles?, http://www.research.philips.com/ A LED'LERİN ÖZELLİĞİ LED, anorganik yapıda bir yarıiletken cihazdır. Elektriksel olarak kutuplandığında elektronlar yüksek potansiyelden düşük potansiyele doğru akarken yolları üstünde bir boşluk varsa bu boşluk içinde düşerken foton formunda enerji salar. Yarıiletken malzemenin kompozisyonuna bağlı olarak yayılan ışık, kızılötesi, görünür ve yakın morötesi dalga boyunda olabilir. İçinden akım geçtiği sürece bir LED sabit olarak ışık yayabilir, ayrıca flaş yapan LED'ler de bulunmaktadır. Flaş yapan bir LED standart LED gibi üretilir, içinde bulunan küçük bir çip, LED'in saniyede bir flaş yapmasına neden olur. Bu tip LED'ler çoğunlukla kırmızı, sarı ve yeşil ışık yayar. LED'ler tipik olarak 3060mWatt elektrik gücü ile çalışacak şekilde tasarlanmaktadır. Bir prototipte LED verimliliği 20 mA akımda 131 lumen/W değerine kadar ulaşmıştır. Resim 2. Basınç sensörü ile çalışan fotonik tekstil uygulaması [http://www.research.philips.com/] Resim 3. Lumalive koltuk döşemeliği, ışık yayan bir tekstilin ev ya da ofis veya lobi gibi profesyonel ortamlarda kullanılabileceğini göstermekte. CBT 1067 / 17 31 Ağustos 2007