Katalog

Ülkemizde çok yönlü beyin 9 2 2000 taııhlı Cumhurıyet gazetesınde basılan ve TU BlTAK'ın 21 Yuzyü hedeflennı belırten haberde, beymdekı duşunmeyaratma yetenegıpsıkolojıksınır sıstemı arasındakı ılışkılerı araştrmak uzere yenı bır çalışma başlatüdıgı açıklandı Bu yazıyı fiısat bılerek beyın araşnrmalannda Turkıye'de uluslararası camıada da çok ıyı tanman TUBÎTAK'a bag lı çokdısıplınlı bır çalışma grubunun etkınlıgını açıklamak ısüyoruz 1) Beyin onyılının açtığı yol Doğanın bılınen en karmaşık nesnesı beyındır Bılım bır tek bılım alanının beyin dınamıgı ve beyin kognısyon ılışkısını anlayabılmede yeteısız kaldıgını kabul eder Bu neden le beyin araştrmaknnda "Beym Onyıh" olarak üan edılen 19002000 yülannda beyin araştrmalannın onemlı ozellıgı de çok dısıplınlı çalışmdldr oldu James H. Throll, Harvard Tıp Fakultesı'nde verdıgı Aubrey O Hampton Konferansı'nda 2000'lı yıllann tıp bılımle nne uç ayn etkının yon verecegını belırtmektedır 1) Molekuler bıyolojı ve genetık, 2) Elektronık ve bılgısayar büımlen ve 3) BeyınzıhındavranLş üışküerını ıncele yen dallar Butun bunlara gore, beyin sadece belırlı tıp dallannın zıhın ve psıkolojının sorumluluk alanı olmaktan çıkmakta np bılımlennın teknık ddllarla ve aynca davranışsal bılımlerle ılışkı ıçınde bulunması ongorulmektedır a, 8. Pıikiyatei: Prof Dr Hamdullah Aydın Istatistk 9. Nöroloji: Prof Dı Ceyla lrkeç, 10. Nöropıikoloji: Prof Dr Canan Başar Eroglu, 11. Nöroradyoloji: Doç Dr Muammer Karakaş, 12. Dilbilim: Prof Dr lclal Erguvenç, 13. Felsefe: Prof Dr Yaman Ors 2) Çalışma Crubu nasıl gelişti Çok dısıplınlı Beym Dınamıgı konusu ılk olarak 1970'h yıllarda buyuk agırlıkla Ankara ve Kalıfornıya'da Erol Başar, Walter Freeman tarafından gelıştuılmış 'Braın dynamıcs and Oscıllatory Braın Dynamıcs dalian 1990'lardan başlayan beyin on yümda en guncel ve ana araşurma temalan olarak uluslararası duzeyde yennı almıştır Hacettepe Unıversıtesı nde 197O'lı yülarda başlatılan ve 30 yıldır yurüçınde ve dışında surdurulen beym dınamıgı araştırmaları ulke çapmda onemlı bır ekolleşme egüımı gos termektedır Son yüda unıversıtelerarası multıdısıplmer etkınlık onemlı ıvme kazanmıştır 1930 Temmuz 1999'da egıtımını surduren Dıyarbakır Yaz Okulu'nun ortaya koydugu bırıkım ve başan, bu gelışmenm artacagının ve ulkede bu konuda kalıcı bır kuruma buyuk bır gereksınım oldugunun onemlı bır gostergesıdır Dıyarbakır Yaz Okulu ders kıtabınm onsozunde Sirel Karakaf çalışma grubunu şoyle tanımlamıştır ' 'Bu çahşrna grubunun hsa bır tanhı ancak uzun bır geç nvşı vardır Beym Dmamığı olarak adlandınlan bılım alamnm ana temellen ulkemızde Hacettepe Unıversıtesı Tıp Fakultesı Bıyouzık Ensütusu'nde ahlmıştır Çalışma Grubu Başkanı Prof Erol Başar 1976'dakı dk uluslararası kıtahmda çalışma arkadaş lan üe beym dmamığı konusunda o tanhe kadar yuruttuğu çahşmdldiı tdnıünışür E Başar bugune delc 12 uluslararası ttap hazırlamıştir" 198O'lı yıllardan ıtbaren Almanya'da Lubeck Tıp Unı versıtesı'nde Norofizyolojı Çahşma Grubu Başkanlıgını yuruten E Başar Turkıye üe olan bdımsel üışküerını arttirarak Prof Dr Sırel Karakaş Prof Dr Tamer Demıralp ve Prof Dr Çıg dem Ozesmı üe beraber TUBITAK Beyin Dmamıgı Araştırma Unıtesıru kurdu Unıte 1997 sonunda başanlı kapanış raporun da anlatüdıgı gıbı onenılı uluslararası yayın etkınlıgı gosterdı 1998 Ekımı ıübdrıyle unıte TUBITAK Büım Kurulu tarafmdan üerıde bır enstıtuye taban olmak uzere Çalışma Grubu kurulmuş ve bu grupta unıtenın etkınlıgını artüracak yenı dallarm ve yenı araştırma kurumlannm kaülımı üe multıdısıplmer ortak araştırmalar hızlandı 3) Çalışma Crubu'nun 1999 yılındaki etkinliği Etkınhkler rakam olarak şoyle bır tablo gosterıyor 50 büımsel uluslararası makale (ydklaşü<), 5 Uluslara rası kıtap, 6 Uluslararası sempozyum, 30 Ulusal yayın 2 Yaz okulu 1 Yaz okulu ders notlan htabı 52 Uluslaıaıası büdın, konferans 54 Ulusal büdın 5 Beym dmamıgı çalıştaylan 20 Uluslararası multıdısıplmer proje, 17 Yurüçı ortak proje 4) Diyarbakır Yaz Okulu Gostergesi 1930 Temmuz 1999 tarıhlen arasında Prof Dr Sırel Karakaş Başkarüıgında bır Beym Dmamıgı Yaz Okulu duzenlendı Bu yaz okulu ulke çapmda buyuk ügı gormuş, 165 muracattan sadece 70 kursıyer kabul edüebümıştır Kursıyerler arasmda sadece lısans ustu ogrencüen degü 30 kadar ogretım uyesı de vaıdı Muhendıslık dallan, ıstatısük matemaok, elektronık gıbı fen dallarmdan norofizyolojı, norolojı, psıhyatrı gıbı üp dallan kursıyerler tarafından temsü edüdı Okul ust duzeyde egıüm ve büımsel tdrtşmaian sagladı, genç büım adamlan buyuk büımsel ve sosyal etküemışı gerçekleştırdı 5) Düşünme yeteneği, bellek ve davranış konularında Çalışma Grubu Çahşma Grubumuzun çok yaygın büımsel etkırüüden yanmda uluslararası arastırma dutzeymde bellek ve duşun me ışlevlen çok onem kazandıgı ıçm bu ydzıda bu konuyu odaklıyoruz Prof Dr Erol Başar 1998 ve 1999 yıllarında Spımger Yaymevı tarafmdan basüan üa Ingüızce kıtabmda bellek ve duşunce mekanızmalannm beyınm butun ışlevleıı üe bagmtüı bulundugunu ve bellek fonksıyonunun sınırsıstemınm dıger temel fonksıyonlarmdan ayırdedılmeden ışlen mesı gerektıgını elektrofizyolojık yontemler üe açıklamaya çalışü Bu konunun devamı olarak Uluslararası Psücofizyolojı Dernegı'nm yaym organı Int J of Psychophysıology nm üa ozel nushası Algüama ve Bellek konusunda çalışma grubuna 12 yaym neşretmek uzere aynldı (Edıtorler E Başar C Başar Eroglu S Karakaş ve M Schurmann) Entegratif beym fonksıyonlan teorısmı bır bellek teoıısı üe bagddştırmak uzeıe Pıof Başdr ' Bellek fonksıyonldn ve beym dmamıgı uzenne Ingütere ve Amerüca'da yayımlanacak bır kıtdbını hazırlamaktadır Prof Dr Sırel Karakaş (Çalışma Grubu Baş kan Yardımcısı) bellek ve darvanışın olçulmesme yonebk ve davranışm olçulmesme yonelık yurt çpmda genış bır tarama üe en onemlı noropsıkolojık testlen Turk halkı ıçm uyarladı Bünot bataryası adı venlen bu testler hakkmda bır kıtap olarak yaymlandcakür 1998 yümda Prof Erol Başar Prof Sırel Karakaş Prof Dr Canan Başar Eroglu, Italya'da Dunya Psıkofizyolojı Kongresı'nde ve Londra'da lngüız Psücofızyolojı cemıyetmde Beym ve Kognızyon konusunda çok ügı çeken sempozyumlaı duzenledı Prof Dr Şakıre Pogun de Taor mına'da başanlı bır sempozyum duzenledı Entegratif Yaklaşım Beyin aıaştırmaldnndd bır başka onemlı yaklaşım ıse, beynın ışlevde bulunuş bıçımınde entegraüf olnıak, tum beyin yapüannı bunlarddkı elektrıksel sınyallerı geneldenorolojık ve fızyolojüc sııreçlerı butunsel olarak ele dlan açıklamdları belırlemek ' 'Entegratif Norofizyolojı' ye ulaşmaktr Beyin Dinamiği Çalışma Grubn dktıvıtesı genış bır yelpazeyı kapsayacak şeküde bu dogrultuda TUBITAK sur durmektedır Halen Turkıye'nın 12 unıversıte ve taknben 20 ogretım uyesı ve genç bılım adamlan üe aşagıda belırtılen ana bılım dallannda çalışmalar yapılıyor 1. Nörofizyoloji, Prof Dr Erol Başar (Çalışma Grubu Başkanı), Prof Dr Çıgdem Ozesmı, Prof Dr Şakıre Poğun Prof Dr Tamer Demıralp Doç Dr Erhan Nalçacı 2. Biyofizik: Prof Dr Erol Başar, Prof Dr Sırel Karakaş 3. Deneysel Pslkoloji: Prof Dr Sırel Karakaş, 4. Nörokimya ve Moleküler Biyoloji: Prof Dr Şakıre Pogun, 5. Elektrik ve Elektronik Mühendisliği: Prof Dr Ugur Halıcı Prof Dr Kemal Leblebıcıoğlu, 6. Biyomedikal Mühendislik: Prof Dr Yorgo Istefanopulos, 2. Nöral A&tar; Prof Dr Ugur Halı Prof. Dr. Erol Başar, TUBİTAK Çalışma Crubu Başkanı Prof Dr. Sırel Karakaş, TUBİTAK Çalışma Crubu Başkan dörtköşe Önsöz... "Matemabk ve Kadın" kıtabının onsozu Yazar Pıref H Okkeş Tarıh 8 Mart 2000 Çarşamba (Dunya Kadınlar Gunu) Bu kıtapta sız azız okurlanm matematıgın ve kadınların gızb kalmış yonlerını bulacaksınız Pek çok kışı matema tık yapmak ıçın çok bılmış olmak gerektıgını sanır Kımılerı de kadınlann matematık yapamayacagını duşunur Dogru dur bazı kadınlar çok bdmıştır ama bu kadınların matematık yapamayacagı anlamına gelmez Her kadın, ev ışlennden arta kalan zamanlannda bıraz ustune duşer, bıraz çalışırsa amatorce bıle olsa matemauk yapabüır Zaten amator matemaükçüerın çok şey bılmesıne de gerek yoktur Ükokul bılgısı yeterlıdır Matematık yapmak upkı utu yapmak veya çamaşır yıkamak gıbı kolay bır ugraştır Bazen zor sanılan matemauksel sorulara degışık açıdan yaklaşıp ocakta kaynayan yemegın dıbı tutmasın dıye kdnştırümdsı gıbı veya yemege yenı tadlar vermek ıçın farklı baharatlar katmak gıbı çeşıtlı denerneler yapmakla soru çozulebüır lşte ben 1 buna teorem derım Kddınlaım matematıksel araştırma yapmalan ıçın yaş sının da yoktur Yedıden yetmışe her ev kadını matematık yapabüır, matemaükçısı olabüır Yeter kı kddm ev ışlennı üı Pırefesör H. ökkeş mal etmesın Kocası akşam eve geldıgmde sofrayı hazırlasm ve sofrada bır tas sıcak çorba bulundursun Lakm kadınlar elde ettüderı matematık teoremlerıyle yeünmesını de bümelıdırler Aksı takdırde taa 12 Ey lul 1914'te açüıp sonra saçüan kız unıversıtesı (Inas Darulfununu) gıbı egıtım almaya kalkışabüırler Bu çok tehhkelı bır gırışımdır, kadınlar sadece matematık degü, edebıyat, fizüc, kımya, muhendıslık mımar hk ve guzel sanatlar gıbı dallarda da uzmanlaşmaya başlayabüırler Derken, yuksekogrenımm karma ha le getrüdıgı 1921 yümdan b e n fakultelerde erkek ogrencüerle aynı sıralan paylaşmalan soz konusu olabüır Sonra da Turkıye'de kadınlarm sıyasal haklannı 1930'da yerel, 1934'te de genel seçımlerde elde etmesınm hatasını bız çekerız Ve heyhat1 Sıradan kadınlar büe seçme ve seçüme hakkı olduklannı savunmaya başlayabüır bız mazbut erkeklerm ruhlannda ürtad estırebılırler Sonuç malum ulkede bır kadın başbakanhk büe yapdbütf ve kadayıfm altını yakabüır (llmıye Hanım da bunu omek ahp sabah sabah hzartmaya çahştığı ekmeklerı kararür, çaym al tını taşınr Taşan sabnm da bu soğuk 8 Mart gunu bana bu onsozu yazdınr) 677/22