Katalog

Yaşlılık sorunları tartışılıyor I yaşlı nufus oranı uzun zamandır artmaktadır Kalkınmakta olan ulkeler ıse yenı artmaya başlayan yaşb nufusun lerı yaş gurubu erkeklerın saglık problemlerı üe ügılı 2 Dunya Kongresı 'The Second World problemlerı üe karşüaşıyor ve gelışmekte olan ulkelerde Congress on the Agıng Male" adı altında 09 02 yaşlı oranı üerı ulkelere gore çok daha fazla artıyor 13 02 2000 tarıhlerınde IsvıçreCenevre kentınde Gelişmiş ulkelerde yaşlı olmadan zengin olunuyyapüdı 59 degışık ulkeden 650 katüım üe yapüan konor, ancak gelişmekte olan ulkelerde durum tergreye Turkıye den bır kışı katüırken Almanya 160 uzman sine, zengin olunmadan yaşh olunuyor. Yaşlanma üe en fazla katüan ulke oldu Katüanlar degışık tıp alanglobal olarak karşüaşüan durum ancak sorunlar memlanndan obnakla beraber agırbk %35 üe urolojı uzmanleketlerın yapısına gore degışmekte lanndaydı Toplantıda Dunya'da genel Yaşlılarda cinsel hormonnufusla bırlıkte yaşb nufusun da' 3S3İ8S lar ve sorunları arttığına ışaret edüdı Bu durum Kadm cinsel hormonu bellı bır yaştan yaşlüarda sagbk sorunlarını daha sonra sıfrra ınıyor ve menopoz denüen çok gundeme getırıyor 1920'de 2 bu durumda eksık hormonun yerıne müyarın altındakı nufus bugun 6 konması uygulamada olan bır yaklaşım müyar ve 50 sene ıçmde 9 müyan Erkekte de hormon sevıyelerınde bır bulacak Bu nufus ıçmde 65 yaş ve degışüdık soz konusu 4550 yaşından uzenndeküerın oranı %6 9'dan % ıübaren erkeklık hormonu olan testos16 4 e (Çmde %6 8'den %22 6'a teron yanında bobrekustu bezınden Avrupa'da %14 7'den %27 6' ya) salgüanan aynı yapıdakı hormonlar çıkacak 2050'de 9'u Avrupa'da devamlı bır duşuş gostenyorlar ama obnak uzere 14 ulkenın nufusunun hıç bır zaman bu sevrye, üen yaşta büe %10'unu 80 yaş ve ustundeküer sıfır olmuyor 'Andropoz* olarak da oluşturacak Gelecek 50 sene adlandınlan bu durum cinsel fonksıyıçmde çocuklann oranı (15 yaş ve onun gerüemesı yanında cinsel arzu ve altı) dunyada %29 7'den %19 7'e (Çm'de %24 9'dan zıhınsel fonksıyonlarda da duşmeye neden oluyor %16 3 e Avrupada %17 5'dan %14 4e) mecek Ayrıca yorgunluk halı ve uyku problemlen de aynı erkeklık/androjen hormonlannın eksüdığı vucut yapısı degışüdığıne sebep olarak bühassa kannda 1015 kg yag tutulmasına yol açıyor Ilerı yaşta kısmı erkeklık hormonu eksıklıgı (Partıal Androgen Deficıency ın Agıng Male/ PADAM) olarak da adlandınlan bu durumda agızdan veya ıgne üe veya ulkemızde olmayan cüt pflasterı tarzında hormon verümesı cinsel fonksıyon kemık yogunlugu, vucut kompozısyonu ve züunsel faalıyetler uzerınde olumlu degışüdıkler yapıyor Ancak hormon tedavısının bühassa prostat bezı uzerınde olabüecek yan etküerının yakından ızlenmesı gereklı Ilacın prostat kanserı vakalarında asla kullanümaması lazım Bunun yanında karacıger ve kan degerlerının takıp edümesı ve uzerınde durulması gereken dıger bır nokta Toplanüda, Androtropia adı altında ele alınan dıger bır konu ıse erkeklerın genelde kadınlardan ortalama daha az yaşaması Bunun uzerınde yapüan çalışmalarda turlu sebepler üerı suruldu ama erkekhk hormonu üe damar hastalıklan arasında dırekt bır üışkı gosterdmedı Hatta kalp enfarktusu sırasında erkekhk hormonu/ testosteron verümesı kalp koroner damar lannda ıç çapı arttıran bır etkı yapügı gosterüdı Ozet olarak dunya genelınde 60 ve ustu yaş gurubu hızla ve devamlı artmakta buna karşüık çocuk oranı yıne devamlı olarak duşmekte Erkek cınsıyet hormonunun üerı yaşta uygun kımselerde yerıne konması hayat kalıtesını arttıran bır gırışım Uzun yaşamak hayat kalıtesı olmadıkça degersız bır hedef ayrıca sagbksız yaşhnın topluma yuku saglüdıya gore 7 mısb daha fazla Doç. Dr. Doğan Başak Urolojı Uzmanı Gelecek 50 yılın nüfus yapısııu, giderek artan yaşhlar ve giderek azalan çocuklar belirleyecek. Sosyal devlet yapısmm, sagbk sıstemınm egıtımın, hasta bakım ışlemının evde gerçekleşmesı gıbı kurumsal değışüdüder gundeme gebyor Kalkmmış ulkelerde nedenle ortaya çüayor Hormon eksüdığı erkeklerde de, kadınlarda oldugu gıbı "osteoporoz' kemık zayıflaması nedenı Kadınlara gore erkeklerde kalça kıngı südıgı 2 mısh az olmasına ragmen, erkek kalça kınklanndan olum kadınlara gore 2 mısh daha fazla Yrne (s 12) onerırken kurumlannda hak, hukuk ve etık dışı uygulamalar yapan profesorleıın jurı uyehgını engellemek ıçm herhangı bır onen getırmemıştır Nasıl olmalı? Degerlendırmelerde nesnellıgı sağlamanın belkı de tek yolu bu rur değerlendırmelerın kamuoyuna açık olmasıdır Şımdrkı durumda aday genellıkle yararb ve ogretıcı eleştırüen olabüen jurı raporlannı büe gormemektedır raporları ınceleyerek, yanbşlannı ve eksıkbklerını gorup kendını gebşürme frrsaü yoktur Raporların açık olması, jun uyelerını de eğıtıcı ethde olacakur Bırbırının raporlarını okuyanlar, giderek ortak raporlama düı ve eügı oluşturabüeceklerdır Akademık yukseltme ve atama jurüerı değerlendırmelerını akademısyenlerden beklenen ve aşagıda ozetlenen beş temel ışlev bazında yapmalıdır 1. Akademısyen bügı uretebümelıdır 2. Akademısyen urettıgı ve uretüen bügüen paylaşabümebdır (Bır yabancı dü bümebdrr yerb ve yabancı bıbmsel toplantüara katümab büdın sunmab, kıtap ve makale yazmab, büım dunyasına ulusal ve uluslararası katkıda bulunmahdır alanındaka büımsel yayımları ızlemelı, ügılı meslek kuruljşlanna uye obnabdır) 3. Akademısyen ecbndıgı bügüen ogrenmek ısteyenlere aktarabümelıdır (akademısyen ogretme bügısıne ogretmenbk formasyonuna/ sertıfikasına sahıp obnabdır ders vermehdır yuksek bsans ve doktora tezlerı yonetmelıdır) 4. Akademısyen degışık yollarla akademrk yaşama katkıda bulunabümelıdır (akademısyen ürsatını buldugunda yonetıcıhk komısyon jun ve büım kurulu uyebgı büımsel dergüerde hakemlık yapma ve benzerı gorevlerde bulunmalı sıvü toplum orgutlennde etkm obnabdır) 5. Akademısyen büımsel laık ve demokrat obna sorumlulugunu ve saygmlıgını taşımalıdır (akademısyen ozelbkle araştırmalannda ve yayınlannda büımsel nıtehge ulaşabümeb her gorev ve davranışta akademısyen olmanın saygınbgını koruyabümebdır) Akaderruk yukseltme ve atama junsı adaylan, yukanda degınüen 5 temel konunun her bınnde, büım alanlanna ve kabul gormuş beklentüere gore olmazsa olmaz olçutu arayarak degerlendırmeb, degerlendırmeler bebrb bır sırada raporlaştırümalıdır Yayınlann nerede yayımlandığından çok ıçengı ve alana katkısı one çıkanlmahdır Doçentlıge yukseltme aşamasında, jurı raporları onceden adaya büdınlmeb ve jun odasının dışına asümahdır "Doçentbk sozlu sınavı" yayınlann ve degerlendırme aşamasında belırsız kalan noktalann ırdelendıgı ve ügüüenn ızleyebüecegı bır panele ya da semınere donuşturulmebdır Kütie enerji dönüşumü söyleminin üzerine: 19 02 2000 gunlu Cumhunyet ın Büım Teknık ekınde ÎTU Nukleer Enerjı Enstıtusu nden Yrd Doç Dr Sayın A. Şlşman'm "Kutle Enerjı Donuşumu Soylemının Yanbşbgı" başhklı bır yazısı çıktı Kendısı yazısında ozetle kutlenın enerjıye donuşmedıgını, Eınsteın'ın herkesçe büınen bagmtısında, kutlenın enerjıye ozdeş oldugunu ıfade ettıgını bebrrmektedır Ayrıca nukleer reaksıyonlan ornek gostenp reaksıyon sonrası ortaya çıkan hareketb parçacüdann kmeuk enerjüerını, bu ozdeşbk nedenıyle, bır kutle karşüıgı vardır demektedır Şımdı kendısıne sormak gerekır Kutle karşüüdı bu kınetık enerjı herhangı bır fiaksel donuşum obnadan, sırf Emsteın formulu nedenıyle yoktan mı var olmaktadır9 Yoksa nukleer fizücte, enerjının kutle kaybından bu donuşum sonucu (yanı atom çekırdeklenndekı proton ve notronlann çekrrdektekı baglanma enerjüennın bır bolumunun açıga çıkması yoluyla) oluşrugunugosteren büımsel bulgu ve bagıntüar yok mudur 9 Bu donuşum degüdır de nedır 7 Bu neden yanbş soylem olsun' Yazar, nukleer reaksıyonlarda kutle kaybının enerjıye degü kutlenın başka formdakı kutleye, enerjının de başka formdakı enenıye donuştugunu üen surerken bu donuşum fizaksel olarak nasü olmaktadır9 Bunun fizıksel yolu yontemı ya da kanunu nedır 9 Bunun tek yanıtı, yıne kutle kaybının enerjıye donuşumu sonucu degü rnıdır'? Nukleer fizıkte reaksıyon sonrası ve oncesı arasındakı kutle farklannm enerjıye donuştugunu tum büımsel kıtaplar yazar ve ügılüer büırler Eger başka bır yol ya da yontem varsa, once o yolun, yanı o kütle karşüüdı enerjının fizıksel olarak nasü olup da oluştugunun (sırf Eınsteın formulunu kuUanarak degü1) büımsel bır dergıde yayımlanması ve büım dunyasına kabul ettırılmesı ya da bunun dogruluğunun deneysel olarak saptanması gerekır O zaman sorun kabnaz BüımseEıgı herkesçe kabul edüen Feynman Lectures on Physıcs Kaplan Nuclear Physıcs Evans The Atomıc Nucleus gıbı kıtaplardakı "Mass Energy Conversıon" (Kutle Enerjı Donuşum) konusundakı bolumler lyıce ıncelendıgınde yukandakı yazüanlann dogrulugu gorulecekür Konuya yabancı olanlann ve gençlenn Eınsteın'ın kutle enerjı bagmtısı ve nukleer reaksıyorüar konulannı ıyı bır fizık kıtabından okumalan kendüennın kutle enerjı donuşumu soylemının dogrulugu konusunda daha fazla bılgüendırümelenne yardımcı olacakur ^^ AtakanYmll Radyasyon Fızücçısı, atakan@tonbne de 677/17