Katalog

Bir şişe parfüm uğruna Tatlı bir kokuya sahip ceviz büyüklüğündeki bir salgı bezi yüzünden Sibirya'da her yıl yüzlerce misk geyiği katledilmekte. Sırf Avrupalı kadınlar daha güzel koksun ve Çinliler daha sağlıklı yaşasın diyel... falanmış ayıbalıgı penısı ve denızatı tuketerek cınsel guçlerını arttırmaya çalışan Çınlı erkeklere bıyık altında gulen Avrupahlar ne yapıyor dersınız' Masum hayvanları katlederek erotik çekıcüıgı yakaldmaya çalısıyorlar Mısk geyıgının kann bolgesındekı salgının yaydıgı tatlı ve agır koku yalnızca bazı unlu ve değeıh parfumlerde kulldndıyor Doğal halı krem lavanunda olan kızü kahverengmdekı bu madde altın madenınden altı mıslı daha zor ıs,lenmekte Ve pdrfum uretıcüerı bu maddenın yalnızca bir gramına yaklaşık 30 müyon lıra oduyorlaı Geçen haftaldida VVorld Wıde Fund for Nature tarafından yapılan bir açıklamaya gore eskı Sovyetler Bırlığı nde 1988 yılında sadece 170 000 mısk geyıgı yaşıyordu Uz manlar bu sayının onumuzdekı sekız yıl ıçınde 60 000 e kadar duşecegını tahmın edıyorlar Bılım bu efsanevı kokuyu ureten hayvanlar hakkında çok fazla bir şey bılmıyor Mısk geyığının dığer geyıklerle aynı sınıftan olup olmadıgma henuz karar verüemedıgı gıbı kaç tane alt turu olduğu da henuz saptanamamış Ûa santım uzunlugundakı kopek dıslerıyle dıkkat çeken genç mısk geyıgı bir kanguru kddar çevık hareketlerle zıplıyor yaprak ve lıkenlere ulaşabılmek ıçın de ağaçlara tırmanıyor Yaşam alanları kutup bolgesınden Hımdlayalar ın guneyme Afganıstan dan Kore ye kadar uzanmakta Tek başlanna dolaşan bu çıft toynaklı hayvanlar dışkı ıdrar artıkları ve mısk salgısınm kokusuna gore hemcınsle rıru tanıyabılıyorlar Cevız buyuklugundekı mısk salgı bezı yalnızca erkek geyıklerde bulunur Bir yıl ıçınde bu koku karısımının 25 gramı salgüanmakta Avcılar yanlıslıkla dısı ve genç hayvanlan da vurduklanndan bir erkek mısk geyıgı yakalayabılmek ıçın genelde U dort hayvan bır den olduruyorlar Ve boylece bir kılogramlık salgı bezı ıçın ortalama olarak 160 geyık katledilmekte Hındıstan Nepal Vıetnamve Kuzey Kore'de mısk geyıklerı koruma altına alın mış Aslında Sovyetler Bırlıgı de bu hayvanların tekrar kazanüması ıçın onemlı gınsımler de bulunmuştu Mlsk geyiğl ve parfüm tUketlchl: Bir kllo koku Içln 160 hayvan ölüyor. Ne var kı ekono mının kotuye gıtmesıyle bırlıkte katham da artü Sıbırya nın Bu kokulu maddeden yararlanan ıkuıcı bir sektor de dogusu ve Altay bolgesındekı tum koylerde ıssızlık var GeAsyadakı ılaç firmalan Sadece Çın'de her yıl 500 üa 1000 leneksel kurk avcılıgının yennı mısk geyıgı avcılıgı almış küogram mısk salgısı ıslenmekte Ruslar dogu Asyadakı Sozde bellı sayıda hayvan avlamalarına ızın verılmekte Fa komşulannın sağhklan ıçın gınseng koklerını tukeürken kat hıç kımse bunu kontrol edemıyor Av koruculanna vengenye kalan son denız hıyarlannı toplamaya devam edıyorlen ucret o kadar dusuk kı hıç kımse bu kadar az para ıçın lar hdyatını tehlıkeye atmak ıstemıyor Gerçı Çın tıbbında neredeyse tum bıtkı ve hayvanlarDunya pıyasasındakı mısklenn yuzde onunu parfum endustrısı kulanıyor Sadece Pransadakı luks kokular ıçın yılda 1600 mısk geyıgı katledilmekte Gerçı bazı firmalar daha ucuz olan sentetk kokulardan yararlanmaya başlamışlar ama Guerlaın Chanel ve Rochas gıbı unlu firmalar bu geleneklennden asla odun vermıyorlar dan yararlanılmakta ama mısk geyıgı halen en gozde malzeme olarak kabul edılmekte Hap ve plaster olarak ıslenen bu madde kalp sınır ve nefes yollannı tedavı edıyor tabıı en onemlısı lıbıdoyu yukseltıyor olması Nilgün Ozbaşaran Dede Kaynak Der Spıegel 28/99 Salon bitkileri ve temiz hava vınız ya da ısyerınızdekı havanın daha ıyı olmasını ısüyorsanız bırkaç salon bıtkısı alma fikrını unutun Çunku Avustralyalı bir bılım adamı bu bıtkılerın azıcık bir etkı ydratmdlan ıçın bıle orasmı ormana çevırmenız gerektıgını one surııyor Ofıs havdsındd uçucu organık bıleşımler (VOC) adıyla bılınen ve bıreyın belırlı bir hastahgı olmadıgı halde ken dısıru bıtkm, sınırlı ve kotu hıssetmesıne neden olan hasta edıcı yapı sendromuyla ılıntılı bir tur organık molekul bulun du Daha ıyı hdvaldndırma ve VOC kayndklannı kurutma gıbı beylık onlemlerın yanı sıra saksı bıtküen de bu soruna çozum getııebılecek bir yontem sayılır Gelgelelım bu bıtkılerın havadaka kırı yok ettıklerı yonunde hemen hemen hıçbır kanıt yok Batı Aeustralıa Murdoch Unıversıtesı çevrebılım uzmanı Peter Dingle herkesın bıtkılerın hasta edıcı yapı sendromu ve kapalı yeılerdekı hava kırlılığı sorununa çozum getırdıgme ınandıgına ancak bu mancın buyuk kent dedıkodulanndan buı olduguna dıkkat çekıyoı Soz konusu soylemın gerçekle bir ılıntısı olup olmadıgını dioştırmdk amacıyla Dingle ve ekıbı bıtkılerın etkılerını rmlyarda 50 bırım gıbı dus.uk duzeylerde büe gozleıe deıı ve boğaza zatar veren, bıreyde bulantı bd^ı donmesı ve uyuşukluga yol açan zehırlı bir kımyasal olan formaldehıd oıanltuı açısından ınceledı Astım ve saman 677/2 E nezlesıne de neden olan bu kımyasal aynı zamanda guçlu bir kanserojen olarak da bılmıyor Dmqle ve ekıbı ıçındeküerın kotu hava koşııllanndıin yakmdıgı ışyerleıındekı foımaldelııt duzeylerını olçtu Perth kentınde 18 ışyerının yanı sıra unıversıte yerleşkesı ıçınde geçıcı olarak kuHanüan 20 yapı ıncelendı Bu yapüar kayndğı formaldehıt olan sunta gıbı sıkısünlmış ahşaptan ve kımı kopuk yalıüm maddelennden oluşmuşlardı Ofîs yapılannda ortalama formaldehıt duzeylennın mılyarda 10 ıle 78 bınm arasında degısugıne tanık olundu Oysa geçıcı olarak kullanılan yapılarda formaldehıt yogunlugu Dunya Sağlık Orgutu tarafınddn bebrlenen mılyarda 82 bınm sınınnın çok ustune çıkarak mılyarda 420 ıle 2110 bınm arasında degışıyordu Dingle bu verüerden yola çıkarak her bırı 8 metrekarelık beş deney kabını olusrurdu Bu kabınlenn her bırıne sayılan yırmıyı buluncaya dek üa gunde bir beş saksı bıtkısı yerleştırıldı Kabındekı bıtküer 10 saksıya ulasügında formaldehıt duzeyınde bir degısıklık olmadıgı 20 sakeıdd bu duzeyın ancak mılyarda 856 bırımden 761 buıme dustugu goruldu Dingle salon bıtkılennın gerçekten kotu yapı sendro muna çozum getırmelerı durumunda bu etkının olsa olsa ruhsdl bir etkı olduguna manıyor ve Bu bıtkı lenn bulundukları yere daha hoş ve rahat bıı gorunum verdıklerı bir gerçek ama havadakı kırlılığı belırgın bir bıçımde yok ettıklen soylenemez dıyor Ote yandan lngılız Yapı Araştırma Kurumu ıç mekân hava nıtelıgı uzman Jeff Lle Ellyn bu tur ruhsal etk üerm azımsanmaması gerektıgıne bıtküenn kırlüığe neden olan başka maddeleı ı yok etme yetenegının henuz yeterınce araştırümadıgına formaldehıdın bu maddelerden yalnızca bir tanesı olduguna dıkkat çekıyoı RU New Scıentıst 15Ocak2000