Katalog

Iul BİLİ 'Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!' "Bcn, manevi mirus olamk hiçbir ayel, hiçbir dogma, hiçbir kahplcişmış kurıü bırakmıyorum. Benim mıinevi mirasım bilim ve akıldır... Zarrum süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiytrr. Böyle bir dünyada, asla degişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimmi inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım (rrtadadır. Benden sımra beni benimscmek isteyenler, bu temcl eksen üzcrinde akıl vc bilimin rehberliğini kabul ederlersc, manevi mirasçılarım olurlar." Mustafa Kemal SAılU f''£ım>l llııkaıu / h Hcşıl ( iıı/tp'm sıırNMOhi Mu\tıi/ıl kVırı.(['m •Vilnılı. k'ımiıik. /\»u'l (îiTlt/ı, KrTUtiJısf [Vvrım 11' Mı'ıı/ııjl. / . ( / . Ytrymiıin Cutnhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Sayı 1198 5Mart2010 İMTİYAZ SAHlBlCuınhuriyet Vaktı adına llhan Selçuk GENELYAYIN YÖNETMENİ Ibiâhım Yıldıı YAYIN YÖNETMENİ Oıhm Bursalı SOflUMLU MÜDÜR Miyase llkııuı GÖRSEL YÖNETMEN Tülas Hasdamir Sağlık saylası VKVAmenkaıı Hastanesı'nm katkıtarı ıle ha/ıılannıtştır YAYIMIAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A Ş IDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA AORESI Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No; 2 34382 Şişli Istanbul Tel 0212 3437274 Faks 0212 3437264 CUMHURİYETREKLAM Tel: 0212.25198 74/3437274 Yerel Sürelı Yayın BASKI DPC Dogan Medya Tesıslerı Hoşdere Yolu 34850 Esenyıırt/lstaııbııl www.cumluiriyet.com.tr G Ü N D E M Ihsan Doğramacı ve Rektörlük Seçimi "Ihsan Doğramacı ve Rektörlük Seçimi- Türkiye ve Dünyada Yükseköğretim Yönetimine BirBakış"... lwww.dogramaci.org/kitap/r-main.html) Bu başlık, Prof. Ihsan Doğramacı'nın 2000 yılında yazdığı kıtabın adı. Bu ki- tabı dergimizde tanıtmadık. Belki gündeme getirmenin za- manıdır... 0 yıllar (ve bu yıllar da!) iilke üniversitelerinde rektör- lük krizlerinin yaşandığı zamanlar. Bazen aşırı derecede. Üniversiteler ayrılıyor, parçalanıyor, birbirine giriyor, grup- lanıyor, sağcı kanat-solcu kanat- dinci kanat- sosyal de- mokrat kanat... Bir siyasal kanat geliyor, diğerini dışlıyor, "suyunu" kesiyor, üniversiteyi dar ediyor! Birbirlerinin ku- yusunu kazan insanların yaşadığı üniversite dünyası... Birilerine kıyak geçmeler, diğerlerine hayatı dar etmelerl Susmalar, eleştirmemeler, boyun eğmeler/eğdirmeler... Bilimsel ilkeler üzerinde bir yönetim anlayışında bütün- leşmek yok. Akademisyenlerimiz şimdi kızacaklar ve "abartma, pek de öyle değil.." diyecekler. Şüphesiz, daha olgun ve aka- demik düzeyi daha gelişmiş üniversitelerde bütün bu say- dıklarımız daha alt düzeyde, belki çoğu kimse farkında ol- madan yaşanıyor. Ama neler yaşandığını herkes biliyor! ##* Ihsan Doğramacı, YÖK düzeninin kurucusıı. Daha son- ra kendisine önerilen başkanlığı kabul etti ve 1992'de gör- evinde ayrıldı. Neden ayrıldı? Şüphesiz, 10 yılı aşkın yönetimi boyun- ca Doğramacı'ya yöneltilen çok sayıda eleştiri var. Üniversitelerde onun döneminde birtemizlik daha yapıldıl Sakal-bıyığı yasaklayan genelgeden tutun, siyasi görüşleri beğenilmeyen çok sayıda akedemisyenin kapı önüne ko- nulmasına kadar, hukuksuz, yasasız askenönlemler! Şüphesiz çok acı çeken insanımız oldu. "Özlük haklan", ağır eleştirilerin temelini oluşturdu... Şüphesiz, bu konu çok önemlil Ancak daha üst düzeyde yapılan ve üniversitelerin -bi- lim, araştırma eğitim düzeyi vb gibi ölçütlere bakıldığında- gerilediğini ilerisüren tezlerin/görüşlerin kanıta dayalı araştırmasını hanüz bilmiyorum. Doğramacı'nın YÖK'ü, profesörlüğe yükseltmede bili- me katkı/akademik yayın ilkesi getirmişti. Profesörlükler, YÖK'te kurulu 5 kişilik bir komisyonca karara bağlanıyordu. Atama ilkeleri ne kadar uygulanıyordu, araştırılması gere- kir. Doğramacı'nın YÖK'ü, rektörleride doğrudan seçiyor ve içlerinden birini Cumhurbaşkanı atıyordu! Ayrıca araştırılması gereken (nesnel bir bilgi edinmek için) Doğramacı zamanında üniversitelere atanan rektörlerin li- yakatı ve başarısıdırl Ihsan Doğramacı, YÖK yasası için üç öneride daha bu- lunmuştu: Öğrencilerin de üniversite yönetimi yapısına da- Vehbi Koç Ödülü'nü Prof. Dr. Turgay Dalkara aldı 41 yıl önce kurulan Vehbi Koç Vakfı,2002'den beri heryıl insanların yaşam kalitesinin artırılmasına katkıda bulunan kişi ve kurumları teşvik etmek amacıyla sırasıyla eği- tim, sağlık, kültür ve sanat alanlarından birinde "Vehbi Koç Ödûlü" veriyor. Bu yılki ödüle sağlık alanında nörolog Prof. Dr. Turgay Dalkara layık görüldü. 14. ölüm yıldönümünde Vehbi Koç Vakfı'nın kurucusu Vehbi Koç'un da anıldığı 24 Şubat günü Iş Sanat'taki ödül töreninde konuşan Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç, ödülün 2010'da sosyal kalkınmışlığın göstergesi olmanın yanı sıra, eğitime ve üretime verimlilik kazandırması nedeniyle eko- nomik kalkınma açısından da son derece kritik rolii olan sağlık alanında verilmesinin önemine dikkat çekti. Prof. Dr. Turgay Dalkara, ödülünü Vehbi Koç Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı SemahatArsel'denaldı. Prof. Dr. Yücel Kanpolat başkanlığında, Prof. Dr. Şevket Ruacan, Prof. Dr. Pekcan Ungan, Prof.Dr. Ahmet Gül ve Doç. Dr. Evren Keleş'ten oluşan seçici kurul, Prof. Dr. Dalkara'nın uzmanlık alanı olan beyin damar tıkanıklarının yol açtığı beyin iskemisi üzerindeki bilimsel çalışmalarının başarıları kadar, genç bilim insanlarını teşvik etme ve özendirme konusundaki hil edilmesi (kabul edilmesi), rektör atamalannın üniversite dışından yapılnıası, bu da pratikte kabul edilmedi, pek uy- gulanmadı. Tam gün çalışma, kendi üniversitesinin dışında başka bir üniversitede profesör olabilme gibi maddeler de, yasada vardı. #•# Soruya dönelim: Doğramacı YÖK başkanlığından ne- den ayrıldı? Söz konusu kitabında bunu açıklıyor: Siyasetçiler 1992'de YÖKyasasında değişiklik yaptı. llki, kolayprofe- söriük yolunu açmak oldu. Profesörlükler artık üniversite- lerde verilmeye ve doçentlikten porfesörlüğü daha kolay yükseltmeler başlandı. Doçentlerin profesör olabilmeleri için şart olan orijinal bir bilimsel araştırma yapması aran- mamaya başlandı. Ama Doğramacı'yı, rektörlerin üniversi- telere konan sandıktan çıkmasını öngören değişiklik, YÖK'ten kopardı. Doğramacı, seçim sistemine karşıydı! Böyle birsistem dünyanın hiç bir gelişmiş üniversitesinde ve ülkesinde yoktu (haklıl)! Rektör adaylığı ve seçimi için en kaba bir eleme, elek yerine geçecek ilke bile konmu- yordul Diyor ki: "2547 sayılı kanunun en önemli ilkesi olan rek- törlerin görevlendirilme sistemi değiştirildi. Böylece rektör adaylannın üniversitenin tüm öğretim üyelerince belirlen- mesinin yaratacağı sürtüşme, kırgınlık ve huzursuzluğun, üniversiteyi yıllar sonra kendinden bekleneni yapamaz du- ruma getireceği endişem nedeniyle... 10 Temmuz 1992 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ve üyeliği görevinden istifa ettim..." Ve: "199Zden sonra rektör adaylannın seçimlerinde ve sonrasında yaşanan olaylar endişelerimin haklılığını göstermiştir. Kanunda gerekli değişiklikler yapılmadığı takdirde, üniversitelerdeki huzurun daha da bozulacağı, üniversitenin eğitim ve araştırma faaliyetlerinin birsüre sonra duraklayacağı inancını korumaktayım.." Doğramacının "eğitim ve araştırma faaliyeti duracak" endişesi gerçi yersizdi. Ama tam yersiz miydi? Sandık sistemi, öğretim üyelerinin iradeleri doğrultu- sunda rektör çıkartmadığı gibi (YÖK ve Cumhurbaşkanı is- tediğini atıyorl), üniversiteler kamplaştı. Bugün rektör ola- bilmenin tek koşulu, Cumhurbaşkanına yakın olmaktır! Üniversitelerde gidişatı daha göreceğiz... Doğramacı, etkin kişiliğiile, üniversite sistemimize damgasını vurarak aramızdan ayrıldı. YÖK, tartışmalıdır... Ama Hacettepe ve Bilkent tartışmasızdırl Gelecek Cuma yeniden birlikte olmak dileğiyle... öncülüğünü de gerekçe olarak gösterdi. Dalkara ve ekibinin beyin iskemisi üzerine çalışması, Nature Medicine dergisinde yayımlanmış ve dergimizin de geçen yıl kapak konusu olmuştu. Dalkara, H.Ü. Beyin Araştırmaları ve Nörobilim Laboratuvarlan'ndaki ekibi ve Eczacılık Fakültesindeki meslek- taşları ile birlikte beyine hedeflendirilmiş ilaç taşıma sistemleri üzerinde de çalışıyor. Bu araştırmaları beyin kanserinin tedavi- sinde de umut vaat ediyor. Bugiine kadar toplam 115 makalesi- ne tıp dünyasında bu zamana kadar 3500'ün üzerinde atıf yapı- lan Dalkara, 1987 yılında TÜBİTAK Teşvik Ödülü, 1990 yılında Eczacıbaşı Tıp Ödülü, H.Ü. Bilim Başarı Ödülü, Sandoz Farmakoloji Ödülü'ne de layik görüldü, Prof. Dr.Turgay Dalkara, Fulbright Bursu sahibi, 2000 yılından bu yana Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA)'nin de asli üyesidir.