Katalog

.'» ' • 'ISAanevi Mirasım Bilim ve Akıldırl' "Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kahplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyccek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çahştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar." Mustafa Kemal Miliı Fgiıim Uatumı /)T\ RL'ŞII Cmlifı'm sormumı Musuıfa Kcmaim ;ytmıtı. Kaynak: /smct (îirıtli, Kemıılisl Dcvrıın ve IdL'u/oji, I . Ü . YaymUırı Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Savı: 1201 26Mart2010 İMTİYAZ SAHlBlCumhurıyetVaklı adına llhan Selçuk GENEL YAYIN YÖNETMENİ Ibrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜOÜR Miyase llknur GÖRSELYÖNETMEN Tüles Hasdemir Sağlık saylası VKVAmerikan Hastanesi'nin katkılan ile hazırlanmıştır YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajanst Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESI Prof. Nurettın Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şışlı Istanbul Tel: 0212.3437274 Faks: 0212.3437264 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel SUreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyuct/lstanbul www.cumhuriyet.com.tr TÜBİTAK DERGİLERİ GÜNDEM Büyük Düşünenlerin Ülkesi Çin, uygarlığın büyük anavatanlanndan biridir. Bugün kapak konumuzu, bu uygarlığın yeni yükselişinin güncel bilimsel ve teknolojik yönüne kısaca vurgu yapan bir ya- zı oluşturuyor. Bugün bu köşede ülkemizde pek az olan Çin üzerine Türkçe literatüre katkı yapan iki yeni kitabı ana- rak konuya katkı yapmak istiyoruz. Kitaplardan biri, bu haftaki Çin üzerine yazımızın mü- ellifi olan Doç. Dr. Seriye Sezen'e ait: Çin'in Ikinci Uzun Yürüyûşü. Kitap Eylül2009'da TODAİE (Türkiye ve Ortadoğu Amme Idaresi Enstitüsü) tarafından yayımlandı. Sezen, 1980'de başlayan yenisürecin ilk lOyılında Sovyetier Birliği ve DoğuAvrupa modeli çökerken, Çin'in de Komünist Parti liderliğinde yeni bir ekonomik sürece girmesinden itiba- ren başlayan öyküsünü inceliyor. Şüphesiz, bu öykü salt ekonomik değil. Ekonomiye, Çin'in siyasal ve yönetimsel değişikleri öncülük ediyor. Sezen kitabı yazma gerekçesi olarak şu- nu vurguluyor: Türkiye'de ABD ve AB dışında bir kamu yönetimi bilgisi yok gibi. Akademik faaliyetlerde Batı'ya yöneliktir. OysaABD'de bile dünyada kimin neyi nasıl yaptığını araştı- ran ve ülke için bundan sonuçlar çıkartan Karşılaşbrmalı Yönetim Kümesi gibi kurumlar var. Türkiye'de gerçek anlamda birbölge ve ülke uz- manı yetiştirildiğini söylemek güç.. Bu kitap Türkiye'nin son 30 yıllık deneyimini Çin deneyimi üzerinden değerlendirilmesi için de bir veri su- nuyor... *** Seriye Sezen, kitabın başlangıc yazısında, Çin'de ekonomik gelişmelere ve kalkınmaya yön veren ana ilkeleri ve "sosyalistpiyasa ekonomisi" kavramının siyasal ve eko- nomik arka planını açıklıyor. Burada esas olan, Çin Komünist Partisi'nin ekonomik gelişmeye ve üretime bi- rincil önceliği vermesi, ekonomiyi geliştirmek için kapitalist piyasa ekonomisinin araçlarının kullanılmasından ka- çınmamasıdır. Çin, bu araçlan kullanarak maddi bolluk ya- ratmak ve herkese yeteneğine ve herkese iht'yacına gö- re ilkelerinin geçerli olacağı aşamalara varmak iste- mektedir! Çin'in Ikinci Uzun YürûyOşû'nün ana bölümlerine göz atalım: Çin'in Genel Görünümü; Anayasal ve Siyasal Rejim; Devletin Niteliği ve Yapısı; Ülke Toprağının Yönetsel Bölünmesi, Ekonomik Rejim: Sosyalist Piyasa Ekonomisi; Kamu Yönetimi: Ürgütlenme ve Yeniden Yapılanma; Kamu Personel Rejimi ve Yeniden Yapılanma. Şüphesiz Çin'in büyük aülımı veya Ikinci Uzun Yürüyûşü, toplam bir yönetim felsefesinin eseridir. Ancak bu felse- fenin odaklandığı ekonomik rejim ve dayandığı ilke ve te- meller, ulaşılan başarmın de temel anahtan durumunda- dır. Sezen, "Sosyalist Piyasa Ekonomisi"ni incelediği bölümde, bu dönüşümün izlerinde yürüyor, Komünist Parti yönetiminde azgelişmiş bir ülkenin dünyanın bir üre- tim atölyesine dönüşümünü anlatıyor ve "Çin, 18.y/da ol- duğu gibi dünyanın en güçlü ekonomisini mi olacak?" di- ye soruyor ve sosyalist piyasa ekonomisinde gelişen sı- nıfsal eşitsizliklere, yoksulluklara ve yolsuzluklara deği- niyor.. Şüphesiz burada Çin'in ekonomisini bilimsel ve tek- nolojik yenilikçi bir yapıya dayandıran ulusal politikaları öncelikli rol oynamaktadır. Kapak konumuz, bu dönü- şümdeki bazı bilim ve teknolojik ana verileri iletiyor. Çin'de BTpolitikalarından sorumlu Bilim ve Teknoloji Bakanlığı vardır, ancak bu bakanlığın izleyeceği ana po- litikaları ise devlet içinde bir eşgüdüm kurumu olan "Bilim, Teknoloji ve Eğitim Izleme Grubu" kararlaştırıyor, bu kurumun bizdeki karikatürü/izdüşümünün ise Başbakanlığa bağlı Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu olduğu söylenebilirl! Bu kurumlann altında bulunan örgütlen- meler şöyle: Ulusal Kalkınma ve Reform Komsiyonu, Çin Bilimler Akademisi, Çin Mühendislik Akademisi, Sanayi ve Enformasyon Bakanlığı, Tarım Bakanlığı ve Çin Ulusal Doğa Bilimleri Kurumu... Daha alt düzeydeki yapılanmada ise Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Insan Kaynakları ve Gelişme Bakanlığı ile Devlet Patent Kurumu'nun varlıkları gözleniyor. Sezen bütün bunların "Bilim, teknoloji yenilikçi si- yasalann yönetimi"ni oluşturduğunu vurguluyor! Çin, kalkınma politikalarına "Uyumlu SosyalistToplum" ve "BilimselKalkınma"adını veriyor. İlk kavramın, "demokrasi, adalet hakkaniyet hukukun üstünlüğü, istikrar, düzen ile doğa ile ınsan arasındaki uyu- mu" anlattığını öğreniyoruz. Bilimsel Kalkınma kavramının ise, ülkede niteliksel bir db'nüşümü, yani "ucuz işgücüne, malive doğal kaynaklara dayalı bir toplumdan; tyi eğitilmiş bir işgücüne dayanan, bilim ve teknolojinin geliştiği bir topluma, hızlı ve yüksek kaliteye ve enerjitasarrufuna dayalı yeni birkalkınma mo- deline geçişi" hedeflediğini! Insan odaklı, insanın yaratıcılığına, yeteneklerinin seferber edilmesine, bu amaçla bütün ülkenin merkezi ola- rak ulusal bakımdan harekete geçirilmesine dayalı birkal- kınmayı görüyoruz, Çin'de.. Ikinci Kitap, Çin ve Dünya ise, sonraya... Gelecek Cuma yeniden birlikte olmak umuduyla... Merakll Mİnİle TÜBlTAK'ın okulöncesi ço- cuklara yönelik yayımladığı Meraklı Minik dergisi 39. sayısını doldurdu. İçinde çocukla- rın seveceği hayvan ve çeşitli oyunlar için çı- kartmalar ve kartJarın da bulunduğu ve son sa- yısında bir de çiflik maskesi verilen derginin ana konusu çiftlik hayvanları. Tavukları kü- mese geri getirme oyunu da çocuklar için il- ginç. Bahçedeki sebze ve meyveler, inekler nasıl siityapar, ho- rozlu tuzlu bisküvit yapalım, yumurtayı yüzdiirelim gibi konular de dergide yer alıyor. Aylık, 3,5 TL BİIİm ÇoCUİC Kurumun daha önce yayımladığı aylık Bilim Çocuk dergisi ise 147. sayısıyla, daha büyük çocuklara yönelik. Kapak konusuna Istanbul'u Seviyorum başlığı yerleştirilmiş. Dergide hem kartondan Istanbul Oyunu (arkasında havadan Istansul fotosu) verilmiş hem de yine kartlar şeklinde Istanbul'un tarihi ve güzel yerlerinin çizimleri verilerek arkalannda da tanıtjmlan ya- pılmış. Bunun yanı sıra, Kukla Tyatrosu oyun kartı da çocuklann seveceği ve keserek ya- pacağı birtiyatrosahnesi sunuyor. Dergide "si- mitve peynirle bilim insanı öyküleri üzerine çiz- gi öykü, Istanbul'da kimleryaşıyor, elektrikli balıklar, limon piliyle çalışan saat, Galata Kulesi'yle matematik, kukla yapalım, nasıl çalışır, doğada bu ay: erguvan gibi ilgi çekici konular var. BİIİm V6 Teknitc Kurumun en eski dergisi, şüphesiz. 508. sayısının kapak konusunda; ki- şisel bilgisayarlarla yollarımız aynlıyor, başlı- ğı altında bilgisayarların ilk halinden bugüne yolculuğu tanıtılıyor. Buna bağlı olarak işletim sistemlerini ta- nıtan yazıları görüyoruz. Süperbilgısayarlar diğer bir konu. Diğer konular arasında; Navigasyon, cep telefonları ve bedenimiz, Doğa işler-teknoloji övünür.Ûtizm, beyin ve çocuk, Gökyüzünde ışık oyunları... bulu- nuyor. J