Katalog

H A F T A L I K B U L M A C A ilginç 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Radyoaktiviteyi bulan Fransız kadın fizikçi - Bir nota. 2. Türkiye'nin ilk deniz araştınna ge- misi - 16 Temmuz 1945'te atom bombasının de- nendiği ABD kenti. 3. Su düzeyindeki sıra ka- yalar - Bir çalgı - Stronsiyumun simgesi - Alçalma, düşkünlük. 4. Kobaltın simgesi - Spiral - Bağtş yapma. 5. Kalça kemiği - Altının simgesi - Taş devrinin son çağı ile ilgili. 6. Göbek, kuşak - Atın başındaki süsler - Yeni Zelanda plakası. 7. Paylama, azarlama - Rusya'da bir ırmak - Japon Buda rahibi - "Göle'Yıin ün- süzleri. 8. Lübnan'ın plaka işareti - Kekliğin boy- nundaki siyah halka - "Kendi kendine" anla- mındaki önek - Hile, entrika. 9. Değeri bir mil- yon hertz olan frenkans birimi - Sundurma. 10. Çok anlayışlı kimse - "Howard ..." (IBM'in 1944 yılında ürettiği ilk otomatik hesap makinesinin mucidi) - Şart cki. 11. Küçük bal teknesi - Parola - Düşmandan ele geçirilen şey. 12. Kafkas dağ köyü - Datça'daki antik kent - Radyumun simgesi. 13. Bir pompada, bir körükte, bir mo- torda bir akışkanın geçmesini sağlamak ya da en- gellemek üzere açılıp kapanan bir kapak - "Yazıklar olsun" ünlemi - Bir cetvel türü - Akciğersesi. 14.1904'te tüberküloz mikrobunu bulan tıp adamı - Neptünyumun simgesi. 15. Tulyumun simgesi - Sanac eseri konusu - Dönence. YUKARIDAN AŞAÖIYA 1. Telsiz telgraf, radyo ve antenler konusunda pek çok buluş gerçekleş- tiren Italyan fizikçi ve nıucit - Bakırtaşı. 2. Sıvıölçer - Kafkas dağ köyü. 3. Habeş soylusu - Atomlarının dış elektron halkaları tamamıyla ya da geçici olarak elektro- na doymuş olan gazlar. 4. Gözün renkli bölümü - İnce urgan - Antrakt - Hata, gaf. 5. Aktif - Fütüvvet şeyhi - Kısa kepenek. 6. Kalsiyumun simgesi - Yüz, çehre - Etilen gibi yapısına baş- ka bir öğe ya da kök so- kulabilen, karbonlu hidrojenlerin genel adı - İlaç. 7. Bilimler - Telli balıkçıl - Papa, piskoposlar ve bazı din adamlarınm giydikleri törenbaşlığı. 8. Köküsürgünke- sici olarak kullanılan bir.ağaççık - Uzaklık anlatan söz- cük - Bir meyve. 9. Alamet - Yakup peygamberin ka- rısı -Tropikal Afrika'da yetişen birağaç- Kıta (kısa). 10. Eski Yunan mitolojisinde, şafak tannçası - Özenli, düzgün- Kunduz kürkü. 11. Izgara - Buzultaş, - "Gülün Adı"nın yazarı. 12. Yunancada bir harf - Tırpanabalığı - Bir tür yabanmersini - Beygir gücü (kısa). 13. Başkasının yerine kullanılabilen, yedek - Şikar - yı- lan. 14- Tavlada iki sayısı - Yumuşak deri - Başkentimizi simgeleyen harfler. 15. Element ya da bi- leşikleri oluşturan ve onlann özgül niteliklerini gösteren en küçük birim, madde - Yaprakları çok iri ve kalp bi- çiminde, çiçekli bir süs bitkisi. Hazırlayan: llker Mumcuoğlu :l tiî TURK BEYİN TAKIMI SUNAR w w w . a h t t o y u n t a r i . c o m akıl oyunlan Sodoku Çt Töm satır ve sötunlarda ve kaUn Notfcto dfo azgferie birte$fee»efc kapal tefc çizglerle çevrîi her 3x3'lük blokta bir ç» yaratn.Rdtamlat bufcmduUan fcaremn l'den 9*a rakamları birer kez kaçkenanndaçitparçasalduğunu kullanarak diyagramı doldurun. gösteriyoı. 3 9 2 4 1 3 9 2 7 2 1 5 6 6 9 8 5 9 8 5 1 1 6 4 ânrtk 1 1 1 1 '•" " " ~2~z' 1 • ' . . . . * . M 3 3 3 3 2 1 3 2 1 2 1 3 2 2 3 1 1 •* n 1 2 0 2 2 3 2 3 0 1 3 3 2 SORULAR Sarhoş Sivrısinek Sımt: lçki içen insanlan ısıran siınrisinekler sarhoş olur mu? Yarut: Popular Science, www.popsci.com Bu konuda ciddi bir araştırmanm yapılmamış olması nedeniyle bu sorunun kesin bir yanıtı yoktur. Marylnnd Üniversitesi'nden entomolog Michael Raupp, "Yine de çıka- rımlar yoluyla bu soruya yanıt verebiliriz. Örneğin sarsak uçuşjar, dibinde bira kalan bar- dağın içine düşcn sivrisinekler, içkinin sinekleri de etkilediğini gösteriyor. Yine de bu konuya yakın araştınnalar, akıllı bir tahminde bulunabilmenin yolunu açabilir." Önce şu soruya yanıt vermek gerekiyor: Alkol sivrisineğin basit sinir sîstemini, ge- lişmiş bir beyne sahip yaratıklar kadar etkiler mi? Laboratuvar deneylerinde balarıları- nın, alkole maruz kaldıklarında ters uçtukları görüldü; sarhoj edilmiş meyve sinekleri- nin ise düz durmakta zorluk çektikleri ve öğrenme testlerinde başarısız oldukları tespit edildi. Bu da sivrisineklerin de "kafayı bulabilecekleri" anlanuna geliyor. İkinci soru: Bir sivrisineğin sarhoş olması için ne kadar alkol alması gerekir? Bilim insanlan nırin olarak böceklere etanol buharı püskürterek "inebriyometre" denilen ci- haz ile alkole olan duyarlılıklannı ölçerler. Bcicekler genelde alkole dayanıklıdır. Bazılarının %60 alkol içeren buhar yoğunluklarına dayandığı görülüyor. North Carolina State Üniversitesi'nden entomolog Coby Schal, "10 şişe bira içen bir insanın kan alkol iç- eriği %0.2 düzeyindedir. Bir sivrisineğin %0.2 oranında alkol içeren bir kanı emmesi, 25 kat sulandırılmış birayı içmesine benzer. Sivrisinekler bunun yanı sıra fermente ol- ma özelliği taşıyan meyve ve bitkilerle de beslenirler. Bunlar da en az %1 oranında al- kol içerdiği için, sivrisineğin alkol toleransını yükseltiyor olabiliıler. Ve bir sivrisinek- te, alkol (ve kanın dışındaki diğer sıvılar) "saklama kesesi" adı verilen kısma yönlen- dirilirler ve burada sinir sitemine ulas,madan önce enzimler tarafından parçalanırlar. Kolanın tadını etkileyen faktörler Soru: Pek çok insan kolanm tadrnın içinde bulunduğu kabm tipine gare dejfiftiğmi ifade edi- yor. Bardak, plastik jije ve alüminyum kutu lcotanm tadını niçin değiştiriyor? Yanıı www.popsci.com Coca-Cola yetkilileri kabın tat üzerinde değişiklik yaratmadığını ileri sürüyor. "Coca_ Cola'nm tadı hangi kabın içinde sunulduğuna bakılmaksızın her zaman aynıdır. İnsanların kolayı tercih şekilleri tadının farklı algılanmasına yol açıyor" diyor. Bazıları kolayı bardakta, bir parça buz eşliğinde içmeyi tercih ediyor. Farklı kaplarda sunulan ko- lanın tadının farklı olduğunun sanılması yalnızca psikolojik bir etki olabilir mi? Institute of Food Technologists üyesi ve gıda kimyacısı SaraRisch, kolanın formülünün hiçde- ğişmemesindcn yola çıkarak bu farklı tat algısmın yalnızca psikolojik olmayabileceği- ne dikkat çekiyor: "Paketleıne ve gıda şirketleri gıda ve paket malzemesi arasında her- hangi bir etkileşimin olmamasına gayret ederler. Ancak bu etkileşimin önüne geçe- meyebilirler. Örneğin alüminyum kutuların içini kaplayan polimerler, sodanın içinde- ki tatlandırıcının kü^k bir miktarını emebilir. Ya da bunun tam tersi olabilir. Plastik şişelerdeki asetaldehit sodanın içine sızabilir. FDA bu tür potansiyel kimyasal teması dü- zenler, ancak yine de kabul edilebilir sınırlarda çok küçük miktarlar içeceğin lezzetini bozabilir. Coca Cola'nın tadını en az bozan veya hiç bozmayan kap, tahmin edileceği gibi cam şişedir. Bunda bile şişenin rafta bekleme süresi veya ışığa maruz kalıp kalmama duru- mu tadını etkileyebilir. d a • •• uşun H1N1AŞISI SORULAR Yukandaki «onılan doinı (âzerek ludotaı Mnnunda gri satvda bukran rakamlan (toldan^ata) w çit sonnunda çtUn dıjmda kalan rakamlvm topiaımnı yanrak ıMtoyunUrt—MloyunUfi.com adreslne gönderin. ÇekHlfle beHrienecek 3 kljty» Akıl Oyunlan 3'Uİ dcnl seti «önderflecektV. (MArahk tarihli sorulann cevaplan Düzenleyen: Necah Büyükdura ([email protected]) Öğrenci ailelerine, çocuklannın domuz gribine karşı aşılanmasını isteyip istemedikleri sorulması sürecinde belirlenen sonuçlar med- yada açıklanmaktadır. Bir gazete haberine göre 22 veliden sadece biri aşıya evet demiş. Bir eğitim görevlisi aşıya evet diyenlerin azınlıkta olduğunu söyle- di ve ekledi: "Okuldaki evet diyenlerin oranını belirlemeye çalışıyorum. Bunun için sınıfların evet oranlarını belirliyorum; sonra da bu oranların or- talamasını buluyorum. Şimdiye kadar taradığım sınıfların evet oran- larının ortalamasını %8 olarak hesapladım. Son bir sınıfta daha ta- rama yapacağım; diğer sınıflara öğleden sonra bakacağım. "Bu sırufın evet ortahması %2 çkmca, %8 olan ortakana %6'ya düŞ' tü." SORU: Yüzde 6 orant kaç sınıfın ortalaması idi? 1184. sayıdaki "Kalan Sınıflan" isimli bilmecenin yanıtı: 7 sınıfı en kalabalık sınıfbr, 16 asal sayı içermektedir. İçerdiği asal sayıların toplamı en büyük olan sınıf da yine 7 sı- nıfıdır. Bu toplam 3800'dür. Bilmeceyi dogru çözen okuyu- culanmız: Çoşar Gözükırmızı-lstanbul, Necah Büyükdura-lstanbul, Aydın Bingöl-Ankara, Ahsen Canat-lzmir, Izzet Hayri Özener- Istanbuİ, Kemal Bayram-Trabzon, Naim Uygun-lstanbul, Beyhan Kayıhan-Muğla, Hüseyin Ergönül-Edirne, Hazal Karadağ- Adana, Ulaş Atmaca-Konya, Faruk Koz-lzmit, Sami Akpınar- Çorum, Sevinç Ödül Oruç-Ankara