Katalog

Tekno Haber SIEMENS BİYOYAKIT HAMMADDESİ OLARAK YOSUN Siemens'in geliştirdiği yeni bir yöntem, biyoyakıt hammadde kaynakl;ırınd;ın daha fazla verim alınması- nın yolunu açıyor. Bu yöntem, özellikle biyoyakıt hammaddesi olarak yosunun işlenme sürecini kısaltıyor vc kolaylaştırıyor. Bilim insanları laboratuvar ortammda çok hızlı büyüyen yosun türünün manyetik parçacıklarm üzcrinde birikim yap- tığını kanıtladı. CO2 nötr yanması için kul- lanılan yosun, mık- natısın iğneleri ken- dine çekraesi gibi ko- layca toplanabiliyor. Yosun çok değer- li bir hammadde kay- nağıdır. Milyonlarca yıllık dünya tarihinde yosunlann CO2'yi değerli organik moleküllere dönüş- türdüğü biliniyor. Bazı türleri yağ asitleri ve lipid üre- tirken, bunların fosillcşmiş kalıntıları bugün çok zen- gin petrol ve doğalgaz kaynaklarının temelini oluşturur. Bugün yosun biyokütle, biyogaz veya biyodizel kayna- ğı olarak çok büyük bir potansiyele sahip. Ayrıca bun- ların yetiştirilmesi de kolaydır: Tek istedikleri CO2 ve sudur. Daha fazla besin içerdiği için özellikle atıksula- rı tercih ederler. Ancak bu kadar değerli olmalarına karşın, yosun- lann dezavantajı toplama zorluğudur. Bir litre suda yal- nızca birkaç gram yosun bulunur. Bunları toplamak için suyun bir düzenekten süzülmesi ve filtrelenmesi gere- kir ki bu da zor ve zaman alan bir uğraştır. Siemens'in geliştirdiği yeni yöntem, bu toplama işini kolaylaştın- yor. Bu yöntemde yosun ve insan saçından daha ince mıknatıs parçacıklarıyla karıştırılır. Sonuçta suyu süz- meye gerek kalmadan yosunlar mıknatıs yardımıyla top- lanır. Suyun içinde kalan az miktarda yosun yeni po- pülasyona kaynak oluşturur. Şimdilik laboratuvar or- tamında denenen yöntem, pek yakında büyük ölçekte gerçekleştirilecek. DUNYANIN DONEN EN BUYUK NOEL YILDIZI Siemens, Kopenhag'da düzenlenen Küresel İklim Konferansı'nı temsilen Münth'in her yenlen görülecek bir noktasınu ttev l>ır yılılu yeıleşuuJl. 20.000 Noel aga- cı mumu kadar ışık veren ve 30 km'den görülebilen Siemens Superstar, öncü bir proje. 12 aydır Münih mul- timedya sanatçısı Michael Pendry ile birlikte bu proje üzerinde çalı- şan Siemens, 9 bin ışık-saçan diyottan (LED) y a r a r l a n d ı . Buna karşın yıldızın tüket- tiği elektrik bir saç kurutucu- sununkinden veya su ısıtıcı- sınınkinden daha fazla dcğil. Yıldızı yerleştirnıek için 400 m. uzunluğunda elek- trik kablosu döşenmiş. Işıklandırma kurulumu, her bir rotor kanadına 100 kilo ağırlık bindirmiş. LED'ler rüz- gâr türbini kanatlarına uzayda kullanılan süper-yapış- kan ile tutturulmuş, çünkü rüzgârın şiddetlendiği gün- lerde LED'ler 20 G'lik kuvvete maruz kalıyor. BUZLANMAYA ÇÖZUM: KENDI KENDİNE ISINAN YOLLAR Sürücüler bundan böyle buzlanan yollarda trafiğe çık- mak için tuz döken kamyonları veya kar kiircyen araç- ları beklemek zorunda kalmayacak. Çünkü kendi ken- dine ısınan yollar birikmiş karları eritecek. Tuz, kar ve buza karşı etkin bir çözüm olmakla bir- likte eriıniş kar sularının içerdiği ruzlar yol ve köprü ke- narlarındaki çelik bariyetlerin çürümesine yol açarken, araçlara da zarar verir. Teksas'taki Houston Üniversitesi'nden Christiana Chang ve ekibi tarafın- dan geliştirilen yeni bir yöntemde, elek- trikli ısıtma eleman- ları asfalt yollara ve köprü desteklerine döşeniyor. Soğuk ha- vanın beklendiği gün- lerde bu elemanlara akım veriliyor ve buz oluşumu engelleniyor. Asfalt yolları elektrikle ısıtmak için çeşitli yollar deneyen Chang'ın ekibi, bu yöntemlerin içinde en başanlısının betonu kar- bon nanofiberlerle ısıtmak olduğunu keşfetti. Laboratuvar ortamında çok sayıda nanofiber gömülü ka- ğıt tabakası birbirine yapıştırılarak, 10 cm. kalınlığın- daki beton kalıbın altına döşendi. 25 santimetrekare- lik bir alanı -10 dereceden 0 dereceye çıkartmak için yal- nızca 6 vat elektrik harcandı (Smart Materials and Structures, DOI: 10.1088/0964-1726/18/12/127001). DENİZALTILARLA HABERLEŞ- MEK İÇİN MAVİ LAZERLER Bugüne dek denizaltı mürettabatı ile haberleşmenin tek yolu, düşük-frekanslı radyo dalgaları gönderen de- vasa vericilerdi. Bu da veri gönderme hızını büyük öl- çüde azaltıyordu. Şimdi Amerikan İleri Savunma Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) mesajın hedefe ulaşması için mavi lazerlerden yarar- lanmanın yollarını arıyor. Mavi ışığın suyun derinliklerine inebildiği ıızun zamandır biliniyor. DARPA, 19801i yıllardan bu yana de- niziiltılarlii mnvi kerler arncılıgı ile olan lazerlerin yeterli olmaması ne- deniyle proje başarısızlıkla sonuçlan- mıştı. DARPA şimdi yeni girişiminde, mavi ışık yayan kompakt lazerlerden ve geri plan ışığı kesen filtrelerle donanmış alıcılardan yararlanıyor. Uçak ve gemilere yer- leştirilen bu düzenek denizaltılarla geniş-bant üzerinden bağlantı kurabiliyor. DIŞ ÇURUKLERINE SES DALGALARI İLE ERKEN UYARI Lazer testleri sayesinde dişçilerin o korkunç mat- kapları artık tarihe karışacak. Lazer testleri diş minesinde oluşan hasarları can yakan müdahalelere gerek bırak- madan erken evrede yakalayabilecek. Diş hekimleri şu ;mda dişlerde oluşan çürükleri rönt- gen ışmları ve metal sondajlar yardımıyla tespit edebi- liyor. Ancak bu yöntemler yüzeysel bir müdahale ile ona- nlabilecek nitelikte olan mine zayıflıklarını öngöremiyor. Avustralya'daki Sydney Üniversitesi'nden David Wang, mine üzerinden geçirdiği ses dalgalarının erken uyarı özelliği taşıdığını keş- fetti (Optics Express, vol 17, p 15592). Lazerin ürettiği düşük- enerji atımları, mine üze- rinde zayıf akustik dalgalar üretir. Wang, çekilmiş diş- ler üzerinde yürüttüğü ça- lışmalarmda, dişin yüzeyinden yansıyan kızılötesi lazer ışığını toplayarak bu titreşimleri tespit etti. Çürüklerin habercisi olan mine mineralizasyonundaki değişikler, akustik dalga düzeninde karakteristik farklılıklar ya- ratıyordu. Wang, bir sonraki aşamada daha kompakt sistcm- ler geliştireceğini söylüyor: "Nihai amacım hızlı, verimli, ucuz ve can yakmayan bir teknik geliştirerek minera- Hzasyonu incelemek." CİNSEL İŞLEV BOZUKLUĞU VE STATİNLER Yüksek kolestrolün yalnızca kalp hastalıklarına yol açmadığı, kadınlarda da cinsel isteği azaltan bir işlevi olduğu anlaşıldı. Bu da, statinler gibi kolesterol düşürücü ilaçların ka- dınlardaki cinsel iş- lev bozukluğu tedavi- sinde de kullanılabi- > leceği anlamına geli- ™ yor. Yüksek kolesterol düzeyi ve kandaki di- ğer yağlar erkeklerde ereksiyon sorunlarına yol açıyor, çünkü kan damarlarında yağ birikimi ilgili dokulara kan akışı- nı azaltıyor. Şimdi İtalya'daki Second Üniversitesi'nden Katherine Esposito ve meslektaşları aynı nedene bağlı olarak genital organlara giden kan miktarının azalmasıyla kadınların cinsel işjev bo- zukluğu sorunu ile karşılaştıklarını ileri sürüyor. (JournalofSexualMedicine,DOl:10.1111/j.l743- 6109.2009.01284.x) SIGARAIÇENIIÇMEYENDEN AYIRT EDEN E-BURUN Bazı insanlar, sigara içtikleri halde doktorlarına ve sigorta yetkililerine sigara içmedikleri yönünde beyanda bulunurlar. Ancak Avustralya, Sydney'deki New South Wales Üniversitesi'nden Paul Thomas liderliğindeki bir bilim ekibi, e-burun adı verilen bir düze- nek ile sigara içen bir insanın nefesindeki uçuşan organik bile- şimleri tespit etmeyi başardı. Bu e-burun 32 sensörden oluşan bir düze- nek; farklı organik bileşimleri tespit ettiği zaman elek- triksel direnci değişiyor. Deneyin sonucunda orta- ya (,-ıkan "koku raporu" 39 gönüllünün içindeki 37 kişinin sigara içip içmediğini doğru olarak tespit ede- bildi (Journal of Breath Research, DOI: 10.1088/1752-7155/3/3/036003). Derleyen: Reyhan Oksay