Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 5 EKİM 1996 CUMARTESİ
4 HABERLER
Basn
Konseyi'nden
Kazan'a yanıt
• İstanbul Haber Servisi -
Ba>ın voıisevı Başkanı
OktayEkşi. Adalet Bakanı
Şckei Kazan'ın. Basın
Kanunu'nu değiştirme
çalışmıları sırasmda 1 %0
yılında kurulan Basın
Şeref Divanı'nm
benim>ediği "Basın Alılak
Yasası "nı dayanak
almasnı eleştirerek. "Vısa
düzenlenirkeıı kurallan
dikkath koymak gerekir.
Terbiye kurallan yasaya
konulmaz" dedı. Eksi. söz
konusL metın çağın çok
gensınde kaldığı için
günün koşullannı dikkate
alan "Basın Meslek
llkelen" adlı metnın
olusturulduğunıı \e halen
bu metnin kullanıldığını
sövledı.
DlSK'ten TİSK'e
tepki
• İstanbul Haber Sers isi -
Devrimcı İşçi Sendikaları
Kontederasyonu (DİSkı
Genel Sekreteri Kemal
Davsal. vaptığı yazılı
açıklamada. kamu
işyerlerinde \ ürütiilen
toplusözleşmelerle ilgilı
TlSK'in açıklamasını
"ibret \erici belge" olarak
değerlendirdi. Açıklamada.
TlSK'in kamu ı^erlerınde
sürnıekte olan
toplusözleşmelere vönelık
olarak DPTve gönderdığı
bir vazıda ücret
artışlannda entlasvonun
dikkate alınmamasmı
istediğı \ urgulanarak.
"Toplusözleşme masasına
böyle bir anlavışla
gelinmesi. işçive sokağı
göstermektir" denildı.
Velayeti'ye
davet
• ANKARA (Cumhurhet
Bürosu)-PKK
teröristlennin Türkıve
içine sızma eylemlerine
son dönemde artan
biçimde göz yuman İran
ile koalisyonun büyiik
ortağı Islami görüşlü RP
arasındaki flört de\am
ediyor. Bu çerçevede
Necmettin Erbakan'ın
başkanlığındaki hükümet
adına tran Dışişlerı Bakanı
Ali Ekber Vela>etı'nin
Türkiye'ye da\et edıldiğı
belirtildi. Dışişleri
Bakanlığı ka\naklan ıse
kendilerınde Erbakan'ın
Velaveti'yi da\et ertiğıne
dair bir bılgi olmadığını
söylediler. Aynı kavnaklar.
Türk hükümetinin
Velayeti'ye özel bir
toplantı va da sempoz\um
dolayısıyla davet vapmıs,
olabileceğini söy lediler.
Hak-İş'ten
'darbe' tepkisi
• ANKARA (Cunıhurnet
Bürosu) - Hak-İş Genel
Başkanı Salim Lslu. darbe
spekülasyonlarıyla
gerginliğin
tırmandırılmaya
çalışıldığını söyledi. Uslıı.
dün yaptığı açıklamada.
"Ne vazık ki birileri siyasi
başansızlıklarını setretmek
ve ideolojilerini davatmak
için kendi hırs ve hınç dolu
arzuları ugruna
Cumhunyet kurumlarını
kullanma amacıyla haraket
etmektedirler. Sı\il givsili
darbe he\eslılerinin halka
korku salarak
demokratikleşme sürecini
\e gelişmeyi engellemelen
asla mümkün
olmavacaktır" görüşünü
dile getirdi.
İranlı
sığınmacılar
• ANKARA (Cumhuri>et
Bürosu) - Türk-İş Genel
Sekreteri Şemsi Denizer.
uluslararası kuruluşlar \e
insan haklan örgütleriııe
çağrıda bulunarak. İranlı
sığınmacıların iadesinin
durdurulmasını istedi.
Denizer. dün >apuğ\
açıklamada. İranlı
sığınmacıların 23
eylülden bu vana
süresiz açlık gre\ini
sürdürdükleri
anımsatarak. "B\l
Mülteciler Yüksek
Komiserlıği. kuruluş
amaçlarından biri olan
insan haklarına savgı
göstermeli \e İranlt
sığınmacıların üçüncü bir
ülkeve gönderılmeleriııi
sağlamalıdır" dedi.
Denizer. sığınmacıların
BM Mülteciler Yüksek
Komiserliği'ne vaptıkları
başvuruların. "1951
Cenevre Sözleşmesi'nde
rifadeedilen siyasi mütteci
normlarını taşımadıklan"
gerekçesivle kabul
edilmemesini. "sıvası bir
karar" olarak
deüerlendirdi.
Çanakkale'de direniş 5. gününde; 5 cezaevinde de protestolar başladı
Cezae\i bunabnu tnrnanıstaHaber Merkezi-Çanakkale E Tipi Ceza-
e\ i'nde sivasi tutuklu ve hükümlülerin baş-
lattığı direniş 5. giinüne girerken. Kon\a.
Kavseri. Nevşehir. Bavrampaşa \e Ümra-
ni\e cezaev lerinde de protesto eylemleri
başladı. Cezae\lerinde vavgınlaşan dire-
nişler \e ölüm olavlan üzerine Adalet Ba-
kanı Şe\ket kazan 100 cezae\ ı müdürünü
toplantn a çağırdı.
Divarbakır Cezaev inde 10 kışının ölü-
müvle sonuçlanan olav lar. başta Çanakka-
le Cezaevı olmak üzere bir çok cezae\ iııde
ba^latılan protesto ev lemlerine Adalet Ba-
kanı Kazan çözüm arıvor. Kazan. vasa. tü-
zük \ e genelgelerin tünı cezae\ lerinde kev -
fiyeteyol açmayacak şekilde uygulanabil-
mesi. tutuklu \e hükümlülerin hakları ko-
nusunda bılgilendirilmeleri için çalısmala-
ra de\am ettiklerini belirterek. bu konuda
üç a\rı kıla\uz kitap hazırlandığını açıkla-
dı. Kazan. bu kitaplardan "Cezae\i Perso-
nelinin Görevleri" ismini tasıvan kıtabın
cezae\ i göre\ lilerine."Tutuklu ve hüküm-
lülerin haklan" isimlı kıtabın cezae\ lerin-
de vatanlara. üçüncü kıtabın ısetahlıveola-
cakkişılerevenleceğini belirtti. Kazan. 100
cezae\i müdürünün de 19 ekimde Anka-
ra'da 2 gün sürecek seminere çağnldığını
açıkladı.
Direniş 5. gününde
Yurt Haberler Serv isimizin haberine gö-
re Diyarbakır Cezaev ı'ndeki olavları pro-
testo etmek \e Adalet Bakanlığı'nın va-
yımladığı 13 Evlül tarilıli genelgenin kal-
dınlması amaci) la Çanakkale E Tipi Ceza-
e\i'nde 85 siyasi tutuklu \e hükünilümün
başlattığı direnış 5. gününe gırdi. Çanakka-
le Cumhuriyet Başsav cısı Ahmet Kara> iğit
tarat'ından basjatılan. ancak öııcekı gün ke-
silen görüşmeler. dün tekrar başladı. Gö-
rüsmelere. evlemcı tutuklu \e lıükünılüle-
rın temsilcıleriv le Başsav cının >anı sıra İs-
tanbul'dan gelen İnsan Haklan Derneği
(İHD) a\ ııkatlan da katılıvor.
Koııva E Tipi Kapalı Cezaev inde. çesıt-
li sol örgütlerle ilgili davalardan tutuklu
400 kı^i açlık gre\i ba^lattı. Konva Cum-
hurivet Sa\cılığı \etkılilcrindcn aldığı bıl-
gı\e göre. E Tipi Kapalı Cezı\e\ ı'ndekı 450
kı.şiden 50"sı e\lemlere katılmışor. Ka\se-
rı Cumhuri\et Başsa\ciM Rana \ ılnıaz da.
Ka\seri Kapalı Cezae\ i'nde. bölücü örgüt
da\asından tutuklu 4 kışinın. "Di_\arbakır
Cezae\i'ndekiola\ları protesto" amacıvla.
27
Evlül'de 3 günlük olarak ba^lattıklan
açlık grevinı. 30 eylüldcn ıtibaren. süresı-
ze çe\ırdıklerini bolırttı.
\e\sehır E Tıpı Kapalı cezae\ınde. Dı-
varbakır cezae\indekı olayları \e Adalet
Bakanlığı'nın son genelgeMiıi protesto et-
metanıacı\lasi\asi tutuklu \ehükiinılü 93
kışı bir haftaiık açlık grevıne başlarken
PKK da\asından tutuklu \o hükümlü 7
ki-
şi süresiz açlık gre\ ine basladı.
İstanbul Haber Sen isimizin haberine gö-
re Çanakkale E Tipi Cezae\ i'ndekı tutuk-
lu ve hükümlülerin başlattığı direnişe Üm-
ranı\e ve Bayrampa^a Cezae\i de destek
verivor. Sayım vermenıe evlemi yapan tu-
tuklu \e hükümlülereşlemi cezaev lerinde
gerginlik sona erinceye kadar sürdürecek-
lerını belırttiler. GebzeCezae\ i'nde isedün
av ukatların cezaev ıne girmesıne izin veril-
mediği bildirildi. Bir grup a\ukat. cezaev -
lerinde süren gerginlik nedenivle görüs-
mek amacıyla gittikleri Gebze Cezaev i'nde
içerı alınmadıklarını belirttıler. Cezaev i
müdürü ve savcısı ile de görüs;emedikleri-
nı sövleyen avukatlar. bu durumıın endişe
verıcı oldıığunu. içeriğinınneolduğunuhe-
nüz tam anlamıyla bilmediklen genelgey-
le "şeriat" anlav ışının gctırilmek istendiği-
nı sav Lindular
ÖDP yöneticileri yargılanıyor• ÖDP Genel
Başkanı Ut'uk Uras,
suça karıştıklan
iddiası bulunan
güvenlik
göre\ lilerinin
yargılanması
gerektiğini söyledi.
ANKARA (Cumhuri-
\et Bürosu)-Özgürlük ve
bavanışma Partısi (ÖDP)
Genel Ba-kanı UfukL'ras.
özel tım mensuplarıııın
suç örgütlerı ile i^birlığı
yaptıkları haberlerını a-
nımsatarak. Iıaklarında su-
ça karıştıklan ıddiasi bulu-
nan güvenlik görevlileri-
nin vargı önüneçıkanlma-
sı gerekiığını vurguladı.
Mıvımladıkları birbıldi-
ride "gü\enlik kuv\etleri-
nitahkir\etez>if"ettıkle-
rı gerekçesi^le haklarında.
1 ) ıldan 6 \ ıla kadar hapis
cezası ıstemivle dava açı-
lan ÖDP Mer'kez Yönetim
Kurulu üyelerinin yargı-
lantnalarına dün Ankara 2. Gü\enlik kuv^etlerini "tahkir-te/vi!"" ettikleri gerekçesi\le haklarında dava açılaıı ÖDP \öneticileri hâkinı karşısına çıkarıldı. ı \ \)
Ağır Ccza Mahkeınesi'nde baş-
landı. Duruşmada kimlik tespit-
lerinin ardından savunmasını \a-
pan Uras. siyasi partilerin ülkede
\a>ananlan programlan çerçeve-
sinde elestirtne hakkına sahip ol-
duklarını kavderti.
Miksekova'da ortaya çıkarılan
"korucu-itirafçı-özel tim" çetesi-
nııı. bıldıridekı ele^tirilerin haklı-
lığıııı ortava kovduğunu vurgula-
van Ufuk L'ras.
H
Eğer bi/Türki-
\e"deki gertjekleri görmezden gel-
scvdik. kasıttan söz edilebilirdi"
dedı. Uras. iddianamede "İktida-
ra talip olan bir partinin bu şekil-
de bir devlet kurumunu ele^tirdi-
ği görülmemiştir" ıfadesinin kul-
lanılmasının. partisini küçiik dü-
sürmeye yönelik bir düsünce ol-
duğunu vurgulayarak. sav cının
değerlendirmesini siyasi olarak
nıteledi.
Adalet Bakanı Şe%ket Ka-
zan'ın. Diyarbakır Cezaevinde
10 kisjnin öldürülmesiyle sonuç-
lanan olaylarda özel tim mensup-
larının kullanıldığı açıklamasina
atıfta bulunan L
:
ra^. devlette ör-
gütlendığını savunduğu "karan-
lıkgüçlerin" vargı önüne çıkarıl-
ması gerektiğini vurguladı.
Uras. gazetecilere \aptığı açık-
lamada da dev letin olağanüstü hal
bölgesinde) aşananlara ili^kin gö-
rüş bildirenlere karşı vıldırma ve
baskı politıkası ızlediğini belırte-
rek şiınları sövledi:
"ODP de bu vıldırma harekâ-
tından nasibini alıvıır. Özel tinıe
>önelik ihbar savılnıası gercken
'köv vakan. ınsan kukıöından ko-
leksıvon yapan. vol kesen özel tim
nıensupian " ifadesi nedeni\ le \ ar-
gılanıvoruz. Halbuki esas vargı-
İanması gerekenlen ihbara konu
olan kişikrdir. Son hafta tçinde
Hakkâri-\ ükst'ko\a'da ortava çt-
kanlan, içinde tim amiri ve polis-
lerin. koruculann. itirafçıhırın bu-
lunduğu çete bir kez daha bizim
haklılığımı/ı orta>a ko\uvor.~
Hakkı ve hukııku savunanların
karsı tepkının "devlete \e askere
hakaret etme\ in"v a da ~gü\enlik
şevkini kırnıavın"
şeklinde gelıstiğını belırten Uras,
" Bu kadar antidemokratik tutunt
olanıa/. KIİK'ttevasanan rv/aletle-
ri eleştirnıek. gerçekleri açıkla-
mak. M>I bir siyasi partinin ve top-
lumda avdınlık bir gelecek için
mücadele edenlerin ilk vapması
gerekendir" dıve konııştu.
Duı ıışmada sav unmaları alıııan
dığersanıklarda Uras'ın göriışle-
rıne katıldıklannı belirtti.
Mahkeme Baskanı Nuri ^ıl-
maz. gelmeyen sanıklann dınlen-
mesi için durusiııavı erteledı.
MECLİSTE DUA YERİNE KONSERİ ELEŞTİRMİŞTİ
Çiçek'e partisinden de tepki
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- AN A.P'ın
muhatazakâr kanadında yer
alan \e RP"\e vakınlığıyla
bilinen Ankara Milletvekili
Cemil Çiçek'in. TBMM'nin
dııa verine Cumhurbaşkanlığı
Sentonı Orkestrasrnın (CSO)
verdığı konserlc açılmasına
gösterdıği tepkıve ele>tiri
yağdı ANAP Nİıığla
Milletvekili Lale Avtaman. disiplin
kurulunu göıeve çağırırkeıı "Kendi
partimden birisinin bunu vapmasından
utanç duvdum" dedi. CSÖ Sevenler
Derneği kuruculanndan. DSP Ankara
Milletvekili L'luçGürkan da Çiçek'e
yönelik tepkisini "Meclistapınak
değildir" sözleriv le dile getirdi. ANAP
Avdııı Milletvekili Vüksel Valova.
"Geçecekse bu\ ursun RP"\e geçsin"
dedi Istifa etmeyeceğini bildıren Çiçek
ise kendisıni "Milletin meclisini
açıvorsunuz. Antaha'da turistik otel
değiP sözleri) le sav undu.
Çiçek'in önceki gün
TBMM kürsüsünde yaptığı.
"Dualarla açılan Meclis'ten
sonra. senfoni orkestrasıvla
açılan Meclis'in çatısı
altında olmak bana ıstırap
\eri>or" sözlerıne
muhalefetın vanı sıra kendi
partisinden de tepki vaSdı
TBMM Ba^kanı Mustafa
Kalemli'nin özel olarak hazırlattığı bir
mektubu pazartesi giinü Çiçek'e
göndereceği öğrenildi. ANAP vöııetimi
ile disiplin kurulunu Çiçek hakkında
işlem vapnıaya çağıran Lale Avtaman.
"Bu >apılmazsa ANAP kendi ilkelerivle
tersdüşer" dedı. A\iaman. "Meclis.
CSO jerine ne>le açılacaktı ki? Benim
partimden birisinin bunu vapmasından
utanç duvdum" diye konustu. Yüksel
Yalova da. Çıçekın RP've geçeceği
vönündeki sav ları anımsatarak "Çiçek
RP'ye geçecekse buv ursun geçsin" dedi.
RP Lİ YÜLEK: NAZIM HİKMET DE Ml R\LİFTİ
Müslüman Kardeşlersavunması
ANKARA (CumhurİM't
Bürosu)- Ret'ah Partı'si (RPı.
Mısır'ın terör örgütü
Müslüman Kardesler'c ılgınç
bir savunıııa getırerek. bu
örgütün PKK gıbı silahlı bıı
örüüt olmadıûıııı öııe sürdü
RPAdana Milletvekili
Ertan Nülek'ın. Nâ/ım
Hikmet ile Mısır'ın terörist
örgüt ılan ertıği Müslüman —^————
Kardesler arasında bağ kurması dıkkat
çekti. >'ülek. Nâzını Hıknıct'in dönemin
rejimiııe karsı silahkı değil. fikri) lc
mücadele verdiğiııi belirterek. "Ben
Nâzım Hikmet'e \atan haini dnemem"
dedi. Yülek'e göre. Müslüman Kardeşler
örgütü de. PKK'nin tersine silahlı bir
grup değil ve rejıme karsı t'ikrı mücadele
veri)or. \ülek bu vöndeki görüşlerini
önceki uün ıki Alnıanya'nın birleşmesi
vıldönümü nedenıvle Almanva'nın
Ankara"dakı Büvükelçılıği'nde
düzenlenen koktevldc dile ııetirdi. Yülek.
Bajjbakan Necmettin
Erbakan'ın Mısır zivaretınin
bu ülkenın basbakanı
tarat'ından geciktirilmesi ve
Kahire'de karşılama töreııi
Mrasinda Türk bav rağıııın
göndere çekilmenıesıne ilışkııı
gazeteeilenn sorularıııı
vanıtladı. Muhalit basının
o!a\ı abartttğını savunan
Yülek. Erbakan'ın Mısir
C umhurba^kanı Hüsnü Mübarek ın
Türkivevi zivaretı sıraMiıda. Kahire ile
arasında arabuluculuk vapnıavı öııerdiği
Müslüman Kardeşler konusunda da
ilginç saptamalarda bulundu. Yülek.
Müslüman Kardeşler'ın ılımlı kanadının
Mısır Parlamentosu'nda temsil edildiğini
de belirtti. Yülek'ın sav unduğu
Müslüman Kardeşler örgütü. bünyesı
içinde pek çok şenatçı grubu
banndınrken. bazı terörist gruplar bu
örgütün van kuruluşlan olarak orta\a
çıktı.
SIFIR NOKTAS11 ORAL ÇALIŞLAR
Son iki askeri darbeyi ilikle-
rinde yaşamış bir insan olarak,
darbeye ilişkin tartışmalan şaş-
kınlıkla izliyorum. Uygulamala-
rını onaylamadığım, seçilmiş bir
Parlamento ve Meclis'te ço-
ğunluğun desteğini sağlamış bir
hükümet var ve Türkiye'de as-
keri darbe konuşuluyor.
Demokratik bir ülkede askeri
darbelerden söz edilemez. Eğer
bu yolda bazı niyetler ortaya çı-
karsa, hemen bunun üzerine gi-
dilir ve darbe nıyetlileri sapta-
narak yargı önünde hesap so-
rulur. Anayasal düzeni zorla de-
ğiştirmeye kalkışanlara uygula-
nan ceza. darbe niyetlilerine de
uygulanır.
Gelin görün ki. Parlamen-
to'da yer alan partilerin liderle-
ri. bu tür tartışmaların içine bü-
yük bir pişkinlikle giriyorlar. Bu
tür niyetleri olanlardan hesap
sorulması akıllarının ucundan
bile geçmiyor. Hatta eski dar-
becilerle kol kola girmekten de
geri durmuyorlar.
REFAHYOL hükümeti, Türki-
ye için büyuk bir şanssızhk. Ola-
ğanüstu sıkıntıiarla yüz yüze
olan bu ülkede. yaraları kaşı-
maktan başka bir işe yaramadı-
Laikliği Darbecilere Emanet Etmek...
ğı da kısa sürede anlaşıldı. Tür-
kiye'nin sorunu yalnızca bu hü-
kümet mi? Türkiye, REFAHYOL
hükümetinden kurtulursa. dar-
be tartışmalarını bıyık altından
gülerek izleyen ve buradan si-
yasi çıkar elde edeceklerini sa-
nan parti liderleri daha iyi çö-
zümler mi üretirler?
Alalım ANAP'ı ve Genel Baş-
kanı Mesut Yilmaz'ı. Yılmaz.
daha düne kadar RP ile hükü-
met kurma çahşmaları yapma-
dı mı? Mesut Yılmaz. şu anda-
ki hükümetten daha demokra-
tik bir anlayışa mı sahip? ANA-
YOL hükümetinin başında iken.
DYP Genel Başkanı'nı köşeye
sıkıştırmanın keyiiyle REFAH-
YOL hükümetinin yolunu açan
o değil miydi? Köşeye sıkışan
Tansu Çiller'in, "Gel, başka bi-
risinin liderliğinde hükümet ku-
ralım" önerisini reddederken
böylebir nükümetin kurulacağı-
nı hesaplamıyor muydu?
Siyasi partilerin hiçbirinde en
küçük bir demokrasi terbtyesı
ve alışkanlığı yok. Birbirlerinı alt
edebilmek için en tehlikeli yol-
lara başvurmaktan çekınmiyor-
lar. Şu andakı iktidara ve daha
öncekilere de. demokrasi ve öz-
gürlüklere verdikleri zarar nede-
niyle bir itirazları olduğunu söy-
leyebilirler mi?
Bu _ siyasilerin, Mehmet
Ağar. Ünal Erkan Doğan Gü-
reş ve Cavit Çağlar gibi, Tür-
kiye'nin son 10 yılına icraatıyla
damgasını vurmuş malum isim-
lerle, hükümeti yıkmaya çahş-
maları. ne yapacaklarının da
işaretlerini veriyor. Sanınm
Mehmet Ağar'la laikliği koruya-
caklannı. Ünal Erkan ve Doğan
Güreş'le demokrasiyi. Cavit
Çağlar'la dürüst ve temız yöne-
timi kurabileceklerini düşünü-
yorlar.
Mehmet Ağar. polis müdürlü-
ğünden en kritik bakanlıkların
başına geldi. Onun polis şefliği
dönemi, Türkiye'de faili meçhul
cinayetlerin, adam kaçtrmala-
rın, yargısız ınfazların rekora
doğru ulaştığı dönemler olarak
tarihe geçtı. Adalet Bakanlı-
ğı'ndaki uygulamaları cezaev-
lerini kanştırdı. içişleri Bakanlığı
dönemi ıse mafya hesaplaşma-
ları ve mafyaya karışmış polis
şeflerı dönemi özelliğiyle ön pla-
na çıkıyor.
Böyle giderse Ağar. yeni ku-
rulacak hükümete başbakan bı-
le olabilir. Askeri darbeyi içine
sindirmiş siyasilerin kuracağı
hükümete Mehmet Ağaryakışır.
Türkiye'yi kan gölüne çeviren
şiddet yanlısı tercihler. siyasi is-
lamı kitleselleştirdı. Baskıdan.
vurgun ve yağmadan yılan kit-
leler. solun bastırıldığı ortamda
siyasi Islama sığındılar. Şimdi
ıse yıne eskı yöntemlerie, baskı
ve korkutma ile siyasi islamın
önüne geçıleceğı öne sürülüyor.
Darbe planlarıyla karşımıza di-
kilıyorlar. Sıyasilerde bu planlar-
dan medet umuyor.
Biz bu filmi çok seyrettik. 12
Mart 1971 darbecileri. dını ge-
riciliğe karşı olduklannı söyle-
yerek ve reformlar yapacakları-
nı iddia ederek işbaşına gelmiş-
lerdi. Solun üzerine yürudüler.
anayasayı gericileştırdiler. De-
niz Gezmiş'leri astılar. Islamcı
akımlann önünü açtılar.
12 Eylül 1980 cuntacılan, Er-
bakan ve arkadaşlarının Konya
mitıngıni bahane ettiler. Sonun-
da yine solu ezdiler. halkın ör-
gütlenme ve ıfade özgürlüğü-
nün önüne dikildiler. Anlı şanlı
1982 Anayasasfnı dayattılar.
Askeri darbeden medet u-
man siyasılerin. cuntacı Kenan
Evren'e gösterdıkleri itibar. on-
ların ne yapmak istediklerinin de
güzel bir örneği. Halkı ezerek,
dini gericilıği geriletmek müm-
kün değü. 1982 Anayasa-
sı'ndan kurtulmayı birtürlu akıl-
larına getırmeyen, ülke içı so-
runları "asken çözüm "leıe ema-
net eden sıyasiler. laikliği falan
koruyamazlar. Çünkü onlarda
demokratlığın zerresi yok.
Mehmet Ağar'a. Unal Erkan'a
bel bağlayarak siyasi islamı ön-
leyecekleri havasını yaratanlar.
tam bir aldatmaca içindeler.
Hepsi demokrasi sınavından
çakmış bu siyasilerin laikliği fa-
lan koruyacağına inananların
vay haline.
Diğer müdahalelerin sonuç-
ları ortada. Böyle giderse aske-
ri darbelerın mağduru rolüyle.
siyasi islam daha fazla prım ya-
pacak.
CUMARTESİ
YAZILARI
ATAOL BEHEUMOĞLL
Sevinç ve Keder
"Her şey şıirdir sevinç ve keder" dizesinin yer al-
dığı ve belki de bu dizede özetlenebilecek şiirimi ön-
ceki gün istanbul AKM Büyük Salonu'nda bini aş-
kın izleyicı önünde okurken, o anda kendi hayatı-
mın trajik bir gerçeğini dile getirdiğimi bilemezdim.
Gerçi programdan bırkaç dakika önce sahne geri-
sinde bir görevlınin elıme tutuşturduğu bir pusula-
da babamın rahatsızlanarak Göğüs Cerrahisi Has-
tanesi Yoğun Bakım Servısi'ne kaldırıldığı, orada
beklenmekte olduğum yazılıydı... Fakat babam son
birkaç yılda (birı yıne bu serviste olmak üzere) bir-
kaç kez tedavı görmüştü. Pusuladaki mesajı tele-
fonla yazdıran kardeşim, başkaca yakınlarımız ya-
nındaydı. Hastanede acılen bulunmamı gerektire-
cek bir durum olmasa gerekti... Salonu, balkonları
dolduran izleyiciler. dinletinin başlaması için alkış-
larla tempo tutmaktalardı... Böylece sahneye çık-
tık. Yaklaşık bir buçuk saat süren dinleti sonrasıa-
da da çok fazla acele ettığımi söyleyemem... Bir-
kaç kıtap imzaladıktan, arkadaşlarla ve kutlamaya
gelen ızleyicılerle bir süre sohbetten sonra Kadıköy
Göğüs Cerrahisi Hastanesı'ne gittiğimde. babamı
görebıleceğımı, ona dokunabıleceğimi. hatta belki
konuşabileceğımizı, bırkaç gün sonra da daha ön-
celerde olduğu gibi. onu hastaneden çıkararak evi-
negötürebıleceğımızıumuyordum...Oyleolmadı...
Babam hastaneye yetıştirildiğınde kalbi beş-on da-
kıka önce durmuş, yoğun bakım servisindeki genç
uzmanlann çabalanyla yeniden çalıştırılmış, fakat
beynınışlevlerıyerinegelmemiştı... Yapaysolunum
aygıtıyla nefes alıyordu... Kendisini görmemiz ola-
naksız ve zaten anlamsızdı da... Onu ancak ertesi
gece, kalbi bir kere daha ve bu kez sonsuzca dur-
duktan bırkaç dakika sonra görebilecektim... Du-
daklarımı dokundurduğum alnı sıcaklığını henüz
koruyordu... (Kardeşim. mesajının program sonra-
sında verılmesinı görevliden rica ettiğini bana son-
radan söyledi.)
• • •
Bir babayı ne ölçüde tanıyabilir, onu ne ölçüde an-
latabılirız? Yanıtlanması kolay olmayan bir soru...
Benim çocukluk anılarım. olduğu kadarıyla, dahâ
çok annemle ilgilıdır. Baba eve akşamları gelen, bi-
raz yabancı. biraz düş gibi biriydi... Ergenlik yılları-
mın babası, hayranlık duyulan. çekinilen, bazen de
rakip gibi hissedilen yakışıklı, güçlü bir adamdı... Li-
se yıllarımda o. kışiliğimi kanıtlamak duygusuyla
kafa tuttuğum, ısyan ettiğim, fakat bana hep sabır-
la karşıhk veren; sevmek, acımak, karşı koymak ya
da sığınmak duyguları arasında bocaladığım bir in-
sandı... Universitelı yıllarımda fikir tartışmalarımız
başlamıştı. Fakat bu, aramızda dostluk, arkadaşlık
diyebileceğim bir yakınlaşmanın da başladığı dö-
nemdir... Onu arttk. sadece babam olarak değil,
toplumla. başka insanlarla ilişkilerınde, bağımsız,
nesnel insan kışiliğiyle de görebıliyordum... Namus-
lu bir bürokrat, duygulu. onurtu. mert bir insandı...
Onun altmışlı. benim otuzlu yıllarımda babam. yaş-
lanmakta olan, kendısi için kaygı duyduğum, üzül-
düğüm bir yakınımdı. Annemizle kişilikleri sanki öz-
deşleşmiş, başlıca kaygıları evlatlarının mutluluğu
olan tek bir kışı olmuşlardı... Fakat onunla gerçek-
ten dostluğumuz daha da sonralarda, en yoğun bi-
çimiylede şu son bırkaç yıldadır... ..».„,,..»(
• • • ' '" '
Bir baba ne ölçüde tanınabilir. ne ölçüde anlatı-
labilir? Hele bu. duygulu. iç dünyası derin bir insan-
sa? Babanın karşılıksız. saf sevgisiyle evladın bu
sevgiyi olağan saymaya yatkın şımarıklığı bir duy-
gu bırlikteliğıne nasıl dönüşür? Acıtan, çetin soru-
lar... Onun sınırsız baba sevgisini daha çok duyum-
sayışımın, bu seviye daha çok gereksinim duyuşu-
mun, benim de ona evlat ilgısi ve segisini gittikçe
daha yoğun duyup gösterebilışimin bunca gecik-
mesi ve yaşlı babayla artık orta yaşların sınırına gel-
miş oğul arasındaki bu dostluğun apansız bir ölüm-
le sona ermesı ne kadar avuntusuz, keder verici...
• • •
Iğdırlı bir Azeri ailenin, dava vekili Yusuf Bey'le
Zehra Hanım'ın oğlu olan babam, bütün ailesini
Kurtuluş Savaşı öncesinde bu sınır bölgesindeki
katliamlarda yıtirmiş... Yine de onun ağzından hiç-
bir zaman hiçbir ırka. hiçbir ulusa karşı kötü bir söz
duymadık... İlk öğrenımini Kâzım Karabekir'in Er-
zurum'da açtığı öksüzler yurdunda görmüş... An-
kara ZiraatFakültesi'nin ilk mezunlarından... Bütün
bunları. üniversiteöğrenciliği döneminde Atatürk'le
birkaç karşılaşmasını TRT 2'nin "Cumhuriyete Ka-
nat Gerenler" dızısınde anlattı... O önce, cumhuri-
yetin kanat gerdığı kımsesiz kalmış bir çocuk, son-
ra gerçekten cumhuriyete kanat gerenler arasında
yer alan bir aydındı... Çeşitli ıllerdeki tarım müdür-
lükleri sırasmda özverili çalışmalanna, başarılarına
herkes tanıktır... Şiirde benim ilk öğretmenim, aynı
zamanda da son günlerine kadar. kendini birazcık
iyi hissettiği her an ürün vermekten geri kalmayan,
utangaç. fakat şaşılacak kadar verimli, tutkulu bir
amatör ressamdı... Seksen yaşını biraz geçmişti.
Kuşağının birçok aydını gibi, yakışıklı, onurlu, kibar
ve ülkesinin bugünkü durumlarına derinden üzül:
mekteolan bir insandı... "Cumhuriyet" gazetesinin
ve ben yazmaya başladıktan sonra da bu köşede-
ki "Cumartesı Yazılan"run. artık büyülteç kullana-
rak da olsa sadık. dikkath bir okuruydu... AKM'de-
kı gecenin bitiminde. bini aşkın izleyici beni ve ar-
kadaşlarımı ayakta alkışlarken, babamı sonsuzca
yitirmiş olduğumu bilemezdim... O gün kendini iyi
hissetmediği halde "çocuğun". yani benim dinleti-
me gelmekte ısrar etmiş, yola çıkmak üzere karde-
şimin arabasma bindikten birkaç saniye sonra kal-
bi durmuştu. Babamız bize tek bir taşınmaz mülk,
tek kuruş bırakmaksızın. sadece onurlu bir ad ve
paha biçılmez duygu zengınlıkleri bırakarak bu dün-
yadan göçüp gıttı... Onu. yirmi yıl önce uğurladığı-
mız sevgılı annemızin yanıbaşına yerleştirdik... O
gece AKM'deki alkışların bana ait olanları bence bg
iki sevgilı ınsanaydı. inanarak ve içtenlikle söylüyo--
rum: Onlar sahip oldukları erdemler ve yetenekler-
le. bu alkışlara benden kat kat fazlasıyla layıktılar..:
Bölücülükle suçlanıyorlardı
İHD'lÜer aklandı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Dernek bültenin-
de vavımlaııan "Çözüm
Banşta" başlıklı vazıda
"bölücülükpropagandasr
vaptıklan savıvla vargıla-
nan İnsan Haklan Derneği
(İHDl \öneticileri beraat
ettı.
Ankara 2 No'lu Devlet
Güvenlik Mahkemesi'nde
(DGM) görülen damnm
dünkü duruşmasına. tııtuk-
siı/ olarak vargılanan sa-
nıklardan İHD Genel Bay
kanı Akın Birdal ile dernek
vöneticılerı Nihat Bulut,
Erol Anar. Selahattin Es-
mer v e sanık av ııkatlan ka-
tıldı. Duruşmada son sözle-
ri sorulan sanıklar. banş
güııü nedenivle va)imla-
dıkları bildirinin bölücülük
amaci) la kaleme alınmadı-
ğını. amaçlarının banş \e
kardeşlığe katkı sağlamak
olduğunu kavdertiler.
Ankara 2'No'lu DGM
Bnşkanı TurgutOkvay". da-
va konusu bıldıride suç un-
surlarının oluşmadığı ge-
rekçesiyle. sanıklann bera-
atine karar verildiğini
belirtti.