Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 28 EKİM 1996 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Cumhuriyet Erdemdir
Prof. Dr. NECLA ARAT
E
şt gorulmemii bır çağ de-
ğıştırmeatılımıolan 'Cum-
huriyefımızm. kuruluşu-
nun n
i vıldonumunde ne-
den bır erdenı olarak nıte-
lendığını. satırbaşlarıyla
ev khn ak gereğını duvuyorum Çunku
'"gaflet dalalel \e hıyanet içinde olanlar"
hr geçen gun bıraz daha kustahlaşıvor
'erdem'den bıraz daha uzaklaşıp "Cum-
huriyet'e \e kurucusıına duşmanlıklarını
gıderekarttınyorlar
Tanh bılıncınden \oksun bu zavallılar
belkı de duyunç (\ ıtd ın) ve belleklerını
yıtırmiş old'ukları ıçın "ateşi \e ihaneti"
gormıjş olan \e "hasta adam" olarak ad-
landınlan Osnıanh'nın umutsuzluk vok-
ILK voksulluk ıçındekı Turk uIuMinun
alınyazisimdeğıştıren 'Cumhurnet'ekın
kıisuyorlar
O Cumhuriyet kı "'\aistiklal\aolum"
ılkesınden hareketle "manda" seçeneğı-
nın karşisına
O Cumhuriyet kı "uçurum kenannda
yıkık bir ıilke"den "yıllarca süren savaş-
tan sonra" ıçerıde ve dı^arıda saygı ıle ta-
nınan yenı bırvatan yenı bırtoplum ve-
nı bırde\ let oluşturmuş. Turk halkınacoş-
ku guven vegururaşılamıştı
O Cumhuriyet kı teokratik kökenli
meşruti monarşiden halkegemenliğıııeda-
>alı bir vdnetime >e bu monarşinin
•kul'undan çağdaş 'yurttaş'a geçışı sağ-
lamiştı I$te bu gerçeklerı unutan u
gafU-
lerin ve hainlerin" şimdı karşi çıkmakta
bırbırlem le varı^tıkları \e genç ku>akla-
rı zehırleverek kendisine karş kışkırttık-
ları Cumhuriyet, tam bağınısızlığı. \ aro-
lu^unun vevaroluşumuzungüvencesikıl-
dığı aydınlanmaya ve bilime dayandığı
ıçın 'erdem'dır
"Dağ başındaki çobarun bile okur-yazar
olmasını" amaçladığı tunı ulke> 1 dersha-
neler halıne donu^turup ulusal eğıiımı av-
dınlanma ılkelen ıle donattığı ıçın "er-
dem'dır
Cağdaş unıversıtelerın bılım felsefe
\e sanatın vaşanacağı ortamı ve duşunce
ıkhmını yarattığı halkevlerini,halk oda-
larını ve Köy Enstituleri'nı kurduğu sor-
gulayan ara^tıran kadın-erkek "birey"
yurttaşlaryetıştırdığı ıçın 'erdem'dır
\ozlaşmış geleneksel değerlere ve ku-
rumlara boş ınançlara. dogmalara, "dar
kafalı bağnazlığa" ve yobazlıga cesaret \ e
kararlılıkla karşı çıktığı "düşuncelerde-
ki hurafeleri tamamen yok etmeyı"" ıste-
dığı ıçın 'erdem'dır
Devletın temelıne dinsel istenç yerıne
ulusal istenc ı oturttuğu v e ulusumuzu çağ-
daş uygarhğm doruklanna taşimay 1 amaç-
ladığı ıçın 'erdem'dır
Doğal ınanç sıstemını koruyarak dev-
let ve dın işlerını ayırıp İaik-Musluman-
lar'dan oluşan eşı gorulmemiş yenı bır
toplum varattığı, boyleceınancasa\gidu-
van laik devlet vonetımını kurup laikliği
anavasal duzenın kaynagı yaptığı ve de-
mokratikle$meolanaklannı açtıgı ıçın 'er-
dem'dır
Şımdı bağnaz dincilerin baş dus>man gı-
bı gorduğu ve "darul harb" ılan ettığı bu
Cumhuriyet, aslında demokrasi ıle vıc-
dan ozgurluğunu laiklik ıle guv encev e ka-
v uşturdugu. dev letı dinden v e gelenekten
gelen esaslara goredeğıl akıl ve bılım ıl-
kelenne gore vonetme ıstencını gosterdı-
gı ıçın 'erdem'dır
Bu Cumhuriyet, kurduğu yenı laık hu-
kuk rejımı ıle çağdaş demokrasının teme-
lını oluşturan tum hukuksal kavramları
hukuk sıstemımıze ve toplumsal kulturu-
muze kazandırdığı ıçın "erdem'dır
V ıne bu Cumhuriyet, ılerlemecı ve va-
ratıcı bır duvgu ıle gerçek anlamda değı-
şımı gerçekleştırıp o gorkemli kıilrür dev-
rimini yaptığı toplumun çağdaşlaşması
ıçın gereklı ozgûr duşunce \ e akla uvgun
kultur çevresının altvapısını hazırladığı
ıçın 'erdem'dır
Butun bunlara ek olarak koylu ışçı ve
çalışan kesime değer verdığı •*insan"a
saygıgosterdığı. heralanda halkçı,laikve
ulusal ekonomıyı guçlendırıcı bıryonte-
mı benımsedığı ulı^un olanaklannı ul-
kenın varlıklarını valnız halk varanna
kullandığı ıçın 'erdem'dır
Bu Cumhuriyet, aynca toplumun yarı-
iinı oluituran ve yuzlerce vıldır "görun-
mez" kılınmiş bulunan kadınlanmızın oz-
gürleşmesini sağlayan çağdaş-e^ıtlıkçı
\urttaşlar Vasası'nı hazırladığı kadınla-
ra bovlece ozguryurttaş olma hak ve bı-
lıncını kazandırarak onları kamusal alana
yonlendırdığı ve Turkıye"nın aydınlan-
macıdinamiklerikıldığı ıçın 'erdem'dır
\e yıne kadınlara, gençlere hatta ço-
cuklara vonetıme katılma bılıncını ver-
meye çalı>arak geleceğın 'katılımcı de-
mokrasisi'nın v e sivil toplumun tohumla-
rını attığı >anı gerçek demokrasiyi on-
gorduğu ıçın "erdem'dır
73 kurulu^ vıidonumunde bellek, bı-
lınç veduyunçlannı y ıtırmış tum Cumhu-
riyet du^manlarına onem v e ozenle duy u-
rulur (İstanbul Kadın Kunıluşlan Birli-
ği, laık vedemokratık'Cumhuriyefın ger-
çek sahıplerını bugun -28 Ekim 19% Pa-
zartesi- Saat: 13J()'da \taturk Kultiır
Merkezi'nde duzenlenen kutlama toplan-
tısına çağırıyor)
ARADABIR
KE>IAL OCAK tmeklı \1EB \lukttiji
Büyük Bayram
Yarın Cumhuriyet Bayramı'nın 73 kuruluş yıldo-
numunu buyuk bır coşkuyla kutlamaya hazırlanı-
yofuz Gerçek şu kı cumhurıyetın anlamlı ve onem-
lıyonu kaynağınıTurkulusundan onuntarıhınden,
ozgur ve bağımsız yaşama tutkusundan ve ulusal
kurtuluş savaşından almış olmasındandır Ancak
bu ulkede zaman zaman devlet adamları aydın ge-
çınenler ve kara aydınlar, sıyaset yapanlar, kımı ya-
zarlar. çızerlerhâlâ bunun bılıncrnde değıldırler Bu
nedenle bır kez daha tarıhın tozlu sayfalarını çevı-
rerek cumhurıyete ve bağımsızlığa gıden 0 dıken-
lı, taşlı mayınlı ve kanlı yollara bakalım
1908 ikıncı Meşrutıyet'ın ılanı 1911 TrablusSa-
vaşı 1912 Balkan Savaşı ve 1914 Bırıncı Dunya
Savaşı ve bu savaşın sonunda Batı'nın Osmanlı'ya
ırnza attırdığı Mondros sılah bırakışması ve Sevr
Barış Antlaşması Bu anlaşmaların sonucunda da
Turklere "Ateşten Gomlek" g/ydırılmek ıstenmesı
ya da "Turklerın Anadolu'dan, Asya bozkırlarına"
surulme duşlerınm ve planlarının kurulmasıdır
Işte Turk ulusu ve Turk orduları bu savaşı verır-
ken yalnız Anadolu yu değıl Hıcaz'ı Yemen'ı, Lıb-
ya'yı Kafkasya yı ve Balkanlan da dış guçlere kar-
şı savunmak durumunda kalmış hatta Mustafa
Kemal Derne'de Tobruk'ta, Bıngazı'de ışgalcı Ital-
yan ordularına karşı goğus goğuse savaşarak Os-
manlı-Lıbya topraklarını savunmuştur Bu konuda
Falih Rıfkı Atay'ın "Zeytın Dağı" adlı yapıtında
anlattığı Hıcaz dakı, Kanal dakı Kut-ul Amar'dakı
olaylar yurek parçalayıcı sahnelerle doludur Çol-
de lokornotıfler havaya uçurulmuş, kopruler bom-
balanmış, karakollar ve hastaneler basılmıştır Yı-
ne bu kıtapta Turk ordularının ingılızler'e karşı
"Arz-ı Mev'ud"u (vaadedılen toprakları) ve Medı-
ne'yı savundukları "Bırakmayız, Medıne'deyata-
nı,/Can verırız, kurtarınz vatanı" dedıklerı gunler-
de ve topraklarda Arap emırlerı ve şerıflerı ta
r
afın-
dan nasıl arkadan hançerlendıklerı de belgelerle
verılmektedır
Ben, bu tarıhı gerçeklerı burada verıyorum, ama
hemen belırteyım kı bız duşmanlıklardan yana de-
ğılız ve karşdıklı çıkarlara baglı saygılı olçulu.den-
gelı ılışkılerden ve dostluklardan yanayız Ancak bu
onurlu tarıhı geçmışımızı her yerde her durumda
ve her şekılde korumak ve kollamak yıne her Tur-
kun gorevı ve odevı olduğu ınancını taşımaktayız
Doğrusu bazı çevreler Cumhurıyefın 73 yıldo-
numunde ve butun bu olanlar karşısında hâlâ cum-
huriyet yonetımını ve Atatürk (Kemalizm) gerçe-
ğını ulkede hafıfe almak budalalığı ve ıhanetı ıçın-
deler Buna karşın butun bır tarıhı bılmezden gele-
rek de vatanı en kotu gunlerınde hem de duşman
zırhlısına bınerek terk eden sultanı ıse goklere çı-
karmaktadırlar Yıne ne acıdır kı bu kışıler, ımpara-
torluk enkazı uzerıne kurulan cumhuriyet yonetımı-
nın, laık, ozgur ve demokrat ortamında yetışıp nı-
metlerınden yararlanırken bır yandan da bu cum-
hunyetı hırpalamaktadırlar Ama bılmelıdırler kı bu
cumhuriyet Kuvay-ı Mıllıye'nın Gazi Mustafa Ke-
mal Atatürk'un ve Turk ulusunun kazandığı zafer-
lerın onuru ve temellerı uzerıne oturmuştur Aynca
bunun bedelı de bugune kadar odenmıştır Bugun
artık cumhurıyetın temel amaçları da belırgınleş-
mıştır Buamaçlarekonomık. kulturel sıyasalalan-
da tam bağımsız olmak, evrensel değerlen benım-
semek çağdaş uygarlık duzeyıneyukselmek, bıl-
gı çağını yakalamak Turk ınsanını zengınlık ve mut-
luluk ıçınde yaşatmaktır Şımdı şu çok anlamlı gun-
lerde bıze duşen başta tum okullarda, kamu kuru-
luşlarında yerel yonetımlerde, askerı kışlalarda ve
unıversıte çevrelermde bu bayramı buyuk bır gor-
kemle ve coşkuyla kutlayarak 'mıllı ırademızı ve
ulusal onurumuzu yıtırmedığımızı" butun dunya-
ya gostermelıyız Bu bağ.amda laık cumhurıyetın
temellerını korumak ıçın de gereklı onlemlerı yenı-
den gozden geçırmelıyız O onlemler şoyle sırala-
nabılır
• Laık, demokratık ve sosyal hukuk devletı olan
Turkıye Cumhurıyetf nın temellerını oymak ısteyen
koktendıncı akım orgut ve kamu yonetıcılerını ız-
lemek etkısızleştırmek ve devletın bolunmez
butunluğunu (unıter yapısını) korumaktır
• Dılde, tarıhte yaşam tarzında ulusal değerlerı
butunleştırmek ve ulusça 1920'lerın ulusal bılıncıne
ve bırlığıne ulaştırmaktır
• Eğıtımının ulusallığını ve bırlığını korumak, sek-
ız yıllık ılkoğretımı zorunlu kılmak yaşama geçır-
mek ve bu eğıtımı almayanlara ust eğıtım olanak-
larının kapısını kapatmaktır Kesınlıkle. sıyasal
amaçla da olsa parlamentoda, 8 yıllık zorunlu
eğıtımden odun vermemek, eğıtımde fırsat eşıtlığını
getırmek bolgeler arası dengesızlıklerı gıdermek-
tir
Boylece Atatürk'un dedığı gıbı, "Turkıye Cum-
hurıyetı ılelebet payıdar kalacaktır " En buyuk bay-
ramımız kutlu olsun
Kanış terner kırma ıkı buçuk
aylık ya\ ru köpekler se\ gı \e
özenle bakılacak aılelere
verılecektır
Tel:418 31 88
Cumhuriyet ve Demokrasi
BAH1R M. ERURETEN Hukukçu
Y
akla^ık ıkı >uz vıllık bır gerıle-
me donemı sonucunda. tarıh
sahnesınden Mİınmesı kaçınıl-
maz olan Osmanlı Dev letı yen-
ne. Llusal \nt Mnırları ıçınde,
çoğunluğunu Turk halkının
olu^turduğuvenı Turkıye Cumhunyetı'nın kuru-
lu^u. \ uce \taturkve ona vurekten ınanmıs ul-
ku arkada^ları taratından gerçeklestırılıp Turk
ulusuna armağan edıldı Yarın bu en buyuk ulu-
sal bayramın 73 yıldonumunu kutlayacağız
Cumhuriyet yonetımı kayıtsiz-koşulsuz ege-
menlığını elınde bulunduran halkın. tenısıle da-
yalı parlamenter sıstem ıçınde yonetılmesıdır
Halkçı bır devlet olan Turkıye Cumhunvetı de-
ğısrnez ılke olarak. ızleyıcısı ve uvgulayıcisi ol-
duğunun kanıtı olarak, devrım ılkelen ıçınde bı-
rıncı sırayı bu ılkeve vermıs bulunmaktadır Bu
nedenle -\taturk devnmlerı, a, anlatımla 1923
Cumhuriyet Devnmı olarak tanımlanmaktadır
Gerçekten de devnmlerın Ulusçuluk ve Halk-
çılıkılkesı ılebırlıktedeğerlendırıldığınde. ulke-
mızde Cumhunyet rejımı. gerçek demokraM ıle
e:> anlamlıdır Vuce Ataturk bu konuda sunları
so\ Iuv or "Cumhuriyet rejimi demek. demokra-
si sistemi ile deslet şekli demckrir. Biz. C umhuri-
yeti kurduk, on yaşını doldururken. demokrasi-
nin butun gereklerinL sırası geldikçe u\gulamaya
koymalıdır... Demokrasi esasına mustenit hııku-
metlerde, egemenlik halka. halkın ekseriyetine
aittir. Demokrasi prensibi, egemenliğin ulusta ol-
duğunu. başka yerde olama\acağını anlatır. De-
mokrasinin en belirgin şekli cumhurıyettir...'"
'»enıden kurulan Turkı\e Cumhunvetı nın
Halkçılık ılkesi. toplumu oluşturan. e^ıt haklara
sahıp bıreylenn vonetıme egemen bulunmasını.
Ulusçuluk ılkesi ıse. Turk kımlığının on plana
alınmasını zorunlu kılıyordu Bu nedenle yenı
dev letın adı doğal olarak Turkıye Cumhunvetı ol-
du Bu yadsınamaz doğallığa bugun bıle anlam-
sız bır yadırgama ıle karsı çıkmaya yeltenenler
bulunmaktadır Hatta bu sapık du^uncenın sav u-
nuculan Buvuk Atatürk'un Turk ulusunu yu-
celtmekamacı ıle kullandığı "Ne mutlu Turkıim
diyene"sozlennıbıleyadırgamaaymazlığını sur-
durmektedırler
Ataturk değerlı bırduşunurveeşsızbıreylem-
cı kımlığı ıle, venı Turkıye Cumhurıyetı Devle-
tı'nı gerçekle^tınrken, toplumu dıl. ulke ve ulku
bırlıgı ıçınde çağdas bır ulus olarak yapılandır-
mayı da basarmiştır
V uceOnder. halkını eğıtmekamacı ıleyazdır-
dığı Medenı Bılgıleradlı yapıtına >u tanımlama
ıle basjıvordu "Turkiye Cumhuriyeti'ni kuran
halka Turk ulusu denir" bu tunıce ıle yenı ku-
rulan devletı olusturan halkın. kokenıne bakıl-
maksizın Turk olduğu yadsınamaz bır bıçımde
açıkça \ urgulanmakta ıdı
Nıtekım. Turkıve Devletrnın, devnmlersure-
cındekı anavasasını olusturan 1924 tanhh "Teş-
kilatn Esasiye Kanunu"nun 88 maddest bu ko-
nuda şu tanımı yasalla^tınyordu "Turkiye hal-
kına, din \e ırk farkı olnıaksızın vatandaşlık yo-
nunden Türk denilir." Bu maddenın gerekçesıy-
se. konuv a su açık vorumu getırmektedır "Mad-
de, Turk kimliğinin gostergesidir. Osmanlı salta-
natıortadan kalktığından.artık ulusun bireyleri-
ne Osmanlı denilemez. Llusal onur. bir haneda-
na bağımlılığı kabul etmez. De>letimiz bir ulus
de>lettir. L'luslararası yada ulus ustunde bir dev-
let değildir. De\let Turk'ten başka ulus tanımaz.
Vurt içinde eşit haklara sahip başka ırktan gelme
kimseler de buluııdugu için. bunların ırk farklı-
lıklarının ayırdında hir ulusallık duşunulmemiş-
tir. \vrıca vicdan ozgurluğu kabul edilmiş bulun-
makla, din de ulusaliığa bir engel say ılmamıştır.
Her yeni ulus gibi Turk ulusu da aynı ırktan gel-
tneyen bireyleri bir arada kavrayabilir. Ancak
Turk kimliği, butun uruk'u (soylan) toplamak
yeteneğini taşımaktadır" (*)
Bu tanımlamalar ulkemızde tum Turk vatan-
daşı kımlıgını taşıyan bıreylenn. ırk. cıns ve dın
tarkı gozetılmeksızın. Turk olarak anılmalannı
unıter bır devlet yapısı ıçınde ust kımlık goster-
gesı olarak toplumu kucaklayan bır zorunluluğu
ortaya koymaktadır Yururlukte bulunan 1982
AnayasaM da 66 maddesı ıle. aynı ılkeve bağlı
gonısu surdurmektedır "Türk De\letine \atan-
daşlık bağı ile bağlı olan herkes Turktur."
Goruluyor kı Ataturk ulusçuluğunda. ne ırkçı
ve ne de a^ırı ulusakı (>o\en) bır goruş asla soz
konusudegıldır Vuce Ataturkbukonuyu Buyuk
Nutku"nda >oyle açıklıvordu "Hiçbirsınırtanı-
mayarak, dunyada bulunan butun Turkleri, bir
devlet olarak biıieştirmek elde edilemeyecek bir
amaçtır...Panislamizm. Panturanizm siyasetinin
başarılı olduğuna >edünyada uy gulama alanı bu-
labitdiğinetarihte rastlanmamaktadır. Bizim açık
\e uygulamaya olanaklı gördüğıimuz siyasal gö-
ruş, ulusal siyasettir, ulusal siyaset dediğimiz za-
man, amaçladığım anlamın içeriği şudur: Ulusal
sınıriarımız içinde, her şeyden once kendi giıcu-
muze dayanarak >artığımızı korumak. ulusun ve
y urdun gerçek mutluluğuna >e kalkjiimasuıa ça-
İışmak."
Buyuk Ataturk'un bu anlamlı sozlennde. ulu-
sal onurun korunması geregı kadar O buyuk ın-
sanın gerçekçı kışılığının yansiması vardır Ls-
telık bu sozlerde. son zamanlarda sıy asetçılenmı-
zın sıkça kullandıklan "Adriyatik'ten Çin sed-
di'ne kadar" soylemı ıle dılden duşurmedıklen
slogana anlamlı bıryanıt vardır
Boylece. ulusal kımlık olarak. devletın varlı-
ğını olu^turan toplumun sayisal çoğunluğunun
adı olan Turk sozcuğunun. ulusa ve onun devle-
tıne ad olarak venlmesınde yadırganacak hıçbır
von bulunmadığı yadsınamaz bır gerçek olarak
ortaya çıkıvor Bunun tersını savunmaya kalkı-
^anlar. devletımızın kulturel mozaığı ıçınde yo-
resel farklılıkları. ulusu bolmekamacında kullan-
mak isteyenlerdır
Ataturk un29Ekım 1933gunuCumhunyet"ın
10 yılı eoskuyla kutlanırken halkına seslenışın-
de Turkluğu ve Turk ulusunu onurlandırmak ıçın
soylemıs olduğu "Ne mutlu Turkum diyene!"
onurlandırmasını yadırgayanlar. aslında tumuy-
le. Turk dev rınııne. çağdas ve laık Turkıye Cum-
hunyetfne karşı olanlardır Ulusal kımlığı ve ulu-
sal bılıncı yadsıyarak. ulusu ortaçağ karanlığına
goturmekte kışısel ve sıyasal yaran olanlardır
Lozan Antlaşması ıle pekıştınlen. Turk Devle-
trnın ulusu ve ulkesıvle bolunmez butunlugune
karşı olan boluculerdır
Turkluğu. anayasal tanımı ıle ve buyuk bır onur
duy arak ıçlerıne sındıremeyenlenn. f urkluk adı-
na mutluluk duymaya elbette haklan yoktur Ye-
n geldığınde, bayraga saygısızlıkta bulunanlar
ıle devlete ve llusal onura saldın yapıldığında
tepkı gostermeyenler bıınlardır
Turkluğun yuzyıllardır var olan "ustun mezi-
yetlerini"ortaya koyan ve ısrarla vurgulayan Yu-
ce Ataturk'e ve Onun devrımlerıne vurekten
bağlı vatandaşlar olarak. ulusal bırlığımızın son-
suza dek surdurulmesı ıçın yılmadan savunmak
gereklılığını ve o buyuk ınsanın şu sozlennı ha-
tırdan çıkarmamalıy ız "Turk vatanı bir butun-
dur asla parçalanamaz!"
I *) Tuı k Paı lamt nıo Taı ıhı II Donem C Isa 431
TARTIŞMA
RTUK'ün Oluşturuluşundaki Yanlışlık...
D
evamlı olarak
vurauluyoruz
RTUKve
TRT
yasalannda
değışıklık şarttır
Bunun ana nedenlerı her ıkı
vasanın da gunümuz
gerçeklen karşısında
işlevlennın olmayışi ve
demokratık duzene uvgun
duşmevı^lerıdır
RTUk amaçlı kurulan bır
organdır Zamanın sıyasal
ıktıdarlannca ozel radyo ve
televızyonlann yavınlannı
denetım altında tutmak
amacıyla kurulmuştur
Sonrakı ıktıdarlarda
ışlenne gelen bu yasaya
dokunmamakta
ısrarlıdırlar
3984 say ılı RTUk \asası
her şeyden once tam bır
taratsızlıktan uzaktır
TBMM'de yapılan uye
seçımlennde ıstenılen
kışıler. vasanın anlaşılması
guç maddelennden
yararlanarak bazı sıyasal
partı gruplarının ışbırlığı
ıle seçılmışlerdır
Bunun sonucu olarak
TBMM'de grubu bulunan
ıkı sıyasal partıden DSP ve
CHP aday larından bır tekı
bıleRTUK'e
seçılememıştır
Ne ganptır kı bu partılenn
lıder veyetkılılen bu
konuda suskun
kalmaktadırlar Seçılen
uyelerın çoğunluğunun
yayın ve yayıncılıkla
ılgısının olmadıgını bır
sıyasal partının uyesı ya da
sempatızanı olduklannı
ozellıkle vuraulamak
ıstenm Uyeler
ıncelendıklennde değıl bır
bırkaç sıyasal partıye gınp
çıkmış kışılenn bıle
seçılmeyı başardıklarını
hayretle aormekteyız
Halen RTUK'te ANAP'tan
veDYP'denö. Refah
Partısı'nden de 3 uye
bulunmaktadır Bunun açık
anlamı çeşıtlı sıyasal
goruşlerde olan
mılyonlarca ınsanın
seslerının RTUK'te
duyulmadığıdır
RTUK her ne kadar
TBMM've bağlı bır
kuruluş ıse de radyo ve
T\ 'lerden topladığı Ust
Kurul paylannın Sayıştay
ya da başka bır malı
denetım kurulunca
ıncelenıp denetleneceğı
yolunda açık bır
yukumluluk yoktur
Kısacası. RTUK kendısı
toplar. kendısı harcar
Uyelenn son derece luks
makam odaları ve
altlanndakı son model
Avrupaotoları harcamalar
konusunda yeterlı bılgı
vermektedır sanınz
TRT'ye aelınce. 2954
sayılıTRTYasası 1983
tarıhınde yururluge
konulmuştur
\asada tum yetkıler o
zamankı anlay ışa uygun
olarak Genel Mudur'e
venlmıştır Bu yasa halen
yururluktedır
2954 sayılı yasa
kurumdakı tum sorumluluk
ve yetkılen Genel Mudur'e
vermıştır
TRT Vasası'nın
uygujamada taşidığı
hantallık. denetım
kurullanndakı katılık \e
tartışılmazlık. kurumu
nıtelıksiz bır program
uretme merkezı konumuna
getırmıştır
1980"lerden bu yana gelıp
geçen tum sayın genel
mudurlenn başansız
say ılmalannın esas
nedenını bıraz da bu
yasada aramak gerekır
Bu yasaya uvgun olarak
bundan sonra atanacak olan
yenı genel muduru de aynı
husranlı sonucun
bekledığını soylemek
gerçeğı ıfade etmek
olacaktır
Avdın Olgun
Eskı TRT Denetleme ve
TV Drama Repertuvar
Kurullan Başkanı
VEFAT
Merhume Mufıde Sargut ve merhum Atıf Sargut'un kızı,
merhum Rıdvan Sorak'ın eşı, merhum Ibrahım Sargut ve
Emeklı Amıral Tevfık Sargut'un ablaları, Necıp Gungoren'ın teyzesı,
merhum Burhan Ayanoğlu'nun kayınvalıdesı,
Seba Ayanoğlu ve Cana Sorak'ın annelerı, Ayşe. Mehmet ve
Ahmet Ayanoğlu'nun anneannelerı,
ATIFET SORAK
26 10 1996 Cumartesı gunu vefat etmıştır Cenazesı 28 10 1996
Pazartesı gunu Teşvıkıye Camn'nde kılınacak oğle namazını muteakıp,
Karacaahmet Mezarlığı'na defnedılecektır
AJLESİ
Not Çelenk gondenlmemesı ısteyfenlerın T E V 'na bağışta bulunmaları rıca olunur
Aramızdan aynlışının
ikinci yılında
İZZETRIZA
YALIN'ı
sevgı ve öziemle anıyoruz.
4İLESİ
T.C.
FATİH SLXH HUKUK HÂKİMLİĞİ'INDEN
1996 430
Mahkememızdenverılen 10 10 1996 tanh ve 1996 430-812 karar sayıhılam ıle Fatıh,
BeyceğızViah cılt 011 O5.savfa 8 kutuk 422'denufusakayıtlı6 12 1995doğumluku-
çuk Denız Şenozer e aynı yerde nııfusa kayıtlı annesi Şuknve Derva Şenozer vası tavın
edılmıştır
Ilan olunur 10 10 1996 Basin 113668
patent & marka \/
PARAGON/
Daruşmanlik Temsücüık ve Tıcaret A Ş
Tel;(312) 818 47 SO Fa»:(318) 818 47 18
"TEKERLEKLI SANDALYE KAMPANYASINA
KATKIDA BULUNMAK BÎRINSANLIK
GOREVIDIR"
Ziraat Bankası Sirkeci Şb. 304420/718-5
Bedensel Eng. Dayanışma Der.
Tel:(0216) 370 8166-4410834
CUMHURİYET'TEN j
OKURLARA
ORHAN ERtNÇ '
• ••Kulluktan Vatandaşlığa
Kulluktan vatandaşlığa geçışın 73 uncu yıldoi
numunu bayram olarak kutlamaya bugun başlı-
yoruz.
Turk tarıhının bu en onemlı donemecını bızler gı-
bı coşkuyla kutlayanlara karşın cumhurıyetı yıkr
mak ıçın yemın eden şerıatçıların ve onların go-?
nullu destekçısı gıbı davranıp dırsek temasında
bulunmayı ılencılık sayanların varlığı, gorevım/zır>
onemını bır kez daha gozler onune serıyor .
Yayın yaşamına başladığı 7 Mayıs 1924'ten bu
yana laık cumhuriyet ılkesını odun vermeden sa-
vunmaya ve korumaya çalışan Cumhurıyefın, ala-
nında tek oluşundan gurur duyuyoruz, ama sevı-
nemıyoruz "Kuruluşunun 73'uncu yıldonumun-
de Turkıye Cumhurıyetı bu hallere mı duşmelıy-
dı" sorusu ne yazık kı kendılerını laık ve laıklığırt
garantısı olarak gostermeye çalışan partı lıderle-"'
rı yuzunden "hayır" kesınhğı ıle yanıtlanamıyor.'
Kısa bır gelecekte yanıtlanabılecegınden de kuş-î
ku duymamak elden gelmıyor
Ancak bu durum karamsarlığa kapılıp savaşımh
bırakmak ıçın geçerlı bır neden değıl Osmanlı Im-
paratorluğu'ndan devralınan eksıklık ve yanlışlık^
ların Cumhuriyet sayesınde nasıl gıderıldığın*
anımsamak, savaşım gucumuzu tazeleyecektır'
\şte gazetenız bu nedenle Cumhurıyefın 10'un-"
cu yıldonumunde Eğıtım Bakanlığı tarafından ya-
yımlanan "Osmanlı Imparatorluğu'ndan Turkı--
ye Cumhurıyetı ne Nasıldı?NasılOldu?" adlıbel-
geselı 63 yıl sonra yenıden gundeme getırıyor
48 sayfalık belgeselın tıpkıbasımını, ekledığımıa.
4 sayfalık açıklama ve sozluk bolumlerı ıle bırlık-^
te salı, çarşamba ve perşembe gunlerı toplam 52.
sayfalık bır ek olarak sızlere sunacağız
Cumhurıyefın, okurlarının ozverısıne karşılığı'
bununla da kalmıyor Bugunden başlayarak hef
pazartesı gunu Ekonomı ekımız okurlarımıza ulaş-"
tırılacak Bankası pazarlama şırketı olmayan tek;1
gazete durumundakı Cumhurıyefın Ekonomı ekı/
bu nedenle de ayrı bır değer taşıyor Tarafsız vei
bağımsız haberlerle yorumlar gunluk yaşamımı-^'
zın heranını ve alanını kapsayan ekonomı ıle ılgı-,,
lı sorunlannızı ve meraklarınızı gıderecek dopdo-,
lu bır ıçerıkle elınızde olacak A
Edıtorluğunu Ekonomı Servısı Şefımız BülenC
Kızanlık'ın ustlendığı ekımızde, ekonomı servısO
ıle burolarımızda çalışan arkadaşlanmızın urunle-tj
rının yanı sıra ekonomı yazarlarımızla uzmanların-
goruş ve yorumları da yer alacak '
Perşembe gunu yayımlayacağımız Kıtap ekı-j
mız ıse tam 64 sayfa TUYAP Kıtap Fuan'nın açı-
lışı oncesınde verdığımız geleneksel ekımız, kı-'
tapla okuru buluşturmanın tum seçeneklerını suA
nacak bır ıçerık taşıyor h
Hazırlıklan suren yenı eklenmız hakkında ona-J
muzdekı haftalarde yenı açıklamalarla karşınızda
1
olacağız >
Turk sanayıinın onemlı kışılennden Vehbi Koç'ûVl-'
naaşının çalınmasıyla ılgılı haberde, Cumhuriyet
daha ondeydı Devrim Sevımay ve Bertan Ağa-
noğlu, olay yerıne ılk gıden gazetecıler oldu Bu ar-
kadaşlarımıza daha sonra da Uğur Günyüz katıl-
dı Olaydan sonra Koç'un mezarı başına gelen Koç
Holdıng Yonetım Kurulu uyesı inan Kıraç'ı, savcı-
lığın zabıt tutma aşamasını yalnızca Cumhunyet fo-
toğrafladı Bunu ıçıne sındıremeyen bır gazete,
"Cumhuriyet muhabırlerının mezarı bulamadıkla-
rını" yazmak gıbı gerçek dışı bıryol ızledı Bızler bu
tutumdan uzulmek yerıne memnunluk duyduk
Çunku haksız bıle olsa tabak-çanak kavgası yerı-
ne haber kavgasının başlamasına neden olmuştuk.
•
"Teror orgutune yıyecek yardımı yapıldığı" ıd-
dıasıyla devletın, gıda ambargosu uyguladığı Tun-
celı'dekı ınsan haklan ıhlallennı CHP'lı bır grup
parlamenter yerınde ınceledı CHP'lı Orhan Veli
Yıldırım'ın, Harıtadan sılecekler" dedığı Tunce-
lı'dekı ınsanlık trajedısını, bolgeye gıden arkada-
şımız Alper Ballı aktardı.
•
REFAHYOL hukumetının hayalı "denk butçe"
hesabını tutturabılmek ıçın KİT'lerın butçe ode-
neklerını tırpanlamasını arkadaşımız Esra Yener
haberleştırdı IMF'nın. "/?aya/pe/'esf"dıyenıtelen-
dırdığı REFAHYOU butçesı ıle ılgılı hukumete uya-
rılarını da yıne Yener aktardı
•
DYP Isparta Mılletvekılı Ömer Bilgin ın Turban
Genel Mudurluğu donemınde boyutu 3 5 trılyon lı-
rayı bulan yolsuzluklarla ılgılı dosyayı Ayşe Sayın
haberleştırdı Sayın, Turban'ın ÇeşmeOtelı ve Bod-
rum Marına işletmesı'ndekı akıl almaz yolsuzluk-
laria ılgılı belgelı yolsuzluklarını ortaya koydu.
•
Kıtap pıyasasını tarıkatlann ele geçırme çaba-
larıyla ılgılı gelışmelerı Asuman Abacıoğlu yaz-
dı
•
Kamu emekçılerının hak arama eylemlerıne savJ
cıların da getırdıklerı yorumlarla memurları haklr
bulmalannı Necati Aygın haberleştırdı
•
REFAHYOL tarafından hazırlanan bedelsız ıtha-
lat kararnamesının. Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel tarafından onaylanması uzerıne otomo-
tıv sanayıcılerının yasal yollara başvurma kararı al-
dıklannı Canan Soysal yazdı
•
Tunzm Bakanlığı'nın kumarhanelere Turk va-
tandaşlarının gırmesını yasaklamasının ardından
kumarhane ışletmecılerının, ışletmelerını yurtdışı-
na taşıma kararı aldığını Hülya Genç duyurdu
•
Faızı haram buldukları ıçın kâr payı esasına go-
re bankacılık sıstemı uygulayan ozef fınans kurum-
larında doların 'helal' algılanması nedenıyle mev-
duatın yuzde 90'ının dolar uzerınden olduğunu
Sabiha Semerci ortaya koydu.
•
Erdemır'ı ozelleştırmek ıçın en geç yılbaşında
ıhale açmayı planlayan REFAHYOL'un, yuzde
30'luk kamu hıssesını cazıp hale getırmek ıçın
yuzde 10O'luk yonetım hakkını koz olarak kullan-
dığını Tahsin Akça ortaya çıkardı.
•
Onumuzdekı pazartesıye kadar gonlunuzce bır
hafta geçırmenız dıleğı ve saygılarımızla