Katalog

15 EKİM 1996 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOM UJuslararası Para Fonu heyeti, Türkiye ziyaretinde ilk kez özel sektörden görüşme talep etmedi IMF Ankara'da kamp kurayorSEDA OĞIZ REFAHYOL'un ışbaşına gel- mesinden sonra iik kez Türki- ye"yegelen.Martin Hardybaş- kanlığındakı IMF heyeti. önceki yıllarınaksınezivaretprogramı- na İstanbul'u almadı. Türki>e'yle stand-by anlaşması imzalanma- sina yönelık olarak, 14 gün bo- yunca Ankara"da hükümet ve bü- rokrasi çevreleny le yoğun temas- larda bulunacak olan heyet. baş- kentteki özel sektör kuruluşla- rıyîa da görüşme yapmavacak. Türk Sanayicileri \e fşadam- ları Derneği'(TÜStAD). Istan- bul Sana>ı Odası (İSO), tstanbul Ticaret Odası (İTOl. Müstakıl Sanayıci ve fşa- damları Derneği (MÜSİAD), Bankalar Oirlıği gibi kuruluşların başkanları. ken- dilerıne bugüne kadar IMF Heyeti'nden randev u talebı gelmedığini belirtirlerken; bunun nedeninı özel sektörün IMF uz- manlanna vereceklerıyenı bırmesajınol- mamasına bağladılar. IMF'nin, TOBB. Ankara Sanavi Odası (ASO), Ankara Ti- caret Odası gibı özel sektörkuruluşlann- • TÜSİAD, İSO. İTO, MÜSİAD. Bankalar Birliği gibi kuruluşların başkanları, bugüne kadar IMF Heyeti'nden randevu talebi gelmediğini belirterek bunun nedeniniözel sektörün IMF uzmanlarına vereceği yeni bir mesajın olmamasına bağladılar. İTO Başkanı Yıldınm. ASO Başkanı ÇağJavan. TÜSİAD ihesi Şuhubi. İSO Başdanı^mam Karaosmanoğlu. dan da görüşme talebi olmadt. IMF'yle özel sektörün "vapısal re- formtar" konusunda ay nı görüşü paylaş- tığını kaydeden ışadamları, IMF'nın bu yılki ziyaretinde zamanının tümünü. kuş- kuyta baktıklan REFAHYOL hükümeti- ne ayırma> ı tercih etmiş olabileceğini ifa- de ettiler. Hükümetin yapısal reformlan u> - gulayamayacağı görüşünde olan iş dünya- sı. Türkiye'nin uluslararası piyasalardan borçlanabilmesi için gerekli ojan stand- by'ın da gerçekleşmeyeceğinı düşünüyor. Dünya BankaM eski Başkan Yardım- cısı ve İSO Başdanışmanı Attila Karaos- manoğlu, bugünküverilerışığındalMF'yle stand-by imzalanmasının mümkiin görün- mediğini kaydederek şu açıklamaları yap- tı: "IMFuzmanları. hükümetin ekono- nıik önlemler konusunda nasıl bir ça- lışma vaptığı. bu çalışmav'ı ne kadar ivi analizlere dayandırdığına bakar. Bun- lar da >eterli değildir, hükümetin uygu- lanıa konusundaki kararlılığı büyük önem taşır. I.MF'yle stand-by anlaşma- sı. oldukça ciddi vapısal değişiklikleriıt gerçekleştirilmesini u1 siyasi politika- da önemli değişiklikleri gerektirir." TÜSİAD Vönetım Kurulu üvesı Meh- met Şuhubi. IMFheyetının REFAHYOL hükümetının hazırladığı 1997 bütçe yasa tasansında. gelirlerin arttınlarak gıderle- nn azaltılmasına yönelik çok addi birre- vizyon isteyeceğinı kaydetti. $uhubi. ay- nca IMF'nin özeJIeştırme. vergi. sosyal gü- \enlik reformlarını kapsayan vapısal ön- letnierın uygulamaya konmastnı şart ko- şacagını belinti. Şuhubi. hükümetin ikti- darda kalabilmesı için söz konusu önlem- leri almak zorunda olduğunu. ancak bu konuda umutlu olmadığını kavdetti. ASO Başkanı Zafer Çağlay an. ulus- lararası pivasalardan uygun kredi bulması gerektığini kaydederek "Kaynakpaket- leri yetmiyor; asıl ka> naközelleştirmey- le sağlanır. Vergi reformu yapmadan gelirleri arttıramazsınız. Sosyal güven- lik reformunu gerçekleştirmeden de400 trihonluk açıktan kurtulmanız müm- kiin değil" dedi. İTO Başkanı Mehmet V ıldırım da. vapısal reformlann yapılması konusunda IMF'vle sanavici ve işadamlarının aynı görüşte olduğunu. ancak popülist politika- larizleyen REFAHYOL'dan umudu kestık- lerinı kavdetti. Yıldınm, ekonomının düz- lüğe çıkması için. iki yıl için geniş taban- lı bir hükümet kurularak sözkonusu reform- lann gerçekleştirilmesini ve seçim kanu- nunun da değiştirilmesinden sonra erken seçıme gidilmesi gerektigini kaydettı. Türkiye'nin 1997 bütçesini denetleyeceklerANKARA(CumhuriyetBürosu)- Tür- kiye nin anlaşma istemini değerlendirmek üzeredün Ankara'vagelen Lluslarası Pa- ra Fonu (IMF) heyeti incelemelerine bu- gün başlayacak. Heyetin ilk aşamada 1997 yıiı bütçe taslagındaki rakam ve hedefle- n görüşeceği biîdirildl. Yetkililer. IMF'nin Türkiye ile yeni bir stand-by anlaşması yapma olasılığının çok düşük olduğuna dikkatçekerken. "Fonyalnızca, ulusfara- rası piyasalara bütçe ve hedeflerin ince- lendiği vöniinde bir mesaj \erme\i kabul etti" dediler. Bir vıl ıçinde 2.5 katrılvon lıralıkiç. 12 milyardolarlıkdadışborçöde- me \ ükümlülüğü bulunan. ancak dış kre- Devlet Bakanı Yılmaz'ın IMF değ< ^Erbakan koşııllarm gereğiııi yapar A\K.ARA(Cumhuri>etBüri)su)- Dev- lef Bakanı Ayfer Yılmaz. Başbakan Nec- mettin Erbakan ın Lluslara.sı Para Fo- nu'na güvence vermevebileceği yönün- dekı görüşler üzerine. "Kendisi ekononü- nin kuşulian negerektimorsa >apılacağı- nı açıklamıştr değcrlendırmesını yaptı. 'ı'ılnıaz. vürürlüktekı mevzuatla. bedel- siz otomobil ithalatının tebliğle yapıla- mayacaöını da bıldirdi. Dı^ ficaret Müsteşarlıgı V'akıf ve Eği- tim Merkezı'nidün hizmeteaçan Yılmaz. Washington"da IMF ile yapıian görüşme- ler sonucunda Türkiye've bir heyetin gön- denlnKsi ve gelışmelerin. 1997 yılına iliş- fcin beklentilerin uvgıın göriilen biristik- rar ortamında olııp olnıadığının gözden geçirilmesinin öngörüldüğünü anımsattı. Yı Imaz. "Önemli olan teknik se\iyede bu tedbûier konusunda anlaşmaktir. İkinci bo> ut sunnadan gelir. İstikrarprugranıuun Her 100 çalışanın 41'i patron ANKARA (AN KA)- Türkive'de istihüam kapsamında yer alan ve para karşılığı ya da gelir elde etmek amacıyla çalışan her 100 kisjden 4İ"inın "patron" konumunda olduğıı belirlendı. Dev let istatıstik Enstitüsü verilerinegöre Nisan 1996 ıtibariyle istihdamdakılerin sayısı 21 milvon 376 bin düzeyınde bulunuyor. Bunun vüzde 30.3 oranında 6 milvon 468 bininı. herhangi bir ücret almadan ailelerine vardım amacıyla çahşanlar oluşturuyor. İstihdamdakılerin vüzde 69.7 si oranında-14 milvon 908 bin kışi ise bir ış/yerine bağlı olarak ücret ve jevmiye karşılığı ya da gelir elde etmek"amacıyla kendi hesabına ve iş.veren olarak çalı^ıvor. Para karş.ılıgı va da gelir elde etmek için çalışan bu kesımın 6 mıKon 162 binini kendı hesabına çalışan. bir anlamda "kendinin patronu'" olanlarla yanında işçı çalıştırarak "patron" konumundakiler oluşturuv or. Çiller'den kalite mesajı AVKAR.A (.A.A) - Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı TansuÇiller. Türkiye olarak. dünyaya sunulan Türk mamuilerınin tamamında. uluslararası standanlara uygunluğu saâlamaşı amaçladıklannı bifdirdi. Çıller. "Dünya standartlar ve kalite günü' dolayısıyla yayımladığı mesajda. Türkiye'nin AB'ye girerken. dünva standartlannın büvük ^ısmını. üretim eknolojisine dahıl ettiğıni jildirdi. Standart ve ialitenın birbirıni amamlavan ıkı önemli ınstır olduğuna dikkati eken Çiller. globalleşen lünyada, teknolojıde "Iduğu kadar. kullanılan ayısız tüketim ınaddeleri le üretim araçlarınm. hızla elı^meye paralel bellı tandartlara uygun bıçıme etırilmek zorunda Iduğunu kavdetti. mgulanmaskbir IMFstand- b\ 'ıgetirir.Öncelikleburada>a- pılacak görüşmeferden çıka- cak rapor,dahasonrasındaprog- ramın uygulanıp u>gulanma- \acağını gösterir." IMF heyetinin programında hükümet üyelen ile bir görüşme bulunmadığını kaydeden Yıl- maz. heyetin isterse Maliye Ba- kanı ılegörüşebileceğinı. şuana kadar bu yönde bir istemlerinin olmadığını belırttı Yılmaz. "IMF ilestand-b> aıılaşrnasına Sayın Er- bakan olumlu bakıyor mu" soru- sunu "Baştan beri kendi açıklama- lannda da yer aldı. Siyasi ve ekono- mik iki gereklilik var. Ekonomjk ge- reklilik ile ülke çıkariannı bağ- daştıracaksınız" şeklınde yanıtladı. dı alamayan hükümet. umudunu IMF've bağladj. Dış borç yükümlülüklerinin ya- rısını dış krediyleödemey i hedefleyen hü- kümet. bu çerçevede IMF'den uluslarara- sı piyasalara güvence anlamına gelen stand- Bakan Gül: Yeni stand-by yok Ekonomi Servisi- RP'li Devlet Ba- kanı Abduliah Gül. ekonomiyle ilgili incelemeferde bulunmak üzere Anka- ra'ya gelen IMF heyetinin. Refah Parti- si'nin planladığı ekonomi programını uygulamaktan alıkoymayacağını söyle- di. IMF'in önerilerini dinleyeceklerini, görüş alışverişlerinde buluncaklarını kaydeden Gül. stand- by anlaşması ya da yeni bir istikrar programının söz konu- su olmadığını vurguiadı. Hazırladıklan 97 yılı bütçesinin hazır- lanabilecek en iyi bütçe olduğunu iddia eden Abduliah Gül. memur maaşianna getirmey i planladıklan zammı. IMF'nin engeJleyemeyecegini iddia etti. Bütçedeki başlıca amacın iç borçlan- mayı azaltarak borç faizlerine giden kay- nağı yatınmlara aktarmak olduğunu ifa- de eden Abduliah Gül. yeni harcama- lar için ihtiyaç duyulan kaynağı. açıkla- mış olduklan 1. ve 2. kaynak paketlerin- den elde edeceklerini sövledi. by kredi anlaşması isteminde bulundu. IMF yetkilileri. DYP Genel Başkanı ve Başbakan \ardımCısı Tansu Çiller ile Devlet Bakanı Lftık Söylemez'in geçen ay ABD'yeyaptıklan ziyaretlerdedilege- ' tirdikleri anlaşma istemine sıcak bakma- dıklannı açıkladılar. IMF. hükümetin gü- ven vermedigı ve ekonomide önlem ahcı hıçbırpolitıka belırlenmedıği yönünde gö- rüş bildirdi. •\eni bir stand-by anlaşması imzalama- yı reddeden ve olası bir paket için Başba- kan Necmettin Erbakan ın yazılı güven- cesini isteyen IMF. yalnızca bütçey ı ince- lemeyi kabul etti. Bu çerçevede dün An- kara'va gelen IMF heveti. 3 hafta boyun- ca bütçe yasa tasansı ve ardından ekono- mi polıtikalarındaki gelişmelerı inceleye- cek. Yetkililer. IMF'nin dış piyasalara gü- vence v ermesi anlamına gelen kredi anlaş- masına sıcak bakmadığını vurgulayarak. yalnızca uluslararası sermaye çevresine "lürkiye'ninbütçesiincelendi.ekonomi po- litikaları olumlu bulundu" yönünde bir ınesaj vermeyı kabul ettigını belirttıler. IMF've sunulacak 1997 yılı bütçe ya- sa tasansında 7.5 katrilyon liralık gider. 5 katrilyon liralık de gelir hedefi öngörülü- yor. 2.5 katrilyon lira düzeyınde gayrı sa- fi milli hasılanın yaklaşık yüzde 10 açık hedefi öngören bütçenin diğer gelir kalem- leri de gerçekçi bulunmadı. IMF've ayn- ca ilk aşamada Etibank ve Ereğli Demir- Çelik Fabrikası'nın satışını öngören bir özelleştirme programı da sunulacak. Para "Insan yaşadığı yere benzer" dıye bir söz vardır. Bıze göre bu söz "para" ıçın de geçerlı. Insanlar gıbı para da bulunduğu, yaşadığı, nefes aldığı yere benzer, yaşadığı yerin şartiarına ve olanaklanna göre değışır ya da aynı kalır. Paranın değerı yalnızca Cılkeden ulkeye değil, kışıden kişıye, kurumdan kuruma gore de değışır Bu nedenle Bank Kapıtal'den hızmet alanlar, değenn ne anlama geldığını somut örneklerle oldukça ıyı bılır paradan değerlidir Bilgi için: BANKAPÎTAL Büyükdere Caddesı No' 114 Esentepe, 80280 Istanbul Tel" (212) 211 66 61 Faks: (212) 211 65 58 İŞÇEVİN EVREMNDEN ŞÜKRAN SONER Bu Kadan Ucuz mu? Erbakan'ın Meclis güvenoylaması öncesi Re- fah genel kurulunda. Atatürkçülüğün de laikliğin de en büyük güvencesi olduklarını söylemesi mil- letvekili çoğunluğuna yetecek mi? Bir-iki ay içinde Türkiye'nin iç ve dış gelişme çiz- gisinde, temel ilkelerde çark edişin atılmış sayısız adımı yok sayılacak mı? Medyanın dünkü değerlendirmelerine bakılırsa, REFAHYOL iktıdarına yönelik tepkiler, kaygıiar, Er- bakan'ın bir tek konuşması ile saman alevi gibi söndürülmüş bulunuyor. Hükümetin iktidar ömrü, gelecek yeni bir ciddi pot kırmaya kadar garantili uzatılmış oluyor. Erbakan'ın Libya'dan söylediği gibi oldu. Tepki- leri söndürmek için üflemesi yetti. Yine bildik söy- lemler: Refah'ın seçimle iktidara gelmiş. demokra- siyi içine sindirmiş ilk Islami parti olduğu fetvalan öne çıktı. Ne demokrasiyi içine sindirme ama? "Bugünlerde biraz fazla ılenyegittik. Düşman güç- ler, çağdaşlar, laikçıler, Kemalistletkarşımızda güç- birliği oluşturuyor. Hele biraz hız keselim, görüntü değiştirelim. Onları, onların sılahlan ile avlayalım.." anlamına gelen bir hava estiriliyor. Refah genel ku- rufunda. partının bugüne kadarki slogan ve ilkele- rinin tümünden vazgeçilmış görüntüsüne bir tek çat- lak ses çıkmıyor. Tek aday. tek liste. tek sloganla, dünyada ömeği görülmemiş bir demokrasi şarla- tanlığı içinde. bir genel kurul. birkaç saatlik büyük bir şovla noktalanıyor. En son benimsediğı sıfatı ile Romalı muzaffer kumandan Erbakan'ın ağzından çıkan her söz "Allah kelamı" gibi kabul görüyor. Ne kadar yalan, hile üzerine oturmuşsa o kadar çok alkış alıyor. Ne Erbakan ne de iktıdarın nimetlerinden daha çook yararlanmaya kararlı Refah takımı, akıllannı pey- nirekmekleyememişler. iktidardakalmakiçinsöy- lenmeyecek söz, yapılmayacak iş, denenmeyecek yol yoktur. Bu yolda her şey helal, haktır!. Erbakan'ı. Refahlılan, çevrelerinde kenetlenmiş şeriatçı, tarikatçı. radikal Islamcıları; çıkar uğruna girdikleri oyunları anlamak kolay da oyun bu kadar açık ve çirkin bir amatörlük içinde oynanırken so- nuç olarak hep oyunun bir parçası, seyircisi konu- muna düşen muhalefeti, medyayı. kaderciliğin, tes- limıyetın bu boyutlarını anlamak biraz daha zor olu- yor. • • • Şu günlerde güncel gündemde sorun olan, ne- malar ve SSK konusunda sendikal hareketin bir kez daha işçi sınıfı, çalışanların çıkariannı satışını da açık- lamak zor. Önümde farklı kaynaklardan gelmiş bir- kaç yazılı açıklamaya birden bakıp duruyorum. işçi sınıfının, sendikacılığın içinden çıkıp, Çalış- ma Bakanlığı'na kadar yükselip, işçi haklarına en çok zarar veren bakan örneklerine galiba çok faz- la alıştık. Eski HaK-iş Genel Başkanı Necati Çe- lik'in işçi haklarına satış uygulamalarına, geçmışı- ni reddedişıne tepki bile duymuyoruz. Ne de olsa şu günlerde Refah'ın en önde isimlerinden bin olun- ca, "U, O" dönüşleri doğal sayılıyor. Necati Çelik, basın müşavirliğinden gelen açık- lama metninden de gayet açık anlaşıldığına göre SSK'nin özerkleştirilmesi çalışmalarından vazgeç- miş bulunuyor. Sadece dışarıdan da bastırılan emeklılik yaşının yükseltilmesi ile sosyal güvenlik sisteminde hiçbirçözüm üretilmeden. sorunlann ra- fa kaldırılması gündemde. Anlaşılan o kı Çelik. kendi konfederasyonunu da bir anlamda satarak. Türk-lş'in SSK yönetiminde yalnız kalma istemine ödün veriyor. Karşılığında da Türk-lş'ı emeklilik yaşının yükseltilmesi, gerçekleş- meyecek SSK reformlan ve nemalar konularında satın alıp susturuyor. Şu günlerde SSK Genel Mü- dürü'nden sonra yönetim kurulunda süresı dolma- mış üyelen. müdüryardımcılarını yasadışı görevden alıp, yine yasadışı müsteşar görevlendirmesi ile SSK yönetimini tümden ele geçirmiş bulunuyor. Türk-ış, SSK'nin bu çok kritik bir dönemde, Refah kadrolaşmasına. yasadışı yeni yağmalanması su- çuna ortak oluyor. "Bu kadar ucuz, bu kadar kolay mı" demeyin. Ne yazık ki bu günlerde bu ışler bu kadar ucuz, bu kadar kolay oluyor, kimsenin de sesi soluğu çık- mıyor. Tarım Bakanı baklayı ağzından çıkardı 'Tanma devlet desteği azalacak' ANKARA (Cumhuri\et Bürosu)-Tarım ve Köyışjerı Bakanı Musa Demirci. hükümetin tarım polıtikası olarak tanma verilen dev let desteğini giderek azaltacaklarını söyledi. Tarınıdaki kayıt dışılığın düzenlenerek kayıt içine alınacağını beürten Demirci. tarım sektörünün toplam istihdamdaki payının yüzde 42 olarak gerçekleştığini açıkladı. Demirci. •'Orta As>a **e Kafkas İ Ikeleri Tarımsal Eğitim Programı \e 1996 Dünva Zirvesi Hazırlık Toplantısı"nın açılışında yaptığı konuşınada "Tanm sektörü ülkenin istihdam. GSMH ve ihracatıııa en bii\ iik katkıv ı yapmaktadır. Fakat önceki y ıllara oranla bu katkı giderek a/almaktadır" dedi. Verim arttınlmah Türkiyedekı 4 milvon 92 bin tarımsal işletmenin yüzde 99'unun 50 hektarın altında olduğunu \ urgulayan Demirci. üretim sorununun ancak verimin arttırılmasıyla çözüleceğıne dikkat çekti. Türkiye'nin tarımsal üretiminin yüzde 42 sınin bitkısel. yiizde 25'inm hayvansal. yüzde 5'inin su ve yüzde 2'sinin de orman ürünlerinden oluştuğunu belirten Demirci. bitkisel üretim artışını sulanabilir alanlardakı artışa bağladı. Gıda Zinesi'ne haariık Bırleşmiş Mılletler (BM) Tanm ve Gıda Orgütü (FAO) Türkiye Temsilcisi Maharaj Muthoo. 13-17 kasım tanhleri arasında Roma'da yapılacak Dünya Gıda Zirvesi'ne hazırlık niteliğinde yapıian toplantıda dünyada 800 milyon insanın açlık ve y etersız beslenme nedeniyle yaşamsal tehlikede olduklarını vurguiadı. 200 milyon çocuğun da protein eksikliği ile karşı karşıya olduğunu belirtti. Ülkelerarası işbırliğinin önemine değinen Muthoo -Fazla gıda üretelim ki, gereksinimi olanlara vardım edebilelim. Bir savaş içinde>iz \e bu savaşta hepbiriikte mücadele etmeliyiz" dedi. Hazırlık toplantısı. FAO. TlKA. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ziraat Bankası Genel NÎüdürlüğünün işbirlığinde düzenlendi ve Türkiye'nin yanı sıra Azarbeycan. Özbekistan. Kazakistan. Türkmenistan, Tacikistan ve Gürcistan Tarım Bakanlığı yetkilileri de toplantıya katıldılar.