Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
tmtiyaz sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmem: Özgen Acar • Genel
Yayın Koordinatörü: Hikmrt Çetinkaya »Genel
Ya>ınDanısmam.OriıanEnnc«Yazı-ışleriMÜ-
dürlen:AydınEııgin,CdalBaşlaııgıç(Sorumlu)» ren •Spor:
Haber Merk«riMÜdürir İpekÇa^r Y
• Görsel Yönetmen: Ah" Acar •Düzenleme: Ibrahim Yddız Ankara Temsilcisi: Musttfa Balbay •Haber Müdürü: Doğan Akın AtatürkBul- Müessese Müdürü: Erol Erkut • K.oordinatön
«Dış Haberler Ergun Balcı «İş - Ekonomi: Dinç Tayanç vanNo:125, K^t: 4, Bakanlıklar-AnkaraTd: 4195020(7 Hat),Telex: 42344, Fax: Ataıet Korafcsan »Muhasebe BüJeot Yener
«Yurt Haberleri. Mehmet Saraç »Makaleler SamiKaraö- (4)4195027 •lzmirTemsılası:SerdarKızık H.Zıya Blv 1352 S.2.3Tel:4411220 •tdare:HûseyinGfirer •Işletme ÖnderÇeBt
•S Abdülkadir Yücetaıan • Düzeitme: Abdullah I
e
if7
x:
^
2
2
5 9
' f^?
:
^loVc^^^S^ı^^Jo^'-ı^f*
1 1 1
^-.
1
?^
0
^
1 1
^ ^ - ^ n •
B i l
8
1
-
|
$
! e m : N > f l
^ «Bılgısayar Sistem;
S N o :
'
K a t :
'
T e l :
352255035226013522492 Telex: 62155 Fax: 3522570 Mârii ÇB »Rkl Rh IYazıcı
Iif7
S
-No:
: 62155, Fax: 3522570
gy
Mâriiyet ÇBer »Reklam: Reha Işrtman
YayuiıynTc: Basuc Yenı Gûn Haber Ajanîı, Basın ve Yayınahk A Ş.
TûrkocajıCad 39 41 Cajaiojjlu34334tst PK 246lstanbıilTel.(0 212)5120505(20hal)Telex 22246.Fax (0'212)5138595 :9tK.İ\1 lmsak:4.58 Güneş: 6 22 Öğle 11.53 Ikındı 1444 Aksanvl7 12 Yatsı: 18.32
İşyeri stresi,
kanser yapıyor
STOCKHOLM(AA)-
İsveçli ve Ajnerikalı
araşurmacılann ortaklaşa
yürüttükleri biraraştınnada,
işyerindeki stresin kanser
riski oluşturduğu saptandı.
Araştırmacılar, işyerinde gûn
boyu yaşanan aşın stresin
yağh yemek yemeden daha
fazla kenser riski taşıdığını
bildirdiler. Araştırraaalar.
işyerinden kaynaklanan
stresin daha çok
kabnbağırsak kanserine yol
açtığını da behrttiler.
Mavi Süpgön
Oscar'a talip
ANKARA (ANKA)-Kültür
Bakanlığı bu yıl 66'ncısı
yapılacak Osar yanşmasına
Mavi Sürgün adlı fıbnin aday
adayı olarak katılmasını
kararlaşürdı. Bakanlıktan
yapılan açıklamaya göre
Bakanhk Müsteşar
Yardıması H. Gülsen
Karakadıoğlu başkanhğında
toplanan ve Halil Ergün,
Oğuz Onaran, M. Tali
öngören, Atilla Dorsay,
Ibrahim Karamehmet, Vecdi
Sayar. Ahmet Boyaaoğlu ve
ömer Kavur'dan oluşan
komisyon, yönetmenliğini
Erden Kıral'ın yapüğı Mavi
Sürgün adlı filıiun Oscar
yanşmasına aday adayı
olarak kaulmasını
kararlaştırdı.
Turan Kültür
Vakfı
• lstanbul Haber Servisi -
Turan Kültür Vakfı adında
yeni bir vakıf kuruldu.
Kuruculan arasmda
işadamlan, öğretim üyeleri,
gazeteciler ve sanatkârlann
bulunduğu vakfın amaa
şöyleaçıklandı: "Türk
toplumunun milli kültür
varhğıru konıyup
geliştirmek, milli şuura sahip,
örf ve âdetlerine bagh inançlı
bir nesil yetişürmek, Türkiye
Türkçesini Türk devletleri ve
topluluklan arasında ortak
bir dil haline getirmek, dünya
TürkJüğü arasında dilde,
fıkirde, işte birliğj sağlamak,
Türk miUi kültür
unsurlannın gelecek nesillere
aktanlması yolunda
çalışmalar yapmak."
Prof.Dr. Mustafa E. Erkal'ın
başkanbğını yapuğı vakfm
ikınci başkanhğına Zeki
Haaibrahimoğlu, genel
sekreterliğine de Rasim Ekşi
getirildi.
Şahinoğlu çöplerI
teftişetti
• İSTANBUL(AA)-
tstanbul Ticaret Odası (İTO)
Başkanı Atalay Şahinoğlu,
İstanbul'un çöplerini
toplatamayan yöneticilerin
kentin geleceğinin temeline
bomba koyduklannı söyledi.
Şahinoğlu, dün
Eminönü"ndeki çöp dağlan
önünde bir basın toplanüsı
düzenleyerek yerel
yöneticileri eleştirdi.
Şahinoğlu, yerel yöneticilerin
siyasi yaünm amacıyla
belediyelerdeki kadrolan
şişirdiğinı, günü kurtarmak
için de toplusözleşme
dönemlerinde yüksek
ücretlere evet diyerek
geleceği düşünmeden kentin
geleceğine bomba
yerleştirdiklerini savundu.
Kentin yılda iki üç kez çöp ile
tehditedildiğini hatırlatan
Şahinoğlu, bunlann içindeki
lastik polietilen sülüsyon gjbi
yanıcı ve parlayıcı
maddelerin tutuşması
halinde tüm kentin yangm
yerine dönebileceğini
vurguladı. Çöp saklanması
konusunda halkın
bilinçlendirilmesi gerektiğini
belirten Şahinoğlu, belediye
yöneticilerinden, işcilere
ödenecek paranın bulunarak
bu rezilliğe son verilmesini
istedi.
Eski eser
kaçakçılıgı
Haber Merkezd - Muğla'da
Roma ve Bizans dönemlerine
ait eserleri satmak isteyen bir
kişi. Isparta'nın Eğridır
ilçesine bağh Aşağı Gökdere
Köyü İnalan mevkiinde de
izinsiz kaa yapüğı belirtilen
üç kisi gözalüna alındı.
Muğiadabirihban
deeerlendiren Kaçakçıhk
Şubesi ekipleri, Arif
Kıalaslan (49) adındaki
şahsı yakaladılar.
Kızılaslan'ın yerlerini
göstermesi sonucu ise 37
parça tarihi eser ele geçirildi.
Roma ile Bizans dönemine
ait yüzük, alün ve gümüş
sikkeler, mühürler Muğla
Arkeoloji Müzesi'nde
koruma altına alındı.
Isparta'da ise köylülerin
ihban üzerine İnalan
mevkiine giden güvenlik
kuvvetlen, Osman
Dişbudak, Cabir Aydemir ve
Hasan Şahin'i dedektörle
yakalayarak gözalüna aldı.
ILKSAN'ınşirketleriyasalaraaykırıHALİL NEBİLER
Bakanlann da adlannın kanştığı İLKSAN
davaanda her gün yeni bir yolsuzluk iddiası
ortaya çıkıyor. ILKSAN'la ilgili yeni bir grup
yolsuzluk iddiası. Eğıtim İş Merİcez Yönetim
Kurulu Üyesi Necati Yentiirk'ün mahkemeye
verdiği dilekçeyle gündeme geldi.
Yentürk tarafından Ankara 19. Asliye Ceza
Mahkemesi'ne verilen 12 Ekim 1993 tarihli di-
lekçede, arsa ve otomobil yolsuzluklanna iliş-
kin bilgi verilirken yedi ana başlıkta toplanabı-
lecek yeni yolsuzluklardan da söz edildi.
İLKSAN'da ortaya çıkan yeni yolsuzluklar-
dan birisi, sandığın kurduğu şirketlerin yasala-
ra aykın olduğu iddiasından oluşuyor.
iLKSAN'ın kurduğu ya da katıldığı İLKSAN
Yatınrn Holding A.Ş., De-Ha tnşaat Yaünm.
Otel Turizm Ticaret ve San. A.Ş.. ÎLKSAN
Turizm İşletmeleri Yaünm Sanayii ve Ticaret
A.Ş., İLKSAN Basın Yayın Sanayii ve Ticaret
A.Ş., İLKSAN İnşaat ve Ticaret Â.Ş.. adlı şir-
ketlerin kuruluş amaanın, İLKSAN'ın mab
denetiminin engellenmesi amaayla kurulduğu
iddialan, Sanayi ve Ticaret Bakanı Tahir Kö-
se'ye de bir dilekçeyle bildirildi. Eğiüm İş ta-
rafından Ankara Cumhuriyet Savcıhğı'na 12
Nisan 1993 tarihinde yapılan suç duyurusunda
konu şöyle açıklandı: "Bilal Btiyükkaya ve yö-
netim kurulu üyeleri, İLKSAN'ın kaynaklannı
Milli Fğitim Bakanlığı'nın denetiminden kaçn
rmak amacıyla İLKSAN1a ilgiH yasalardaki \e
İLKSAN ana statüsündeki hüküınlere aykın
olarak ticaret şirketkrini devTalmış, şirketJer
kurmuş. şirketJere iştiraliçı olmusjardır. Böyle-
likle hukuka aykın olarak kefidilerine verilen
yetkileri kötüye kuüanıp, sandığın sermayesini
bu şirketlere aktarmtşlardır."
Bir başka ıddiaya göre İLKSAN Yönetim
Kunılu Başkanı Bilal Büyükkaya. Doğnı Yol
ren Büyükkaya, gideıtleri bu süre icinde Anka-
ra'daymış gibi gösterdi."
Eğitım İş tarafından mahkemeye sunulan
dilekçedeki yolsuzluk iddialanndan biri de
ÎLKSAN Yönetim Kurulu Başkanı Bilal Bü-
yükkaya"nın kardeşi ve arkadaşlannın, İLK-
SAN Oteli'nde 1987 yılında 3-4 ay boyunca
200-250 liraya kaldıldanna işaret ediyor. Çeş-
me İlkokulu öğretmeni Günsdi Seyhunoğiu-
nun 9.3.1987 tarihinde bakanlığa verdiği dılek-
104 ov almasma karşın 64 ovla seçildi.
İLKSAN Pazarlama Ticaret AŞ'nin Yönetim
Kurulu Başkanı oldu. Bursa'da açılan mil-
yarhk mağazanın başına, koşullan uygun ol-
mamasına karşın ilkokul mezunu olan yakını
İsmail Erkenı getirmesı. öğreünenlerarasında
ve İLKSAN üyelerince tepkiyle kar-şılandı.
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nin 24 Nisan
1992 tarih ve 3015 sayılı baskısında, İbrahim
Şen'in Yönetim Kurulu Başkanı olduğu
• Yönetim kuruluna beş yıl önce giren İbrahim Şen'in yapüğı torpile ilişkin iddia ise şöyle: Yenişehir ilçe
temsilciliği için 1990'da yeniden aday olan Şen, rakibinin 104 oyuna karşılık, 64 oyla seçildi. İLKSAN
Pazarlama Ticaret AŞ'nin yönetim kurulu başkanı oldu. Bursa'daki milyarlık mağazanın başına da
ilkokul mezunu akrabasını getirdi.
Partisi'nden mılletvekili adayı olmak için
yapüğı siyasi çalışmalann masraflannı İLK-
SAN kasasından karşıladı. İddia. Sana>i ve Ti-
caret Bakanlığı'nın İLKSAN hakkındaki ra-
poruna dayandınlarak şöyle anlatıldı: "Siyasi
faaliyetier için yapılan gezi ve yemek fatura-
laruıın İLKSAN adına kestirikliği de kaydedilen
rapora göre Yönetim Kunılu Başkanı Bilal Bü-
yükkaya GiresıuTda DYP millervekili adayı ol-
duğu strada aday adayı yoklaması için 1-2 nisan-
da Giresun'a gitti. İLKSAN'da çalışan 15 kişiyi
de kendisine oy vermesi için delege olarak götfl-
çeye dayanılarak gündeme getirilen iddia, Bü-
yükkaya'mn kardeşi ve kardeşinin arkadaş-
lannın çok ucuza kaldıklan İLKSAN Oteli'-
nde kalan bayan öğretmenlere yönelik çırkin
dawanışlarda bulunmalannı ve adlanrun otel
kayıt defterine yaalmamasını da içeriyor.
Bir başka iddia ise yönetim kurulu üyelerin-
den birinin yapüğı torpile ilişkin. Olayın kah-
ramanı. 1988 yılında İLKSAN Yönetim Ku-
rulu'na giren ibrahim Şen. Şen, 1990 yıbnda
yapılan seçimlerde tekrar Yenişehir ilçe temsil-
ciliği için aday oldu. ismail Hakkı Erdoğan'ın
İLKSAN Pazarlama Ticaret A.Ş.'ye ihşkın bir
bilgi şöyle yer aldı:
"Gündemin 9. maddesine geçilerek 1992
yıbnda şirket yönetim kurulu üyelerine TL.,
şirket denerleme kurulu üyelerine ise TL
huzur hakkı ödenebilmesi için oylama yapddı.
1992 yılında yönetim kurulu üyelerine TL,
denetieflie kurulu üyelerine ise TL huzur
hakkı ödenmesi oybirliğiyle kabul edildi.'
1
Yasalara avkın bir bicimde bos bırakılan üc-
ret kısımlannda hangı rakamın yaaldığıru ne
İLKSAN üyeleri, ne bakanhk yetkilileri, ne de
Ticaret Sicil Gazetesi görevlilerinin bilmemesi
eleştirildi. Eğiüm-İş tarafından verilen dilekçe-
de bu konuya da dikkat çekildi.
Dilekçedeki bir başka iddia yine İbrahim
Şen hakkında. İddia şöyle dile getirildi:
"Sözü edilen kişi, flKSAN Yönetim Kurulu
üyesi İbrahim Şen'dir. Eski göre» yeri olan Bur-
sa Yenişehir'den bize ulaşan bilgilere göre bu
kişuiin İLKSAN Yönetim Kurulu'na secüdigi
1988 yılından sonra edindiği malvarhğı şöykdir
-Yenişehir'de oğlu Selçuk Şen adına mil-
yarlık giyim magazasL
-Yenişehir-lznik yolu kenannda arsa ohna-
ya müsait 25 dönfim tarla.
-Yenişehir'de üç adet apartman dairesi.
-tzndk Gölü kenannda, bir bilgiye göre 800
milyon, başka bir bilgiye göre 400 milyon üra tu-
tannda bir zeytinlik.
-İbrahim Şen adına İLKSAN cıkışlı bir oto-
mobil.
-Eşinin üzerinden İLKSAN cıkışlı dokuz adet
arabanın alım-sarım işlemi."
Eğitim İş, dilekçede mahkemenın bu mal-
varlığını araşürmasını talep etti. İbrahim Şen,
İLKSAN davasının tutuklanmayan tek yöne-
tim kurulu üyesi sanığı.
Diyanet Işleri'neparayetnuyovANKARA (AA) - Diyanet İşleri Başkanlığı,
hemen hemen her yıl olduğu gibi bu yıl da yıl
sonu gelmeden bütçeyle kendisine verilen
ödenekJen bitirdi.
ANKA'nın Maüye ve Gümrük Bakanlığı'-
ndan edindiği verilere göre 1993 yılı bütçesiyle
3 trilyon 695 milyar lira ödenek verilen
Diyanet tşleri Başkanlığı'nın bu yıhn eylül ayı
sonuna kadar yapuğı toplam harcamalan 4
trilyon 142 milyar lirayı buldu. Diyanet İşleri
Başkanlığı henüz yıl sonu gelmede kendisine
verilen ödeneğin 447 milyar lira üstünde bir
harcama gerçekJeştirdi. Diyanet İşleri Baş-
kanlığı'nın ödenek aşımımn yıl sonunda 1.2
trilyon liraya ulaşması bekleniyor. Bu dunım-
da yıl sonunda Diyanet"in kullanacağı toplam
ödenek 5.3 trilyon liraya kadar yükselecek.
Diyanet İşleri Başkanlığı'na 1992 yıhnda
verilen ödenek de yetmemişti. Kuruluşa 2.4
trilyon lira ödenek verilmesine karşılık harca-
malar 3.2 trilyon lirayı bulmuştu. Diyanet
İşleri Başkan'lığı'nın yapüğı harcamalar.
Orman, Çevre, Turizm, Kültür, Enerji ve
Tabii Kaynaklar, Sanayi ve Ticaret, Çalışma.
Tanm ve Köyişleri. Ulaşürma, Dışişleri, İçiş-
leri ve Adalet gibi bakanlıklann üzerinde bu-
lunuyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı'na 1994 yılı büt-
çesiyle de 8.4 trilyon lira ödenek verilmesi
öngörülüyor. Başkanlığa verilmesi öngörü-
len bu ödenek yine birçok bakanlığın ödene-
ğinin üzerinde bulunuyor.
Nostaljik Akdeniz ezgileri S
gelen Rumca şarkıyla birden bir Ege kasabasının dar, taş kaplı sokağı haline donüşö-
yor. Cinnah Caddesi'nden geçiyorsanız, kulağınıza Akdeniz ezgileri çalınırsa şaşı-
rmayın. Size, bir Akdeniz kasabasında koştunnacayla geçirdiğiıüz 5-10 gûnlük tatili
anunsatan bu şarkılar, Nostalji Bar'dan geliyor. Gnıp Troy, her gece kendi bestelerinin
yanı sıra, Akdeniz kokan ezgileri seslendiriyor burada. Troy, Çanakkale'nin eski çağ-
lardaki ismi. Grup üyelerinin tümü de Çanakkaleli zaten. Klavyede Bilkent Üniversite-
si Konsenatuan'ndan Ozan Karahan, kemanda Hacettepe Konservatuan'ndan Tol-
ga Çevi, gitarda ve vokalde ise bu mekteplilerin arasında alaylı kalan Cengiz Sankaya
var. Vokalde de Naşide Göktürk. Naşide Göktürk. gencleri desteklemenin yanı sıra,
besteler de yazıyor. Aşkın Nur \engi, Ahmet Ka\a. Kayahan gibi sanatçılar tarafı-
ndan seslendirilen bir çok parçanın bestesinde Göktürk'ün imzası var. Göktürk bu-
günlerde, bir yandan yeni kasedinin çahşmalannı yüriitüyor, bir yandan da Gnıp Troy
ile günlük provalann ardından Nostalji Bar'da şarkı söylfiyor.
(Fotoğraf: RIZA EZER)
H.Ansiklopedi
Savaşı'nda
tiraj kayıplan
• Geçen yıl "birinci ansiklopedi
savaşı"na girerken ortalama
günlük tirajı 297 bin dolayında
olan Milliyet, "savaş" sırasında
tirajını 1 milyon 313 bine kadar
yükseltmişken, "ikinci
ansiklopedi savaşf'nda
umduğunu bulamadı.
Haber Merkezi - Basındaki 'ikinci
ansiklopedi savaşı", ilkine göre
beklenenı vermedi. Hürriyet ve
Milliyet'ın yanı sıra, halen savaşm
birinci bölümünü sürdüren Sabah da
büyük tiraj kaybına uğradı. "Savaş"ın
birinci bölümünde. toplam satışı 3
milyonu bulan üç gazetenin tirajı,
geçen saiı günü 1 milyon 768 bine
düştü. Bu arada, "ansiklopedi
savaşT'run ikinci bölümüne
katılmamasına rağmen Sabah, yeniden
satışta birinci sıraya çıktı. Geçen salı
günü satiş rakamlanna göre,
Milliyet'le Hürriyet arasındaki büyük
tiraj farkı da kapanarak 7 bine indi.
Geçen yıl "birinci ansiklopedi savaşfna
girerken ortalama günlük tirajı 297 bin
dolayında olan Milliyet, "savaş"
sırasında tirajını 1 milyon 313 bine
kadar yükseltmişken. "ikinci
ansiklopedi savaşf'nda umduğunu
bulamadı. Altı ayda toplam 18 ciltlik
üç ayn Larousse kuponu yayımlayan
Milfiyet, geçen cumartesi günü 1
milyon 29 bin satmasına rağmen, sab
günü 442 bin tiraj kaybı ile 587 bin
satü. Günlük ortalama 662 bin saüşla
ansiklopedi savaşının ilk bölümüne
giren Hürriyet, geçen yıl tirajını 1
milyon 210 bine kadar çıkanrken
"savaş"ın ikinci bölümünde aynı
grafiği çizemedi. Hürriyet, 16 ayda
dağıtacağı 32 ciltlik Ana Britannica
kampanyasında geçen cumartesi günü
764 bin tiraj yapmasına karşılık. salı
günü 184 bin kayıpla 580 bin satü.
Ansiklopedi savaşının ikinci bölümüne
katılmayan Sabah da bu tiraj
kayıplanndan nasibini aldı. Geçen
yılki "savaş"a 676 bin tirajla giren ve
"savaş" icinde tirajını 1 milyon 409
bine kadar çıkaran Sabah, son
kuponlannı yayımladığı Meydan
Larousse kampanyasında, geçen
cumartesi günü 806 bin satarken gecen
sah günü 284 bin kayıpla 601 bin tiraja
düştü. 26 ekim sab günü "ansiklopedi
s*vaşj"na taraf üç gazetenin tirajı şöyle
oldu:
Sabah: 601.970
Milliyet: 587.291
Hürriyet: 580.035
Bu arada. okuyuculann para biriktirip
kendi ansiklopedilerini kendileri
almalan için fıyatını 5 bin liradan 2 bin
hraya düşüren Sabah'ın kardeş
gazetesi Gün, bir önceki haftaya göre
184 bin yeni okuyucu kazanarak geçen
salı günü tirajını 228 bine yükseltti.
Çocııklamı6
Istİ8inar9
edilendüııyası
ASUMAN ABAaoGLU
İZMİR- Dünyada "çocuk is-
tisman ve Qımali"nin gıderek
artüğını belirten uzmanlar, bu
konuda var olan ıstatistiklerin
yalnızca "aysbergin ucunu" gös-
terdiğini söylüyorlar. Araşürma-
lara göre Fransa'da yılda 40-50
bin çocuk istisman olayı görülür-
ken, ABD'de kız çocuklannın
yüzde 30"u, erkek çocuklannın
ise yüzde 18'inin 18 yaşından
önce cinsel tacize uğradığı belirti-
liyor. UNICEF verilerine göre
1992 yıbnda 500 bin cocuğun, sa-
vaş sırasında yaşamını yitirdiği
vurgulanıyor. Türkiye'de ise ço-
cuk istisman konusunda istatis-
tik bulunmuyor.
Uzmanlar, çocuk istismannın
temelinde, işsizlik, yoksulluk ve
alkolizmin yatüğını bildiriyorlar.
Fransız Sosyal Pediatri Uzmanı
Gerakline Deschamps. "Bilinçli
şjddet, bakımsLzlık, sadist dav-
ranışlar. terk etme, hor görme,
cinsel şiddet, ihmal etme, cocuğun
savaşta ve şiddet iceren olaylarda
kullanıunası" gibi deyimlerle
tanımladığı çocuk isüsmannın,
elde edilen sayılara göre giderek
artüğıru söylüyor. Deschamps,
"Şu anda biz yabıızca aysbergin
ucunu biliyoruz. Fransa'da yılda
40-50 bin çocuk istisman olayı
gerçekieşiyor ve bunun her yıl
sosyal pediatri uzmanı Desc-
hamps, bu oranın yansını
"bakım azuğı veya hiçtiği"nin
oluşturduğunu söylüy or.
Ankara Üniversitesı Eğitim
Bibmleri Fakültesi öğretim üyesi
ve Uluslararası Çocuk İstisman
ve İhmalini Önleme Derneği Tür-
kiye Başkanı Esin Konanç. çocuk
bulunmamasından yakınıyor.
Farkb toplumlarda, isüsmar
tanımının değişkenliğinden söz
eden Konanç, "Fiziksel ceza-
landırma, yasalara göre okullarda
kesinlikle yasak, ama biz biliyoruz
ki, okullarda çok sıkhkla uygu-
lanıyor ve cezalandırma. istismara
dönüşüyor" dıyor. Bakıcılannço-
f/zmanlar, çocuk istismannın temelinde, işsizlik, yoksulluk ve alkolizmin
yatüğını bildiriyorlar. "Bilinçli şiddet, bakımsızlık, sadist davranışlar, terk etme,
hor görme, cinsel şiddet, ihmal etme, cocuğun savaşta ve şiddet içeren
olaylarda kullanılması" gibi deyimlerle tanımlanan çocuk istismannın, elde
edilen sayılara göre giderek arttığı belirtiliyor.
3O0'ü ölümle sonuçlanıyor. Hasta-
neye yatınlan çocuklann yüzde 5'-
ini, istismar olayları oluşturuyor"
diyor.
ABD'de geçen yıllarda yapılan
bir araştırmada, bir milyon 700
bir cocuğun kötü muameleye
maruz kaldığının belirlendiğini
ve son on yılda çocuk istisman
olaylannın yüzde 600 oranında
arttığının saptandığını kaydeden
istisman ve kazalar arasında bir
aynma işaret ediyor ve "Biz, ön-
göriilemeyecek sonuçlar yaratan
olaylan kaza diye nitelendiriyo-
ruz. Ancak ebeveynlerin yapdması
gerekeni yapmaması dunımunda
oluşan sonuçlar. istismardır" di-
yor. Konanç, gızlı kalan birçok
isüsmann dışında, hastane ve ad-
liyeye yansıyan istismarlara iliş-
kin bile ülkemizde bir istatistik
cuklara "fiziksel ceza" kul-
lanımını yasaklayan hiçbir yasa
bulunmadığına dikkat çeken Ko-
nanç. TCK'da konuyla ilgili "co-
cuğun sağltğına zarar verme" de-
yimini içeren maddenin genişle-
ülmesini öneriyor.
Konanç, İzmir, lstanbul ve
Ankara'daki asliye ve ağır ceza
mahkemelerinde sonuçlanan, 15
yaşından küçük çocuklan ılgilen-
diren 48 bin karan incelediklerini
belirterek, şu bilgıleri veriyor:
"Bunlann icinde yaklaşık
700'ü, istismar olayı ile Ugiliydi ve
büyük bölümümi de cinsel istismar
oluşturuyordu. Bu rakamlann
gerçeği tam yansıttiğını söyleye-
miyoruz. Çünkü cinsel istismar,
diğerlerine göre adli mercOere
daha fazla yansıyor, toplumumuz-
daki ahlaki değerier yüzünden.
Duygusal istismar vakası hiç yok-
tu. Buradan, toplumun bu tür istis-
man önemsemediği sonucuna var-
dık. ölüm ve yaralamayla so-
nuçlanan ihmal vakalannuı ele
ahndığını gördük. Yargıçlar, bu
konuda oldukça hassaslar ve dava
açabih'yorlar. Ancak, mahkeme
genelh'kle mahkumiyet karan \er-
miyor >e tecil ediyor. Ailenin diğer
çocuklannı gözönünde bulundunı-
yor ya da zaten ebeveynlerin yete-
rince acı çektiğim düşunüyor.
Oysa, çocuk mahkemeleri yasast-
na göre mahkemelerin, anne-
babayı kendilerini tedaviye zorla-
ma yetkisi var."