Katalog

2ahmet olmasın! Sufaturanızı Ramuloank Aboree24, İ! Kİ'ye VİNKödesin. Cumhu riyetV L / SAV 24271J 2500 TL (KDV dahıl) KURUCUSU:WHOS NAOİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 1&JMART 1991 PAZAR Türkiye'yi sarsan aeı• Erzincan afet bölgesi ilan edildi. • Hastaneler yaralılarla dolu. • Bölgeye gıda, ilaç, battaniye, Enkaz altından 279 ceset çıkarıldı. Kentte 21 sarsıntı daha oldu. çadır yardımı hızla sürüyor. Özal ve Çalışmalar güçlükle sürdürülüyor. Halk sokaklarda yaşıyor. Demirel incelemeler yaptı. 19. İHALELER ÜVCELENECEK Once devlet binalarıçöktüHaber Merkezi - Erzıncari depremınde yıkılan bınaların çok büyük >ölümürûn kamu- ya aît yüksîk binalar olması. fananın hernen ertesınde "dev- letın soruml jluğu" urtışmasını gündeme getırdı. Başbakan Demirel. "Ş^hirolmaz'denilen yere çok ka.lı binalann neden yapıldığını sordu ve "Bu. ılme ve fenne ayk.ndır" dedı Devlet Bakanı Enrun Şahır. "Yıkılan kamu binalannın ihalelerini in- celeteceğim. yapanlardan he- saç soracağm" dıye <onuşıu. Önceki akşam depremle bir- likte yaşanan şok, dün sabah Erzıncan'ın görüntüsüyle yeri- ni şaşkınlığa bıraktı. Yan yana iki binadan biri moloz yığınına dönmüşken, diğen depremı çatlaklarla atlatmışiı Kentin ana caddesı, bu birbirine at du- rumdaki bınalarla garip bır tablo sergılıyordu. Erzincan Vali Veküi Fikret Çuhadaroğlu, dün ilk hasar tes- pitinden sonra yaptığı açıkla- mada. bu tabloya açıklık getir- d) Çuhadaroğlu, "100"e yakın ışhanı \ e kamuya ait bınanın yı- kıldığını" bildirdi. SSK Hasta- nesi. Devlet Hastanesı. yatılı Sağlık Meslek Lisesi, DGM bi- nası yıkılan kamu binalannın başında geliyordu. Yıkılan ka- mu binalannın sayısının en az 35 olduğu öne sürüldü. Deprem faciası üzerine Er- zıncan'a giden Başbakan Sü- leyman Demirel'e. gazetecilerin ilk sorusu bu konuda oldu. De- mirel, "Yıkılan binalann çoğu- nun kamu kuruluşlanna ait olması durumunu nasıl değer- lendiriyorsunuz" sorusuna şu yanıtı verdı: "Ben mühendısım. Bu işleri cskiden bıraz bilırdım. Şımdi de bıliyorum Altı binadan birisı yıkılmış, bir resmi bina yıkıl- mış. bır özel bina yıkılmış. otel- M Arkası Sa. 19, Sü. 3'te ftUp ıjg Ty • .. CEZAEVİ 6.8 şiddetindeki deprem, binâları kibrit kutusu gibi bükrii. Ölen insanların belki de son hatırladıkları şey, \erin altından gelen müthiş homurtuydu. (Fotoğraf: AA) İZLENİMLER <Oy oğul, toprağın MUSTAFA GÜLTEKtN (Erzincan)- "Saat 19:17 sırala- nydı. Birden ortalık beşik gibi sallanmaya başladı. Döşeme ve yan duvarlann çöktüğünü gör- düm. Kanm ve çocuklanm enkaz altında kaldı. Beni kom- şular kurtardı Oğlum Murafın 'Baba kurtar beni' diye haykın- şı hala kulaklanmdan gitmi- yor". Erzincan kent merkezin- deki Dörtyol mevkiinde. beş katlı bır apartmanda oturan 55 yaşındaki Ahmet Elden trajedı- yi böyle anlatıyordu. 53 yıl önce binlerce insanın ölümüyle so- nuçlanan bir büyük facia, 53 yıl sonra tekrarlanıyor, Erzincan bir kez daha yıkılıyordu. Geri- de yine yüzlerce ölü yüzlerce yaralı kalmışü. Önceki gece Er- zurum'dan Erzincan'a akan taşıt ve insan seli, ambulansla- nn sıren seslenyle karayolunu çık artık altından' kuşatmıştı Erzıncan'a ulaşmak üzere Tercan'a geldiğimizde depremden hıç bır ız yoktu. Fa- kat konuşulanlardan Erzin- can'ın yerle bır olduğu bellıydı. Kentin merkezıne ulaştığımız- da artık o harabenın ıçındey- dik. "Ortası bağlık arkası dağ- lık" denilen şehir adeta harabe- ye dönmüştü. Şehrin en görkemli bınalan. dört katlı çarşılan tek kata ınmıştı. Yeni- den deprem olur korkusu ıçin- dekı ınsanlar. sokak ve cadde- lerde yaktıklan ateşlerle soğuk geceyi geçirmeye cahşıyorlardı. Erzincan yerle bir olmuştu. Sabahın saat beşi. Şehir klü- bünün enkazı önünde oturmuş yaşlı bır kadın, "Ov oğul. çık kara toprağın altından. Bir ses ver. sana kurban olsun anan" • Arkası Sa. 19, Sü. 7'de NOTLAR Deprem, sağfakat e\siz kalan insanlan sokağa döktii. Kaybedüenlerin aeısı >edepremin tekraıiamasıkorkusu,soğuğubastınvordu. (Fotoğraf: RECEP KAPUCL) Enkaz altında ışığı görmek TURAN YILMAZ (Erzin- can) - 'İşığı gördüm." Bu ses enkazı kaldırmaya çalı- şanlan yeniden canlandınyor. Yenı bır güçle balyozlar ınip kalkmayabaşlıyor. SSK Hastanesi'nın büyük bölümü çökmüş. Hastalar var enkaz altında. Hastanenin ya- nındaki lojmanlarda durum daha da kötü. İki bina tümüyle yerle bir olmuş. Diğerleri ise yan yatmış durumda. Hastanenin cerrahlanndan Dr. Uğur Çaşkurlu, çöken bi- nanın enkazının üzerinde hem ağlıyor, hem enkazı temizleme- yî çalışıyor. Eşı ve bir çocuğu kendisinin üzerinde durduğu enkazın altında bulunuvor. En- kazdan gelen "Işığı gördüm" sözlen Dr Çaşkurlu'yu venı- den vaşama döndürüyor sanki. \'ar gücüvle enkaz temizleme çalışmalanna katılıyor. Bu ara- da sık sık eşine moral vermeye çalışıvor. Saatler geçnor. çalışmalar o kadar v av aş ılerliv or kı. Çalış- malara katılan bir kışinin. "Ço- cuktan ses gelmıyor" sözlen. bir anda ortalığı kanştınvor. Dr. Çaşkurlu, yakınlanna san- larak yeniden ağlamaya başlı- yor. Yine saatler geçiyor, bu kez bir başka ses ortalığı çınlatı- M Arkası Sa. 19, Sü. 7'de Kuzey Anadolu fay hattı (deprem kusağı) Faciaya abone Kuzey Anadolu fay hattıBilim-Teknik Servisi - Bilim adamlanmız, bugünkü Erzincan depreminin 1939'da olan ve 33 bin kişinin olduğu büyük depremle aynı fay hattında ger- çekleştiğini belirtiyorlar. Erzincan bölgesinden geçerek İzmit ve İstanbul'un guney bölgesinden Tekirdağ doğrultusunda süren 'Kuzey Anadolu fay hattı' ülkemizin ana deprem bölgelerinden biri olarak kabul edilmekte. Prof. İhsan Ketin'in, varhğını bilimsel olarak ortaya koyduğu bu fay hat- tında depremlerin ülkemizin doğu bölumlerinde daha şiddetli olduğu, batıya geldikçe şiddetinin azaldığı bilinmekte. Istanbul Teknik Üniversitesi'nden İh- san Ketin ve A.M.Celal Şengör, bugUnkü depremin 1939 depremiyle aynı ka- rakterde 'sağ yönlü yanal atılımh' olduğunu tahmin ettiklerini belirttiler. Erzincan depremi 8 Richter ölçeğinde idi ve 33 bin insanın ölümünün yanı sıra 100 bin kişinin yaralanmasına ve 117 bin binanın yıkılmasına neden ol- muştu. Erzincan, Kuzey Anadolu deprem kuşağının etkin bölgelerinden Er- zincan ovasının üzerinde. Tarihi belgelere göre Erzincan son bin yılda dep- remler sonucu 11 kez tamamen yıkıldı. Bilim adamlanmız, Erzincan kent yer- leşiminin akarsu çökellerinden oluşan bir zemin M Arkası Sa. 18, Sü. 8'de Mahkûmlar kaçmaya çalıştı CUMHLRİYET (Erzincan) -Depremde büyük hasar gören Erzincan Özel Tip Cezaevin'- den kaçmaya calışan sıyasi tutuklular, amaçlanna ulaşa- mayınca isyan çıkardılar. Çoğunluğunu PKK davası sanıklannın oluşturduğu 95 si- yası tutuklu vc hükümlü. dep- rem sırasında yıkılan duvarlar- dan dışanya çıkmayı başardı- lar. Bunun üzenne harekete geçen cezaevı güvenlığinden so- rumlu jandarma. kısa sürede cezaevını çembere alarak mah- kûmlann tel örgünün dışına çıkmasını engellcdi. Özel harekât timınden destek alınarak tutuklu ve hükümlüler cezacvi enkazı içensine sokul- du. Daha sonra cezaevinde ayak- lanan mahkûmlar. bazı er ve gardiyanlan rehin aldılar. Sa- bah saatlerine kadar çalışmala- m Arkası Sa.l 9, Sü.l'de Dünya TV'lerinde ilk haber Haber Merkezi - Yabancı ajanjlar ve basm, Erzincan'da yüzlerce kişinin ölümüne yol açan deprem felaketine geniş yer verdi. Associated Press, Reuter ve Agence France uluslararası ha- ber ajanslan. deprem felaketine ılişkir. haberlen yaklaşık yanm saatte bir yinelediler. AP, deprem felaketi haberini ilk veren uiuslararası ajans ol- du AP. haberi önceliklı olarak saat 20.36"da verdı. Devlet Ba- kanı Ömer Barutçu'nun dep- remde 300-1.000 kişinin öldü- ğünden endışe edildiği yolunda A^A'ya yaptığı açıklamasını Reuter 23.1 Tde. AP 23.19'da. AFP 24.00"te duyurdu. Ajanslar, Başbakan Süley- man Demırelın depremı "ulu- sal felaket" ilan eden açıklama- U Arkası Sa. 19, Sü, l'de TRTde yas programı Haber Merkezi - TRT felaket nedeni ile önceki gece program- larında geçtiği ağırlaştınlmış yayınını sürdürecek. Müzik ve eğlence programlarının tümü yayından kaldınbrken, yayın akışında değişiklikler yapıldı. TRT Haber Merkezi. Erzın- can'ı 5 ayn ekiple izliyor. Rad- yo vc TV"de saat başı venlen haberlerle ^on gelişmeler duyu- ruluyor. Eupovisionfinali Eurovısıon Şarkı Yanşması'- nın dun gece yapılan Türkiye fınalinin naklen yayını ertelen- di, İsveç'e gıdecek birinci parça- yı belirlemek ıçin Türkiy e fina- lindeyanşan 13eserinçekımleri An Stüdyosu'nda yapılırken TVden naklen yayın yapıl- mayarak banda kaydedildi. Yanşmanın değerlendirilmesi- ni halk jurileri yapacağı içın. program ilerdeki bir tanhte banttan ekrana gelecek ve jüri değerlendirmeleri de o gün alı- nacak. OLAYLARIN ^RDINDAKI GERÇEK Inutkanhk, Lmıırsamazlık Erzincan 'daki depremfela- Mcei ülkeyi yine yasa boğar- ğkeı toplumsalbir özelliğimizi yeniden gözler önüne serdi: fjmtkanlık ve umursamaz- âık îon zamanlarda peş peşe yaşanan Doğu da çığ \e Zon- guldak 'ta grizu faciaları da aynı noktadaki zaafın bir so- nucu olarak ortaya çıkıyor. Yerleşim birimleri çığ düş- me olasılığı yüksek yerlerden taşınmıyor, yoğun kara rağ- men özelbir ö'nlem ahnmıyor. Zonguldak'ta grizu geçmiş yûlarda da yüzlerce madenci- nin c anına mal olmasma rağ- men, altyapıda, bu lür jacia- ları engelleyecek bir modern- leşme sağlanamıyor. . Ya Erzincan? Yüzyıllar bo- yunca büyük sarsmtılar ge- çirmiş, dünyanın sayılı fela- ketlerine sahne olmuş bu kenlte, yeni bir deprem yine toplu ölünılere yol açabilıy or. Başîa kamu binâları olmak üzere, birçok yüksek yapı karton gibi yıkıhyor. Acı. gözyaşı ve ürkütücü tablolar televızvonlardan bütün dün- yaya yayılıyor. Yetkililer, bu tür büyük fe- laketlerde hâlâ lakdiri ilahı' gibi sözlerle. loplum kaiların- da var olan yaygın kadercılı- ğin gölgesine sığmmak ıstı- yorlar. Oysa Türkiye'de son dö- nernde yaşanan bu tür facia- lar, modern dünyada çok * • • m Arkası Sa. 19, Sü. 1 de Karabağ'da ateşkese uyulmuyor. Azerbaycan yeni bir saldın olacağını duyurdu: Ermeniler saldın hazırbğındaDış Haberler Servisi - Dağlık Kara- bağ'da Azenler ıle Ermeniler arâsında ateşkes için anlaşma sağlandığı yö- nünde önceki gün yapılan açıklamala- ra karşın sılahlar henüz susmadı. Ça- lışmalar tüm şıddetiy le sürüyor. Bakü. Ermenıstan'ın üç ayn cepheden genış çaplı bır saldın başlatmaya hazırlandı- ğını açıkladı. Azerbaycan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Tamerlan Garayev. dün yapuğı açıklamada. "Ermenıstan"ın Azerbaycan"a karşı üç cephede geniş çaplı saldın eylemlerine hazırlandığı- na ılışkın ıstıhbarat aldık. İstihbaratı- mıza gore harekâtın 24 saat ıçınde başlatılması planlanıyor" dedı. Garayev. ilan edılen ateşkesin Er- menisıan tarafından Karabağ"da yeni saldmlara başlamak içın yığınak yap- ma fırsatı olarak değerlendinldiğını savundu. Ermenı mılıslerin ellerinde modem ve güçlü sılahlar bulunduğuna dikkat çeken Garayev. "Gücümüz yeıcrsız. ancak sonuna kadar dıreneceğiz" de- di. Azeri kaynaklan Ermeni mihslerin ateşkesı ıhlal ederek saldınlara devam ettiklerini bildiriyor. Azeri Assa-Irade ajansı, bu saldınlar sonucunda 5 Azen köyünün Enneni milıslenn denetımi- ne geçtiğıni duyurdu. Âjans. Ermenilerin. Karabağ'da Azenlenn denetimindekı tek büyük yerleşim merkezi olan Şuşa'nın tüm ikmal yollannı kesmek ıçin Laçin ile Şuşa arasındakı karayolunu abluka alvına almaya hazırlandıklannı ve bu amaçla bölgeye kuvvet yığdıklannı U Arkası Sa. //, Sü. 5 te BUGUN