Katalog

Cumhuriyet67. Yıl; Sayı: 23635 Kiınıcusu: Yunus Nadi 800 TL. ,h,o 9 Haziran 1990 Cumartesi Mro'da yapısal değişiklik ORTAKBİLDtRİDEN 1. NATO'da yapısal değişikliğe gidilmesi zorunlu. 2. NATO'yu tamamlayıcı olarak AGİK ve AKKUM süreçleri büyük önem taşımakta. 3. Birleşik Almanya NATO üyesi olmalı 4. SŞCB'ye Almanya'nın NATO üyeliği konusunda güvence verilmeli. Demirerie demokrasi üzerine söyleşi: İlksorıuı ÇaııkayaDYP lideri şunlan söyledi: Biz seçime giderken bir anayasa tasarısı önereceğiz. Eğer halk bizi desteklerse ve Mecliste uzlaşma sağlarsak Türkiye Cumhuriyeti yeni bir anayasaya sahip olacak. Türkiye, önce Çankaya sorununu halletmelidir. Devletin kurumları, kanunlar, kurallar bu yükü taşıyamamıştır. Çünkü biz onları bu yükü taşıyacak hale getirmemişiz. Bakın sesli düşünüyorum ve ulul emre itaat duygusunun da demokrasi açısından sorun yarattığını söylüyorum. Yalnız çahşanjtesim, işçiler, memurlar, köylüler, emekliler çok ezilmiştir. Orta sınıf diye bir şey bırakılmamıştır. Zaten İcişi başına bin doların altında geüri olan bir ülkede demokrasi yapmak çok zordur. Cahil oy çoğunluğu düşüncesi ile demokrasinin özü olan genel oy nasıl bağdaşır? Eğer ülkenin aydınlannın büyük bir bölümü genel oya dayah kurumların iradesinin yok edilmesini alkışlamışsa orada demokrasi olamaz. Halkın kusuru yoktur. GENCAY ŞAYLAN'ın haberl 16. Sayfada ÖZAL, YASALARDA DEĞÎŞİKLİKİSTEDİ Ozel TV'ye yeşil ışık Radyo Televizyon Yüksek Kurulu'nu kabul eden Cumhurbaşkanı özal, özel TV'nin gerekliliğini savunarak "Bu değişiklikten kaçınamayız. Nasıl ki başka ülkeler sosyalizmde ısrar ediyor ve başarılı olamaymça duvarlar yıkıhyorsa, burada da böyle bir değişikliğe gidilecek" dedi. ANKARA (Camhııriyet Biiro- su) — Cumhurbaşkanı Turgut Özal, özel televizyon konusunda "anayasada degişiklik yapıl- ması" gerektiğini söyledi. özal, özel TV konusunun bugün tar- tışıldığına dikkat çekerek " B B degşiklikten kaçınamayız. Nasıl ki başka ulkelcr sosyalizmde ıs- rar ediyor ve başanlı olamayın- ca dnvaıiar yıkılıyor, burada da böyle bir degişikliğe gidilecek" dedi. Radyo Televizyon Yüksek Ku- rulu üyelerini dun Çankaya Köş- kü'nde kabul eden Turgut özal, TRT Yüksek Kuruln, hatta TRT'nin kendisi özel TV nasıl olur?' konusunda münakaşalar yapıyorlar" dedi. Cumhurbaşka- nı özal, Radyo Televizyon Yük- sek Kurulu konusundaki görüş- lerini söylerken de, "TRT Yik- sek Kuruln" olarak ifade ettiği kurulun amacının TRT yaymla- rının tarafsızlığmı sağlamak ol- duğunu belirtti. Üyelerinin üçte birinin değiştirilmesinden sonra Rad>o Televizyon Yüksek Kuru- lu ilk kez Cumhurbaşkanı'nı zi- yaret ediyor. RTYK Başkanı Yıl- maz Buyukerşen, özal'ı ziyaret- lerinin amacının "RTYK çalış- malan hakkında bilgi vermek ve TRT yayıulan konusunda kendi- lerİDİn degerlendirmelerini almak" olduğunu belirtirken gö- rüşmelerin basına kapalı yapılan bölumünde de özel televizyon konusunda Özal'ın RTYK'ya be- lirli bir talimat vermediği öğre- (Arkaa Sa. 19. Sü. S'de) tlk ve orta dereceli oknllarda okuyan ögrenciler karne heyecam yaşadılar. (Fotograf: Erdogan Köseoglu) Öğrencinin karne sevinciEgitim Servisi — tlk ve orta dereceli okullar dün kapandı. Yaklaşık 11 milyon öğrenci, 100 gün sürecek tatillerine başladılar. özellikle ilk ve ortaokullarda 1989-90 öğretim yılının son gününu oyun oynayarak, arkadaşlarıyla şakala&arak geçiren ögrenciler, karnelerinı alıncaya kadar oldukça heyecanh anlar yaşadılar. Milli Eğıtim Bakanlığı'nca yapılan açıklamaya göre ilkokullarda başansız ögrenciler için düzenlenen yetiştirme kursları 11 haziran pazartesi günü başlayacak, 22 haziranda sona erecek. Yetiştirme kursu sınavı da 25-29 haziran tarihleri arasında yapılacak. 10 haziranda • ilkokul sonu sınavı, 13, 14, 15 haziranda okul dışı bitirme sınavlan düzenlenecek. öğretmenlerin tatıli ise 29 haziranda başlayacak. Bu arada Cumhuriyet Güoey tlleri Biirosu'nun habenne göre Adana 24 Kasım Ortaokulu 2. sımfında öğrenım gören 7 öğrenci, "karnelerinde zayıf olduğu için ailelerinin verecegi cezadan korktnklan" gerekçesiyle kaçtılar. Alanya'da bulunarak ailelerıne teslim edilen kaçak öğrencüerden Mahmut Karadag, kendisinin 1, arkadaşlannın ise 3 ya da 4 zayıf dersleri bulunduğunu söyledi. Karadağ, (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de) İLKOKUL MÜDÜRÜNEKURŞUNYAĞMURU I. Sayfada EDtP EMtL ÖYMEN TURNBERRY — Varşova Paktı'ndan sonra NA- TO'da da "kabuk degişikligİDe'' gidiliyor. NATO dı- şışlen bakanlannın dün sonuçlanan toplantısından sonra açıklanan sonuç bildirisinde, Varşova Paktı- nın önceki gün aldığı karara benzeT olarak, Doğu Avrupa'da ve SSCB'de gözlenen değişiklikler sonu- (Arkaa Sa. 15, Su. 3'de) ÇEKOSLOVAKYA Havel'le sandıkbaşı NtLGÜN CERRAHOĞLU PRAG — Çekler, dün saat 14.00'te 1946'dan bu yana ilk kez seçimlerde oy kullanmak üzere sandık başına gittiler. özgür seçimlenn ne anlama gddi- ğıni burada yalnız 60 yaşının ustundekiler hatırh- yor. Buna rağmen, oy kullanmayanlann oranırun hayli düşük olacağı, hele hele komşu Macaristan- daki gibi yüzde 40'lara fırlamayacağı sanıhyor. "Çankn" diyor Çekler, "Dogrudan haürlamasak da 1918-1939 yıllan arasında demokrasiyi tatmış ohın bizler, içgudüsel olarak bu ozguıiük rejiminin tadını biliyomz, hissediyoruz." Çeklerin bu deneyımi hâlâ genkrinde taşıyıp ta- şunadığııu bugün saat 14.00'te kapanacak olan san- dık sonuçlan gösterecek, ama şimdiden bilinen bir şey varsa o da, seçimler, Cumhurbaşkanı Vadav Ha- (Arkası Sa. 15, Sü. 6'da) CÛNEYT ARCAYÖREK yazıyor Siyasetle Tatil... ANKARA — Kızılay'ın göbe- ğinde halk otobüsü şoföriı iie genç bir ınsan meydan ortasın- da neredeyse yumruklaşacaklar. Sıcak 34 derece. Ankara Beledi- yesi kazı araçlan geçen pazar bir dinlence gûnünü zehır ediyor. Sabahın erken saatlerinden geç vakıtlere değin araçların "çevre gürültüsü" sürüyor. Doğalgaz borulannı yerleştirme çalışmalan sürüyor. Bir pazar gününe saat 09.00'da yataktan şûyle rahatla- mış kalkarak başlamak "ne mümkün!" Bir gûnünü gürültü- süz patırtısız geçirmeyi düşle- yenlerin kafasını kazı araçlarının tekdüze gürültüsü oyuyor. Ortaöğretımle birlikte Medis tatile girdi. Sıyaset bir süre son- ra kıyı kentlerine taşınacak. D> ğa kışın dondurdu, yazbaşı yakı- (Arkası Sa. 19, Sü. 4'de) (ZMIR'den Sürpriz açüış Futbol otoritelerinin favori gösterdiği 1986 Dünya Kupası'nın sahibi Arjantin açılış maçmda Kamerun'a 1-0 yenildi. Sert geçen karşılaşmada Kamerunlu iki futbolcu Fransız hakem Vautrot'dan kırmızı kart gördü. Spar'da TV'DE BUGÜN 17.55 ŞSCB-Romanya naklen (TV-1) 21.55 İtalya-Avusturya naklen (TV-1) 21.00 BAE -Kolombiya özet yayın (TV2) HIKMETÇETİNKAYA Nasıl Vuracak? İZMIR — ANAP kırsal kesim- de Doğru Yol'u, büyük kentlerde SHP'yi nasıl vuracak? ANAP 1989 yerel seçımlennde aldığı ağır yenilginın acısını hâ- lâ ıçine stndiremıyor. Özellikle üç büyük kent olan Istanbul, Anka- ra ve Izmır'de belediyelerın za- man zaman yurttaşlarla karşı karşıya gelmesıne karşın, 1984 ve 1987 yıllarındakı gücüne erı- şemiyor. O zaman ne yapmalı? Beledıyeleri ekonomik kıskaca alan merkezı yönetım çeşıtlı yön- temler gelıştirıyor. Belediye - İş sendıkasıyla belediyeler arasın- (Arkası Sa. 19, Su. 7'de) KAZIM KARABEKIR ANLATIYOR UĞUR MUMCUaraştırdiy derledi ve yazdiA Camilerc değil uzmanlara ihtiyacımız var Kâzım Karabekir: Türk milleti aydınlanmaya muhtaçtır. Ve bunu uzmanlarla başarabiliriz. Asla camilerle değil, asla muhafazakârlarla değil. Karabekir'den Atatürk'e: Dünya işlerini camilere soktuğumuzun acısını çektiğimiz yetmez mi paşam? Cumhuriyet tarihine ışık tutan belgeler... Kâzım Karabekir'in ilk kez yayımlanan anıları... Yann Cumhuriyet'te ULGARISTAN Koalisyon bekleniyor Bulgaristan Sosyalist Partisi tek başına, iktidar olmanın sorumluluğunu taşımak istemiyor. Gözlemcilere göre komünistler kırsal kesimde hâlâ güçlü. Parti mekanizması iyi örgütlenmis. ZAFER ARAPKİRLİ B U G U Cumhuriyel B I L İ M T EK N İ K Şengül Hamlemitoğlu: Mikrodalgalı firınlar. Asimov: Dınazorlar dev cüsselertnm kurbanı mıf Bülent Uyanıker: Haziran ayında gökyüzü. Bilgisayar: 1990 multi medıa ürünlen bılgısayannızı açık bırakmayın. Kemal Güven: Genetik yoldan suçluyu belirleme. Bugün ve ber cumartesi Cumhariyet'le A R Cumhuriyel D E R G î Kapadokya: Gelveri yöresmm sakh A t i I l â Dorsay: Fedenco Fellinı'nın son filmı "Aym Sesı"ni anlatıyor... Otomobil: Rallicı hkender Atakan, otomobil kullanmanın ne olup ne olmadığını anlatıyor... Sofra: Eminönü'nün orta yerinde "Kebapçt Hamdo..." Doğada Yaşam: Gebze'nin Balltkayalar Vadisi'nde kayalarla oynaşmak... Yann ve her pazar Cumhuriyet'le SOFYA — "Ben o Politburo toplantısında yok- tum, sonradan ögrendim. O zamanki şartlarda, bd- ki kötü bir şey, ama tum Bulgar vatandaşlan gibi sonradan dnydum." Jivkov yönetimi sırasında Bulgaristan Komünist Partisi'nin Politburo üyesiyken şimdi başbakan olan ve olası bir sosyalist parti koalisyonunda da önemli bir görev almasına kesin gözüyle bakılan Andrei Lu- konov'un sözleri bunlar. Konu, 1985 yılında başla- tılan ve ulkedeki Türk azınlığın isimlerinin zorla de- ğiştırilrnesiyle ilgili kararlann almdığı parti toplan- tısı ele alınıyor. Başbakan Andrei Lukonov da diğer tum Bulgar yöneticiler gibi hemen her basın toplantısında, yal- nız Türk değil diğer yabancı gazeteciler tarafından sorulan sorulara "sıkılarak" yarut anyor. tsim de- (Arkan Sa. 15, Sü. 2'de) A VRUPA KONSEYİ TürkiyeVe ıbmlı yaldaşım Konsey Genel Sekreteri Catherine Lalumiere, insan haklan ve azınlıklar konularında Türkiye'yi hedef alan suçlamalardan özellikle kaçındı. Lalumiere, Türkiye'nin Konsey içinde kalarak insan haklarını daha iyi öğreneceğini belirtti ve "kişisel görüşü" olarak "Türkiye, halkının layık olduğu imaja sahip değil" dedi. FATİH M.YlLMAZ'ın haberi 16. Sayfada AT, KKTC'YI KAYIRDI 15. Sayfaia NATO Nereye?.. ABD'de geçimini soğuk savaşa bağlamış binierce savaş uzmanının büyük bir işsizlik- le karşı karşıya bulunduklan haber veriliyor. The VVashington Post gazetesinde yer alan habere göre bu uzmanlar savunma entelek- tüeileri diye de tanımlanıyorlar. Daha çok Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon'a bağlı olarak çalışan savaş uz- manlarının çoğunluğu 40 yıldır tek bir konu üzerınde çalışmışlar: ABD ile Sovyetler ara- sında Orta Avrupa'da patlayacak bir savaş... Bu korkunç otasılıkla ilgili olarak yıllardır sürekli senaryolar üreten bu entelektüelle- rin, Orta Avrupa'yı karış karış bıldikleri, Al- manya'daki her taşın altında neyin yattığın- dan, Polonya'daki her ağaçla tanktan, Uk- rayna'daki her dereyle füze silosundan ha- berdar olduklan bildirıliyor. Ama artık soğuk (Arkası Sa. 19, Su. l'dej HASAN CEMAL • Mitsotakls umduğunu bulamadı Yunanistan Başbakanı Mitsotakis ABD Başkanı Bush'danfazlabirşey 'koparamadı.'3. Sayfada • ABD: Casusluk skandalı Soğuk savaş döneminin en karmaşık casusluk olayı soruşturuluyor. Bir subay tutuklu. 3. Sayfada • Mahkeme, mührü söktü Içisleri Bakanlığı genelgesı doğrultusunda Marmaris'te mühurlenen çanak anten sıstemi için mahkeme yürutmeyi durdurma kararı aldı. 4. Sayfada • Doruktaki Lancaster TV2'de yayımlanan Toplu GOsteriler'de Burt Lancastet ile Karl Malden 'in oynadığı\ 'Alkatraz Kuşçusu' ekrana geliyor. 1962 yapımı fllm 142 dakika. 4. Sayfada • Toyota'nın atılımı Dünya oto piyasasında Amerikan GM ve Fordşirketlerinden sonra 3. sırada bulunan Toyota, A vrupa pazanndaki payını arttırmayı hedefliyor. Ekonomide • Kurt ödülünü alamadı Yeşillerm verdıği kirhük ödulünü Enerjı ve Tabıi Kaynaklar Bakanı Fahrettin Kurt'un yerine korumalardan bin aldı. 14. Sayfada • Çaya zam Çay fşletmelerı Kurumu, çay fıyatlarına %13-18 oranlarında zam yaptı. Yeni fıyatlar pazartesi gunünden itibaren geçerli olacak. 19. Sayfada • 5 yıldızlı otele kongre dopingi Son yıllarda çok sayıda S yıldızlı turistik otel yapıldı. Bu tesislerm yöneticileri yaz ayları dışında umutlannın kongre turızmı olduğunu söyluyorlar. Arka Sayfada Memur zamıııı için "karar" Özal'ın Devlet memurları, diğer kamu personeli ve emeklilerine 15 temmuzdan geçerli olmak üzere yapılması öngörülen zam konusundaki son karar, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a kaldı. Özal'ın talimatıyla ekonomi kurmaylan "bütçe olanakları" çerçevesinde katsayılar ve taban aylıklan üzerinde değişik seçenekleri içeren formül hazırüyor. Bu KAMUDA GREV HAZIRLIĞI BUHMMMt