Katalog

8 HAZÎRAN 1990**** HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/19 Ciddiye Almak... (Baştarafı 1. Sayfada) karşı karşıyayız Sıyasal açıdan zaten tartışmalı olan, partı ve hukümet ışlerırvden elını hıç eksık etme- yen, surektı anayasal konumunun dışına ka- yan bır Cumhurbaşkanı'nın eşı de şımdı kalkmış, partı başkanlığı ıle başbakanlığa so- yunabıleceğını ılan eylemıştır llk anda ınsanın nutku tutuluyor Soyleye- cek laf bulamıyor Böylesı bır açıklamanın yapılabılmış olma- sı bıle devletın başına bugün çoreklenmış zıhnıyetı sergılemesı açtsından ıbret verıcı- dır Her şeyı yozlaştırmaya, soysuzlaştırma- ya dönük bu kural dışı zıhnıyet varlığını de- vam ettırdığı sürece, Türkıye'de bunalım or- tamı gıtgıde derınleşecektır Bu tur bır kafa yaptsının damgasını vurduğu bır deviet yö- netımınden ulkeye hıçbır hayır gelemez Ulkemızın sorunlarını cıddıyetle ele alabıl- mek ıçın yapılacak ılk ış, bu zıhnıyetten bır an önce kurtulmaktır Devlet ve hukumet yö- netımı bundan temızlenmedıkçe, ışlenn sağ- lıklı bır raya oturabılmesı olanaksızdır Demokrasının bır yaşam tarzı olarak bu ül- kede yerleşmesını ıstıyorsak ve demokrası kulturunun kafalarda ışımasından yanaysak, son derece vahım bır durumla burun buru- na olduğumuz görülmelıdır artık Semra Özal'ın partı ve hukumet başkanlığını ctddı cıddı duşünuyor olması, bu konuda çok çar- pıcı bır ışarettır Türkıye buna layık değıldır Ama burada bır nokta daha vurgulanma- lıdır Böyle bır olay nasıl meydana gelebılı- yor^ Boylesıne bır nıyet bu kadar açıkça na- sıl beslenebılıyor? Bu soruları demokrasıden yana olan her- kes, tabıı en başta da muhalefet, kendı ken- dıne sormalıdır Özellıkle muhalefet, muha- lefetlığını doğru dürust yapabılseydı, acaba Cumhurbaşkanı'nın sayın eşı başbakanlığa soyunabılır mıydı? Son Semra Özal olayı bır kez daha gös- termıştır kı, ılk seçımde Çankaya sorunu hal- ledılmeden, Turkıye bır yere varamayacak- tır "Hanedan"dan kurtulmak, en ıvedı sıya- sal görevdır Akbulııt operasyon CUNEYT ARCAYUREK yazıyor (Baştarafı 1. Sayfada) ANAP vıtnnı arayışında olduğu bıldırıldi Başbakan Yıldınm Akbulut, hukumette ve ANAP ust yönetı- mınde önumuzdekı gunlerde de- ğışıklık vapacağı haberlennı >a- lanlamazken, TBMM'nıh tatıle gırmesınden sonra MKYK'yı top- lantıya çağıracağını bıldırdı ANAP'ın önumuzdekı hafta ıçe- nsınde toplanması beklenen Mer- kez Karar ve Yönetım Kunılu'nda Akbulut operasyonunun boyutlan da ortaya çıkacak Başbakan Akbulut'un çeşıtlı te- maslarından edınılen bılgıye göre hukumet ve ANAP vıtnnınde ya- pılacak değışıklıkte şu ılkeler g o zetılecek • Çankaya'nın onayını alabile- cek bır degışıklık: Cumhurbaşka nı seçımınden sonra Başbakan olan AKbulut'un ılk kez kendı damgasını vuracağı bır hukumet oluşturacağına dıkkatı çeken Ordıınun ihale rahatsızlığı Bakanlar Kurulu, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necıp Torumtay'ın, asken ıhalelerde asken kesımı "spekulatıf goruşme ortamının dışında tutma" ısteğını kabul ettı Genelkurmay Başkanı, savunma ıhalelennın ekonomik yönu hakkında göruş bıldırmeyecek. ANKARA (Cumhanyel Bnro- kurmay Başkanı'nın parasal ko- su) — Sav-unma sanavu ıhaielenn- de çeşıtlı "usulsuzluk" \e "yolsuzhık" söylentılennın asken kesımde yarattığı rahatsızlık, Ge- nelkurmay Başkanı Orgeneral Nccip Torumtay'ın bu ıhalelen sonuçlandıran Savunma Sanayıı lcra Komıtesı'nde oy hakkından vazgeçmesıne yol açtı Genelkur may Başkanı Orgeneral Necıp To- rumtay, bundan böyle savunma sanayıı ıhalelennın ekonomik so- nuçlan konusunda 'oy kullanma yacak', yalnızca ıhalelenn askerı harekât yönu üzennde görüşlen- nı ıletecek Genelkurmay Başka nı Orgeneral Necıp Torumtay'ın özellıkle asken kesımı, "spekola- tif goruşme ortamının dışından tutma" ısteğı Bakanlar Kurulu' nca da uygun bulundu E>evlet Bakanı ve Hukumet Sözcusu vekılı Kenud Akkaya, sa vunma sanayıı ıhalelennde Genel- nularda göruş bıldıremeyeceğını açıkladı Akkaya, Bakanlar Ku- rulu'nun bu konudakı karan ıle ılgılı olarak, "Genelkunnav Baş- kanı siyasi iktıdar uyesı degıl Bu nedenle para ışlerıne kanşmayacak" dedı Bu arada dün bır açıklanıa ya- pan Mıllı Savunma Bakanı Safa Giray, lcra Komıtesı kararlanmn "eskiden olduğu gıbı" Başbakan, Genelkurmay Başkanı ve Mıllı Savunma Bakanı tarafından ım- zalanmaya devam edeceğmı bıl- dırdı Gıray'ın açıklaması şöyle "Genelkurmay Başkanı'nın imzasının anlamı 'ıcra komıtesı kararının askerı harekât ıhtıyacı- na uygun bulunduğu' ifadesidir. Evvelce de, Genelkurmay Başka- nı'nın ımzası aynı anlamı taşnor olmakJa beraber, kanunda bu ay- nm belırtılmedıgınden yanlış an- lamalara meydan venlmemesı ıçın kanun metnine bu açıklık getiril- mıştir." Akkaya, dun duzenledığı basın toplantısında 3238 sayılı Savun ma Sana>u Müsteşarlığı Yasası' nda değışıklık yapıldığını acıkla dı Akkaya, bu açıklamasında, Savunma Sanayıı tcra Komıtesı'- nde Genelkurmav Başkanı'nın "sadece askerı harekât yonunden" kararlara katılması- nın u>gun görulduğunu söyledı Değışıkhkle Genelkurmay Başka- nı'nın ıhaleler dışına çıkarıhp çı- karılmadığı bıçımındekı soruya Akkaya şu vanıtı verdı "Genelkurmay Başkanı bır sı- yasi iktıdar u\esı değıl, teknik bir uye sıfatıyla komıtede gorev al- maktadır O da asken harekflta yonelik bır uyeiık sıfatıdır. Onun ıçın filanca silahın fiyatı şu, şu fir- ma bu fiyatı vermış gıbi konular onun goruşu dışındadır. O sade- ce teknik uye sıfatıyla bulunduğu ıçın, buna açıklık getırmek gere- ğı duvulmuştur " Boylece, asken kesimın "spe- kulatif soylentılen" önleraek amacıyla ıhale kararlanmn dışın- da kalmayı hedeflerken, "Firma seçimınde de Gcnelkurmay'ın el- kili oMugu tdenımı ^ılme çabasın- da olduğu" oğrenıldı \sken çev reler, bu tur söylentılenn, yol aç- tığı sonuçların gıderılmesı ama- ayla, "Genelkurmay BaşkanlığT- nın savunma sanayunın gerekle- rine donuk alımlardan haberdar olmasının yeterlı bulunduğu" g o ruşunde bırleşınce, Bakanlar Ku- ruiu'nun son karanna gereklı or- tamın hazırlandığı oğrenıldı Boy- lece, Genelkurmay Başkanı'nın ıhalenın teknik ozellıklen ıle as- kerı amaçlan hakkında bılgı ve söz sahıbı olması sağlanırken, ıhalenın parasal sonuçlarma ka- rışmamasını sağlayıcı formul be- nımsendı Edınılen bılgılere göre, özellıkle son dönemde sonuçlanan hafif naklıye uçağı projesımn Savunma Sanayıı lcra Komıtesı tarafından asken kesimın karşı göruşünu be hrttığı bır firmaya venlmesı, or- duda suregelen rahatsızlığı arttır- dı Bılındığı gıbı daha önceden so- nuçlandınlan zırhlı muhabere aracı ıhalesınde de askerı kesimın değerlendırmesı dıkkate alınma- dan farklı bır model seçılmıştı ISırası mıf Haber Merkea — Cumhurbaş- kanı Turgut Ozal, eşı Semra Öza£ ın ANAP Genel Başkanlıgı'na adaylığı ıle ılgılı bır soruya, "Du- run bakalım. Şimdi sırası mı?" karşılığım verdı ANAP Genel Başkan Yardım- cısı Metın Gurdere, konuyla ılgılı bu- soruyu yarutlarken "Tiırkiye'yı zaten kadınlar ıdare edıyor. Bır şey fark etmez" dedı tş dünyasında Semra Özal'ın ANAP Genel Başkanlıgı'na ve Başbakanlığa adaylığı konusu temkınlı' karşılanırken TtSK Ge- nel Başkanı Refık Baydur, "Bızim terdninuz lek adayda bırieşip gnç- lu bır hukumet oluşturulması ve ekonomik istikrann sağlanma- sıdır" dıye konuştu Cumhurbaşkanı Ozal, dün TBMM'dekı çalışma odasında Demzlı'den gelen bır gnıbu kabul ettıkten sonra gazetecılenn çeşıtlı konulardakı sorulanm yamtladı Bır gazetecının, eşı Semra Özal- m ANAP Genel Başkanlığı ve başbakanlığa adaylığını koyması na ılışkın sorusuna, "Durun ba- kalım. Şimdi sıras mı?" karşılı ğını verdı ANAP Genel Başkan Yardım cısı Metm Gurdere de dun duzen- ledığı basın toplantısında, gazete- cılenn Semra Özal'ın adaylığına tepkıler olduğunu söylemesı üze- nne şu gönışlerı dıle getırdı "Ben ambargolu adaylıga kar- sıyım. Semra Özal'ın kotu bır baş- bakan olacağını nasıl soylersıniz? Bir bakmak lazım Turkıye'yı za- ten kadınlar ıdare edıyor. Bır şey fark etmez. Turk aılesı anaerkıl ailedir. Feminıstlenn paıHmıze il- gısını arttınr Bızırn partımız dı- ger partılerden farklı. Genel baş- kan adaylan arasına bır de hanım kaulırsa ıyı olmaz mı? Hem iste- yen aday olur. Kime ne?" Cumhurbaşkam Turgut özal- m eşı Semra özal'ın başbakanlı- ğa adaylığı konusunda gönişlen- m sorduğumuz TlSK Başkanı Re fık Baydur, "Deraokratik bu- olay, herkes başkanlıga aday olabıiır" dedı Adaylıktan çok, sonuca ba kılması gerektığını kaydeden Re- fîk Baydur, "Parti başkanlığına adaylığına bızım dışandan muda- halemizin ne gereğı var ne de bir yaran. Boyle bır hakkımız ve yet- kimiz de yok" dıye konuştu Bu arada, ış dunyasının önde gelen bazı temsılcılen görüşlennı belırtırken ısımlermın yazılraası- nı ıstemedıler Bır özel sektör ku- ruluşunun önde gelen yönetıcısı, Semra Özal'ın başbakanlığı konu- suvla ış dunyasının pek dgılenme- dığını belırttı Cumhurbaşkanı'nın eşının başbakanlığa getırümesının "alışılmış bir durum olmavaca- ğını" kaydeden ışadamı, "Ben Semra Hanım'ın boyle bir şey ıs- tediğini pek zannetmrvorum. Geç- mışte de bunun orneğı pek yok. Eğer başbakan olursa, omegı go- nılmeyen, oldukça degışık bır du- rumla karşı karşıya k«hu-»giT" de- dı Adının yazılmasını ıstemeyen bır başka özel sektör temsılcısı ıse Semra Özal'ın başbakanhğımn ıs- tenebıleceğıru pek zannetmedığı nı belırtırken "Bazı onemlı ve fay- dalı ışler de yapüğıu, bunun ka- muoyunda ıyı bir imaj yaratngınr da sözlenne ekledı tstanbul Tıcaret Odası'nın eskı başkanlanndan Nuh Kuşçulu ıse henüz Semra özal'ın sıyası hedef- lerı konusunda göruş bıldırmek ıçın erken olduğunu söyledı "Semra Özal'ın adaylığı ANAP'- ın içinde kabul edılır mı, edilmez mı, benuz bunu bilmıyöruz" dıyen Kuşçulu, bu olayı demokrası açı- sından değerlendırmek gerektığı- nı söyledı Kuşçulu, "Eger Semra Ozal, ANAP'ın tuzuğune uygun olarak, demokralık kurallar çer- çevesinde genel başkan ve başba- kan olursa, buna dogal karşıla- makgerekır" dedı 'Insana saygı yok' (Baştara/ı 1 Sayfada) savgmın ülkeler açısından bır gös- terge olmaya başladığını ve ınsan haklannın, devletlenn "ıç ışlen kalkanının arkasına saklanamayacak" bır hale geldı- ğını söyledı AGİK toplantılannın amacının AvTupa'dakı bütun ulkelenn ınsan haklanna saygılı bır yönetıme lca vuşması olduğunu kaydeden Inö- nn, bu toplantılara katılan Turk temsılcılerının her zaman sıkıntı ıçınde olduğunu öne sürdü Inö- nu |unlan kaydettı "Adeta, bu toplantı nereden çık- tı havasında gıdıyoruz ve orada kendımızı nastl savunacağımm duşunuyoruz. Ben, yoneticilerimı- zı. sıyasetçılenmızı, aydınlanmızı bu nokta uzennde duşunmeye ca- ğınyorum. Avrupa'dakı ınsanlann banş ıçınde mutlu vaşamalan için ortaya çıkmış bır sureç, nıçın biz- de rahatsızlık doguruyor? Bunun bır nedenı var. Bunnn nedenı, Tnrldye'dekı yoneümın hâlâ ınsan haklanna saygılı bır tavır ıçıne gır- memış olmasıdır" AGİK gıbı ınsanlann mutlulı- ğu ıçın ortaya çıkmış bır surecı, bız kendı ınsanlanmızın daha ıyi yaşayabılmesı ıçın kullanmalıyız" dıyen tnonu, Turkıye'nın de Av- rupa'dakı banş surecının gehşmesı ıçın katkıda bulunması gerektığı- nı söyledı tnönü, "Sosyal, ekono- mik ve kultur alanlannda katkı- lar yapmalıyız ve ornefm APye daha geniş bır çerçeve verme fik- nni orada soylemeliyiz" dıye konuştu Kurtler azınlık değil lnonu, Türkıye'de Tûrkler ve iı- ğer gmplarla bırhkte Kurtlenn vüzyıllardır tam bır kanşım ıçın- de yaşadığını ve Kürtlere "azınlık*' nıtelığınde yaklaşılmasının yanlış olduğunu belırttı Inönu, Türk - Kurt ayrımının arada bır "siyasi maksatlarla" dıle getınldığını, an- Parah eğitim Anayasa Mahkemesi'nde (Baştarafı 1 Sayfada) merkezde Öğretım Üyelen Derne ğı yönetıcılen Prof. Dr. Tahir Ha- tiboglu ıle Prof. Dr. Mustafa Al- dntaş'ı kabul ettı Görüşmede, Öğretım Üyelen Derneğı yönetı- cılen Inönb'ye umversıtelerın sı- kıntılannı anlattılar Parah öğre- tımm anayasaya aykın olduğunu, yukseköğretımde okullaşmayı ön- leyeceğım, Türkıye'de ulusal geh- rın son on yılda yüzde 50 arttığı halde ünıversıtelere yatınmın art madığını, öğrencı sayısımn 270 bınden 605 bıne çıktığmı söyleyen dernek vönetıalen, umversıtelenn özerk olmasını, öğretım üyelenmn geür düzeyuun yükseltılmesım, va- kıf umversıtelennm yönetımımn devlete bırakılmasım ıstedıler tnönu ıse konuyla ılgılı konuş- masında, umversıtelenn parah ol- masına karşı olduklarmı anlatarak "Ancak parası olan okuyabilir an- layışı anayasaya a>kındır Bunlar ANAP'ın yanlış yaklaşımlandır. Zaten ANAP'takı yönetıcılerden de daha fazlası olmaz" dedı tnö- nu, öğretım üyelenmn ucret düze- yı konusundakı görüşlennı de "Zaten bu sorun enflasyon karşı- sında butun halkımızın soranu- dur. Aslında her çahşana sendika knrma hakkı verilmelıdir" dıye dı- 6 Bücür 9 de (BaştamfitJ. Sayfada) kendısını takıma almayışı Dk pro- fesyonel naçını 15 5, ılk A mıllı maçını 16 vaşında oynayan Mara dona kupayı arkadaşlanyla bırhk- te kucakladı Dün gece törenle Arjantın Cumfıurbaşkam'run elınden ülke- sımn onur elçısı olduğunu göste- ren dıplomatık pasaportunu alan Maradona bugun dıplomatlığı ye dek kulübesınde bırakıp ıkı puan ıçın sahaya çıkıyor Italyan spor profesöru Antonio Dal Monte ta- rafından hazırlanan elyaf protez- lı sağ ayakkabı ıle oynayacak olan Arjantın kaptanı açılış maçına "hazır" olduğunu söylüyor Tö- renden sonra duzenledığı basın toplantısında eskı neşesıne kavuş tuğu gözlenen Maradona taJcımı- nın moralını düzeltme çabasında "ttalyanıar ve rıolıanaaıuar çok konuşuyorlar. Utanmadan, sıkıl- madan, daha şimdiden kendüen- ni şampıyon ılan ettiler bıle. Ben ne Meksıka'da ne de şımdı bura- da buyuk laflar ettim Aslında bu gibi iddialar hoşuma gıdiyor. Meksika'daa once de boyle bır ha- va yaratılmıştı. Kupayı BrezUya, RAlmanya ve ttalya'dan binnin alacağina kesin gozk bakılıyordu. Ama derslerinı verdık. Ondan sonra benı yıpratma kampanyası başladı. Meksika'dakı finalı takım arkadaşlanmın kazandığını, be- mm ıse sahada guneşlendıgımi yazdılar." le getırdı Inönü, özerk unıversıte modelınden yana olduklarını be- hrterek öğretım üyelenmn kendı haklanna sahıp çıkmalan gerek- tığını söyledı Bilkent sorunu Bılkent Umversıtesı anayasa profesörlerı Kemal Dal ve Ergun Ozbudun'dan Anayasa Mahkeme- sı'mn vakıflarca kurulan ünıver- sıtelere ılışkın kararını değerlen- dırmelennı ıstedı Ünıversıte öğ- rencılenne de dağıtılan değerlen- dırmelerde 1982 Anayasası'm ha- zırlayan Danışma Meclısı Anaya- sa Komısyonu Başkanveküı Prof Dr Kemal Dal, vakıfların ünıver- sıte kurmasına ılışkın karann ana- yasaya aykınlığımn ıddıa edıleme- yeceğmı, karann genye yuriiyeme- yeceğım savundu Prof Dr özbudun da konuy- la ılgılı görüşünde, "Bu hukmun gereği olarak Bilkent Universite- si'nin statusu ve adı Anayasa Mahkemesi karanndan etkilen- mez" dedı Prof özbudun, unı- versıteye kaydedılecek öğrencıkrın mezunıyetlennde ümversıte adını taşıyacak dıploma alma>a devam edeceklenm söyledı Bilkent Um- versıtesı Mütevellı Heyet Başkanı lhsan Doğramacı ve Rektör Mit- hat Çoruh, öğrencılere gönderdık- lerı yazılarda, Bilkent Ünıversıte- sı'nın eğıtım-o'ğretım ve araştırma- yı en üst düzeyde surdurecegını be- lırttıler cak aslında kımsenın bu sorun üzennde süreklı durma zorunlu- luğu hıssetmedığını sövledı Inönu şöyle devam ettı "Bu konu üzennde sureklı du- rulmamasımn nedenı, herkesın za- ten eşıt haklannın olması ve bir ayncalık, bır eksıklık duvulma- ması. Bu eksıklik nerede duyulu- yor, vatandaş Kurtçe olan anadı- lini konuşmak ısterse, buna karşı bır yasak gorduğu zaman eksık- lık hıssı ortava çıkıjor Bu yasagı kaldırmak gerekır Bu gıbı sıkın- tüar olmayınca. bu aynlık hıssı de ortadan kalkar Çunku beraber yaşamak berkesın çıkannadır ve nıtekım buyuk şehırlerde bırhkte yaşıyoruz. Ama bu baskılar olun- ca, aynlık fikırien ortaya çıkıyor." Goninür farklar yok Avrupa ülkelenndekı azınlıkla rın dığer vatandaşlarla gönınur farkları bulunduğunu, bu neden- le de bu kışılere karşı gelebılecek kötulüklerın önlenmesı ıçın bır azınlık statusü verüerek korunma- ya çalışıldığını anlatan tnonu, an- cak Türkıye'de öyle bır durum bu- lunmadığım vurguladı tnönu, "Turkiye'de kim Turk, kün Kurttur, bunu karştdan baka- rak anlayamazsınız. Dolayısıyla gorunurde bir aynlık olmayınca da azınlık nitelemesı yanhş bir yaklaşımdır. Buna karşı çıkmah- yız. Ama bunu yaparken herkesin demokratık haklardan tam yarar- lanmasını engelleyen tum yasala- n kaldırmalıvız ve bunlan Avru- pa'da anlatmahyu" dıve konuştu Grup konuşması Cumhunyet Ankara Bûrosu 1 nun haberıne göre SHP Genel Başkanı tnönü, TBMM'nın taule gırmesı nedenıyle dün toplanan SHP mechs gnıbunda yaptığı ko- nuşmada, erken seçım ısteğını yı- neledı tnönu, "Llkede bir iktıdar boşluğu vardır. Temel sorunlara çozum gebrilmemektedır. Bu se- çımde alınan oylar bırkaç guniuk propaganda malzemesı olabilir. Ama temel sonınlar durmaktadır Bunlan çozmek ıçın erken seçım istegımız surmektedır" dedı TBMM'nm tatıle gınnesıne kar- şı çıktıklannı anlatan tnönü şöy- le konuştu "Kamuoyunun merakla bekle- digi konular var Bız bunlann bu yasama donemınde ele alınması- nı istedık. Olağanustu hal bolge- sı ile LKgilı karamamenin genel ku- rulda ele alınmasını ıstedik. Ama bu olmadı. Meclisin gorevini yap- madan tatile gırmesım, gorevini ciddiye almaması seklınde yorum- luyonım ben. Ancak bu tatıl mil- letvekillerimiz ıçın gerçek bir ta- til olmayacak. Seçmenle temas edilıp onlann taleplen onumuzde- ki yıl gundeme getınlecektir." Basın ve TRT tnönu, basın ve TKT'nın Mec- hs çalışmalanm "yeterince" yan- sıtamadığını da belırterek şöyle konuştu "Basının yeterince yansıtamadı- ğı bir gerçek. Çunku pratik guç- lukleri var. Buradakı göroşmeier geç saatte yapılıyor. O nedenle yansımıyor. Bu konuda bır duzen- leme yapılması gerekıyor. Bu, ye- ni iç tuzukte duzenleamişti. Ama hilâ kabnl edılmedi. TRT'nin ıse ana muhalefet partısıne yaklaşımı bdM. Ne kadar az gostenrterse, ne kadar soderimizı az ve farklı yan- sıtılırsa görevlerini yapmış oluyor- lar." ANAP'lılar, hukumet ve partı yo- netımınde vapılacak değışıklıkler- de Cumhurbaşkanı Turgut Ozal 1 ın yaklaşımının da onem taşıdığını ıfade edıyorlar • ANAP içındekı egılimleri dengede tutacak bir değışiklik: Başbakan Yıldınm Akbulut'un hükümet ve partı üst yönetımın de değışıklığe gıderken, ANAP ıçensındekı egılımlerden herhan- gı bınm kustürmemeyı amaçlaya- cağı ve partı ıçerısınde yenı sorun- lara yol açacak değışıkhklerden kaçınacagı behrtıhyor ANAP gnıbunun çoğunluğu, hükurnette muhafazakârlann ağırlıkta oldu- ğunu dıle getırerek muhafazakâr eğıhmın önde gelen bazı ısımlerı- nm etkınhğının azaltılmasım ıstı- yorlar • Etkın olabıkcek partı ve hu- kumet: Başbakan Yıldınm Akbu- lut'un olağanustu kongreden bu yana geçen sure ıçensınde bakan- lann ve ANAP Başkanlık Dıvanı üyelenmn çalışmalannın tek tek değerlendıreceğı de ıfade edılıyor Bu sure ıçensınde başansız olmuş ve kamuoyunda "süik" kalmış ba- zı bakanların başka gorev lere kay dınlabıleceklerıne dıkkat çekılır- ken, ANAP vıtnnıne de daha "cıddı ve etkifi" bır görüntu venl- mesıne çalışılacağı bebrtılıyor Yoğun kulis Başbakan Akbulut'un vapaca- ğı değışıklık ıçın ANAP'ın olası genel başkan adaylan da yoğun bır kulıs çabasına gırdıler ANAP içındekı bütün eğılımlenn hedefi durumuna geien leşkılat Başka- nı Orhan Demırtaş'ın bu görevden uzaklaştınlmasına kesın gözuyle bakılırken eğılımler, kongre çalış maları öncesınde teşkılat başkan- lığına kendılenne yakın bır ısmın getırılmesı uğraşı venyorlar ANAP kuiısınde Cumhurbaş- kam Turgut Ozal'ın ANAP teşkı- lat başkanlığı ıçın Devlet Bakanı Husnu Dogan'ı düşündüğü söy- lentılen yayıhrken, Başbakan YÛ- dınm Akbulut'un "daha birkşti- ria ve larafsız" bır ısım olarak Adalet Bakanı Oltan Sungurlu'yn ıkna etmeye çalıştığı bıldırıldi Mesut Yılmaz yanlısı ANAP'- lılar ıse Hüsnü Doğan'ın teşkılat başkanlığına getınlmesıne karşı çıkıyorlar Yılmaz gnıbunun bu göreve Devlet Bakanı tbrahım Öz- demir'ı duşünduğu ıfade edılıyor Başbakan Yıldınm Akbulut'a, ıkılı gönışmelerde hukumete ken- dı damgasını vurabıleceğı bır de- ğışıklığın yanı sıra boş bulunan başbakan yardımcıhğına da atama yapması önerıldı Kulıslerde Guneş Taner ıle çe- kışme ıçensıne gıren Işın Çelebi, Çalışma Bakanı tmren Aykut ıle sürtüşen Cemil Çıçek ve hberalle- nn tepkısını çeken Devlet Bakanı Ercument Konakman'ın hukumet dışında kalabıleceklen ıddıalan vayıhyor Son olarak Devlet Bakanı tbra- hım Özdemir ıle kavgalı olan Dev- let Bakanı Kâmran tnan'ın da hu- kumetten uzaklaştırılmasının du- şunulduğü, ancak Doğulu mıllet- vekıllerının tepkısı nedenıyle tnan'ın hükumettekı yennı konı- yabıleceğı söylentılen yaygınlık kazandı Güneydoğu (Baştarafı 1 Sayfada) ğını taşıyan, hazıran 1990 tarıhlı rapor, Turk hukumetını, Güney- doğu'ya ek önlemler getıren ka- nun hukmündekı kararnameyı yıi- rurlükten kaldırmaya, köy konı- culuğu sıstermne son vermeye çağırdı Helsınkı \\atch ve Danımarka Helsinki Komitesi'mn mavıs ba- şında Turkı>e">e gönderdığı heyet tarafından hazırlanan 23 sayfalık rapor, son aylarda Türkıye'de ın- san hakları ve demokrasıyle ılgılı gehşmelenn aynntıh bır dökümu- nü yapıyor Helsınkı Watch raporu, Türk hükümetıne şu çağnlarda bu- lunuyor "413 sayılı kanun kuvvetinde kararname yuruıiukten kaldınlsın ve bu kararname) le askıya alınan haklar lade edılsın, — Koy koruculugu sıstemine son venlsin, — Çatısma bolgelennde sivıl halk koruasun. — Kanşıklıklann olduğu bol- gelerdeki sıvillerin can guvenlik- lerinin sağlanması dışındakı amaçlaıia başka bolgelere taşın- masına son verilsın. Can gavenlı- ğıyle ılgılı durumlarda da 1949 Ccnevrc aozieşmesıun 2 numarah prolokolune vynlması saglansın, — Uluslararası hubfk hukum- leri dışında mayın kullaSHnından kaçınılsın, — Hazıruk soruşturması dahil, avukatlann tutuklularla ve hapıs- tekilerle göruşmelerine, hapistekı- lerle Kurtçe konuşabılmelenne, baş başa goruşebılmelenne, dava- lara hazırianmak ıçın yeterli za- man bulmalanna, savunma içın gereklı butun belgelere ulaşabil- melenne ızın verilsın, — Sıvillen kotu muameleye ve hakarete maruz bırakan guvenlik kuvvetleri mensuplan cezalandı- nlsın, — Polıs karakolunda ışkence uygulandığı kabul edilsın ve bu- na son venlmesı ıçın gereklı on- lemler alınsın; mahkûm edılen ış- kencecilere verilen cezalar arttı- nlsın, — Işkenceyle alınan ıfadelenn mabkemelerde delıl olarak kulla- nılması yasaklansın, — Turklenn ınsan baklannı çığneyen, Turk Ceza Kanunu'nun 141,142 ve 163. maddelen ıle ote- ki maddelen kaldınlsın, — Basına, yazariara ve yayıncı- lara karşı yazdıklanndan dolayı açılan davalara son verilsın ve ba- nşçı, sıyası goruşlerinı açıkladık- lan için hapsedilenler serbest bı- rakılsın." ANKARA — İktıdar kanadın- dan şaşırtıcı açıklamalar gelır- ken ana muhalefet partımız ge- n kalacak değıl ya, Erdal Bey de kervana katılıyor SO'nûn planlanan çıkışından sonra yazbaşı bekârı TÖ, sık sık yıneledığını Erdal Bey'ın benım semesını demokrasımızın sağlık lı ışlemesı açısından sevınçle karşılıyor Hatta bır ara demecın altına TO ye'ine Inönu ımzasını koyarak gazetenın bır yanlışiık yaptığından kuşkulanıyor Uzerıne eğılıyor gazetenın Ba- kıyor kı, 25 Mart'tan ben stoga- na dönüstürduğü ınadını Erdal Bey yınelemış SHP lıderı kocaman demecın- de tek cümleyle erken seçım ıs- temeyı sürdureceklennı söylüyor Ya sonra7 Demecın arkasında önünde TÖ'ye özgü bılınen ırde- lemelerı üç aşağı beş yukarı ay- nen sıralıyor Inönü ne erken seçım oluyor ne de demokrasımızde düzelme görülüyor dıyerek TÖ'nün rahat- lamasına yol açan cümlelerı sı- ralıyor 'Ama bu meselede 'er ken seçım oldu, olmadı' tartışma- larıyia dünyadakı ıtıbarımızı kay- betmeye halkın sıkıntılarını art- tırmaya devam etmemelıyız" dı- yor Yıllardır söylüyor TD, erken se- çım ısteklerı dışarda ıtıbanmıza bır darbe oluyor dıyor dınletemı- yor Bakınız, ışte ana muhalefe- tımız, bırıcık iktıdar seçeneğımız de aynı görüşe gelmış, manşet- lerde TÖ'ye gulümsüyor TÖ karşrt fikırlenn tek görüşe dönüştuğünü kanıtlayacak ılerı bır adım atılıyor dıye geçırıyor ıçınden 26 Mart'tan sonra ana muhalefetın erken seçım dıren- melerını boşa çıkarmanın rahat- lığı dolduruyor yüreğını Ana muhalefet ıdare-ı masla- hat eylemek ıçın arada bır erken seçım yıne ısteyecek Ehh.o ka- dar olacak TÖ'lu demokrasıde Fakat bır gerçek kesınleşıyor Ana muhalefet artık ANAP ık- tıdannın 1992ye kadar süreceğı- ne sapkayı çıkarıyor, selam duru- yor TD'nun dıkkatı, konumuyla ıl- gılı Inönü ırdelemelerıne kayıyor 3 hazırandan sonra TÖ'nun meş- ruıyetını tartışma konusu yapma- yı surdürecekler mı? Erdal Bey'e göre "TÖ bu konuda gelışme saglamak ıçın uğraşmıyor' Yanı? TÖ, tarafsız davrandığını kanıtla- yacak bır ıkı davranış yapsa Er- dal Beyde Çankaya sorunu da mayna? 1992'ye kadar ANAP'ın ıktıdarı sürdüreceğını kabul ve beyan ey- leyen Erdal Bey araya erken se- çım ısteğını sıkıştırarak nasıl kı eleştırısel şımşeklerden kurtul- mayı öngörüyorsa, Çankaya ko- nusunda da "Cumhurbaşkanını zamanı geldığınde değıştırece- ğız' dıyor Anafıkırde TO'nün ta- rafsıztık tartışmasını tırmandira- cak hareketlerden vazgeçmesı halınde, Çankaya sorununun da düzluğe çıkacağı gıbı TO ıçın önemlı dokundurmalar yapıyor Iktıdarla muhalefetın uygar davranışlar sergılemesını ıste- yenler, TÖ'den haklı bır beklen- tıye gırıyor Madem kı Erdal Bey 1992'ye kadar seçım ıçın yapa- cak bır şey kalmadığını kabul et- tı, öyleyse TÖ de Erdal Bey'ı kır- mamalı bır ıkı olayda ' daha ta- lekkurşunla öldürüldü Gazetelerı telefonla arayan bır kışı, "Dev-Sol, ıtırafçı Demırcı'yı cezalandırdı" dedı tstanbul Haber Servisi — Ya- sadışı sol bır örgute uye olmaktan 12 Eylul sonrasında 9 yıl cezaevm- de yattıktan sonra serbest bırakı lan Adem Demırcı, Kartaltepe Mahallesı'ndekı babasına aıt bır pastanede kımlığı belırsız kışıler- ce tek kurşunla ölduruldu Gaze- telen telefonla arayan ve kımlığını açıklamavan bır kışı, "Dev-Sol adına anyorum. ttirafçı Adem Demirci'yi cezalandırdık" dedı Polıs yetkılılennden ve görgu tamklanndan edınılen bılgıye gö- re, Kartaltepe Mahallesı Sağmal- cılar Lısesı yanındakı Çavdar Pas- tanesı'nde saat 17 30 sıralarında me> dana gelen olay şöyle gelıştı Babası Ahmet Demirci'ye aıt pastanede çahşan Adem Demırcı, muşterılerle ılgılenırken, ıçen>e gıren ıkı kışı, Demırcı'den kendı- lenne börek vermesmı ıstedıler Adem Demırcı, elınde buyuk bır bıçakla, tezgâhtan aldığı böreğı keserken yanına gelen ıkı kışıden bın, sılahını çekerek başına tek el kurşun sıktı Adem Demırcı, kanlar ıçınde tezgâhın arkasında yere yığılır- ken, genç ve esmer oldukları be- lırtılen sılahlı ıkı kışı, vaya olarak hızla olay yerınden uzaklaştılar Bu arada, pastanemn mutfa- ğında bulunan yakınları da sılah sesı üzenne ıçerıye gırdıklennde Demırcı'nın cesedıyle karşı- laştılar Edımlen bılgıye göre, Adem Demırcı, Devnmcı Kurtuluş dava- sından 12 Eylül sonrasında tutuk- lanarak cezaevıne konduğu ve 9 yıl çeşıtlı cezaevlennde yattı Ser- best bırakıldıktan sonra, askerlık görevını yenne getıren Adem De- mırcı, yaklaşık 6 aydır babasına aıt Çavdar Pastanesı'nde çalı- şıyordu Adem Demıra'nın öldürülme sınden sonra polıs alarma geçınl- dı Görgu taniklanrun ıfadelenne göre belırlenen saldırganların eş- kâllerı tum bmmlere dagıtıldı Bu arada gazetelerı telefonla arayan bır kışı, Dev-Sol adına aradığını öne surerek, "ttirafçı Adem De- mirci'yi cezalandırdık" dedı rafsız hareket" edıvermelı Boy- lece sorunlanmız brtıyor Koşk ra- hatlıyor, Erdal Bey de 1992'ye ka- dar halkın sorunlarıyla yakından uğraşıyor olacağı ıçın rahat' Pe- mokrasının bundan daha revnak- lısı bu kadar gelışmışı, Batı stan- dartlarına bu denlı uygunu bulu- namayacağı ıçın halk ve basın derın bır sotuk alıyor Elbırlığı, gö- nul bırlığıyle toplumda mutlu ya- şama dönemını başlattığından ana muhalefetımızın kadrını bıl- memız gerekıyor Devlete ve demokratık rejıme duyarlılığından hıç olmadık yer- de ödunler veren Erdal Bey, TÖ ıle SÖ'yu bır başka konuda da rahatlatıyor Eşı muhteremın tak- tığıyie SÖ, dün söyledığını erte- sı gün yadsırnayarak ama bıraz daha yumuşaklık getırerek bıldığı yolda ılerlerken SHP lıderı Sem- ranımın başbakanlık sevdasını 'ANAP'ın ıç ışıdır" dıye yorumlu- yor Kuşkusuz dün Köşk'tekı TÖ ıle Japonya'dan donuş yolundakı SO'nün yüzünde alaylı gülumse- meler uçuşuyor SÖ'nün başbakanlığı Çanka- ya'ya taşıma çabasını ciddiye alanlan -ömeğın Mesut Bey- cid- diye almayanlar var Oysa Mesut Bey gıbı Erdal Bey de son gelış- meyı ciddiye almamakla gayrı cıddı davranıyor Özellıkle Inönü, cumhurbaşkanlığı seçimınde ol- duğu gıbıyıne 'teşhıs hataları" yapıyor TO ıle SÖ'nün beklen- medık gınşımını 'ANAP'ın ıç ışı" gorerek üzennde tıtredığı de- mokratık rejimın hangı noktalara gıdeceğını hesaplamamış görü- nuyor Devletle hükümetın Çankaya1 dakı odalarda aıle mahremıyetı- ne bağlanmasından doğacak st- kıntılara ılk başta Erdal Bey gıbı "devlet tıtızlığı üstün" bır lıderın karşı çıkması gerekırken SHP It- den sıradan bır partı önderı gıbı konuşuyor Ana muhalefet sankı bır ANAP'lı olmuş Erken seçım ko- nusunda TÖ ve sürgrtlerı gıbı kc- nuşuyor "Kapıyı aralık bırakarak" hedef saptayan SÖ1 nün gınşımını etlıye sütlüye ka- rışmayan bır ANAP'lı gıbı değer- lendırıyor Iktıdarla muhalefet arasında "konsensüs" oluşmuş, demokra- sımız tıkırında Almış başını gıdiyor ARADA BIR (Baştarafı 2. Sayfada) rın ve yakınlarının tepkılennı anlamaya çahşmalıyız Ama sanı- rım şu yargıya kolay kolay karşı çıkılamayacaktır 14 mayıs ıle ık- tıdara gelen DP yazık kı o büyük umudu yıkan ve bır aydınlığı karanlığa çevıren bır tutumun ve bunu ısrarla surdüren bır dav- ranışın muhalefete ozgüriük tanımayan zorbalığın temsılcısı ol- muştur Yurdun lyılığını, gönencını ısteyen Tûrk aydını Türk ın- sanı ıçın ıç polıtıkası, dış polıtıkası ıle yönetım felsefesı ıle ger- çek bır duş kınklığıdır DP dönemı llk ıcraat olarak ezanı Arapçaya çevırmeyı seçmış olmaları, DP ıktıdarının hangı yolu tutacağ'nı açıkça bellı edıyordu Evet on- lar halkı, halkın duygularını somurmek kararında ıdıler Atatürk'ün en büyük eserı laıkhkten ödun ustüne ödün vermekte hıç du- raksamadılar Saıd-ı Nursı'nın elını öpecek, köy ağalarını sa- dece oy kazanma hesabı ıle mılletvekılı yapacaklar kursüden Mechs ısterse hılafetın gerı getırılebıleceğırn soyleyeceklerdı Türk ekonomısını nereye gotürduklerını tartışmaya yetkılı değılım, ama toplumu ve bıreyı moral yönden yıkıntıya gotürdüklerı, buna ne- redeyse azmettıklerı, hukuku çığneyıp yargıyı kendılenne hızmet aracı yapmaya çalıştıkları, dıkta heveslerı tartışılamazdı Bır kı- sım polıtıkacılarımızda benzerierıne tanık olduğumuz o baş dön- düren iktıdar hırsı uğruna, ulusu, Vatan Cephesı sloganı ıle böl- mekte sakınca gormedıler Vatan Cephesı o gunlenn sanırım bü- tün yurtseverlerı ıçın bır derın yürek acısı olmuştur DP ıktıdarı yazık kı bunun çırkınlığını, bunun nasıl bır olumsuzluklar ve tep- kıler bırıkımı yarattığını görememışler kendılerınden başkasına özgurlük tanımamışlardır O sıralarda onceierı bır tıp oğrencısı, sonrakı yıllarda gence- cık bır hekım olan bu satıriarın yazarının o doneme aıt sayısız ve kuşkusuz buyük çoğunluğu olumsuz çok sayıda anısı vardır Onlardan sadece bırını burada anlatmakla yetıneceğım Hasekı Hastanesı'nde genç bır norolojı uzmanı ve doğaldır kı bır devlet memuru olarak çalıştığım elUı yılların sonlannda, hastane hekımlennı Vatan Cephesı ne kaydolmaya zorlamaya başlamışlardı Buna gösterılmesı olası dırencı kıracak şekılde davranıyoriardı llgılıler, saygı ıle andığım hastane başhekımı Doç. Dr Mansur Sayın, baskıya dayanamamış ve gıdıp cepheye kay- dını yapbrmıştı Bıze bıraz utanç ıçersınde, ama ne yapalım başka çare yok kı ıfadesı ıle bu katılışı hıkâye edışmı anımsıyorum Sızter de benı ızlersenız ıyı edersınız demeye getırıyordu başhekım Bu katılış, beklenen hızla gerçekleşmemış olacak kı bır gün Is- tanbul Beledıye Başkanı bızı Beledıye Salonu nda toplantıya ça- ğırdı Hasekı nın butun doktorları orada ıdık Başka hastaneler- den de hekımler var mıydı bunu ıyı anımsamıyorum Akrabamız olduğunu oğrendığım ve daha oncekı hızmetlerı ıle övülen bır ınsan olan Istanbul Beledıye Başkanı Kemal Ay- gün, bızı Vatan Cephesı'ne katılmaya çağınyordu zorluyordu de- mek daha yerınde olur Genç bır ınsan oiarak tepkı ıle öfke ıle dolmuş, ığrenmıştım bu olaydan Ikı yurtsever, ıdealıst ılkokul öğ- retmenı çocuğu ve Anadolu'da Ataturk aydınlığını halkevlen coşkusunu yaşamış bır kışı olarak ınsanları boylesıne aşağıla- yan bır ıktıdara karşı onurlu bır ınsan ne duyabılırse ben de on- ları duymuştum Bu duygular hıç kuşkusuz o zaman genış bır şekılde paylaşılıyordu Istanbul Unrversıtesı'nı onurla temsıl eden, burada saygı ıle anmak ıstedığım Rektör Prof Sıddık Samı Onar^ dan sokaktakı sade vatandaşa kadar buyuk btr krtle, DP zorba- lığına karşı ortak bır dırenış oluşturmakta ıdı Türkıye'de Sonra- sı bılınıyor 27 Mayıs ordunun yönetıme elkoyuşu ve benım gıbı yıllardır acı çekenlerın o sabahkı buyük sevıncı Yenıden doğan umut 1961 Anayasası gıbı ılerı bır yapıt Sonra o umutların yer yer gölgelenışı, kaçınılmaz hatalar, ınanılmaz yanlışlıklar Büyük hoca Tarık Zafer Tunaya'nın da ıçınde bulunduğu 147'ler facıa- sı Yıne de srvtl yaşama geçış erdemı Yenı ıktıdariar, derken yenı lıderleri Vatan Cephesı yenne Mıllıyetçı Cepheler Yürumekle aşınmadığı söylenen yollar, sağcıların suç ışleyebıleceğını ıfade etmeyı reddeden iktıdar sahıplerı kısa süren bır Ecevıt umudu Ve yıllar yılı yurt sevgısının oy sevgısıne, iktıdar hırsına yenık dü- şüşunun sayısız örneklerı Buyuk Ataturk'un devrımcılığının, yol gosterıcılığının, bılımın, aklın özgurluklenn bır türiü egemen ola- madığı toplumumuz! Evet 27 Mayıs nedenı ıle acı çekenlerı anlıyorum ama bızı 27 Mayıs a getıren olayları o dönemde dış ılışkılerımızdekı teslımı- yetçılığı yurt bağımsızlığı ıçın savaşanlann yanında değıl, kar- şısında yer alcin bır Turk dış polıtıkasını tahkıkat komısyonunu, Inönü'yu yurtdışına surmek ısteyenlen kafasına taş atanları, ünı- versıte öğretım üyelenmn kara cübbelıler olarak anılışını, yurtta gelışen tepkıler karşısında tenkıl, tenkıl dıye bağıran DP marka bastonlu cumhurbaşkanını, Atatürk ılkelennın laık düzenın aldı- ğı denn yaraları unutamayız, unutmamalıyız Şu ya da bu şekıl- de acı çekıyoruz Şu anda yıne acılar ıçınde değıl mıyız7 Hâlâ benzer tablolarla karşılaşmıyor muyuz? Sıraya gınp el öpenlen, hac törenlerının TV'de yayımlanışını laık düzenın sureklı olarak yıpratıldığını ızlemıyor muyuz 7 Eğeryurdumuzu sevıyorsak hukuk devletıne ınanmayan, zor- balık yolunu seçen dın sömürüculüğu yapan iktıdar hırsını ve her türiü kaygının üstünde tutan bır ıktıdarın değıl, yurdumuz- da, çağdaş, uygar, özgurlükçü, çoğulculuğa demokrasrye ına- nan, hukuka, ınsana, bıreye saygılı bır yönetımın kurulması ıçın el ve güçbırlığı yapmalı değıl mıyız? 1 ŞİMDİ İKİ YENİ DAHA GELİYOR!