Catalog

10 Dr. Burak ÇINAR Irak’ın kuzeyine yönelik harekatın değerlendirmesi… C S TRATEJİ üslerine dönmüş bulunmaktadır. Teknik detaylar verilmemesine rağmen herhangi bir kaybın yaşanmaması PKK’nın henüz hava savunması konusunda uçaklara karşı koyabilecek ciddi hava savunması elde edemediklerini göstermektedir. Bu durumda ellerinde bulunduğu bilinen SA7 Strella füzelerinin gelişmiş tipleri uçaklara karşı dağlık alanda da etkili olamamaktadır ve bunun yerine koyabilecekleri daha iyi bir sisteme de sahip değillerdir. I rak’ın kuzeyindeki PKK kamplarına yönelik 16 Aralık’ta başlayan ve nokta hedeflere karşı baskın tarzında sürdürülen hava ağırlıklı askeri harekât, Türkiye’ye çoğunlukla kısa vadeli askerisiyasi kazanımlar sağlamış gözükmektedir. Genel harekât yerine noktavuruşlar tercih edilerek hazırlanan harekât stratejisi dışarıdan görüldüğü kadarıyla istihbarathava baskınıpusu şeklinde seçilerek hayata geçirilmiştir. Konuyla ilgili teknik ve detaylı bilgilerin olayın henüz taze olması nedeniyle kısa vadede gerçekçi bir şekilde aktarılması pek mümkün gözükmemekle birlikte, daha önceden var olan beklentiler ve olayın şekliyle ilgili yapılan kısıtlı açıklamalar göz önünde bulundurularak bazı sonuçlar çıkarmak olanaklı. İKİ HAVA BASKINI Siyasi yöneticilerin kriz konusundaki davranışlarında sergiledikleri yeteneksizlik ve buna bağlı olarak dış politika alanındaki manevraların hantallığı sonucu ilk hava baskınının adeta geliyorum demesi sayesinde PKK kamplarında verdirilen zayiat tahminen altyapı ve az sayıda teknik kadro elemanıyla sınırlı kalmıştır. Ancak harekâttan bir hafta kadar sonra aynı yerlere yapılan değil, hedeflere atılan az sayıda bomba ile son derece ikinci harekât, büyük ihtimalle buralara dönmeye yüksek doğruluk oranında, yani hedefler haricindeki başlayan PKK teröristlerine daha ciddi kayıplar çevreye zarar vermeden önceden beklenen hasarı verdirmiş olabilir. yapmasıdır. Türk Hava Kuvvetleri artık bu tecrübeye Yapılan hava baskınlarının ilk bakışta örgüt için savaş alanında da sahiptir. hayati önem arz eden bölgesel haberleşme ve komuta faaliyetini susturduğu düşünülebilir. Ancak açıklamalarda arşiv ve muhasebe birimlerinin de zarar ENELKURMAY’IN AÇIKLAMALARI gördüğü belirtilmiştir ki, bu durum PKK’nın sahip Genelkurmay’ın 22 Aralık’taki açıklamalarından olduğu istihbaratın en azından bir kısmını kaybetmesi anlaşıldığına göre ikinci hava baskınında ilk baskına ve uyuşturucu ticareti ile bağışlardan kazandıkları para oranla daha kısa süren bir harekât gerçekleşmiş ve iki ile ilgili bilgilerin geçici olarak karışması şeklinde saat kadar ardından da aynı hedeflere topçu yorumlanabilir. Eğer bu gerçekleşmişse ortaya çıkan bombardımanı başlatılmıştır. Bu durum ikinci baskının geçici boşluktan yararlanmak suretiyle harekâtın ardından toparlanmaya ve yaralarını sarmaya çalışan etkilerini uzatacak yeni bir takım istihbarat teröristlere ikinci bir darbe olarak açıklanabilir. Her ne çalışmalarının yapılması da mümkündür. kadar topçu bombardımanının savaşlardaki etkisi sınırlı Öte yandan ilk baskına kadar PKK’nın alarmda olsa da, eğer MLRS denilen çoknamlulu roketatarlar olmasıyla sınırlı ve zor yürütüldüğünü düşündüğümüz da kullanılmışlarsa, hedeflerdeki kaybın hava istihbarat faaliyetlerinin bu baskından sonra biraz daha baskınından sağ kurtulmuş olan teröristlerin sayılarına kolaylaştığını tahmin edebiliriz. İkinci harekât öncesi oranla büyük olması beklenmelidir. sızmaların daha başarılı olduğu varsayımıyla 22 Öte yandan 16 Aralık’ta açıklamalara göre ilk hava Aralık’taki bombardımanların başarıya ulaştıkları baskınında yer alan uçakların hepsi sağlam bir şekilde düşünülebilir. Ayrıca ikinci baskın eğer medyada görüldüğü üzere Amerikalı yetkililerden Güvenlik güçlerinin, habersiz yapıldıysa bu tam anlamıyla sürpriz PKK kampları hakkında topladığı saldırı niteliğinde olup, sonuç açısından ilkine uydu görüntülerinden... oranla daha büyük bir askeri başarı beklemek gerekir. Irak’ın kuzeyine yönelik harekatlar, özgün istihbarat, Türk Hava Kuvvetleri’nin gelişmiş yeteneklerini ortaya koydu, örgüt ile legal siyasi yapı arasındaki işbirliğini bozdu. Sağlanan başarı diplomasi ile tamamlanmalı… Başarı diplomasiyle A tamamlanmalı SIL BAŞARI İSTİHBARAT G Irak’ın kuzeyindeki PKK kamplarına düzenlenen harekâtın sonuçları maddi ve manevi açıdan ne olursa olsun, hedeflerin vurulması ve tekrar vurulması dikkatli bir istihbarat çalışmasını çağrıştırmaktadır. Çünkü hedeflerin ikinci kez vurulması istihbarat faaliyetlerini kolaylaştırırken, Türkiye’nin Amerikan istihbaratına ne derece hürmet gösterdiğini de (!) ortaya koymuştur. Bunun açılımı, "Türkiye, Irak’ın kuzeyindeki istihbarat faaliyetlerini iyi ya da kötü kendi başına yürütebilecek güçtedir" olup, istihbaratta belki de genel bir ilke olarak kabul edilebilecek olan "özgünlüğün" dışına çıkılmamaktadır. Gazeteler tarafından 16 Aralık’taki harekâtla ilgili olarak verilen erken bilgilerde öldürülen terörist sayısı en az 35 olarak açıklanırken, ikinci harekât sonrasında bu sayı en az 300 olarak yeniden düzenlenmiştir. 22 Aralık’taki baskından sonra Genelkurmay’ın bu konuda en az 150175 gibi bir sayı vererek yüzlerce teröristin yok edildiğine dair ipuçlarından bahsetmesi, bu sayıların doğruluğu tartışılmakla birlikte doğru iseler iki hava baskını arasında bölgede oluşan bazı boşluklar sayesinde istihbarat genişletilmiştir, diyebiliriz. SİYASİ İZDÜŞÜMLERİ Son zamanlarda DTP’li milletvekillerinin Türk kamuoyundan gelen tepkilerden çekinmeksizin söylemlerini sertleştirerek PKK’yı yasallaştırma çabalarını artırmaları, AB Parlamentosu’nu baskı aracı olarak konuya alet etmeye çalışmaları ve hatta PKK’yı "Kürt sorununun çözümünü isteyen bir siyasal örgütlenme" şeklinde tanımlamaları gibi birçok gelişme çok yönlü değerlendirildiği takdirde, DTP’nin, harekâttan ne derece rahatsız olduğunu ortaya koymaktadır. Çünkü bu harekât terör örgütü PKK’nın, siyasette kullanması için askeri alanda DTP’ye hazırladığı bazı olanakları bir süreliğine engelleyecektir. Oluşacak boşluk ise Türkiye için öncelikle askeri alanda olmakla birlikte birçok fırsatlar yaratacaktır. Dolayısıyla harekât, zamana yayılmış olan legal siyasetPKK ortak stratejisini bir anlamda açığa çıkarmıştır. İkinci hava harekâtının başka bir açıdan önemi, Türkiye’nin istihbarat konusunda ABD’ye güvensizliğini ortaya koyması şeklinde düşünebiliriz. Çünkü bu baskınlar, Amerika’nın izniyle harekâtı gerçekleştirdiği şeklinde yapılan propagandaya karşı Türkiye’nin bölgede hala inisiyatif sahibi olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte ikinci hava baskını sonrasında Amerikalıların şimdilik fazla ses getirmeyen sitemlerinin medyaya yansıması da insana dayalı istihbarat konusunda Türkiye’nin ABD’ye güvenmediğinin bir göstergesi olabilir. Tüm bu analizler kısıtlı ve erken askeri bilgiler ile bazı siyasi gelişmelerin sonucunda, dolayısıyla bazı varsayımlara da dayalı olup, yazı boyunca harekâtın kısa vadeli olumlu etkileri üzerine odaklanılmıştır. Ancak uzun vadeli etkileri daha çok hükümetin dış politika tavrına paralel olarak siyasi alanda yaşanacak birçok yeni gelişmeyle birlikte ortaya çıkacaktır. Bu yüzden harekâtın askeri sonuçlarından beklenenle siyasi sonuçlarından beklenenlerin bir tezat oluşturup oluşturmayacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz. YENİ ASKERİ DENEYİMLER Türkiye 2003’te yaşanan Irak Savaşı’nın genel harekât safhasındaki hava bombardımanlarını yeterince incelemiş ve bu konudaki eksikliklerini gidermeye çalışmıştır. TSK’nin 2003’ten sonra uçaklarda kullanılan akıllı mühimmat tedarikine hız vermesi sayesinde ABD’nin savaşta kullandığı birçok havadan karaya füze ve bomba envanterde stoklanmıştır. Bununla birlikte eğitimlerde bu yeni sistemlerin üzerlerinde durulması ve buna bağlı olarak Türkiye ve çevre ülkelerdeki şartlara uygulanabilirliğinin geliştirilmesi de şüphesiz sürdürülmüştür. Türk Hava Kuvvetleri bu yeni mühimmatı yoğun olarak Irak’ın kuzeyindeki harekâtta deneme fırsatını buldular ve Genelkurmay’ın verdiği bilgilerden anlaşıldığına göre bunda da yüksek başarı elde edilmiştir. Tabi bu mühimmatın kullanılması sonucu elde edilen başarı burada ölen teröristlerin sayısının fazlalığı