Katalog

Duygu ATAHAN Dilek ÖKSÜZ İ STANBUL Su sektörü 2006’da çok hareketli bir yıl yaşadı. Damacana piyasası yüzde 10, pet su sektörü de perakendede yüzde 30’un üzerinde büyüme yaşadı.Türkiye su pazarı litre bazında 20002005 yılları arasında ortalama her yıl en az yüzde 10 civarında büyüme gösterdi. 2003`te 5.7 milyar litre olan üretim 2006’da 7.8 milyar litreye ulaşırken, su pazarının büyüklüğü 2006`da 1.2 milyar dolara yükseldi. 2007 yılının ilk beş ayında pet su pazarında satışlar geçen yıl aynı döneme göre yüzde 30 artış gösterirken, pazardaki büyüme ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 olarak geçekleşti. 2006 yılında pet su pazarında satışlar 1.5 milyon ton, damacana pazarında 5.7 milyon ton olarak gerçekleşti. Edinilen bilgiye göre, pazarda ruhsatlı yaklaşık 200 firma bulunuyor ve bunların bir kısmı sadece damacana üretimi, bir kısmı hem damacana hem pet üretimi yapıyor. Türkiye'de su sektöründe üretim ağırlıklı olarak İstanbul, Adapazarı, Bursa ve İzmir`de yapılırken, satışın en fazla olduğu bölge ise yine Marmara Bölgesi olarak ortaya çıkıyor. Ancak özellikle damacana suda İstanbul dışındaki illerde de büyük büyüme potansiyeli bulunuyor. Sektördeki en büyük oyuncular arasında hem yerli, hem de yabancı firmalar yer alırken, şu anda Türkiye pazarında faaliyet gösteren önde gelen firmalar arasında işe şu markalar göze çarpıyor: Erikli, Danone (Hayat), Yaşar Holding (Pınar), Sabancı Saka, Aroma, Coca Cola (Turkuaz, Damla), Pepsi (Aquafina), Nestle (PureLife), Dimes Life, Kardelen, Aytaç, Niksar, Ersu. Türkiye’de 2006 yılında kişi başı ambalajlı su tüketimi yılda 91 litre olarak gerçekleşirken, Fransa’da yıllık kişi başı tüketimin 142 litre, İtalya’da 176 litre, İspanya’da 143 litre civarında oldu. Doğal kaynak sularına Türkiye'nin hemen her yöresinde rastlamak olası, ancak bunlardan pek çoğu tüketim merkezlerine uzaklıklarından ve henüz tam ekonomik olmamasından dolayı işletilemiyor. Şu anda en büyük pazar olan Marmara Bölgesi'nde işletilen su kaynaklarının büyük bir kısmı Bursa ve Adapazarı yöresinde yer alıyor. Türkiye'de şu anda kullanılabilir durumdaki doğal su kaynaklarının halen yüzde 20'si üretici firmalar tarafından işletiliyor. Ancak genel talep yetersizliğinden ve yazkış talebindeki farklılıklardan dolayı sektörün yıllık ortalama kapasite kullanım oranları, işletilen kaynakların hacminin yüzde 25'i Burcu Batur’a göre tüketici Hayat Su’yu kaliteli buluyor... Türkiye pet su pazarı hızla büyüyor civarında gerçekleşiyor. Türkiye, doğal su kaynakları açısından Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında daha şanslı konumda bulunurken Avrupa'da bu kaynakların azalması nedeniyle işlenmiş su tüketimi son yıllarda artış eğilimine girdi. DOĞAL SUYA TALEP ARTIYOR Birkaç yıl öncesine kadar tüketici 'işlenmiş su' ile 'doğal kaynak suyu' ayrımından habersiz iken, Avrupa Birliği (AB) uyum süreciyle beraber 2004 ve 2005 yılında çıkan iki ayrı su yönetmeliği, içme sularını 'işlem görenler' ve 'kaynağından çıktıktan sonra doğal olarak tüketiciye ulaşanlar' olarak ikiye ayırması sonrasında işlenmiş suların etiketleri ile doğal suyun etiketleri farklı renklerde düzenlenmeye başladı. Tüketici, bu ayrımın yapılmasından sonra 'işlenmiş su'ya tepkili yaklaşmaya başladı. Bu da piyasadaki iki işlenmiş su markasının (Pepsi'nin Aquafina ve Coca Cola'nın Turkuaz) büyümesini durdurdu. İçme sularında AB'ye uyum süreciyle birlikte 2008 başından itibaren suyu kaynağından çıktıktan sonra ozonlamaya tabi tutanlar ile kaynağı dış etkenlerden koruyarak doğal haliyle satışa sunanlar ayrı isimlerle satış yapacak. Doğal kaynak suyu olarak tanımlanabilmek için suyun içindeki mineralleri korumak ve ozonlama yapmadan suyun hijyenini garantilemek, büyük yatırım gerektiriyor. Piyasanın büyük oyuncuları, bu kategoride yer almak için şimdiden yatırım yapmaya başladı. Bu yatırımlar bir süre sonra fiyatlara yansıyacak. Doğal su isteyen, biraz daha fazla ödemeyi göze alacak. Çünkü suyun kaynağından çıktığı gibi şişelenebilmesi için dış etkenlerden korumak ciddi bir maliyet gerektiriyor. 2008'den sonra işlem görmemiş sular 'doğal kaynak suyu', işlenmiş sular ise 'içme suyu' adıyla satılacak. Hayat Su: Pazardaki büyüme sürecek Ekonomi Servisi Hayat Su Ürün Müdürü Burcu Batur, 2006 yılını su sektörü olarak çok hareketli geçirdiklerini belirterek, tüketicilerin Hayat Su'yu kaliteli ve güvenli bulduğunu söyledi. Yıllardır pazarda lider pozisyonda olduklarını açıklayan Batur, Hayat Su'nun, 2006'da yüzde 12’lik pazar payına yükseldiğini ve pazarın büyümesine paralel büyüdüklerini ifade etti. 2006'da damacana su pazarının yüzde 10 civarında büyüdüğünü, asıl patlamanın PET su pazarında yaşandığını dile getiren Batur, "Bu büyümeler tabii ki pazara hareketlilik getirdi. Hayat Levite’nin 1 lt’lik aile boyu ürünlerinin ve yeni lezzetlerinin piyasaya çıkması, birleşmeler ve yeni rakipler bunların iyi örnekleri. Ayrıca, eskiden yüksek lojistik maliyetleri sebebiyle sınırlı olan dağılımlar artmaya ve bunun sonucunda da markalar ulusallaşmaya başladı. Biz pazardaki büyümeyi tahmin ederek önceki yıllarda yaptığımız yatırımlarla ve 2006’da gerçekleştirdiğimiz verimlilik arttırıcı projelerle gerekli tonaj artışlarına cevap verebildik. Rakiplerimiz için de benzer durumların söz konusu olduğunu düşünüyoruz" dedi. Önümüzdeki dönemde su pazarının büyümeye devam etmesini öngördüklerini bildiren Batur, damacana pazarında yıllık ortalama yüzde 4, PET pazarında ise ortalama yüzde 25 büyüme beklediklerini sözlerine ekledi. 6