Katalog

Şiir Atlası CEVAT ÇAPAN Cesare Pavese/ Şiirler yalnız ve diri olduğumuzu. Topraksın, ölümsün sen. Mevsimin karanlık ve sessizlik senin. Yaşayan hiçbir şey ağaran güne daha uzak olamaz senden. Nerdeyse uyanacakken acısın tepeden tırnağa, gözlerinde, kanında tuttuğun, hiç duymadan. Taş nasıl yaşarsa, nasıl yaşarsa karatoprak, öyle yaşarsın. İçindesin bilmediğin düşlerin, ağlayış. El kol oynatışların. Acı, bir gölün sularınca titreyip çevreler seni, suda halkalar bunlar. Bırakırsın yitip gitsinler gözden. Topraksın, ölümsün sen. Çeviren: Cevat Çapan C.’den C.’ye Sen, benekli gülümseyiş, donan karlarda. Mart rüzgârı, karların üzerinde dalların sıçrayışı, inleyen ve ışıyan küçücük çığlıklarıncana yakın, ak tüylü dişi geyik, bilebilseydim bir süzülen inceliğini bütün günlerinin, köpüksü oyasını bütün devinimlerininyarın donmuş aşağıda ovadasen, benekli gülümseyiş, sen, ışıyan kahkaha. 11 Mart ‘50 Çeviren: Cevat Çapan Sabahları Hep Geri Gelirsin Şafağın ışını ağzından çıkan soluktur boş sokakların sonunda. Gözlerinin külrengi ışığı, tatlı damlaları şafağın karanlık tepeler üzerinde. Adımların ve soluğun şafağgın rüzgârı gibi sele boğar evleri. Ürperen şehir, taşların kokusuhayatsın, uyanışsın sen. Şafağın aydınlığında dağılan yıldız, meltemin hışırtısı, ılıklık, solunan hava sona erdi gece. Işıksın, sabahsın sen. 20 Mart ‘50 Çeviren: Cevat Çapan Ölüm Gelecek ve Senin Gözlerinle Bakacak Ölüm gelecek ve senin gözlerinle bakacak – sabahtan akşama dek uykusuz, sağır, eski bir pişmanlık ya da anlamsız bir ayıp gibi ardını bırakmayan bu ölüm. Bir boş söz, bir kesik çığlık, bir sessizlik olacak gözlerin: böyle görünür her sabah yalnız senin üzerinde kıvrımlar yansıtırken aynada. Hangi gün, ey sevgili umut, bizler de öğreneceğiz senin yaşam olduğunu, hiçlik olduğunu. Herkese bir bakışı var ölümün. Ölüm gelecek ve senin gözlerinle bakacak. Bir ayıba son verir gibi olacak, belirmesini görür gibi aynada ölü bir yüzün, dinler gibi dudakları kapalı bir ağzı. O derin burgaca ineceğiz sessizce. Çeviren: Cevat Çapan SAYFA 23 Doğumunun 100. yıldönümünde Cesare Pavese’den Şiirler lkemizde daha çok Ay ve Şenlik Ateşleri,. Tepedeki Ev, Yoldaş,Güzel Yaz, Tepelerdeki Şeytan, Yalnız Kadınlar Arasında adlı romanları ve Yaşama Uğraşı adlı günlüğüyle tanınan ünlü İtalyan yazarı Cesare Pavese’nin 9 Eylül 2008, 100. doğum yıldönümüydü. Aynı zamanda başarılı bir deneme yazarı ve çevirmen olan Pavese’nin döneminin önemli şairlerinden biri olduğunu da unutmamak gerekir. Amerikan ve İngiliz yazarlarından yaptığı çevirilerle de ülkesinde saygın bir yeri olan Pavese’yi bu sayımızda şiirleriyle anıyoruz. Ü meydanlar bomboş uzanır batan gün altında, geçip gereksiz bitkilerle bir bulvardan durur yalnız bir adam. Değer mi bunca yalnızlık, gittikçe daha yalnız olmak için? Boştur yollar meydanlar yalnız gezildiğinde. Oysa bir kadın durdurmalı, konuşup da birlikte yaşamaya inandırmalı, yoksa hep kendisiyle konuşur insan. Bunun için de kimi vakit körkütük olur geceleri ve anlatır durmadan, anlatır yapıp edeceklerini. Böyle ıssız meydanda bekleyerek rastlanmaz elbette kimseye, ama dolaşırken sokakları durduğu olur insanın şöyle bir. Olsalardı iki kişi, başka olurdu ev sokaklarda bile. Kadın olurdu, değerdi dolaşmaya. Gece kimsecikler kalmaz meydanda. Oradan geçen bu adam görmez yararsız ışıklar içinden evleri, kaldırmaz artık gözlerini. Kaldırımları dinler yalnızca kendininkiler gibi nasırlı ellerin döşediği. Doğru değil ıssız meydanda kalmak. Mutlaka yolda olmalı o kadın yalvarsan eve çeki düzen verecek. Çeviren: Bedrettin Cömert Toprak ve Ölüm Bir yüzün var taştan oyulmuş, kanın çorak toprak, denizlerden gelmişsin. Nevarsa oyup topladığın, savurur atarsı denizce. Yüreğinde sessizlik, içine attığın sözler. Karanlıksın. Sessizlik senin için tan. Ve sesleri gibisin toprağın kuyunun sularına dalışı bir kovanın, türküsü bir ateşin, düşüşü bir elmanın; isteksiz, ters konuşmalar kapı aralıklarında, çığlığı bir bebeğin hiç eksilmeyen. Değişmezsin. Karanlıksın. Toprağın altındaki o şarap mahzenisin bir çocuğun yalınayak girip de sonra hep hatırladığı. O karanlık odasın insanın hep hatırladığı, o eski avluda günün birden ağarıverdiği. Sonra biz korkaklar Bir zamanlar fısıltılı akşamı, evleri. Irmak boyundaki yolları, o yerlerin kırmızı kirli ışıklarını, gizlenen, tatlılaşan acılarını seven kopardık kollarımızı yaşayan zincirlerden ve sustuk, ama kan yürüdü yüreklerimize. Artık ne yumuşaklık, ne de koyvermek kendimizi ırmak boyundaki yollara tutsak değildik artık, biliyorduk Gece Hazları Biz de durup dinleriz geceyi rüzgârın çırçıplak estiği an: rüzgâr soğuğudur yollar, kokular hep inmiş; burun kanatları sallanan ışıklara kalkar. Bir evi vardır hepimizin, bekleyen dönmemizi karanlıkta: bekleyen bir kadın dayanamamış uykuya: oda sıcaktır, kokularla. Habersizdir rüzgârdan uyuyan kadın düzgün soluklarla; gövdesinin ılıklığı içimizde mırıldanan kanın aynıdır. Yıkamada bizi bu rüzgâr, esen derinliklerinden karanlığa açılan yolların; çıplak çırpınmada burun kanatlarımız donmuş ve sallanan ışıklar. Her koku, her anı. Karanlıkta uzaklardan çıkıverdi bu rüzgâr, yüklenen kente; çayırlardan, tepelerden aşağı güneşin otları ısıttığı hâlâ ve karardığı toprağın kanla ilikle. Anımız keskin bir koku, azıcık tatlılığı deşilmiş toprağın, derinliklerinden kışa yükselen soluğu. Sütün kokular dindi karanlık boyunca ve kentte rüzgârdan başka hiçbir şey ulaşmıyor bize. Bu gece uyuyan kadına döneceğiz, Gövdesini aramaya buz tutmuş parmaklarımızla ve kanımızı sarsacak bir sıcaklık, kanla ilikle kararmış bir toprak sıcaklığı: bir yaşam soluğu. Onu da ısıttı güneş ve şimdi çıplaklığında en tatlı yaşamını keşfediyor, gündüz yitip giden ve toprak tadında. Çeviren: Egemen Berköz Çalışmak Yorar Evden kaçmak için yolu geçmeyi yapsa yapsa bir çocuk yapar, çocuk değil ki artık bütün gün sokaklarda sürten bir adam üstelik evden de kaçmıyor. Hani yaz ikindileri vardır CUMHURİYET KİTAP SAYI 973