Katalog

Işıldayan yakamozların Tükenişine şahitlik ettiği kent Allianoi Suyla hayata göz kırpmıştın Antik çağda Ve yine suyla Elveda demek üzeresin Bu topraklara. (Ayça Kaya) Bergama ilçesi sınırları içindeki Yortanlı Barajı’na su tutulmasıyla birlikte sular altında kalacak olan Allianoi Antik Kenti’nin son kez incelenmesi için bir bilim kurulu oluşturuldu. Kurulun hazırladığı rapor Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne teslim edildi… Bekliyoruz... Sular aksın. Ama boğmasın tarihi... Sular aksın. Ama boğmasın kültürü... Sular aksın. Ama boğmasın insanları... Allianoi, İtalya Pompei’den sonra dünyanın en iyi korunmuş bir antik çağ yerleşimi olarak biliniyor. Antik dünyanın dört büyük sağlık merkezinden en büyüğü Anadolu’da Bergama’dabulunuyordu. Suyla tedavi yapan Allianoi şifa merkezi 1800 yıldır toprağın örttüğü bir sırdı. Bir gün bu sır çözülüverdi. Tam parça halinde güneşle buluşan su perisi heykeli Nymphe, Allianoi’nin simgesi haline geldi. Bölgede bulunan ve 48 derecelik ısısını koruyan kaynak suyu kullanan 10 bin metrekarelik ılıca kalıntıları, Yunan ve Roma uygarlıklarının Sağlık Tanrısı Asklepios’a adanan sunaklar, Asklepios heykellerine ait parçalar, ilaç ezme paletleri, bronzdan yapılmış tıp aletleri günışığına kavuşan buluntulardan bazıları... Birinci derece sit alanı olarak kabul edilen Allianoi’den geriye kalanlar ne yazık ki yakında Zeugma ve Hasankeyf’in kaderini paylaşacak... Sağlık dolu mavi zamanlardan kalanlar bu kez sonsuza kadar karanlığa gömülecek... Allianoi Girişim Grubu, içimizde büyüyen karanlığa umut pırıltıları serpmeye devam ediyor. Sırtçantam dergisi ile birlikte düzenlediği “Allianoi’ye Mektuplar” yarışmasına gönderilen metinler ve resimler kitaplaştırılmış. Bergama Kaymakamı Hüseyin Eren’in, Bergama Belediye Başkanı Raşit Ürper’in ve Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven’in mektupları SİHİRLİ DEĞNEK Çocuklar İçin Kitaplar Hazırlayan: Nilay Yılmaz kültürü, boğmasın insanları, umutları... Geleceği, şimdiyi değiştirmekle değiştirmeye başlayacak çocuklar için geçmiş kokan antik kitaplar: “Mavi Zamanlar”, Mavisel Yener, Tudem Yayınları. “Ala Çocuk Yollarda”, Mine Soysal, Günışığı Yayınları. “Allianoi’ye Mektuplar”, Yayıma Hazırlayan İsmail Şahinbaş, Anabasis Yayınları, 2007. (Allianoi’ye Mektuplar’ı Bergama Akbank Şubesi’nin DHV 3345301 Nolu hesabına bağış yaparak edinebilirsiniz.) (11+ yaş). “Şehirler ve Efsaneler Çocuklar için Dünya Tarihi II”, Christer Öhman, Jens Ahlbom, Anders Nyberg. Kırmızı Kalem Yayınları. nın da yer aldığı kitap, yarışmada birinciliği paylaşan Ayça Kaya’nın şiirinin ve Göksel Kuzhan’ın mektubuyla birlikte, binlerce Allianoi gönüllüsünün gönderdiği mektuplardan yapılan bir seçki niteliğinde. Kitap, bütün “su çocukları”na yani her yaştan çocuğa armağan edilmiş. Aytül Akal, Ahmet Günbaş, Mavisel Yener, Mehmet Sadık Kırımlı, Oğuz Tümbaş gibi yazarların yanı sıra, Allianoi’ye mektup yazan çocukların metinleri de yer alıyor kitapta. İlköğretim öğrencisi Beril Atikyılmaz’ın seslenişi çarpıcı: “Kafanızı Kuma, Allianoi’yi Sulara Gömmeyin!” (s.18). Bu seslenişe nasıl cevap vermeli ki! Sular yükseldikçe Halfeti’nin kara güllerine gün ışığı değmez olmuştu... 12 bin yıllık tarihin simgesi Hasankeyf de gün ışığının son pırıltılarını topluyor. Yollar tükeniyor... Ancak insanoğlunun umuda yolculuğu hiç bitmiyor... Hasankeyf’e Sadakat Yolcularının da yolları uzun... Sular aksın ama boğmasın tarihi. Boğmasın Tarih ve mitoloji sevenler çocuklar ve gençler için... “Zaman Bisikleti”, Bilgin Adalı, Can Yayınları. “Ege Kıyılarından Eski Zaman Masalları”, Anlatan Ahmet Ünver, Günışığı Kitaplığı. “Zaman Tünelinde Alanya”, Kamil Deniz, Akdeniz Kültürleri Araştırma Derneği. “İstanbul Masalı”, Anlatan Mine Soysal, Resimleyen Betül Sayın, Günışığı Kitaplığı KONUK SİHİRLİ DEĞNEK Mavisel Yener “Ayrılıktan Çok Aşktan Fazla”, Mehmet Güler, Tudem Yayıncılık, 2007, 288 sayfa. HALFETİ, ALLİANOİ, HASANKEYF… 2006 Tudem Edebiyat Ödülleri roman ikinciliği alan yapıt, köyden kente göçün iki gençte yarattığı duygusal fırtınaların yazınsal metin içindeki yansıması. Mehmet Güler’in yapıtlarındaki iki temel izlek bu romanda da karşımıza çıkıyor; aşk ve acısını yüreğimizde duyumsadığımız sosyal sorunlar. 1944 Sıvas doğumlu, eğitimci, yazar Güler’in bugüne değin pek çok yapıtı yayımlandı. Çoğu da ödül aldı. Ailesiyle birlikte Halfeti’de yaşayan Ahmet, İstanbul’a göçmeleriyle birlikte kendini büyük bir boşlukta bulur. Ne sevdiği kız Gül’ü ne de Halfeti’yi yüreğinden atabilir. Halfeti’den İstanbul’a sürülmüş bu aşk gözler önüne serilirken gençlerin kimlik ve sosyal sorunlarına büyüteç tutuluyor. Fırat’ın önü kesilip de Halfeti’nin yakınındaki barajın gün gün su tutması ve bölgenin sular altında kalmasıyla, insanların çektiği acılar duyarlıkla vurgulanmış. “Kızdı, yerden aldığı küçük taş parçalarını suya atmaya, lanetli bir yaratığı taşlar gibi, baraj sularını taşlamaya başladı. ‘Al,’ dedi. ‘Her şeyi yutmaya meraklısın, bu taşları da yut, karnın doyar belki’ (s. 13)” Halfeti’de sular her şeyi yutmuştur. İnsanlar günlerce evlerinin başında beklemiş, onların sulara gömülüşünü içleri yanarak izlemişlerdir. Gün görmüş nineler, dedeler öfkelidir. Halfetililerin bir kısmı yeni yerleşim alanlarına gönderilmiştir, insanlar savrulmuşlardır suyun öfkesiyle... Barajın yaratacağı tehlikeyi ilk gören, “Deli Döne” adlı bilici kadındır. Ev ev, sokak sokak dolaşarak gördüklerini bağırarak anlatır: “Bu sular börtü böceği yuttuğu gibi evleri, insanları da yutacak! Söylemesi benden!” Göçler, Halfeti’yi koparta koparta küçültür; “eksilip boşalan yalnız kasaba değildi; anılar, sevinçler, sevdalar, kavgalar, umutlar da boşalıp gidiyordu.”(s. 30) Gül, hem Halfeti’nin gözleri önünde tükenmesini izler hem de Ahmet’i özler. İşte bu özlemdir ki, sabırlı, acı çeken, kimi zaman başkaldıran kırsal kesim kadınının psikolojisi üzerine genç okura ipuçları verir. Romanın sonuna değin “ayrılık mı, aşk mı?” sorusu genç okurun yakasını bırakmaz. Bu gençlik kitabının iyi bir film öyküsü olduğunu da söylemeliyim. Dilerim Mehmet Güler’in filme çekilen ilk romanı olur. Romanın metni sosyal koşulların derinine iniyor. Kurgu, İstanbul ve Halfeti arasında mekik dokurken aslında sosyolojik analizleri barındırıyor yüreğinde. Yazarın lirik yetkinliği ve şiirsel yaklaşımı roman boyunca gözleniyor. Dozu iyi ayarlanmış bilgi iletimi var. Mehmet Güler’in diğer eserlerindeki gibi, betimlemeler işlevsel. “Dünya Döndü” tümcesinin her bölümün başında yeniden anılması, zamanın akışını, zamanlar arası geçişleri çok iyi ifade etmiş. Romanda özdeşim kurabileceği kahramanlar olması, genç okurun belleğine yerleşecek bir metinle karşılaştığının habercisi. Olay örgüsüne sindirilmiş göç sorunu, okurun bu konuda duyarlılık geliştirmesine yardımcı olacaktır. Yazarın romanın sonuna değin merak öğesini ustalıkla canlı tutması metni bir solukta okunabilir hale getiriyor. Kitap, Halfeti’deki dramı anlatırken, aslında aynı geleceği hüzünle bekleyen Allianoi ve Hasankeyf’in de sessiz çığlığını bir kez daha duyuruyor. Özleme yazgılı bir aşk dökülürken sayfalardan, kentlerin suya yazılı ömürlerini düşündürüyor uzun uzun... ? “Zamanda Yolculuk Gözünü Güneşe Diken Devler”, Nur İçözü, Morpa Kültür Yayınları. “Troia Surlarının Ardında”, Clemence Mclaren, Günışığı Kitaplığı (gençlik). “Dünyamızın İlk Şafağı”, Bilgin Adalı, Can Yayınları. “Geçmişten Gelen Konuklar Zaman Bisikleti 2”, Bilgin Adalı, Can Yayınları. “Demir Misketler”, Handan Derya, Epsilon Yayınları. “Önce Çocuklar Düşledi”, Mavisel Yener, Tarih Vakfı Yayınları. “Aşk Kalır”, Seza Kutlar Aksoy, Tarih Vakfı Yayınları (ilkgençlik). “Zamanda Gezinen Üç Kafadar” (dizi), Jon Scieszka, Günışığı Kitaplığı “Yedi Gün Yedi Gece İstanbul Bir Bilmece”, Ayla Hacıoğulları, UfukÇocuk. “Anıtların Öyküleri”, Adnan Özyalçıner, Alfa Gelişim. “Odisseya”, Homeros, Can Yayınları, Çev. Celal Üster. “Gılgamış”, Ahmet Köklügiller, Can Yayınları. “Anadolu Binbir Mitolojik Öykü”, Işık Soytürk, Filiz Yayıncılık. “Anadolu’dan Öyküler”, Sennur Sezer, Adnan Özyalçıner, Ümit Çocuk Kitapları Dizisi. “İlyada” / “Homeros”, Can Yayınları, Çev. Azra Erhat, A. Kadir. “Tarihten Öyküler”, Adnan Özyalçıner, Ümit Çocuk Kitapları Dizisi. “Golat Kalesi Tutsağı”, İsmet Bertan, Günışığı Kitaplığı (ilkgençlik). “Gizemli Yerler”, Christophe Lambert, Say Yayınları. “Piramitler Çağı”, Christian Jacq, Say Yayınları. “Mısır’ın Gizemi”, Dugald A. Steer, Ian Andrew, Tudem Yayınları. “Mısır’ın Harikaları”, Dugald A. Steer, Ian Andrew, Tudem Yayınları. “Antik Yunan”/ “Antik Roma”, Peter Chrisp, Tudem Yayınları. ? Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresi Cd. No: 47 Bilgi Üniversitesi Dolapdere/İstanbul [email protected] Tel: 0212 236 78 42 0212 311 51 82 SAYFA 26 CUMHURİYET KİTAP SAYI 918