Katalog

SİHİRLİ DEĞNEK Çocuklar İçin Kitaplar Hazırlayan: Nilay Yılmaz bir dünya mümkün olabilir mi? BÜYÜKLERE ÖDEV Bazı yetişkinler çok dikkatsiz çook! Konuk Sihirli Değnek bölümüne tanıtım yazısı yazan yazarlar ile o bölümde tanıtılan kitapların yazarlarını aynı kişi sanıyorlar! Bir de öfkeyle Sihirli Değnek’i aramazlar mı! Etkili okuma becerileri için: “Eleştirel Okuma”, Emin Özdemir, Bilgi Yayınevi; “Anlamı Okumak”, E. Bülent Yardımcı, Toplumsal Dönüşüm Yayınları KONUK SİHİRLİ DEĞNEK Ayfer Gürdal Ünal (Yazar) “Ablamı Nereye Kaçırdılar” Gülsevin Kıral, Bu Yayınevi, 144 s. (10+ yaş) Ablamı Nereye Kaçırdılar, ödüllü kitaplardan biri. Bu Yayınevi 2005 Çocuk Edebiyatı Dedektif Romanı Yarışması birincilik ödülü sahibi. Gülsevin Kıral, emekli bir bankacı, çalışırken çocuk edebiyatına olan ilgisini hep sürdürmüş. Kırmızı Fare dergisinde öykü ve şiirleri yayımlanmış, Winnie The Pooh’u çevirmiş ve sonunda çocuklara bu güzel eseri kazandırarak çok değerli bir jüri tarafından birincilikle taçlandırılmış. Olaylar kahramanımız Engin’in ablası Rengin’in okuldan eve dönmeyişi ile başlar. Polis devreye girer. Endişe içinde herkes Rengin’le ilgili bir gelişme beklerken, kahramanımız mahalle ağabeylerinden Demir’in ablasına âşık olduğu için onu kaçırmış olabileceğinden şüphe eder. Demir’in peşine düşer ama olaylar şüphesini boşuna çıkarır. Endişesini ve korkusunu biraz unutabilmek için internette futbol oynamaya karar verir. Hep girdiği siteye girdiğinde ekranda bir adres belirir.Üstünde durmaz. Ama yatmadan önce aynı siteye tekrar girdiğinde yine aynı adres belirir.Bundan sonra macera başlar ve derinleşir. Demir Ağabey, kardeşi Emir ve küçük dedektifimiz Engin kaybolan ablanın peşine düşerler. Bir tükenmez kalem, robotta çizilen şüpheli resimleri, bir kolinin altına yazılmış eğri büğrü bir yazı nasıl ipucu oluşturur? Bilgisayar ekranındaki adres nasıl ve niçin beliriyor? Kim yolluyor bu adresi? Sarı Ziya kim? Bankaların bilgisayar sistemi neden çöktü? Virüs mü girdi? Kim yolladı? Pizzacı ile Rengin’in kaderi niçin birbirine bağlı? En önemlisi Rengin nerede? Kim kaçırdı? Kurtulabilecek mi? Bir solukta okuyacağınız bu kitap, tüm sorulara yanıt verecek ama hiç söyler miyim yanıtları, hiç kaçırır mıyım okuma keyfinizi? Diyalogların çocuğa uygunluğu, olayların akıcılığı ve hedef yaş grubuna uygunluğu, günümüz çocuğunun yaşamının bir parçası olan bilgisayarın kurgunun önemli bir öğesi olarak tasarlanışı, Ablamı Nereye Kaçırdılar’ın keyifle, heyecanla okunan bir kitap olmasını sağlıyor. Tam bir yaz tatili kitabı. Keyifli okumalar dilerim hepinize. Siz de okuduğunuz kitapları bizimle paylaşmak istiyorsanız, “Konuk Sihirli Değnek’ bölümü için bir kitap tanıtabilirsiniz… ? ni çekip alabilecekler kitaptan. Bir de, sporcuların dansta da yetenekleri var mıdır yok mudur diye ilgisiz gibi görünen, ama kitapta çok önemli bir işlevi olan bir soru atayım ortaya; bakalım kim yanıt verebilecek! Yanıtı bilene bendeki kitabı göndereyim mi? Sevgilerle, Aytül Akal. Mehmet’in Kamyonu, Emre Eröncel, Çitlembik Yayınları, 2006, 26 sayfa Resimleyen Sibel Açanal, Betül Akzambaklar (48 yaş) Mehmet çok sevdiği kamyonunu kaybedince annesi ona yeni bir kamyon almak için onu oyuncakçıya götürür. Mehmet dükkândaki en gösterişli kamyonu beğenir. Ancak kamyon biraz pahalıdır. Annesi yine de ona kamyonu satın alır. Mehmet ve annesi sevinç içinde eve dönerler. Ancak Mehmet’in aklı eski kamyonundadır. Dayısı Mehmet’e eski kamyonundan kurtulduğu için sevinmesi gerektiğini söyleyince Mehmet buna çok üzülür, hatta çok sinirlenir. Ertesi gün Mehmet ve annesi parka giderler. Parktaki arkadaşı Mehmet’in kamyonunu çok beğenir, birlikte oynamaya başlarlar. Annesi oğlunun eski neşesi yerine geldiği için mutludur. Öykü, “Hayatta bazen beklemediğimiz değişiklikler olur, ama bunun neler getireceğini bilemeyiz” cümlesi ile son bulur. “Mehmet’in Kamyonu” adlı öykünün her ne kadar eski ve yeni arasındaki ilişkinin çocuklar üzerindeki etkilerini göstermek için yazıldığı söylense de Sihirli Değnek öykü kurgusu içinde böyle bir noktaya fazla değinilmediğini düşünüyor. Puntolar ve çizimler hedef yaş olarak belirtilen 48 yaş grubuna uyuyor olsa da, “Mehmet’in Kamyonu” adlı öykünün gerek dil ve anlatım açısından, gerekse içerik ve kavram bilgisi yönünden hedeflenen yaş grubuna hitap etmediği açıkça görülüyor. Farkında olmadan satır aralarında olumlanan davranışlar da dikkate alınması gereken diğer bir nokta! “Biliyorum, kamyonunu kaybettiğin için üzülüyorsun. Gidip sana yenisini alalım” (s.2). Sihirli Değnek, kaybedilen her şeyin yerine bir şey koymak gerekiyor mu, diye düşünüyor... “Arkada duran kamyona doğru yürüdü. Çok güzeldi. Renkleri kırmızı, beyaz ve maviydi. Tabii, bu kamyon diğer kamyonlardan daha gösterişliydi” (s.10). “Bu kamyonu beğendin mi? diye sordu annesi. ‘Bilmiyorum’ diye düşündü Mehmet içinden; bu kamyon çok güzel ve benim de yeni ve güzel bir kamyon almam gerekiyor” (s.11). Neden böyle bir kamyon alması gerektiği bir kez daha düşünülmeli! Sihirli Değnek, bunun dil, anlatım ve çocuğun yaklaşımı açısından da üzerinde düşünülmesi gereken bir cümle olduğunu düşünüyor. “Annesi kamyonu eline aldı. Birden gülümsemesi dondu. ‘Bunun fiyatının ne kadar olduğunu biliyor musun? Hayır, bildiğini zannetmiyorum. Bunu almamı istiyorsan, bu haftasonu gelecek misafirlerimize hazırlık yaparken sen de bana yardım edeceksin. Tamam mı?” (s.14). Sihirli Değnek kamyonun fiyatı ile Mehmet’in gelecek misafirlere yardım etmesi gerektiği konuları arasında nasıl bir bağlantı olduğunu anlamakta zorlanıyor. Yüzünde gülümsemesi donan anne bu fedakârlığı karşılığında oğlundan bir şey yapmasını istiyor. Masumane görünen bu istek biraz derinlemesine düşünüldüğünde bizi nerelere götürür dersiniz!.. O yaştaki bir çocuğa retorik bir soru sormanın ona yarar mı, yoksa zarar mı getireceği konusu da işin diğer bir yönü... Oyuncakçı dükkânında kasada duran kadın çocuğa hal hatır soruyor ancak CUMHURİYET KİTAP SAYI Mehmet o sırada eski kamyonunu düşündüğü için ona geç cevap veriyor. Kasiyer bu duruma nedense çok şaşırıyor! Oysa oyuncakçı dükkânında çalışan birinin o yaştaki bir çocuk için oldukça olağan sayılabilecek bu iletişim biçimine alışık olması gerekmez miydi? Hele bir de bu çocuk oyuncakçı dükkânında olan bir çocuk ise! Bu tavrın bilinçli bir seçim olduğu, kurguyla bir bağlantısı olabileceği düşünülebilir elbette. Ancak öykünün eski ve yeniyi vurgulayan iletisi ile tek ortak noktasının belki de yaşlı bir kadın olarak resimlenen kasiyerin geleneklere bağlı olması ve yeni nesilin iletişim biçimine hayret etmesi olabileceği düşünülebilir. Kim bilir!.. Sihirli Değnek kurguyu ve iletiyi beslemeyen ayrıntıların özellikle bu yaşlarda daha da fazla kafa karıştıracağını düşünüyor. Düşünüyor... ve düşünmeye devam ediyor... Mehmet, eve döndüklerinde dayısının ona ‘eski kamyondan kurtulmuşsun, o eski döküntüyü bir daha görmek istemezsin artık’ demesine çok kızıyor. “Hiç de değil. Cevabı buydu. Kısa, ama sert” (s.21) cümlesi ile belki de Mehmet’in öfkesi ve yaşadığı hayal kırıklığı anlatılmak isteniyor. Keşke bu duygu daha derinlemesine anlatılsaydı! Sihirli Değnek, bu cümlenin ve buna benzer anlatımların nedense çocuklara uygun sıcaklıkta olmadığını düşünüyor. Mehmet’in ertesi gün parkta kamyonu ile oynarken de pek mutlu olmadığını görüyoruz. Bu duygusu, salıncakta sallanırken bir kenara attığı kamyonunu gösteren çizimde de vurgulanıyor. Elbette yeniye alışmak o kadar kolay değil. Hele hâlâ akılda ve yürekte eskisinin özlemi varsa! Ancak okul arkadaşı İlayda parka gelince durum değişiyor. Çünkü İlayda Mehmet’in yeni kamyonunu çok beğeniyor. Birlikte oynamaya başlıyorlar. “Annesi oğlunun yüzündeki gülümsemeyi gördü. Yeni kamyonu ona yeni bir arkadaş bulmuştu. Hayatta bazen beklemediğimiz değişiklikler olur, ama bunun neler getireceğini bilemeyiz”. Öykünün sonunda herkes mutlu oluyor. Ancak Sihirli Değnek’in kafası iyice karışıyor. Mehmet İlayda’yı zaten okuldan tanımıyor muydu? Belki de tanıyordu ama birlikte oynamıyorlardı. O zaman Mehmet’in bir oyun arkadaşı bulması yeni ve gösterişli kamyonunun sayesinde mi oldu? Mehmet, oyuncağını beğenen biri olduğu için mi artık daha mutlu? Sıklıkla hatırlatılan eski kamyona ne oldu, evin içinde nereye gitti? Mehmet bir gün eski kamyonunu bulursa ne olacak? Peki İlayda eski kamyonu beğenmezse ve artık Mehmet ile oynamak istemezse Mehmet eski kamyonunu fırlatıp atacak mı? Hayatta beklemediğimiz değişiklikler, eski bir şeyin kaybedilip yerine daha iyisinin konulabildiği zamanlarda mı olur sadece? İlayda yeni kamyonu beğenmeseydi bu durum Mehmet’in hayatına nasıl bir değişiklik getirecekti? Oldukça masum ve çocuksu görünen, üzerinde pedagojik açıdan düşünce alıştırması yapılmadan yazılan ve belki de farkında olmadan olumlanan yeni dünya düzeni, tüketim kültürü, yeninin daha gösterişli olan ile özdeşleştirilmesi, eskinin özlense bile bir gün unutulacağı ya da terkedileceği, mutlu olmak için toplumun onayının gerekmesi ve bunun da özellikle kamyonu beğenen bir kız modeli ile ilişkilendirilmesi bir kez daha düşünülmesi gereken noktalar değil mi? Sihirli Değnek birçok şeye dokunup değiştirmek istiyor, istiyor, istiyor... Başka 862 MEKTUBUNUZ VAR! Muzaffer İzgü’den Ececan Çorbacıoğlu’na Sevgili Ececan. Sihirli Değnek’teki yazını, daha doğrusu bana yazmış olduğun açık mektubu okudum. Çok duygulandım. Eşim de duygulandı. Bana mektup yazan herkese yanıt veririm. Hele mektup arkadaşım çocuksa beklemeksizin yazarım. Bazen bir telefon, bazen bir kapının çalınması insanın yaşamını altüst edebilir. Zonguldak’ın Ereğli ilçesine bir okula konferans ve imza günü için gitmiştim. Ne güzel, ne ilgili, ne içten çocuklardı onlar... Ve ne ciddi sorulardı o sorular. Eşim gelmemişti benimle, biraz rahatsızdı. Ve oğlumun evindeydi. Dönüşte ben de o gece İzmir’e oğlumun evine gitti. Yemeğimizi yedik. Konuştuk ve uyku zamanı geldi. İşte gece yarısı olan oldu. Eşim fenalaşmıştı. Yakınımızdaki hastaneye yetiştirdik. Ama sol tarafı tamamen felç olmuştu. İki buçuk ay hastanede başucunda bekledim, umutla... Sonra, evimi değiştirdim, düzenimi bozdum, her şeyimi değiştirdim. Yeter ki Günsel mutlu olsun, yaşasın!.. Sevgili Ececan, sevginin en etkin ilaç olduğunu biliyorum. Ama felcin tek ilacının sevgi olduğunu bilmiyordum. Sevgi yaşatıyor Günsel’i. Ben eşimi çok seviyorum. Bütün çocukları seviyorum. Seni de çok seviyorum benim duygulu arkadaşım. Hoşçakal... Muazaffer İzgü Ececan, canım, Muzaffer İzgü’nün faks mektubunu sana göndereceğim, merak etme... Bize yine yaz, olur mu? Süper Futbolcular için Başlama Düdüğü Çalıyor Christian Tielmann, Can Çocuk, 2005, (9+ yaş) Sayın Fatih Terim, Milli Takım için harika bir aday önermek istiyordum ama, aklıma geldi ki, Toni yabancı biri olduğuna göre milli takımda oynayamaz. O zaman, siz bu genci bir deneyin ve uygun gördüğünüz takıma yönlendirin. Toni hakkında referans istiyorsaniz, “Süper Futbolcular için Başlama Düdüğü Çalıyor” adlı kitabı okumanızı salık veririm. Çalışkan, kendisine güvenen, arkadaşlarıyla iyi geçinen bir genç Toni; çok da yetenekli. Okursanız, siz de hak vereceksiniz ki, Bay Schafer gibi bir antrenörle çalışmak olanaksızdı. Durmadan azarlayan ve aşağılayan, üstelik taktik hatalarıyla takımın yenilgisine neden olan bir hakemle nereye varılabilir ki? Toni’nin, yakın arkadası Clemens ile birlikte, kendi kulübünü kurmak için ne kadar çok çalıştığını kitabı okuduğunuzda göreceksiniz. Ben ki, futbol terimlerinden pek anlamam, futbolu heyecanla izlediğimi de söyleyemem, ama kitabı bir solukta okudum; öyle sürükleyici ki. Neredeyse bir azmin öyküsü bu: futbol oynamak ve başarmak... Hem çevirisi de çok iyi. Bilirsiniz, çeviri kitaplarda dilde hep aksamalar olur. Bunda öyle bir aksama da yok, su gibi akıp gidiyor cümleler. Bakın ne geldi aklıma... Siz bu kitabı bütün genç futbolculara önerin; eminim örnek olacak davranış biçimleri Sihirli Çocuk Dergileri! Kırmızı Fare (http://www.mavibulut.com.tr) Ebe Sobe (http://www.ebesobe.com) Bilim Çocuk (www.biltek.tubitak.gov.tr/cocuk) Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresi Cad. No: 47 Bilgi Üniversitesi, Dolapdere/İstanbul [email protected] Tel: 0212 236 78 42 0212 311 51 82 SAYFA 25