Katalog

K U R L A R A Erje Ayden, sotı yıllarda dunya cdebıyatında adından en çok sozu (dılen bırı Yapıtlartyla surcklt gundemde olan Erje Ayden'm kıtaplanmn bırçogu dılımıze aktarıldı Son yayınılanan kıtabı "Goldberg Paşa"dan hareket ederek Erje Ayden'le bır mını soyleşi gerçekleştırdık Soyleşıyı gcrçekleştıren Selçuk Altun, Erje Ayden't değerlendıren bır yazının yanı sıra yapttlanmn da bır dokumunu bazırladı Guven Turan da "Goldberg Pa$a"yı değerlendıren bır yazıyla yer aldı sayfalarımızda Sevgtcan Aysevener ve Orhan l uleylıoğlu unlu Macar şaır Attıla ]6z\ef'ın 100 dogum yılı nedenıyle hazırladıkları kıtaba "Evrenle Olç Kendını" adını verdıler Metın Demırtaş, Sevgıcan Aysevener'le kıtap uzerıne bır \oyle\t gerçekleştırdı Soyleşının devamında yer alan unlu yazarlanmızın Jozsef'le ılgılı duşuntelerıne yer darlığı nedenıyle maalesef yer veremedık Onay Yılmaz, Hıtler Donemı Almanyası'na eğıtım amacıyla gonderılen beş genamızın orada yaşadıklannı anlattı "Nazılerle Beş Yü"da Onay Ytlmaz'la Oncr Cıravoğlu konu\tu Orhan Erınç, son zamanlann çok tartışılan konusu TCY'de yer alan basın yasaklarıyla ılgılı tartışmalarla hep gundemdeydı Erınç, "Demokrauyc Kıtaksc" kıtabında, yasada yer alan antıdemokratık hukumlerı masaya yatırıyor Orhan Erınç ıle Gamze Akdemır konuştu Bol kıtaplı gunler "Babalar ve Oğullar' anlattığı baba ve oğul tiplemeleri ile o yıllarda yazılmış romanlardan bir hayli değişik. Yine de ilişkileri ve konuyu bir anlığına kenara bırakırsak, döneminin edebi özellikleriyle dolu bir roman. Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı Babalar ve Oğullar nın uyesıdır, kovlulcrı aptal bu lur, onldila konu^uıken sııreklı a^ağılar kustahça davranmaktan gerı dıırma/ G .ıbrıcl Gareıa Maıqu ez'ın "Benım l lu/unlıı Oıospularım ' roma nmdan sonra okuya tak kıtap bıılmakta zorlanan okutlaıdan bırı de bendım, bu durıımlaıda en ıyı ço/urn dunya edebıyatının bııyuk klabiklerıne yonelnıek oluyor Ivan Sergeye vıç Iurgenyev'ın daha onee okuma fırsatı bulamadığım "Babalar ve Ogullaı ' romanının yenı baskısı tam zamanında elı me ulaştı Turgenyev, nesıller arasındakı kopukluğu başarıyla dıle gctırı yor bu romanda, aynı zamanda 19 yu/yıl Rubyası'nda gelıs,mek te olan yenı hkulerı, sanat ve bı lııııın ka7andığı onemı, radıkal sıyası gorusjerı romanın kurgıısu ıçıne yerleijtııerek genış bır açı dan ulkesınc bakıyor Dostoyevskı'den uç, lols toy'dan on yas, bııyuk olan Fur genyev(1818 1885), (.agdabjarı arasında cn Batılı sayılan ya/aıdı bu yuzdcn dc <,ok eleştırıldı ()y sa onıın Avrııpa hayranlığı bı lımsel yontcmltıın gelib,nıesıvle ılgılıydı bu gelı^melerın Rus ya'da da başlamasını ıstıyordu Bm'd.ıkı doğa bılımlcıı ve tıp .ılanlarındakı bulusjaıa ınırendı ğını aı,ık(,a soyluyordu 19 yuz yılın bırçok aydını gıbı Tuıgen ycv dc bllımdckı gelüjmelerın bır gun gelıp dunyadakı tıım kotu lııklerı yok edeccğınt ınanıvor du NİHİLİZM Roman boyunca (,ok kereler Bazarov'un nıhılist oldııgıı soylc nıı ama nıhılızmı ne anlamda kullandığı açıklanınaz Anar^ıst rııhlu bır adam olduğunu anları/ fakat loman kahramanları arala rında ancak ustunkoru lelsefe konubtuklan ı<,ın duşuncelerının temehnde yatanları bılemeyı/ Belkı bu romanda Turgenyev ozellıkle gen(,lerın gorıibjerını tazla derınleştırmeden anlatmayı tercıh ettı, boylece gençlık heye canmı ve tepkısel davranışı vur gulamak ıstıyordu Çevrelerınde kı hemen herkesı acımabizca eleştırmelerı, sanatı yozlaşmı^ bır dunyanın pai(,ası olarak gorme lerı, romantı/mı bır hastalık ola rak algılamaları, vb sadece gcn(,lığı dcgıl kı/gınlığı da yansıtan davranışlar Bazarov a asla tam anlamıyla karşı <,ıkmasa da Arkadıy'nın goıu^leıı o kadar sen deftıl Her kese karşı dostunu koıunıasina vc onunla guruı duvdıığıınu soy lemesıne rağmen ıkı gencın aıa sindakı mesafc romanın ılerleven sayfalarında azalaeagına artıyor haıklılıklaıının bılıncmdt olma laıı ve bırbırlerındetı u/akla^tık lannı tark etnıeluı onlaıın dost luklaunı /edelemıyor Dosto vevskı romanlarından alı^ık ol dıığumu? telselı sohbetler yok Turgenvev'de onıın ycrınt gun tel sıyası olaylaı taıtışılıyor Bır d(. Rub halkının o/ellıkkrı konu edılıyor tembellık, cehalet yok sulluk ve yakında bunların değı umudu BABALAR Ronıaııımn Rusça başlığı Ba balaı ve (Oğullar degıl Babalar ve Çoeuklarmi!} Bu oldukça $a ^ırtıcı çunku romanda ozellıkle baba oğul ılışkılerı anlatılıyoı Bazarov vc Arkadıy ıkı&ı de ozcnle ve sevılerek buyutulmuş tek çocuklar, sevgılerını kardeşlerle payla^mak zorunda kalma dan buyumuşler l ler ıkısının de eve donuşlerının anlatıldığı s,ay falarda (s 7, 202) buyuk bıı he yecanla beklıyor babaları Ozel lıkle Bazarov'un babasının heye tandan ellerı tıtremesı, oğluna sarıldığında ağlaması (aslında ro man boyunca babaların o|5ulları na sarılmaları hep duygu dolu) cvde rahat ctınesı ı<,ın mumkun tum konfoıun ona sunulması, hâlâ ne kadar sevıldıgının gobter gesı Hemen dıkkat ^eken bas,ka bır unsur ısc her ıkı babanın, oğulla rının yanında tam bır çocuk gıbı davranuıalaıı Ba/arov'un babası "üğlunıı çok sever, lakat, dahşet derctede de koıkardı ondan " (b 218) "Oğluma tapıyorum" (s 222) der, Arkadıy'ın babası da aynı derecede çocuksu davranır oğlunun yanında tuhat bıra? çocuksu ve bıraz da sınırlı bır guluştı vardı sureklı" (s 249) Ro mandakı baba karakterlermı oto rıteden yoksıın, hatta kendılenne EVE DÖNÜŞ Roman Ba/arov ve Aıkadıy adlı ıkı geiKin ya/ tatılınde eve doıııııeleıı ıle başlar Ben/eı sos yal koşullarda buyumu^ olmala nna rağınen Aıkadıy çok daha vaıhklı bır aılcnın ogludur ve soylıı bağlantıları vardır ( ) u yandan Bazarov zekı ve ılgın^tır Cîelecek vaat eden bır bılım ada mı olm ının otcsmdc pıııltısı ıle etrahndakı lıeıkesı etkıler Ro ınanın geı<,ek kahranıanı Baza rov'dur, kurgu onun etralında gelı^ır Anıa aynı zamanda ınant sız, nıhılist ve ladıkaldır Roman dakı dığer tum karaktuluı bııa/ korkutur, hcrkesın (,ekıııdığı ,ım ı zckasıınn ustunluğunu kabııl et tıgı buıdır Turgenyev, Bazarov kaıakterı nı bai)atılı bır poıtıe olarak sıı nar Lksıklıklerını anladıkça st verı/ onıı Toplıımsal olaıak <,u rıımıi'jlufiun laıkmdadır kendı onerdığı biyası bır olıı^um yok tııı once hcr ^«.yın yıkılınasi ge ıcktı£ını soylet ona goıe bu ŞL kıldc 1,1li ııme temı/lencccktu loplumsal çuruıııeden bo/ etse dc Bazaıov'un kendısı de top lunıdan u/ak entekktııel çevrc SAY I 798 TURHAN GÜNAY •maıl cunıkı[email protected] Imtiyaz Sahlbl Cumhunyet vakfı adına Ilhan Selçuk Cenel Yayın Yönetmeni Ibrahım Yıldız Yayın Yönetmeni Turhan Gunay Sorumlu Mudur Mehmet Sucu Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı Yayımlayan Yeni Gun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A ş Baskı Ihlas Cazetedlık A $ 29 Ekım Cad NO 23 Yenibosna Istanbul Idare Merkezı Turkocağı Cad No 3941 Cağaloğlu 34334 Istanbul, Tel 0 (212) 512 05 05 cumhurlyet Reklam Genel Mudur özlem Ayden / Muşterı TemsılcisıEylem Çevlk Yerel surelı yayın 0 Tel 0 212 512 47 78 512 48 30 FakS 0212 513 84 63 C U M H U R İ Y E T K İ T A P KITAP pek guvennıeyen, sılık kışılıkler olarak gostermış yazar Bununla ozellıkle gelenekçı devrın kapan dıj^ını, gelccegın gençlıkte yattı ğını vurgulaınak ıster Sılık ve becerıksız olmalarına rağmen babalar kotu ınb>anlar değıllerdır akbine ı omandakı her ıkı baba hatta romanda hıç tanımadığımız ama kumarbaz ve hovarda olarak tanıtılan Adınt sova'nın babası bıle çocuklan na du^kun, ıvı nıyetlı ve sevgı doludur Ktndı yetcrsızlığınden ozur dıler neredeyse "Babalaı ve ()gullar anlattığı baba ve oğul tiplemeleri ıle o yıl larda yazılmis, romanlaıdan bıı haylı değı^ık Yme de ılışkılerı vc konuyu bır anlığına kenara bıra kırsak dontmınm edebı o/ellık lenyle dolu bır roman Orntğın 19 yu/yıl edebıyatında sık ıastla nan detaylarla gıysıleıı anlatma kı^ılerın yuıuyu^lerınden gıırurlıı olup olmadıklarını anlamak gıbı karakteı tasvırlcıı bu romanda da bol bol var Romanı dığerlc ıınden avııan b.ışlıca o/cllığı bcl kı kadın kahramanlaıın gerı planda duıınalaıı Babalaı, oğul lar, amcalar u^aklar, ya^lı hız nıetkarlarla dolu erkek dunyasını anlatıyor, sert olmasi aı/ulanan bıı dunya bu ozellıkle Bazarov kıırmak ıstedığı dıınyasında 10 mantı/m, a^k ve duvgu yerıne bı lını nıantık ve ara^tırma ıstıvoı Roman boyunta bılınıın aydınlık dunyası aı/ulanıyoı, takat sonıın da kaıanlıktan çikabılenler bunu ancak aşk sayesmde yapabılıyoı lar Turgenvev radıkal kahıaınan lar yaratıyor ama ratlıkal çcvıını lcı sunmuvor Bır ııçta katı gclc nekler ıle dığer uçta ladıkal ıııhı Ii7mı kar^ı kars.ıya getırıyor kelı menm tam anlamıvla /ıt karak teılere ıluello yaptırıyor ama so nıında hcı ıkısı de kavbedıvoı Roman uzla^madan yana bır ta vııla bıtıyor • [email protected] Babalar ve Oğullar / lurgetı ytv/Çıv Vı tlat Cultck I Inkılap tıivınları / 2005 / İ5<) sayjn SAYFA 3