Katalog

TARIH HEP GUNCEL! Hüner Tuncer'den "Kıbrıs SarmalıNasıl Bir Cözüm' Kıbrıs Denen Burgaç * HUNER TUNCER 1 MERAK EDİYOR MUSUNUZ? Tarih Nedir Büyük Lider Nasıl Olunur Kişilik Siyaseti Nasıl Etkiler Başarılı Yönetimlerin Sırrı Nedir İmparatorluklar Neden Vardır Devrimler Neden Yapılır Ekonomiler Neden Çöker Milliyetçiliğin Kökenleri Nelerdir Savaşlar Neden Çıkar Savaşlar Nasıl Kazanılır Medeniyetler Nasıl Gelişir Dinler ve Manevi Hareketler Nasıl Ortaya Çıkar Düşünce Hareketleri Nasıl Başlar Teknoloji Toplumsal Değişimi Nasıl Etkiler Kültür Patlamaları Nasıl Ortaya Çıkar İnsan Bedeni Kültürel Değişimi Nasıl Etkiler Coğrafya Olayları Nasıl Etkiler Tarihin Sonu Olabilir mi Her biri farklı bir kapıyı açacak nitelikteki anahtar soruların ışığında, bu kitapta kendi alanında uzman yirmi bilim adamı özgür bir platformda tarihin büyük sorularını tartışıyor. Tarihin büyük sorularına açılmış bu kapılardan içeri girmeye hazır mısınız? , GUNCEL YAYINCIUK Faks: 0 212 522 86 68 email: [email protected] SAYFA 16 Hüner Tuncer adı, Cumhuriyet okurunun yabancısı değildir. Türk diplomasisinin yurtsever köklerinden gelen Hüner Tuncer, Klıbrıs Sarmalı Nasıl Bir çözüm? adlı son yapıtını, geçmişteki ve günümüzdeki Kıbrıs politikalarımızın incelenmesi aynı zamanda Türk kamuoyuna bir uyarı olarak kaleme almış. O Erendiz ATASÜ nunun uzmanı olmayanlara da seslcncbilcn, başvııru kaynağı nıtclij*indcki, dili akıcı, kıınılıışu sağlam yapıtında, Kıbrıs'ın ibrctlik tarihçcsini lcısaca aktanııaya, oıaya göç cttiği bili nen ilk halk olan Etilcrden başlar. Ada'da, İZri, Mısır, Asıır, l'crs, Iskcndcr lmparatorlufiu, yeniden Mısıı vc Roma cgcmcnliklcrı bırbirini izlcmiş, oluşan ınelcz lıalk (s. 47), Bi zans döncmindc vcrcl Ortodoks Kiliscsiııin kıınılmasıyla N'ıınanlaşmıştır. Haçlıların cgcmcnli^inc gcçen Kıbrıs, sonııçta l.ıısıgnan sülaJesinc satılır; bir sürc Vcncdik vc Ccncviz egemcnlıldcrı arasında salınan ada, 1566'da Osmanlı ülkcsınc katılır; Kıbrıs'ın Tıırklcşmcsi dünya sahııcsindcdiı. ()sınanlı cgcıııcnliği sürcsincc, aılada Türkçc koıııışan halkla Rıımca konuşan halk arasında çatışma çıkmaz ama bir kaynaşmadan <la söz. cdilcmcz. GÖSTERMELİK ECEMENÜK Osmanlı Impai'atorlıığu'nun çorap söküğü nü andıran tasfiycsürcci, lngiltcre'ııiıı Kıbrıs'ı Osmanlıdan koparmasıyla başlanıaktadır. Ingiltere 1880'lmlc, Rıısva'ya karşı o ıkincmc dck sürnıüş ()sınanlı toprak hürünliig'ünun korunıııası polıtıkasını tcrk cdcr(s '52) vc artık iyice güçsüz dıışmüş iınparalurlu^uınu/un dağılışında ctkın rol almava koyulur. Adanın iç işlcri Ingili/ Imparatorlııgu'ndan sorıılmaktadır. Ama dıij dünyaya kaışı cgcnıenlik ()s manlı'dadır. Bunun gostcnııclik bir cgcıncıılik oldug'u açıktır. Bırıncı Dıınya Savaşı crtcsinıle, egemenlik tümüylc lngiltcrc'yc gcçcr. Bu arada adanın hcı iki toplunuında milliyctçilik akımları gclişnıcktcdir. Runı nıilliyctçiliği ()s manh'nın giiçsüzlcşmcsiylc tcrs orantılı olarak yiiksclnıiş, Ingiliz cgcmcnlı|*indc iyıcc örgiit lcncrek Yunanistan'a illıak anıaeinı bclirpinlcştirmiij, Türk nıilliyctçiliği isı Türk Kıııtııluş Savaşı sarasında kıpırdamıştır. Lozan'da, sa vaş yorgunu Iiirkiyc, Kıbrıs üstündc direnemcrııİ!), adaııın lngiltcrc'yc gcçişini onaylanıak zorunda kalnıış ancak söz konusu cogıalyanın gclccc|*inın ılcridc ilgıli laraflarca tayin cdilc ccğini belirtcn, çckincc sayılabılccck bir ıladcyi anlaşınava koydıırtmayl haşarmıştır (s.dJ). 1923' dcn sonıa adudan Türkiyc'yc yoğun bir göç harckcti başlar; adadaki Tıırk nükıs, sayı ca Rıımlara görc ıkincı planda kalmıştır. tkinci Dünya Savaşı'nın kaygılı yıllarında Kıbrıs, larallaıın öncnı sırasııula geri plana çekilnuştir. Ancak, savas, ertcsi Enosis laali yetlcrı güçlcncccktır. Tiirklerin u^rayacağı kıyımın cli kıılağındadır. lngilterc'nin gclcnckscl böl ve vönct polı tıkası adada ortak dcğcrlcri ağıı basaıı tüıııscl bir Kıbrıs halkının, bir Kıbrıslılık bilinciııiıı olusabilınesine olanak tanımamiijtır (s.69). lngilterc'nin büyük kaygısı bir 'Kıbrıs ulusçulujîunuıı' doğabilıııc olasılığıydı Bu da ancak halklar arasındaki ayrınıı koruklcyc cek bir yönctinı yapısının oluştıırulmasıvla önlencbilccckti. (s. 69). NATO'ya ginnc tclaşı içindcki Dcınokrat Partı iktidarı l'^O'lcrdc nct bir Kıbrıs politikası kurmakta gcç kalır, bclkı ılc hıç kuramaz. (Durunı, nc kadaı da lahatsız edici bi çimde bcnzcmcktcdir, AB'yc giriyoıııuış gibi görünmcktcn ötc kaygı taşııııayıp, tüııı gcrçck sorıınları hasır altı ctmck ıstcvcn gıınunıüz AKP iktidarının Kıbııs konıiMindakı kararsız tutunıuna! ) Döncnıin Dışişlcıi Bakanı l'ııat Köprülü 1950de, Kıbrıs diyc bir sorunumuz olnıadığını bcyan edcrls. 72). Enosis, Yunanistan yönctinıi taralından tclaffıızcdılmeye başlayınca, Tüık yönctiıııinin ctcklcri tııtıı şur! Scbcp.'' Scbcp, Hüner Tunccıiıı kitabını sonlandıran alıntıda ıçkindir: Atatiirk'un sözleridir bunlaı! Kıbns'a dikkat cdiniz. Bu ada, bizirn için mühinıdirl b.205). Atatürk adanın öncmini şöylc özctlcmiştir: Kıbrıs düşnıan bir ülkenin eline düşcrsc, ülkemizin güncy bölgeK İ T A P SAYI 7 98 A tatürkçü ilkelerden bııgün dış politikamızda nc denli sapılmış oldıığıına ve artık 'bagımsız bir dıs, poliüka'dan , ü/iilcrck iriraf etmeliyin] ki, söz edi leıııeyeceginc Türk kamııoyunun <likkatini çcknıeyi Atatürkçü bir aydın olarak kendime gorev bildım. (s. 12) Hüner Tunccr, daha kitabının başuıda bü yük bir dürüstlükle sıyası tcrcihını ortaya koyuyor, yapıtının sınırlarıııı çizerek tarihin ışığında gunccl diplonıatik olguları irdeleyeceğinı vc ti'vazıı göstererek olgulara bakısuun ki şiselliğinı vıırguluyor. Oysa tarihc yaklaşıııuııda yaıısı/.lıgını sonuna dek koruyabılmektc! Yorıım gerektirnıeyen bir hikâyebu! In sana, tarihin onu ögrcnmeyi gereksiz bulanlaı yüzünden tckcrrür cttıg'inı acı acı lark etüren... ()kııı düşünnıedm edcmiyor, acaba Ataturk'ü anlanıak hiraz da tarihı anlamak deg"ıl mı.' Sadccc tarihc bağlı kalaıak giiıui nniz sorunl.ırına çözüm bulunamayacağı gibi, tarilıi görnıe/den gelerek aydınlıg'a çıkılamayacagı da açık. Türkıvc bırçok sorununıı, hüküıııetler uzmanlara kıılak vcrmcdıg'i ıçın va da uzmanlar seslerini yctcrincı' gür çıkaramadıklarından, ıçındc dcbclcnilip durulan lıitimsiz bıırgaçlara ya da sarmallara dönüştürüyor. Hüner Tııncer'in sesine acaba kıılak veren olacak mıdır? Dort scııc üncc, Bir Yaşdüiıüınü Rüyası'nı vazarkcn, olay orgüsü gcrcgi Kıbns'a degitııııi^, roıııanın 2025'tcgcçcn son böluınündc, lıâlâ AB kapısında bcklcmekten usanmamiij bir Turkiyc'ııiıı Kıbııs sımınutuı da çözemedı^indcn gcnc olay örgüiü gercği söz ctmiş tim. Kıı dcğinmc, sadccc, bcninı kibitlı bilgilc riıııin yol açtığı bir yanılgıdan ibarct olabilirdi, clbcttc. I [iineı Tıımcr'in kitabını okıırkcn sczgimin dogru çıkabilcceğini ürpererek RÖrdüm. I Uiner Tuncer, sadece uzmanlara değil, ko C U M H U R İ Y E T