Katalog

Halit Kakınç, yine Sultangaliyev'e bakıyor Gerçeği Halit Kakınç, Destansı Kuramcı Sultangaliyev'den sonra bu konudaki ikinci yayınını gerçekleştirdi: Sultangaliyev Cerçeği1. Kakınç, Tatar devrimciyi daha iyi tanımamızı sağlıyor yazdıklarıyla. • ToktamışATES İthaki'ye yolculuk Sultangaliyev sürüyor... Sırıdııı Kocaman BirAdam Bir Taknık Dir>kl«rün P . r l r ı ı Sultangaliyev ve sorusuna kendi cevap veriyor: "Hayır vc hayır. Milliyetçi olmuş olsaydım, devrim çıkarlarını milli çıkarların üstünde tutmazdıın..." Sonra, farklı bir görüş ortaya koyuyor: Takat, insanlık âlemi, çağdaş gelişme aşamasında sadece sınıflardan değil; aynı zamanda sosyoekonomik ve kültürelmaişet açılarından çok farklı olan milletlerden oluşmaktadır." Ukıslararası empcryalizm konusunda da şöyle diyor Sultangaliyev: "Bizler dünya sosyal dcvnmini gerçekleştınneliyız. Bıınıın için öncelikle ukıslararası emperyalizmi vc uluslararası kapitalizmi yenmeliyiz. Peki bu ukıslararası emperyalizm, ulııslararası sermaye nerededirr1 Uluslararası emperyalizm Batı Avrupa emperyalizmidir, uluslararası sermaye Batı Avrupa sermayesidir. Japon emperyalizmi, belki de canlanmakta olan Çin emperyalizmi uluslararası emperyalizmin kuyruklarıdır." DOĞU, İSTİSMAR OBJESİ Doğu'ya bakışını da özcllikle kayda değerbııldum Sultangaliyev'in. "Kusya'da sosyalist devrim gerçckleştinldı, ^imdı onu dünya devrimine dönüştürmek, Rusya sosyalist devriminin cnerjısıni tüm dünyaya yaymak gerektir. Bııgüne kadar Batı ile ilgili olarak tüm bunlar yapıldı. Fakat Doğu ile ilgili olarak ya hiç yapılmadı ya da çok zayır yapıldı. Bu, bizinı parti önderlerimizın bir yanlışıdır. Doğu'ya sosyalist açıdan bakarsanız göreceksiniz ki, Asya, Afrika, Avustralya dahil tüm Doğu, uluslararası emperyalizmin istismar objesidir." Sultangaliyev, Doğu'yu ön plana çıkartma ncdenlerini ise şu şekilde açıklıyor: "Batı Avrupa proletaryası kapitalist metropollerin ekonomi sisteminde (sömiırgeleri istismar etme konusunda) burjuvazinin 'işbırlikçisi' durumundaydı; ıster istemez 'kendi' burjuvazisinin 'kârının' bir kısmına iştirak ediyordu. Ve Batı Avrupa veya Arne rika proletaryasının maddi dıınımu kolonilerdeki 'işçilerin' durumundan çok daha iyiydı. O, metropollerın (sömürgelerın istismar edilişi) hesabına oluşturdukları kültüre de ortaktı. Batı Avrupa sosyal demokrasisinin oportünizmi buradan kaynakJanmaktaydı." Türkiye ile ilgili yaklaşımları ba^lıbaşına üzerinde durmaya değer Sultangaliyev'in "Ankara hareketini, yeni doğmaya başladıgında elimize alamaz mıydık? Neden yapamadık.'' Çünkü, dikkat etmedik, önem vermedik. Oneminı anladığımız zaman ise kimin tarafını tutalım diye bocalamaya başladık: Mustafa Kemal mı, Enver mi, yoksa Enverci 'solcular' mir1 Neden 1920 yılına kadar Türk komünistleri (Mustafa Suphi vc grubu) ile hiçbir şekilde ciddi olarak ilgilenmedik.' Neden onları bazı yoldaşlann saldırılarından korumadık; neden onlara güvenmedik ve Türkiye'ye öyle bir zamanda gönderdik ki; bu, M. Suphi ile yoldaşlarının feci ölümlerine sebep oldui' Oysa daha önceleri Türkiye'de öyle bir ortam oluşmuştu ki, orada Sovyet Rusya'nın otoritesi korkunç derecede yüksekti; herhalde M. Kemal, 20'li yıllarda 'Komünist Partisi'ni boşuna kurmamıştı..." Sultangaliyev gerçeğinin üzerinde bu çalışmadan sonra daha uzun bir süre tartışılacağa benziyor. Artık çalışma konunu değiştirebilirsin Halit, bence sen bu kitapla üzerine düşeni tamamladın. • Destansı Kuramcı Sultangaliyev/Ha/;/ Kaktnç/Hulut Yayın/440 s. Aykut Kocaman'ın "ada"sının sakinlerine... Sıradışı bir teknik direktörün portresi "Aykut Kocaman'ın 'ada'sında geçirdiğim yedi ay, bana bu ülkede başka türlü bir futbolun da mümkün olabileceğini gösterdi. Bu kitabı bu bakış açısını sporseverlerle paylaşabümek için yazdım." Ayın EnGüzelHali AliEce O ğrencım ve dostum Halit Kakınç, Sultangaliyev ve ile ilgili ikinci çalişmasında (Destansı Kuramcı SultangaliyevBulut Yayınları), bu talihsız Tatar devrimcinin bugüne kadar ıızanan özgün iradelerini, özlerine dokunınadan kııllanmış. Metın öncelerinde yorumlar eklemiş. Ve bu tür düşünce adamlannın genelde ikinci plana itilen insan yönüne de yer vermiş. Dramatik aşkını ve edebi denemclerini de kitaba dahil etmiş. Doğrusu, Kakınç'ın artık başka konıılara yönlenmesı için çalışmasının başında biraz muhaleret ettim ( ) ısrarcı oldu. Galiba da iyi yaptı. Kakınç, bu çalışmasında "Yorumlu OtoBiyografi" ile "Yorumlu Külliyat" karışımı bir yol izlemiş. Yaşamöyküsüne kendi ağzından tam sorgulamalardaki ifadelerini aktarmış. Söz konusu dönemin o coğrafyadaki en dramatik olaylarından Basmacılık olgusunu is.lemiş. Pek bilgi sahibi olmadığımız TatarBaşkurt çekışmesini anlatmış. Belirli politik görüş sahiplerüıin o çokça yücelttiği Prof. Zeki Velidi Togan'ın, Sultangaliyev örneği ile çelişen ve üstü örtülen karışık geçmışini, belgelcre dayanarak vcrmiş. Sultangaliyev'in edebi denemelerinde Rus dilini ustaca kullanışını, nesir gibi şiir ve doğrııdan şiir örnekleri ile birlikte yansıtmış. Ziyadcsiyle ilgimi çeken bölümler var bu çalışmada. Sözgelimi, "Ben herhangi bir zamanda milliyetçi oldııın mu?" diye soruyor Çocukluk masallarıyla yetişkinlik hayallerini bağlayan bir rüya jeneratörü "Bir gece, biri gelir; size hikayesini anlatmaya koyulur, camdan bakarsınız sabah olmuş, siz hikayeyi sevmişsiniz." PINARSELEK Barışamadık Barış güvercininin bizim topraklarımızdaki hüzünlü serüveni "Coğrafyamızın ağıtlanyla hınca hınç dolu olan yüreklerimize Irak'tan, Afganistan'dan, Filistin'den, Amerika'dan, Çeçenistan'dan, Sri Lanka'dan, Endonezya'dan, Afrika'dan gelen çığhklan sığdınrken, özlediğimiz barışı nasıl yaratacağız? Hesaplaşmamız lazım." ithaki www.ithaki.com.tr PENGUEN KİTAPEVİ'NDE BÜTÜN KİTAPLAR 6 AY TAKSİTLE! Şube 1 Bahariye Caddesi Ünertan Pasajı No:35/40 Kadıköy İSTANBUL Şube 2 Caferağa Mahallesi Muvakkithane Sokak No:32 Kadıköy İSTANBUL SAYFA 15 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 735