Katalog

Sema Kaygusuz'dan, sesler ve renkler atlası öyküler EMA ICAYGUSUZ "Koltuk altlarından sıcak bir yol açıldı, göğüslerinin üstünde ateşten bir bilye döne döne aktı, buharlaştı. İki büklüm yürüyerek mutfağa girdi, gücünü toplayarak ağır ağır kayküdı, yaprak yaprak açıldı beli. Önce sürahiye baktı, su sallanıp dalgalandı, "Sen uyurken" dedi, "bayat bir koku sardı havayı, sonra yavaş yavaş aktı içime, içme beni, tekrar zehirlenir, tekrar kapanırsın içine."Buruk baktı suyungözüne." DOĞAN KİTAP www.dogankitap.com.tr Şeftali, Doyma Noktası neraller gcldi. Hak ve özgürlüklerimiz budandı. Sol ezildi Kitaplar yakıldı. Siyaset ve kiiltür aşağılandı. YOK kuruldu. Üniversiteler zaptı rapt altına alındı. Siyaset Bilimi Bölümleri bir çırpıda Kamıı Yönetimi'ne dönüştüriildü. tstifaların ardı arkası kesilmcdi. Türkiye, yeni anayasası, basını, birörnekleştirilmiş eğitim kurumlan, neredeyse seçilmiş padişahlı otoriter siyasal sistemiyle Avrupa demokrasisinin dışına düştü. 2/ 1987 kışıydı. Doktora tezim üstünde çalışıyordum. Paris'te Ulusal Kütüphane'nin François Mitterrand adına inşa edilen yeni mekânındaydım. Kimilerince "kitch" bulunan fütürist bir mimari, milyonlarca kitap, olağanüstü kibar personel, ülkemizde düşlenemeyecek teknolojik olanaklar içinde bilgiye ulaşabilen, diz üstü bilgisayarlanna not düşerek kitap okuyan yüzlcrcc araştırmacı... Bilgisayar tuşlarının tılurtısı, birbiriyle ancak fısıltıyla konuşan öğrenciler. Aradığım her yayını bulup, şaşırıyorum. Bilgisayarda yaptığım taramada yeni yeni kaynakJara ıdaşıp zevkten dört köşe oluyorum. Mutluyum. Keşke daha fazla kalabilsem diyorum. Sorbonne'da dolaşıyorum. Presses Universitaire de France (P.U.F) ve Librairie Philosophique de Vrin'de başım dönüyor. O kadar çok kitap var ki. Param sınırlı. Sağolsun Fransız kitabevleri Türk üniversite kimliğini görünce yüzde beş indirimi esirgemiyorlar. Bir kafeye giriyor kitap torbalarımı iskemlenin üstüne yerleştiriyorum. Porto'mu yudumlarken düşünüyorum... Birgün bu yayınevlerinde gördüğüm kitapların onda biri dilimize çevrilir mi acaba.. Buralarda bilgiye ve kitaba verilen dcğcri, insana yapılan bu yatırımı gördükten sonra aramızdaki gclişmışlik farkı rasdantı değil diyorum. türlü tamamlanamayan dizisini öneriyorum öğrencilerıme. Çok sınırlı sayıda öğrenciye Fransızca kaynak önerebiliyorum. Türkiye'de sosyal bilımlere ilgi /.aten çok sınırlı. Fransız lisesi çıkışlı öğrenciler de henüz bızi keşfetmemiş. Siyaset, felsefe, sosyoloji gıbi alanlarda çcviri vc telif kitap alanındaki fukaralığıınız her an yüzüme çarpıyor. Çok daha fazla yayına ihtiyaç var. Siyasal düşünce tarihi ve siyaset felsefesi alanlarında temel kitaplar yok denecek kadar az. Devlet bu alandan çekilmiş. Yıllarönce Hasan Ali Yücel'in döneminde gerçekleştirilen çeviri seferberliğine benzcr bir hamleye ihtiyaç var. Soğuk ve karanlık bir Istanbul akşamında TüneJ'den Beyoğlu'na doğru yürüyorum. Bir arkadaşıma doğum günü hediyesi seçmek üzere kapısından müzik yankılanan dükkâna giriyonım. Tam alışverişimi bitirip çıkmaya hazırlanırken karşımdaki kütüphane rafında gördüğüm manzara beni şaşırtıyor, donakalıyorum. Siyaset Felsefesi Sözlüğü bana bakıyor. Fransız Ulusal Kitap Merkezi'nin öncülüğüyle Phiüppe Raynaud ve Stephane Rials'in yönetiminde derlenip 1996'ta Paris'te yayınlanan bu sözlük Türkçe'ye çevrılmiş. Derslerimi tasarlarken sık sık başvurduğum bu eserin artık ülkemizde de okunabilecek oluşundan çok büyük keyif ahyorum 4/ Raynaud ve Rials derledikleri sözlüğün amacını "siyaset felsefesinin temel öğelerine yalnızca tarihsel olmakla kalmayıp, özellikle sorunsal olan bir yoldan ulaşılmasını kolaylaştırmak" olarak özetliyorlar. Sadece bu yaklaşım bile elimizdeki bin sayfalık görkemli yapıtın özgünlüğünü vurgulamak için yeterli olacaktır diye düşünüyorum. Sorunsal'ın kurulması teorik yaklaşım gerektirir. Malum, teori yoksa sosyal bilim de yoktur. Bu sözlük, bir ansiklopedi değil. Platon, Aristoteles, Machiavelli, Kant ya da Locke'la ilgıli retrospektif maddcler bile ansiklopedik kuruluktan uzak, her biri bağımsız bir makale tarzında ve bahsettiğimiz sorunsal kaygıyI 7 35 3/ 2002 kış ayları. Siyaset Kııramı dersini veriyorum. Kaynaklarımızın çoğu Ingilizce. Türkçe olarak da Ağaoğulları ve Köker'in bir C U M H U R İ Y E T K İ T A P la yazılmış. Böyle olunca zevkle okunuyor. Siyaset felsefesinin geleneksel temaları çözümleyici bir yöntemle ele alınmış. Güncel tartışmalar da unutulmamış. Komünote ve Komünotari/ın, Adalet, lletışim ve Intersubjektivite gibi maddeleri okurken çağdaş siyaset felsefesi literatüründe gezıniyorsunuz. Her biri kendi alanında uzman olan, bir çoğu dünya ölçeğinde şöhret sahibi doksan bir akademisyenın bu ortak çalışma için kaleme aldıklan maddeler bunlar. Içlerinde kimler yok ki... Cornelius Castoriadis (EHESS Paris'teki Sosyal Biümler Yüksek Okulu, CRPRARaymon Aron Siyasal Çalışmalar Merkezi), Pierre Hassner (CNRS/CERI Ulusal Siyasal Bilimler Vakfı, Uluslararası Çalışmalar Merkezi, Paris ve John Hopkins Universitesi Avrupa Merkezi, Bologna), Pierre Rosanvallon (EHESSCRPRA müdürü), Pierre Manent (EHESSCRPRA), GÜ Delannoi (CNRS/CEVIPOF, Ulusal Siyasal Bilimler Vakfı, Siyasal Bilimler Araştırma Laboratuvan), Harvey Mansfield (Harvard Universitesi),JeanMarc Ferry (Brüksel Universitesi), Luc Ferry (Caen Universitesi, şıı anda Fransa'da Milli Eğitim, Gençlik ve Araştırma'dan sorumlu bakan)... Ünlüler geçidi gibi bir tablo var karşımızda. Bu alanda en son olarak Blackwell'in Siyasal Düşünce Ansiklopedisi çevrilmişti. Ancak, itiraf etmeliyim ki hem içerik hem yöntem açısından P.U.F'un bu yayını bence dünyada tek. Felsefe, sosyoloji, siyaset bilimi gibi disiplinlerde çalışanlar için temel başvuru kaynaklarından biri. Müslüman Siyaset Felsefesi, Çin siyasal düşüncesi gibi değişik açılımlar ve tatlar taşısa da genel olarak liberal eğilimli bir sözlük denilebilir. Derlemeyi yapanlardan Lille II Universitesi profesörlerinden Phiüppe Raynaud'nun kaleme aldığı Fransız Devrimi, Amerikan devrımi ve İbcqueville maddelerine dikkat çeknıek isterim. Fransızlar devrimlerin bitip bitmcdiğini tartışıyorlar. Raynaud'ya göre "Fransız Dcvrimini felsefeye bağlayan bağı Hegel'den dalıa iyi kımse anlatamamıştır. Siyaseti akla uydurmayı deneyen devrim, 'fel sefeden çıkmıştır' ve böylelikle de 'insanlığın varoluşundan bu yana en saygın sahne'ye yol açan 'görkemli bir gündoğumu' olmuştur" (s. 338). Amerikan Devrimi maddesi de aynı ölçüde kapsayıcı ve çözümleyici bir metin. Ibcqueville'in bir siyasal felsefe yapıtında yer alması isc Türkiye için başlıbaşına bir yenilik olarak görülebilir. Bir de "Olağanüstü Hal" maddesi var ki dikkate değer. CergyPontoise Universitesi'nden JeanFrançois Kervegan Carl Schmitt'e atıfla devletin egemen olduğu görüşünü anlamsız bularak şu soruyu soruyor:somut olarak egemen kimdirr' Yanıtı daha anlamlı: "Egemen, olağanüstü hal karan verendir, çünkü olağanüstü hal karan vermek, yürürlükteki yasayı kaldırma gücüne sahip olmaktır" (s. 637). 5/ 2003 ocak ayı. Karlı bir Pazar günü evdeyim. Istanbul mahsur kalmış. Yann okullar tatil olacak. Büyükşehir çalışıyor ilanları her yerde.Türk televizyonları arasında geziniyorum. Pop star yarışmasında final heyecanı, Biri Bizi Gözetliyor'da başka bir heyecan. Piyasayı korsan kitapJar sarmış. Yazarlar, yayıncılar isyan ediyor. Siyaset Felsefesi Sözlüğü'nü kanştınyorum aynı zamanda. Içim ısınıyor. Bu eseri Türkçeye kazandıranlara teşekkür etmeliyiz diyorum. Düşünüyorum. Fransa iki yüz yd önceki devrimini hilâ tartışıyor. Felsefeci bakanlannın geçen yıl onaya attığı eğitim reformu bütün kanallarda devamlı tartışılıyor. Türkiye'de altı ayda dört kere değiştirilen Kamu Reformu Tasarısı tartışılmıyor. Orada Fransız Devrimi bitti mi sorusu soru luyor. Bıırada 12 Eylül bitti mi diye soran yok. Artık kitap yakmıyoruz. Ama, Sartre okuyan da kalmadı. Kar yağıyor. Duraklarda belediye başkanının gülümseyen yüzü. Büyükşehir çalışıyor. Olağanüstü hal devam ediyor. • Siyaset Felsefesi Sözlüğü/Philippe RaynaudStephane Rials/Çev:lsmail Yerguz,Necmettin Kamil Sevil, Emel Ergun, Hüsnü Dilli/ Iletişim Yayınları/1024 s. SAYFA 13 SAY