Katalog

B U L M A C A İLKER MUMCUOĞLU Türkçe Cünlükleri Feyza Hepçilingirler 3 Ekim, Pazar ~ umhurıyet'te Seıveı Ianıllı'nın ^ "Nasıl Bır Eğıtım tstıyoruz''" yazı J dızısını okuvoıum Demır doven genç bır adamı gostcıen fotoğrahn altın da, "Koy Lnstıtusu'ndc demıı atolyesı" ya/ıyoı Sevgılı Alı Puskulluoğlu'nun daha onee u>aıdıg*ı konu bu Her yerde oylc gormek, bır goz belleğı oluştıııdugu ıçın ılk bakı^ta tarkına varılmıvor Bır fo tograf daha var Onıın altındakı yazı da spvle '\ıl 1944 Donemın Mıllı Eğıtım Bakanı Hasan Alı Yııcel ve beraberınde kı eğıtmenler Aııhye Koy Enstıtıı su'nde ' Bu sa/ımlaıdan bırı, yanında bıı o/el ad bulundıığu ıçın, "Arıhye Koy Enstmısu" ya/ımı doğru Tıpkı "Mıllı hğıtım Bakanı Hasan Alı Yucel" yazımı nın doğıu olması gıbı Eğer orada da ba kanın adı vcrılmevıp yalnızca "Mıllı Eğı nın Bakanı denmHj olsaydı, boyle, ku çuk harflerle başlanarak ya/ılmalıydı. Aynı kural "koy enstıtusu" ıçın de geçerlı, vanmda onu bırıtık kılan ("Arıfıye" gıbı) bır ozel ad yoksa hem kuçuk harflerle yazılmalı hcm dc kesmevle ayrılmamalı Bıınu ozellıkle duyurmamı ıstemıştı Alı Puskulluoğlu oğretmenım Duyuruyo mm C Onee aşağıda tanımları venlen sozcüklerı bulmaya çalışm ve her bır haıfı bır yatav çız gı uzerıne gelecek bıçımde yazın Sonra çızgılerın altlarındakı sayılara gore bu harflerı bulmacadakı aynı sayılı karelerc aktarın (Kara kareler ıkı sozcıık arasını gosterır Bır sa tnın sonunda kara kare yoksa, bu, so/cuğun alttakı satııın başına saıktığını gostem ) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sozcuklerın ılk harflerı yııka ııdan a^ağıya doğıu Salıh Mcrcanoğlu'nıın bır şııı kıtabının adını oluştutaeak, bulnıa CA karelerındeyse, aynı şıır kıtabından bır alıntı ortaya çıkacaktır Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Abbas Sayar'ın bir romanı. 41 60 50 2 29 20 54 22 uçarı ellerımın/ Yarım şışe rakının sozü mu olur"). 68 66 57 23 27 B. "o koku butun huzunlerın ilkidır/ ne kadar şaırsem/ o kadar gızlıdır ço cukluğumda/ cı/lavet kokusu" dızelerının de yer aldığı, Şahbender Kork ma/ın bır şıır kıtabı 49 12 17 26 51 H. Kırlı ya da donuk sarı renk 8 61 19 63 4 55 8 Ekim, Cuma abasını çok daha once tanımıştım Hatta son goru^memızde (Bur sa'daydı, Bursa Edebıyat Gunle nnde) bunıın son goruşmeınız olduğunu soylemıştı de ınanmamı^tım Oyle oldu, olum habcrı sonrakı goru^menın onune geçtı Kov cnstıtıılu yazaılaıın en uret kenlerınden bırıvdı Dursıın Akçam Al per Akçam'dansa pek bır şey okumamı^tım Cıcnda^ Yayınlarından "Yukledı Cıiınahını Sırtına ' Alper Akçam ın ılk kı tabı mı, bılmıyorum, benım okuduğum ılk kıtabı Nedcnse daha sıyasal ıçerıklı oykuler bulacağımı tahmın edıyordum, oyle değıl Halk dalkavukluğu yapmıyor, halktan vana olması, lıalkın bırtakım ku surlarını gormesını cngellememış Doğal lıkla, "!ju kadınlar . Benımkıler Doğurgan, susan ve kusan kadınlar " (s 118) deyıverıyor mesela Oykülenn çoğunun başkışısı kadın Zaten yazann tavrının kadınlardan yana olduğu o denlı açık kı1 So7gelımı, bır oyku kışısı, "Koştukça sal lanan goğuslerıme pıs pıs sırıtıyor karayağız erkekler Lrzıncan'ın adamı hep boyle mı'" (s 10) dıye soruyor Başka bır kadın kahramanın aklından geçenlerı, bır kadın yazann yazabıleteğı açıklıkta aktarıyor "Bağınp çağıran kadınlar bıra7 sey olma7İar m\> Ney* Hanı dışa a<,ık, erkeklere yakın Belkı de ılgı çekmek ıçın bağırırlar Erkeklerımız de hemen at sıneklerı gıbı " (s 127) Evde kalmış kızlar da ılgılendırıyor onu, " o kcntın ve kasabalarının sokaklarında nınjalar gıbı gezınen, çarşaflara burunmuş kadınlar " (s 127) da. Oyku kışı I. 199O'lı yıUarda 2 sayı yayımlanmış olan bır şıır sanat seçkısı 38 35 62 40 28 B C. Bılgınlenmız sağolsunlar/ Bır vıta mın buldıılar/ Çalışııua azıcık,/ / Ulusalulık/" (Cemal Sureya) 6 33 10 21 34 30 71 43 13 D. Muzıkte "makam" anlamında kullanılan bır sozcuk 52 E." pıtı) 65 45 46 37 Evı" (Anna Kavan'ın bır ya J. "Everest My " (Sevım Burak'ın roman oyun kıtabı) 24 1 11 16 K. Deterjanlara belırli oranda katılan bır madde. 58 25 9 39 3 L. "Buyuk kuvvetlerın ıtaat halınde gorunuşu ruha ne ağır bır verıyor ' (Ahmct Haşım). 53 69 73 59 75 18 47 36 70 77 56 44 64 F. " Evı" (John Le Carre'ın bir romanı) 15 5 76 M. Fas'ta sultanı devirmek ıstcyen kımseye verılen ad. 74 7 72 14 G. "Ercument ." ("Senın öpuşlenn bcnım ağzım/ Eğıl su ıç dıyorum gcyı ğım/ Bır kaçak mıço gelıyor masmavı denızlcrımden/ Bır yerlerınde sen N. "Bır vıcdan/ Bana edıyor ışte bıtıp gımğımı " (Tevfık Fıkret) 32 Şiir: "Ates gıbı bır nehr akıyordu Ruhumla o ruhun arasından, Bahsettı dennden ona hahmAhmet Haşım" 48 31 42 67 765. sayının çözümü A. Muhteşem Gatsey, B. Unutulmuş, C. Kahıre'nın, D. Abıdın Dıno, E. Darısı, F. Door, G. îlhan Ire, H. Mahabharata, I. Erhan Yükledi Cunahını Sırtına" Alper Akçam'ın ilk kitabı leıının ^ogunun neden kadın oldııgıınu soylemıyor elbette ama kımı saptamalaı (bence) ele verıvor bıınu "Gı/leyetek bır şeylerı olmalı ınsanların Heı ^eyııı apaçlk, dupduru oldıığu yaşamlaıın han gı çekıu&ı olur kı^ Sıssı/, bulutsıı/, peı desız, ortusu/, karanlıksız, golgesız bır yaşamda go7iın ya da gozyaşının anlamı ne1" (s 69) Bence, anlatılmak u/cıı ka dınlann daha çok se^ılmesındL eikılı olan ozellıkleıı budııı Cıizlılığın ka/an dırdıgı gızem Ku^kulaı, "SeçımİLiımı/ Bı/ım oldu ğunu sandığımız scLiııcleı Se(,tı^ımı/ı sanmalarımı/ YanıİBilaıımı/" (s 116) gıbı, kesık tuımeletie vuıgulanııkcn pa ralel kuıgulaı ıtalık ıstıllemelerle gorıı nur kılınmış Iç konu^malara a^ıılık ve rılmış Ikıntı kıiji ag/ınılan va/ılmı^ ov kuler var, oyku bıtıp paı^alaı van vana geldlğınde duıup yenıden du^unmeyı ge rektıren oykuler var "Omre Bedeldı Opiı^ü" adını ta^ıyan ılk ovkıınun kııt gusu cok ıyı orneğın, kıtaba adını vcrcn oykudcn bıle daha ıyı (, arpıeı benzet melerı var Alper Akçam'ın Ortalıgın bırden karardığını soyle anlatıyor sozge lımı "Aylardır tek damla duşmcmı^ lacı vert gokyuzu bır bıçakla paralandı da or tasından yarılınca, guneşten de otedekı zıfırı karanlıklar boşandı yere sankı " (s 32) " sıcagı elek gıbı geçıren akasya ağacının hışırtılı golgesı" (s 11), "goz kesmez karanlık" (s 21) derken de "tepsı gıbı gune^, ycmek ycrıne ınsan pı şırır " (s 120) derken de anlatılmaya çalı şılan her ne ıse belırgınlık ka/anıvor ın sanın gozunde Betımlemeler de zengın çağrısımlı ben/ttmeleılc bezclı 'Bozkırı kaplamış kesık, sapsarı ekın dıplerınde taıla kuşlarıyla bırlıkte sakıyor gune^ Çekırgeler ıyıee uyandı Bangır bangır gelıyor sıcak Elınde bır fırça guneşın, kopkoyu renklerle sıcak suruyor ııstu muze " (s 132) Alper Akçam'ın doktoı oldug'unıı bıl mesem, "lyot ve rıvanol kokulu hastane kondorundan" (s 51) ya da "testosteron yııklu adarn "dan (s 11) soz ettığındc an layabılır mıydım acaba^ Hatta, babasının Dursun Akçam olduğu da çesıtlı oyku lerde ve çeşıtlı nedenlerle geçen şu soz lerden anlaşılabılır xn\> "Soyadından tanıdım Babanı da senı de bılınm " (s 34), "Bunun soyadını taşıyanlar " (s 34), " bunun da bununla aynı soyadı taşıyanların da " (s 35), "Aılesı bellı, kendı bellı " (s 118), "Senın sovadın bellı, aılen bellı " (s 120), ' Bunlaıın so yu bellı, yonu bellı " (s 129) Babanın unlendırdığı soyadı, besbellı pek mutlu luk taşımamış aılcyc, bır çeijit damga yc rıne geçmış "Zırza, vala, merek, l)içın, koşat, ekek, hakoz, kotan, sanka, çıgc lek, mehsal, laba, karakat, çemre" gıbı yerel sozcuklerı bılmek ve doğallıkla kul lanabılıyor olmak da Dursun Akçam'ın oğlu olmakla açıklanabılır belkı, ama Al per Akçam, kendı açtığı yolda ılerlıyor aslında Çoktandır varlığını bıle unuttu ğumuz Anadolu'yu bır baştan bır başa kat eden bır otobusun ıçınden bakıyor Anadolu'ya Koy enstıtulu değıl, koyde eğıtılmemış, Anadolu'yu orada yaşayan bırı gıbı anlatmıyor elbette, ama unııt muyor ve çıktığı kabuğu beğenmeyenler gıbı hor gormuyor da Hep şehııler arası bır otobuste, cam kenarında bır yoku o (s 65, 89, 114) Kâh "Tortum derelerın den Oltu'ya akıyor ", kâh "Lızıntan ova sında tck tuk elektrık lambası parıltı sı"na (s 44) bakıyor • [email protected] [email protected] SAYFA 39 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 7 67