Katalog

BURCU DOĞANAY Arturo Perez Reverte yeniden karşımızda "Dumas Kulübü" ile tanıdığımız Arturo Perez Reverte, oldukça sürükleyici bir romanla çıkıyor karşımıza yine: "Kılıç Ustadı"... II. Isabel dönemı tspanya'sında, eskrim hocası don Jaime'nin bır anda kendıni içinde bulduğu ve zincirleme cinayetlere yol açan bir entrikayi konu ediniyor roman. Bir "eskrim hocası" ve "eskrim sanatı" odağa alınmasina rağmen, geri planda, polisiye çağrışımı yapan öğeler yer alıyor: Cinayet, entrika, özetle ölümcül bir sır! "ılıç Üstadı" Jaıme Astorloa, alt mış yaşlarında, orta yapılı, as,ırı l^k./ayır, dolayısıyla da kınlgan ız lenımı bırakan, ama aslında sağlam beden lı ve "vakur bır saygınlık havası" yansıtan bırı Bıyığı <,ok bakımlıydt, eskı modaydt ve gozlt gorulebılecek cağdısı kalmış ttk yanı bu değıldı Maddı olanaklart ona yalntzıa makulbır \ekıldc gıyınme olanağı sağltyor du ama bunu, modanın yonlcndırmelertn dcn uzak, cskt zamanlara aıt bır s.ıklıkla ya ptyordu, en yım takım tlbıstlerı bılı yırtnt yıl oncesımn palronlartna gore kesılmıştı, bunun ona ya^ına gore tyı bır goruntu vcr dığı bıle mylenebılırdı I um hunlar yaşlı eskrim hocasını, zamanın ıçındehapsolmus., yaşadığı hareketlı çağın ycnı âdctlerıne du yarsızmış gıbı gosterıyordu Şurast bırgcrcek kı, belkıdeılgıltnınkendısı'bıleaçıklayama yacağı karanlık nedenlerden dotayt, kendı \ı de u,ten tçe bundan memnumyet duyuyor du"(s 13) Don Jaıme, Madrıd'ın ert tyı eskrim hoca \ı olarak lanınmasına rağmen modanın ba şım tekenler tarafından fazlasıyla klasık ve modası getmıs, bırı olarak goruluyor Bun dagoruntusunun payının oıması mumkun Ama asıJ onernh etken, kendısımn de kabul ettığı gıbı, eskrıme ve dolayısıyla yaşama bakısj Ona gore eskrim bır sanattır cunku ' Bıztm sanatımız artık geçerlı değıl, hanı mefcndt, dıyc ıcvapladı gururu ıntınmii bır havayla 'Kılıçla onur dovuşlerı ender yanı lıyor cunku tabanca kuüanmak daha kolay ve o kadar sıkı bır dısıplın gerektırmıyor Ote yandan, eskrim sıradatt bır hoş zanıan uğraşına dondu Kendı sozlerındekı kuçum semeyt tattı ağzında Şımdı adına \porl dı yorlar \ankı atlet gıyıp jımnaslık yapmak tan sozeder gtbt1' ( ) Ben bır sanat oğrelıyorum, bunu da oğrcndtğım şekılde yapıyorum Cıddtyet ve saygtyla licn bır klasığım '''(s 90) Lskrımın amacını da şoyle anlatıyorgenç oğrencılerıne " Bızım amaamız, kendı attmtzdan en kuçuk bır rnk olmaksızın, rakıbımızı sa/, hızlı vt ttkın bır şekıldt dovuş dışı bırak maklır Bır darbe yelerst asla ıkınası vurul maz, ıkmcısındt tchlıkelı bır karşılık alabı lırız Varmaya <,alıştığımız yuceamactmızol meklen kaçınmak, onunı gecılmezse rakıbı oldurmck, cğer btzı bundan saptırtyorsa ca kalı ya da aşırı şıkpozlara asla yeryok Csk rtnı, ht r s,eyden once, uygulamalt bır cgzer sızdır"(s 32) Lsknme bakışındakı ctkıleyıcılık de, bu radan, bıryasfdtn anlayısjinı yansıtmasından ılerı gelıyor zaten "'tjhette, yararlı yenılıklerc de gozlenmı zı kapatmamalıyız, dıycrek devam ettt kuçumseyen bır kabul ı/adc sıyle 'A ma hers;ey dcn once guzel olanın, tam da dığerlennın yapmadığı s.eylcrı korumakta yattığmt goz onunde tutmamız gerek Dus.mu\ bır hu kumdarı labla yenı oturandan daha çok sa dakate değer bulmaz mısınız'' htc o yuzden bızım sanaltmıyn safıyettntn devam etme sı, kırlenmemesıgcrekıyor Klasık Ilerşey SAYFA 10 Kılıc Ustadı den onc e, kla stk Sadec e bır teknığe ulas. w/,ı olmakla yı tmenlere gercektı n ac ımamız gı rek Sızltr, benımgtnç dosllarım bır \ana ta ulaşabılmc k gıbı harıka bır olanağa \ahtp stnız Oyle bır yy kı, tnanın bana, parayla odenemcz liurada, gonulde ve akılda taşı nan bır yy " (s 154 155) Don Jaıme u/un yıllardan berı, bır kıtap u/ermde <,alışmakta "Lskrım Sanatı U/e rıne Bır înceleme" Ne var lu bır sorunla yıı? yuze '( ) Lserın ona tlham veren konuda non plu\ ullra (en tyı, en ustun a$ılamaz, c n) olabılmesı ıçın o usta vuru^unu \irgilernc \ı gcrckıyordu, onunegectlemız, trtsanogjunun \ahıp olduğu yetem klerlc aydınlannn^ ya ratııann cn safı ılham vt kudnl orncfcı ola cak olan o »nıkcmmel kılt{ darbesını Don Jaırm bır rakıbe karşı elıneflorcyc aldı$,ı ılk guıı bunu aramaya adamı^lı kendıni (,rıal ısmtnı vcrdıgt bu mertıbeyı anıyıy o zama na kadar \onucsuzkalmnh ' (s 15 16) Grıal'ıne kendıni ıçınde bulduğu tınayct dolu entrıkanın sonıında ula^mayı ba^ara caktır ancak Olay 1868 ya/ında, daha one de belırttı ğımgıbıll Isabeldonenıındc tumhuııyet (,ılerle monars,ıstlct arasında kıvasıya catü; maların tartı^maların yaşandığı, ncrktsın rıkaların tumu, siyası amaçlı 11 Isabel ın tahtına yonelık Don Jaime'nin ıstemeden kendıni ıcınde bulduğu da, bu siyası entrı kalardan bırı ışte Don Jaıme nın oğrenulerı ve arkadaşja rı arasında ders ve sohbetle akan sakın ya şamı, bır gun, menekije gozlu, gcnç ve gu /el, ustclık gızemlı bır bayanın, Adela de Otero nun yıi7 eskudoluk vuru^u oğren mck ıçın basvurmasıyla değı^ıverıyor Baş ta kılı<, ııstatıı buna yanaşmıyor, cunku o bır bayan ve bu di prensıplerıne aykırı Ayı îca eskrim konusundakı yetenek ve bılgısınden de suphclı üğrenınek ıstedığı vuru^, ycnı başlayan bırı ıçın oldukça tehlıkelı çunku Anıa yaptığı deneme, cenç kadının olduk ça ıyı bır eskrımcı olduğunu ıspat edıyor Bunun u/erıtıe de ona ders vermeye baslı yor Bu sureçtc bır baka gelışme daha olıı yor Kılıç ustadı Adela de Otero'ya yakın lık duymaya ba^lıyor Bu nedenle hem oğ renusı ve arkada^ı, hem dc ıyı bır eskrımu olan Markı Luıs de Ayala ıle kendısmı ta nısjtırmasını Adela istcdığınde, ıkıleınde ka lıyor Markı kunıara merakh guzcl bayan lara du^kun, kırk yaşlarında çapkın bır be yefendı çunku Ama don Jame sonunda, Adela nın ısrarlarına yenık duşecek ve on ları tanıştıracaktır Sonrasında ıse Adela de Otero, gunlerını Markı'yle geçırmeye ba^ layaı.aktır Genç ve guzel olmanın yanı sıra, Adela deOtero'nun gı/emlı kışılığı olduğunu be lırtmıştım Jon Jaime'nin ona ılışkın sapta maları çok yerınde Bu olumtul sırrın kılıt ısmını bıraz daha tanıtabılmek ıçın aktar mayı gereklı goruyorum / uhaf, dıye mırıldandı don jaınu I iep ınsanlart makul bır surc florc ı^attıktan son ra tanımakla ovunmuşumdur Dokunmla ın \amn ııını okumak zor değıl L ı krınıde herkc i kendıni olduğu gıbı ortaya koyar ' Sızınlt boyle olmuyor,' dedı Kadın yavaş yava\ kendınc gelırgıbı oldu, gozlennde ba fıfbır ılgt belırdt (ıdden soyluyorum,' dıye devam ettt adanı Sızden, donya Adela, sadecegucunu zu ve \aldirganliginizi lahnıın ıdcbıldım llankcthr dıngelt vt emtn bır kadın ıcın fazlasıyla a ttk, bır erkek ıçınfazlasıyla narın Manyettk bır hıs vcrıyor, bır ener/t, oltulu, dıstplınlt Bazen karanlık ve aeıklanamaz btrkın, neyc karşı olduğunu bılmedığtm Ya da kıtne karşı Belkı de levap cok tyı bılıyor gorunduğumuz o Iruva'nın altındadır'" (s 123) Maıkı, bır gun don Jaıme'ye ıçınde ken dısı ıçın yasjamsal deıecedeonemlı belgeİLr bulunan bır paket emanet etmek ıstedığını cntrıkacevırdtğı'hirdoıvimdegeyyor Lnt soyler Ustelık ne olduklaıını aıaştıımaya kalkmayatağına \e konuyla ılgılı hıçbır sjey soylemtyeceğıne daır ^eref sozu de verdırır ona Ayrıta Adela de Otero'nun adın dan soz edıp etmedığını vc kendısıyle tanı^ ınak ıçın o/el bır çaba gosterıp gostermedığını de oğrenmek ıster ()laylaı, don laıme'ye emanet edılen bu mektuplar çevresınde ıvme kazanır Adela de Otero, gerçekte, mektuplann pesındedır Mektuplar cok onemlı veolum cLil bır sırrı ıçermekteaır Bu yu/den ılkın Maıkı aıdından da mektupların anlamı komısunda don Jaime'nin yardım ıstedıöı aıkadasji oldurulur Mektupların çoğu eıe geçmlmi!)tır, anıa sırrı açıklayan en onem lı mektup ortada yoktur daha Adela de Oteıo eskrim hocasıyla goruşmeye gıder, mekiubun onda olduğunu du^unmektedır Don Jaıme konu^ma sırasında, bıraraıstemeden mektupları dusurduğunu ve dağıldıklarını anımsar Mektubu bulur Adela de Otero, okumaması ve olayın dışında kal ması ıçın ısrar eder Ama don Jaıme onu dınleme/vemektubu okur Sırrı oğrenmış tıı vc olmesı gerekmektedır Bu nedenle ae Adela ıle aıalarında çetın bır kılıç dovuşu basjar Don Jaıme tskrım Sanatı Uzerıne Bır lnceleme "yı bıtırebılmck ıçın yıllardır aradığı Grıal'ını bu dovu^un sonunda bu lur ve Adela de Otero'yu alt edcr Okurun 'okuma keyfı"nı de du^uncrek, rornanın konu^una bu kadar değınmekle yetınıp "Kılıç Ustadı" don Jaıme'ye geçnıek ıstıyorum Romanın bu "ana kışısı', yaşama ve eskrıme bakışı ıle, eskı /aman şo vafyelerıne benzıyor çunku Çok onurlu ve cesur "Onur anlayı^ı", "ancak uzak mesa fedcn adanı oldurebılen odleklerın ba^vur duğu bıraraç" olarak nıteledığı ateşlı sılah lara karçı çıkısj gerekçesınde ete kemığe bu runuyor "Tabanca bır sılah değıl, bır denuzlık/ır Bırbırını oldurmeyc kalkan kışılt r hunu ytız yuzeyapmalıdır nzılyolkc sıcılcrgıbı uzak tandcğıl Kısuı \dahlar dtğtrhrınınhtpsın dc ekstk olan bır ctığe \ahıntır Daha da n tırsenız bırmntnızmt olduğunu bıle \oylt yebılırım Lskrım bır beycfendıler m/s/tstz mıdır llcle gunumuzdc bundan da fazlası dtr"(i, 53 34) Gerçekten de olııı olmaz nedenlerle de ğıl, aşk, sadakat dostluk, onuı gıbı bcllı amaclar uğıuna kılıçlarına sarılan ^ovalye ler alçakça kurıılmus, pusularla değıl, yu/ yuze dovuşerek olmeyı yeğlerler Don Ja ıme'nın kışılığı bu şovalye ruhu" ıle ortıı şuyor ışte Ama ondan ayrılan bır yanı da var gıbı gcmıkuyoı Ln a/ından ılk bakışta Şovalyelersaldırıya uğıay.ın savunması/ ın sanlann yanındd yer alırlaı dığeı bıı deyı^ le haki>i7İığa kaışı savaşıılar Ne var kı don Jaıme, belkı de ılerlemıs, yası yuzunden sa Kin bıryaşam ardmda Ustelık ıçedonuk bıı portre çı/ıyor Ama alı^tığı, kutsal ve onem lı saydığı değeılerı savunmaktan/korumak tan da vazgeçmı^ değıl "'( ) Zevk, bıraz ontı IMselanüarı nın myledığıgtbı, sadecedı\ardadeğıldır Bazıkt $ısel ayınlere sadakatte dc bulunabılır ht U ali) lığı her ınsanın elrafından bırc r bırer yok oluyona ' Markı alaycı bır tonla konu^lu 'Sanıyorum ( ervantes bununla ılgılı bır \eyler yazdı )« farkla kı sız yollara duşmc yen bırasılzadesınız, cunku ycldeğırmenle rını nıntzdc tayyorsunuz ' 'Yıne de tçe donuk ve henal bır asılzadt ekselamları unutmasınlar Manthalthaksız lıkları yok timek nltyordu, btnst sadece be nı rahat bırakmalarını ıstıyorum Bır surc sessız kalıp kendı duygulannı ınteledı Bıl mıyorum bu durustluğe uygun mudur ama aslında sadece durusl olmaya calı^ıyorum sızı temın ederım ^ereflı Namuslu Ltımo lojısınde onur sozcuğu bulunan her şey, dı ' ADAM ACUSTOS SEFtLLER 1 \Ttrr T l M N I I 2OO2, 199 Ozeı SAYISINDA lanıllı BİR DESTAN1N D O Ğ U Ş U / Server S O Y I l 1 ? ! / l'i'lın ROMANI YUCELTEN BÎR ROMAN / Semth Gumuş Rll SOS [ 1 / F K l N r C l MLhLER YANNİS RİTSOS / Edmund Keeley \U l\ \M\R İNSAN' Rcntıta Pnmo /en Serdar Kaynardağ, A'C^M Ccınbcrh Andaç Onıırtnı Karakuçük Ozsczııın Kayador Ka\n DIĞİŞMFK ZORUNDA MIYIZ' / Mehmet MAR( C I U d A I L O k l \I \ d l \ I L O U OZOUR DOLASIM OMRUVl EDEBİYAIIM1ZDA DOSTLUK MANZARALARI / Arslan Lray FŞİCİNE ULAİjTlClN KENT / Fendun MASALI / Bertan FYLUL ROMANINDA MEKÂN OLGUSU / Suna 1/1 M l( h 1 \ O N L 1 NDİRMFK IURGUT OZATAY IN ANIMSATTIKLAR1 / Vakut M I I 1 RLI R V \SI l ) h M ( ) ( . MIJ' ' /chıa K OZAMN OLUMU / Alper 1SM\1M!\ IsM lpssn oglıt Akçam Knrtlaluıl Şıtktan İLK OYKU KİTAPLARI / M Sadık Aslankara Şurler Sureyya Berfe, Yannıs RıLsos (Cevat Çapan), Nıhat Zıyalan, kuçuk Iskender, Alı Asker Barut, Hakan Savlı, Nazmı Agıl, Rıdvan Arıfoğlu Hıf Sofya Lvren Onur Caymaz Bernn Karaka^, Cem Hıre Okan Nalçacı Rıı Sayıdakı Ressam Marc Chagall ADAM SANAT Aylık Sanat Dcrgısı Yonetlm Yerl ve Yazışma Adresi: Kuçukparm.ıkka pı sok No 17 800f)0 BeyoSlu Isiınhul Tel (0212) 293 41 05 hA\ (0212) 291 41 08 e mail: tlısokcı@holmaıl tom, Dağıtım : BİKYAY A ^ ABONELİK : Abonel Itl (212) 222 Hi 12 Abonet faks (212) 222 27 10 Abonet emaıl ahonet@abonet net Aboıul w(.b www Alx>nct net CUMHURİYET KİTAP SAYI 651