Katalog

EVAT CAPAN SaintJohn Perse / Şiirler / Çeviren: Sait Maden min, yıkayın kuşkuyu ve çekinmeyi alanında gimimün. Yıkaytn ey Yağmurlar! ak ag'ınlı kişinin gözündeki, sagUiuyulu kişinin gözündeki ak lekeyi; yıkayın sağbenilikişinin gözündeki, görgülü kişinin gözündeki ak lekeyi; değerli kişinın ak lekesini, ye/enekli kışinin ak lekesıni; yıkaytn kabugn Lhtanın ve Sanat Koruyucunun gözündeki, Doğrunun ve Saygının gözündeki... sakınmaya, çekinmeye yeteneklı kişilerin gözündeki. "Yıkayın, yıkayın iyidileklilig'i büyük Araalann yüreginde, iyigerekliliği büyük Eg'iticilerin alntnda vekamu duaaklarındaki dil pisligini. Yıkayın ey Yağmurlar! Yargıan ve Kolbaşının elini, ehenin veke/enleyicinin elini, körler vesa' katlarca yalanmtş elleri ve alçak eli inaanların alnında, ki dizgin ve kırbaç düşleri içindedir gene... büyük Araalann, büyük Eg'iticilerin onamasıyla. "Yıkayın, yıkayın uluüartarihiniyüksek levhalannda bellepn: büyük devlet yılltklannı, Papazlarca lutulmuş büyük olaydefterlerini ve bilim ocag*ı bildirilerini. Yıkayın nıühürlü bağıtları ve ayncalık belgelerini, ve Andıçlarını Halk Sınıfının; Ittifakları, bağlaşma sözleşmelerini ve devletlerın ortaklaşma bağıtlarını; yıkayın, yıkayın ey Yağmurlar! mi.skinler tekkesi ve düşkünler evi duvarlan rengindeki, taştlfildişleri ve eski katır dişleri rengindeki tüm tirşeleri, tüm parşömenleri... yıkaytn, yıkaytn ey Yağmurlar! yüksek levhalannı belleğin. "Ey Yağmurlar! yıkayın insanın yüreğinde en güzel sözlerini insamn: en güzel deyişleri, en güzelyakanşları; en iyidüzenlenmiş tümceleri, en iyi doğmuş sayfaları. Yıkayın, yıkayın insanların yüreğinde, ağıtlardan ve yantk şarkılardan aldtkları tadı; türkülerden ve rondolardan aldıktarı tadı; büyük anlatım kıvançlanm; yıkayın süzmegüzellik tuzunu veyapmacıkltsöz balını, yıkayın, yıkayın düş çarşaflarını ve bilginin ot döşeğini: yüreğinde yadstmasız insanın, yüreğinde tiksinmesiz insanın, yıkayın, yıkayın ey Yağmurlar! insana bağışlanmış en güzelşeyleri... yüreğinde en yatktn insanların o büyük us yapıtlanna." VIII ... Yağmurun banyanağacı kökleriniyitiriyor Kent üzerinde. Gök rüzgârındaki başıboş nesne, öylece Yaşamaya geliyor aramızda!.. Ve yadstmayacaksıntz, birden, hiçe dönüstüğünü her şeyin bizimle. Her kim ki bilmek ister ne olduğunu yürüyen yağmurlartn yeryüzünde, yaşamaya gelsin çattmda, arasında simgelerin ve yaraların. Tutulmamış sözler! Yorulmaz ekimler! Ve dumanlar ki işte insanlartn yolu üstünde! Gelsin, ha! o bizi bırakıp giden şimşek!.. Ve sürüp götüreceğiz Kent kapılarına Yürüyen o yüksek Yağmurlan Nisan altında, yürüyen o yüksek Yağmurlan kamçı altında, bir Kırbaçlaytcılar lakımı gibi. Geçip gidin, Melez Kadınlar, gözetlememize bırakın bîzleri... SaintJohn Perse'in "Yağmurlar' adını taşıyan uzun şiirinin ilk bölümünü 644. sayımızda yayımlamıştık. Şiirin kalan bölümlerini ise bu sayımızda sunuyoruz. A ma verdik işte kendimizi arçıplak o humus ve günlük kobenim tad almadan yaşama zevkım vardt, işle Yağ kusuna, kara ktzoğlanktz tadında yeryüzünün uyandtğı. ... İşte sepserin yeryüzü yüreğinde eğreltilerin, büyük taşılmurlarsa..." (Boralara doğrıı yükseliyoryaşam, yadlar ağışı kil akışlı kayalara, sıma kanadımn ü\tünde.) Öyle bir yalnızlığa kavuşmuş kişi, gitsin de tapınakVe bora sonrası içleriparçalanan güllerin teninde, yeryüzü, Geçip gidin, Melez Kadınlar, gözetlememize bıralara assın maskeyi ve buyruk değneğini! kadın olmuş kadın tadında yeryüzü. kın bizleri.. Maskesi kildeıı olan tanrısalda giderir Bense siinger ve öd suyu taşıyordum bir kocamış ağacın yaralarma, yüklennüş bir ağacın yeryüzü zincırleri susnzlu&unu. . İşte capcanlı Kent yalazında bin kılıcın, akdoğanlar uçuşu Yol simgelerinden heryıkanmı^ taş, tapma simgeni. mermerler üstünde, çeşme yalaklarındaki gök gene, "Benim, benını insanlardan açıkta yaşama zevkım var lerinden her yıkanmı^ yaprak, okuyacağtz seni soVe boş alanlardaki dikilı taş üstünde altından domuz dışisı nunda, temize çekicinin mürekkt'pleriyle'kutsanmış Jı, işte Yağmurlarsa..." Göz kamaştıran aydınlıktır bu zincifreden sundurmalarda yeryüzü... gene; gümüşten nal vurulmuş kara hayvan bahçe kapılannın tzbırakmayan kaçaklar, ey yüzleri yok köçekler, sınıren alçağtnda, Geçip gidin, ve bırakın bizleri en eskı alışkılarılara ne güzel ekimlcr götürürdünüz! Genç dullann böğründeki istektir gene, savaşçı genç dulInsanlar içindcki hangi güzel otun yalazlartna çevirir mıza. Gene sözüm gitsin önümsıra! ve söyleyeceğiz ların, mühürleri çıkarılmış büyük testiler gibi. bir insanlar şarkısınt geçen için, bir deniz şarkıstnı siniz bir akşam adımlarımzı, hangi çözük öykiilerc O kciranlık cinsiyct çiçeği yaşayan odalardaki, odalar bekleyen içın: ... Akan serinliktir bu dilin doruklarında, şiirin dudakdaki gi'tl yalazında? larındaki köpük gene, Vll Ve dört yandan kıstınlmış insan yeni düşüncelerle gene, Göz nıü dikcrdiniz kadınlanmızla kızlarımıza, diişleboyun eğip kabarmastna büyük us çalkanttlannın: "Ynllarımız bıtmez saymakla, konutlanmma belrinin parmakhğı ardmda? (Ablaların özenlerı "Güzelşarkı, yayılmasında sulann o güzelşarkı işte!..." ve Oaaların en gizlısinde, lemiz taptnmalar, kihöcek do lisiz. Dudagı kılden olan lanrnalda giderir susuzlug*unu. Sizler, ö/ii yıkayıalar annesularında sabahın işte, ey Yağmurlar! daha yaztlmamış şiirim! kunadannı düşündürürdü bize...) Yok nıu yapacak işiniz, nğullarımtztn yamnda, gözle yeryüzüyse daha savaş bög'iirlenleri içinde yaşayanlann da yüzlerini ytkaym; yıkaym, ey Yagmnrlar! üzmekten başka asker kayışlarıntn erkek, acı kokusunu? IX (bilmeceler ve rakamlcırla ağır, dişi bir Sfenksler toplu gün yüzünü lorbalann, tatlı yüziinü zorbalann... luğu gibi, seçkinlerin kapılannda erk üzerine tartışan...) çiinkü yolları dardır, konutları bellhiz. Gecegelmiş, parmaklıklar örtülmüş, ne tartacak göğün suyunu aşağt imparatorluğunda haltalıklann? Ey Yağmurlarkisizinleyaban buğdayları sarıyor Ken"Ytkaym ey Yağmurlar! taştan bir yerigüçlülere. Kargıların ucunda en açtk varlık payım!.. Ve bütün eşit şeyti, ve taş döşeli yollar diken diken kabanyor öfkeli kaköturacaklar hüyük sofralara, güçlerinin saçag'ı altın ler, us terazisinde, tüslerle, da, insanlartn şarabıyla esrimeyenler, göz yaşı ve düş Ürkiinç Tanrtsı gülüşümün, taşıyacaksın bu akşam şamaYeni bin ayak altında ycni dolaşılmış siz binlerce taş... tadıyla kirlenmeyenîer, adlarını temizlemeyenler ke tayı en yüksek yere. Görülmez bir tüyün serinlemiş sergilerinde tutun hesap mikborazanlaraa... oturaeaklarbüyüksofralara, güçlerinin saçagı altında, güçlülerin taştan yerinde. lannızı, elmas yontucular! Ve sert insan karısıp insan içine, ortasında kalabalt... Çünkü böyle zevklerin senin, Tanrı, çorak eşiğinde şiirin, ğın, kum otunu düperken yakalıyor kendini... "Benim, "Yıkaytn kuşkuyu ve sakınmayı adımında eyleürküttüğü yerde gülüşümün yeşil görkem tavuslarını. VI SAYFA 18 CUMHURİYET KİTAP SAYI 646