Katalog

Kıtapta aıle ıçı sjd dete k.ıi!}i mıiL.Rİc lc konusunda Na /ık lşık'ın , kadın eıkek es.ıtlığının devlet çatısı altında orgutlenmesıyle ll gılıolaıak92 94 yıl laıı aıasında Kadı nın Statusıı ve So ııınl.ın denel Mıı dıuluğu vapmı% olan Sclnıa Acıınct ın kadınlaıa vonelık ptoje leı hakkında da Belkıs kumbetoğlu'nun bırer makalesı \ aı Uç, tane de tanıtım ya /ısı vaı Bunlaı Kadın Kutuphanesı, Pa /jıtesı Detgısı vc Ucan Sııpıırge ıle ılgılı Bu ya/ıların herbıtı femınıstlei ıcın olclu ğu kadar kadın polıtıkasiyla ılgılenen her kes ıc.ın taıtışjna basjıklaıı Likarıyoı vc kı tabın 'duşunccleıı paylaş.ma' hedelıne hı/nıet edıvoı Kıtabm ılk ya/ısı ıse 1980'ler Ankara cevıesını elealıyoı Nıyebu kıtap ta yeı almı% anlamadım Kıtabın ısmı c,ok kapsayıu 90'laıda I ur kıvede lemını/nı A/bıı ıddıa degıl I Ier halde onso/de vc Aksu Boıa'nın Ka dcı hakkındakı va/ısında ıradcsmı bulan ıde olojık tcı CIIITLI bu ıddıa açısından onem lı hatalaıayol aemıs, Bunlaı benını go/u me «,ok baıtı, akiaımayı geıeklı goruyo nım Kıiapta dış,arıdan ya/ılmıs. ıkı değerlen dırme vaı, bııısının konusıı Kurt kadın deıgıleıı Ya/ıyı lanıl Boıa Almanca'dan cevırmıs. Beılın'de basjanmış^ akademık bıı ^alışmamn pat<tası olan yazı Ro/a, [ı yan O/guı Ya^aıııda Kadın ve |ın u |ıvan deıgıleıının, post leınınıst bıı elestınsını yapıyoı Ya/arbı/ıın Istanbul'da ı/leyebıl dığımı/ O/gııı Yaijanıda Kadın deıgısının butıın sayılaıına ulasamaclığı gıbı, daha oncmlı olan vc vuıtdı^ında yayınlanan )ı na Sctbılınd deıgismı de ıneelemesıne kat maınıs, Kurt ulusal hareketı ıç,ınde yer a lan kadınların paıtılesjne gııı^ımı deyazı ya yansımamıs, /aten nıakale doksanlı yıl laıda Kuıt kadınlaıının veıdığı kadın ırnı eadelesı ıle ılgılıpolıtıkdeğetlendıımeıeer mıyoı Yapıl ııulahac.okmetın analı/ı Do layısıyl.ı kıtabın aıka kanagmdakı, Kuıt I cmını/mı başjıgı altına ,buya/ı c.oka/ve (,ok dıijaııdan kagnıs Konuyla ılgılı tek ya/ı bu oluıua 1 uıkıyelı femınıstleıle, Kuıt kadın haıeketınden kadınların, bıı lıkte yaptıklaıı ve vapamadıklaıı ç,alıs,ma lar da kıtabm dıs.mda kalmıs. Boylece or neğın 8Mart mııınglerı, 2000 Dunya Kadın Yumyu^u ve daha bır çok eylem kıtap ta kendıne yeı bıılaınamıs, r cmınıst taı ıhte Sıbcl kraslan ne anyor 5 lslamcı ya/aı Sıbcl Lraslan'sa kıtapta kendıne haylı buvuk bıı ycrbulmuş Arka kapakta lslamcı 1 emınızm olarak tanıtı lan bolumun ı^eııdekı basjığı "Uğultu laı Sjiuctler " Bu basjık konıısıı onemlı Sıbcl Lıaslan'ın du^uncelcıı kendısını clc /orlayacak bu ijekıldc ncdcn islamcı rcmı nı/m olaıak mtelendırılıyoı^ Hem onıı hem femımstlerı sıkıntıya sokan bu tanıni lamayı genel kabul gormııs, bır ka\ ranı ola ıak sunmak vanli!; Sıbel Lıaslan'ın Vakıt ca/etesındckı kos^e yazıları, Rchıh vc I A?\ let Pattısı ıçındekı faalıyetlerı ya da istan bul Kadın ve Aıle Danı^ma meıkezındckı c.alıs,maları da ona lemınıst hareket taııhı ıçmdeyerverdırteeek hı<,bır nıtelık ta^ımı yor Bır pattısı ,bıı ccmaatı, bır grubu olan Lraslan a 9()'laıda 1 uıkıvc'de remmızm ısımlı bır kıtapta yer veımek butıın femı nıstleı ı bağlayıcı ağır bıı hata olmus, Ayrı ca kıtabm onso/unde ver alan "femınıst haıeketın sccjvincı tahakkıımcu tavrma kaıs,ı (jkan Musluman temınıstleı" ıtade sıyle kastedılen ncdır <> Bıı ıladeylebu dev ı ımcı femınıst olaı ak oı ncğın bcn sec.kın cı tahakkıımcu taıafta, "Musluman kadın kımlığı" ı^ııı mucadeleeden kadınlarsa ta hakkume ıığıayan tarafta kalmıs, oluyor l'ııık patııyaıkasının eskı ıdeolo]isı Kema lı/m'c oluuğu kadaı 12 1 ylul'le ycıınc otuıtulanyenı lesıııı ıdeolojısı luık Islaın Sente/ı'ne de hangı ınesalede duıulaeağı fcmınıstlcı ıcjn onemlı bırkonu Onso/de kı talıakkumculcı vcdığeılcııs,ek]ındeya C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 'laraa Tiirkij^'de eminizm pılan avrım, lıberal bır duru^u seçenlerın tasnılıolabılıı Kıtapta Sıbel L raslan'ın la ıst lslamcı va/ar Şule Yuksel Şenler'ı t.ıt ı tatlı oven satırlaı ını okurken duydugum ıc. sı/ısının, bu tasnılm veıdıgı yabancılas, maya eşlık cttığını bclırtmek ıstcıım () vaısa, otekı nıve vok'' Avrıca lslamcılıga kendı taraftaıından bır ya/ıyla yer verıtııken ulusalcı ıdcolojı ceıcevesınde, i^ı Paıtısının vanında ama kadınlaı îcin yaym vapan Kadın Dunvası deıgısi doksanlı vıllaıın bıt olgusu olarak ıcetıdenveyadı^arıdanclealınmanıı^ Ov sa bu deıgıdesekscn sonıası haickct ic,ın de veı almı^ lemınıst \a/aılaı vaı Buıada dcılcmeyı vapanlaı kendı teıcıhleıım one c,ıkannı^lar ( ) dergıvı savmamı^lar Ayrı ca doksanlı vıllaıda ıgndctemınıstlcnn de yeı aklığıbıı pohtıkgııişimolaıakOnPdc kıtapta yeı alabılırdı (s unktı bıı ı,ok lenıı nıst nu partıde yer aldı Bunlaı ın bır kısmı partıyı femınıst (,alısma ı^ın bıı alan ola rak goımeclı Ama bııç.ok kadın paıtının tcmmızmı yenı toplunısal harekctlerden bıtı olarak goıen vaklaşımıvla uyumlu ola ıak partıde kadın puiıttkası vapmaya <,alı^ tı Kıııulu^u vc dağıli'ji cX)'laıa dcnk gclen ()1)P dagılııken hal.ı bı/ lenıınıstlet ın de paıtısı olıııak ıstemı^tık dıve açıklama y.ı pıyortlu Bu konuyla ılgılı bır değcrlendır mePa/aıtesıdeıgısındeyeı aldı Bunıınbı ıa/ daha kapsanılısı kıtapta veı alabılııdı derçı kıtapta Pa/aıtesı dergısınde yeı alan değerlendırmelerya da Pa/aıtcsı cıergısı kollektıfının ı^ınde yer aldıgı mesela elıte model look baskını gıbı evlcmler de pek yok D.ıha acayıbı, clergınm bıı ıncı do nemı vaı lkıncı cioncmı vok Kıtabı ha/ıı layanlaı bıı dığer tercıhlennı de lemınıst deıgı Pa/aıtesı'nın bır donemını vansıtıp bıı donemını vansıtmayarak vapmışlaı Deıgının ılk beş, yılı bıı sıııc sonunda clcı gıdcn ayrılan 1 ılı/ Koc,alı taıafından n,e rıden anlatılıtken, katılımcılaıı vavın po lıtıkası veoıgam/asyonunda onemlı degı şıklıklerle, avrıca bıııncı donemındcn laık lı olarak buvuk macldı sıkıntıl.ırla suiclu ııılen sonı ıkı ıkı vıl kıl ıpı ı \ıık savılmı^ l Marathon SEVGİ ÖZEL H Kıtabı ha/ırlayanlaı "1 emınıst hareket taııhı va/ılmasınakatkıdabulunmak" ıste dıkleıını belııtıvor Kıtaba ılı^kın ele^tııı ve ya/llar ıt,ın bır ıntemet adıesı verılnu^ Ke^ke kıtap ha/ıılanmadan once bıraz onerı toplansaydı Bu tarıh va/ma konu sunda en a/ından lemımstpolıtık bıı açık lığa yol açardı Ama şımciı kar^ımı/da adıy la, sanıyla basıh bır kıtap var I lareket ta ı ıhı vazarken acelecı olmamakta yarar var Bu ıstek, bu ısteğı besleyen hkırler, ısteğı dııvan grubun kapalılığı ve vayın hı/ı ba/ı tarıhı ka?alaıa \d cla carpıtmalara vol a<,a bılır Ba7cn bıı kac kelımeyle koca bır tarı hı olmadıgı bır ^eve <,cvırmek mumkun Mesela Aksu Bora, ya/ısmda ^ovle deyı vermıs, " 1970'ler boyunca gucjenen sol muhalıf orgutler " Hoop, komıınıst.sos valıst, devıımcı hareketleı ıkı kclımcylc topluca "muhalıllığe "clonuşturuluvermış Kıtabın ılk makalesınde ıse 1980 sonrası temınıst hareketın olu^ması şovle anlatıl mı% "Butunluklu bu toplıımsal kıırtulu^ projcsıneolanguvenın saısılması larklıor tak çıkarlaıa sahıp gruplaıı gelecek ı^ın pıojelet oluştuımayayonclttı Kadın kım lığının mevcut ccığraiyada kurulma bıçımı ve yenıden uretılmesine ılışkın duşunme pratıklcıı bu projeler ^erçevesınde 1 urkı yc gundcmıne taşınan yenı bır polıtık alanıoluştuıdu" ()yleger^ekdı%ı nır ıfadekı ınsan neıesıne ıtıı a/ edccegını %a%ıı ıvoı Bu kımlık, pro|e (,ıkat gıııbu kalabalıgı neyı anlatıvoı bılemem ama benını dc ıı,ınde olclugum kadın kıııtııluş, haıeketını anlat mıyor Kıtabı lıa/ıılayan aıkadaijlaı fcmınıstlc ıı tartı^maya ve katılıma ı,ağıııyoı Adıes /encelıllıkurabıye( 0) y a hoo com lyısı nu kıtabı okuyıın gorusjerını/ı ya/ın 15en oı a y a cla \a/acağım Bclkı kıtaba ycnılenmı^ bıı b ıkıncı baskı yaptıı ııı/ • 90'larda Türkiye'de Feminizm / Dı rU yc nlcr/Ak\u Bora A sctıa (ıuııal/ IU tıyı/ı \aymları / 150 \ 646 Tarih yazarken bozutabilir ıı, vıı/ vu/e gelmesenı/ de, bıı ke/ bılc tokala^nıasanı/ da, u/un zamandıı onıınla ve onıııı gı bı ustaKırla ' bır u/un ko%u"vakatıl dıgınızı duyumsu yoibunuz "Bıı u/un kotjiı"kı hemen her a^amasına "sanat"ın ışığı vurmıış, bu tıın "paıkuı"laıını 'sanat" ve "sanatcı"lar avdınlatıyoı Vıma/ drııda'nın "u/un ko %u"sunanedemelı J Kuşkusuz "Marathon" bu, venı kıtabının adı avnı /amanda Yılma/ Gı uda yapıtını,e!;i I urkân (îru da'va adamı^ Kıtaba adını veren "Marat hon'da tam "19" ke/ u/un bıı soluk ala ıak, "bır u/un ko^ıTya yemclen katılmak i(,ınguc topluyoısunu/ Çunku I9ayrıdu ıak noktası olan %ııılerle, aslında "ya/arlık/sanat va^amı I945'te vavımlanan^ıırle ııylc" ba^layan, sonra "ga/ete ve dergıler de sııılcıı tıvatro, sınema ele^tırılen" ya vımlanan,"bu donemde ılk ijiır kıtabı Çar mıhtakı Yenı Mehmet"ı yayımlayan, I952'de tıyatroya ge^en Cîruda'nın koşusuna katılıyorsunu/ Yılma/ Grııda da kendı kuşağından bırcok sanat(,ı gıbı heı parmağında bırcok beceıı olanlardan I lep ıcım \anaı, bu kuşagın aı dıllaı ı da on lar gıbı bılımc vc sanata bıı dc nlı tutkuvla saıılabılscvdı, I ıııkıve bılımden sanattan bıı nokta pav alm.ımısjaıa papuı, bııak ma/dı drııda'nın Marathon'u, onun goıkemlı vaşamının ovkusu bıı bakıma "Maıathon'una katılınca, d n ı d a ' n ı n salt veteneğe yaslannıadığını, rastlantılarla "sa natçı" kımlığı edınmedığını goıuyoıuz I945'ı "Maıathon"un baslangıcı kabul ecleısek, vakla^ık 60 vıldıı, sanat mıbığın dcn su/ulen emegın ıcııgı, t.ıdı, avnı /a manda hu/nıı (,ılesıdıı bu^ıııleı 'ko^uvorum/ her verde/ tecavıi7e uğra mı^/anat, doğa /ı£ıl ığıl/kan sı/ıyororma nından/ pan,alayarak /c,ekıp almı^lar/ bor'unıı krom'unu/ çuruyor/ cıağılıyor etı/ taşılla^mı^/ kaburgaları gorunuyor/ kat raıı, metal/atık, alevkusuyor/cokyu/len" I'ıpkı ^aırgıbı hepımı/, artık "kaburgaları gorunen" bır ıılkede va^ıyoru? Çekıp aJ sınlar "boı unu krom'unır kımın umıırun da•* Aı abesk Iıbeı alı/mın arabesk kulturu nun, bıı ^arkıyla, memc bacak gosterısıy le, va da cınsel tcıuhıyle ınsanlaıı "sanat çı" vaptığı bır coğraryada, Yılma/ Cıruda gıbı koi;anlaı var lyı kı Onlar "sanatcj" kınılığını ne satın aldılar, ne de sulandır dılar Onlar hâlâ buracla ıvı kı "ben oı da> dım'/ kojjiıyoı ıım/ dıkılmı^ her bır ya na/ alcv alev yanan haclar/ (hıç, sonmedı/ hu, sonmeyecek)/ paııldıyor/ abano/ de ııler/ aydınlığmda/ %ımdı/ maskesı/ bakı yorlar lotograllardan/ bır u/un kını/ surup getırenleı/enselenne kadar/yı rtılmı^ağı/ lan/ atlar u/erındc bakıvorlar/ namlula rdan/ bankalardan, burolardan/ kent sa lavlaıından bakıyoılaı" Sınıi sozcucu, ne redeysc okullaıdan bıle sılınecektı nır /.&• man, "kent saraylarından bakanlarca Ama Cîruda gıbı "bız/ büınsck dcolur/bı hnmesek de/ ama ya^adık dıycccğız/ kut sayarak emeğı/ ınanaı ak/ ınsanın kurtulu ^u/ gelecek msandadır gerçcğınc/ bız ya%jdık ı^te dıycceğız/ umııtla gulumseye ıck/ ıpı goğuslcıkcn bıle 1 " mıızun yaşamındakı feodal kulturun cek tığl "ılk ıesım"ler bırbıııne ben/eı necien se, "ılk resım feodal eskısı babam/ ııpu /un/ sııım gıbı/ mavı go/lerınde/ bıı \o ğun o/lenun yala/ı/ arclında c,ıltlıklci lı ı ralar, yaııcılaı/ ardında k<ın bedelı uc, cc set bııakaıak/totcmı ıkı bas,lı kaıtal/toic mı saıp claglaı/ ıllııva dciıılen bıı ulkeıkn kopup gelmıs/ çogumu/un anası silık so lııktut leodal kııluııun ıesımleıındc Salt analaı mi'1 d ı u d a bıı "leodal eskısı'nın orduğu duvaılaıı as,aıak basjamıştıı M,ı rathon'una 'yıkılmalı dcclım/ bıı sıııup gctıtdığıkaıanlık/(bıı m/gaılacikaı gıcleı ates/ so/ kalır, vurur 1 ) gııclım cııl ın /oılu parkuruna/ bınlerce ke/ okudıım/ ncsıl ıg dı% eclılmış/ nasıl bo^dltılmıs/ nasıl u^ak kolc/ nasıl/ hıc edeıken gorduın ınsanı" lnsanın"hıc, 'edılmesı tenıelsıyasaolun ca bır ulkede, Lnklannı "teı k eclılmis.lık" \~ da akıl almaz bır yalnı/lık duvgusu saı ıyoı Bıı duygulaıdan nasıl siyıılıı bıı ınsan va da toplıım, sanatın ıijiğı cla koıelırse Bıl gının suyu kesılııse ' adamlaı goıdum/ bırgıavııı gıbı/ovıılu vıı/leıı bcllegımdc/ ınmısjeı/ cıoıt bıı yanından ulkenın/ bıı mıntan gıbı gıvmışleı acıyı/ lıu/ııu gul cv lemısjeı/halkı kıbfe/ go/leıı c,akmck taiji/ kalem paımaklaıı un ufak/ dhnniış oku mak, ya7mak/alınmış vaıatmakscvcîalaıı Sanatçi ıcın ' getçek" sılatı kullanılma lı mı? Ya/ık KI bu coğıafya ıçın yanıtımı/ tek Lvet1 Bucoğrafyada"gerc.eksanatcı" seçımını doğru vapan, bu seçımın bedelı nı de odeyendır "once bal koydular onıı me/ sonra tıı/ / karsısında hıclığın, voklu ğun nakkasjaıı/ bal/ nakkasiarın odulıı/ tıız/vuıdukcanakkasjaıa/vaısan vaı ka lacaksm/ acilaı ııı tı ını unu kaı/go/c alaı ak bıı sımyacı kaıgışım/ danuı/ yasak ıksın/ yenıden/ ınsanı, ınsan yapan so/cuğu da mıt/ y.ını elleı ın' de/ vaıacak elbette/ ne den soylendı/ bu ayet hukmundekı so/ euk/ gıılu kanatıılaıken/ donııs.tuıuıIcM ken suyu ates,e/alıp gotuııırlerken/ varat, tığı artık clegerı/ va bal, ya tıı/ıı seç'" Iıı/'ıı sc\et, "ınsanı ınsan vapan so/ cugu damıt"an ve sııtun yaıîamı |>o\unca "yaraıtığı artık değen" kasla go/ aıasında "ayet hukmundekı" yalanfara kaptııanlaı lu/u seçmenın bedelı olsa da, "tu/ıın ay dınlığında" yurur, bunu go/e alanlar "so7'u bır panclantıf gıbı ışleven/ bır velııd kuyumcu'yla bciluştum ılkın/ ıpegııı ve sı ırm mulkunıı" Boyledır ı%te onlar, ' ıpe gın vc şının mulkunu" comertçe, yuıeklı ce bolu^urleı "( ) yığıt adanılar/ bır u/un surek avında kovalandılar hep/ kımı kan serı de aldı gıttı gulumseyeıek/ bır koy evı e^ığınde duı du yııreğı kımının/ kımı nı an galar eskıterek gıttı/ hasretıyle gelecek gıınlerın/ bıı ISJK sağanağıvcıı en gencı/ sondu ı^kenecde/ umutlaı 1/ scv dalaı 1 bcn de kaldı/ kaldı tu/un %ıırı/ hep kalacak' îjıırın, tıyatronıın, sahnenın tu/unu 'bal eylemıs," Yılma/ drııda "Marathon"una bır kuc.uk elei;tınm var Dılımı/e "mara ton" olaıak veıle^en so/cııktekı "t", azıcık daolsa, "bıı u/un kojjiı"nun hı/ını kcsıvoı sankı Ya/ık kı valnı/ta, kıtabın ılk bolıı mıınu ya/ıma vansıtabılclım oysa ' pıos pectus" ıle "o/lem ^arkılaı ı"nda, sanat(,mm bu gorkemlı ya^anıı nasıl ^ıgulla^tııdıgını goruyoru/ Kendı "ben"ıne takılıp butıın toplumu ne denlı onemlı olduguna ıııen dıranların pıtıak gıbı c.oğaldığı, ama aslm da "tekıl" ya^adığı, hatta yajjiyor gorundu ğu gunumıı/de, Yılmay Cıruda'nın yenı kı tabı sanat adına, aydınlanma adına koca man bır umııt kapısı a^ıyor bı/e, hu/nıı duyumsamak, umuda "ozlem %arkılan " yakmak, di %ey mıdıı ^ "yurumuyor/ yetmış ya% şıırını maıathon/ erıijcmeden an 1 V4. nıt/ czclı tutkusuyla bılınmcnm/ ınmıstı ba /sonpaıkuıa/ıştcjiııım /(nevuıckag rısı/ ne bıın)/ gerekmıvor ba^ka nıtem/ vo luğun/ yoklugum/ ıpı goğuslenıtk u/eıe yım/ belkı de" di7eleı ıne yuıeğımı/le yanıt vcııyoıu/, vcnı "Maıathon'laı ıun, daha çx>k parkuı var onunuzde sevgııı Yılma/ Cîruda • » MarathonBir Uzun Koşu/ Ydmaz ( nu da/ ttıl&ı \aynıevı/ SAYFA paıkuıa/ bıı başka vuıuyor/ uyarı canı/ anımsatarak/ bıı ,ıkık hu/nıı/ bır değı% me/ kııı alını cloğanın/ clcmck kı/ vakıt ya kın/ demek kı/kopaıılmak u/ereyım" dı yoı Cjiuda Budı/elerdekıhu/un, tıımden sılınmıyoı "Marathon'un I ^urınden 19'uncuya ulastığmı/da, hu/nun yanı sna adını koyamaclığını/ baijka duygular saıı vor sı/ı d ı u d a , sankı sı/m adını/a, sı/e somıadan va%aınını/ı ijiırle%tırmı%, (,ogu ınsan "ağn/aeıı/gıdıyorum/ galıba/son ' M a r a t h o n ' a ba^larken huzunlenıyor dk altı dı/c / ağır/ ağır/ gırıyorıım/ gdlı