Katalog

Bir yaşamın izdüşümleri Uçuncu hanıur kağıt/ara yazardı, yor gun makınede ' (s ıvografık oğelerı ağır basan pek 44) çok romanıvla edebıyatımızda Bır roman vc bır kendıne ozgu bır roman anlayışı canına kıymış \ızı ta yaratan, okuvueusunıı faıklı /amanlar kıp edebılır ' da, farklı mekânlarda vaşamış çok sayı Boy/t bıı şeybası da ınsanla buluşturan Selım Ilerı, yenı na tlk kez gelıyordu ıomanında vıne vcnı bıı tarz yarattvor gerçek hayatlakı kı Ozyaşamoykusu kaynaklı, başkahrama şıden Artık hayatı nı ya/arın kendısı olan bır roman sunu noktalanmıs bırkısı yor okuyut u va Bıı Yaz Ayrılığın tlk Yadeti yola çıkarak yazıyorsunuz Sonra hic, zı Olacak. ummazken o roman kısıyı gcrçeklıklekı hayatından sıze seslenmenın bn yolunu Romanın asıl kahramanlarından bırı, buluyor BoyL tuhafbn $ty (s 28) yaşamına kendı ellerıyle son veren ve ya zaıın Kırık Denız Kabukları adlı roma Yazdığı dığer romanlarla oznel bır nının da kahramanı olan Halıl Vedad edebıvat tarıhı olu^tuıduğıına ınandığım Bır başka deyışle r lalır /ıva Usaklıgıl'ın Selım Ilerı bıı romanı ıle var ıttıgı ede oğlu Dığer kahraman ıse, Gulderen Ha hıvat taı ıhının ıçınde bır vazaı oljt ak var nım oluşuna vazma ve varatma serııvenıne deververıvor AndreMalraux nun 'Her Bu açıdan bakıldığında, Selım Ile loman aslında bır otobı\ogtafıdır' sozu rı'nın fotoğratçılıkta kullanılan bır tek nu cpıgrar olarak kııllanmasından da va nıkle uçe bır teknığı ıle lomanı kurgu rarlanarak bu romanın heı avrıntısı ıle ladığını, objektıiını odakladığı uç kışının olmasa dd Selım Ilerı'nın kendı roman bııbaıne bağımlı kahı amanlar olduğıı cılığını, vazar kımlıgını sorguladığı ozva nu hemcn soylemek gerekıyoı ^amoykusu kavnaklı bu roman olduğıı Cıuldeten Hanım, elçilıktekı bır akra nu raVıatlıkla soylevebılıvorum L'stelık bası aı acıhğıvla Halıl Vedad ın ıntıha ımrenerek belııtmem gerekıvor kı bu undan once yazdığı mektuplara sahıp sorgulaınada Selım lletı, ^ok a/ ınsanın olmuştui ve bu mektupları tomanın baş kendı hakkında olabıleceğı olçude ob kahramanı olan vazar Selım e veımek ıs )ektıf davranmış Ovle kı vıllaı sonıa Se temektedır İım Ilerı romancıhğı u/erıne vapılacak Bu mektupları sıze vereceğım bılımsel ^alışmalarda bu romanı gormez I ıı/fen bu mektuplan alamam den gelmek mumkıın olmavacak 'liır/uı tmancthenımkıst VeJad'ıtek r<ı> yazacaksınız Bu mektuplar sıze yol Bunla) kalacak Sı nden sonraya ka gos/encek lacak vc berhangı bır ınsan ha\att olacak ' Yazamam bunları yazmak, payla^mak ıstıyor "Halıl Vedad ın ntırabt sıze Madem \un bır kere yazdınız, $ımdı adeta stze seslcBunlar yazılmadan kalacak nıyor"(s 160) bellek boj yere bırıkltrtr Senden son Selım ıse "canına kıymış" bır adamı raya hıçbırşey kalmayacak Bunlarsende Vdşamından çıkaımak, ona aıt her şeyı bıtetek unutmak ıstıvordu Ama unuttıığu bıı \onra da yazılmamışolacak sadece sen !jey vaıdı Bır toman vc bır canına kıv hatırlayacaksın, ıçin sızlayaıakhalırlaya mtş stzı lakıp edebılır"dı cak\ın ıc,m uzlayarak bunlara Romanın bas,kahıamanı bır yazar olunea, romanın ıçınde yazmak, kurgu Cıenye bır şey kalmayacak Bunlar an ve edebıyat adına soylenmış çok şev ıle latılamayacak Sende kalacak, senınleka karşılaşiyoruz lacak Sen oldukten sonra da yok olup gıdecek Zaten herhangt bır ınsan hayatty Belkt de doı/ kallı Oralara tekrar gıt dı (s 145) mezsı aparlmunın doit nıu beş mı hatı olduğunu saptayamayacak Fakat bunla Lutfen, hıçbır şev "sadete" sızde kal rın oyku sanatı ıçın onemı nedır' Yazar, masın sevgılı Selım Ilerı bız okurlaıını dort katlı dene dort katlı olur, gerçeklık zı ya/acaklarınızdan mahrıım bırak tekt apartman be$ katltysa bıle " (s 39) mayın • Selım Ilerı romanında edebıyatımız da şımdıye dek karşılaşmadığımız bır bıçım denıvor Selım kımlığınde ıkıncı, uçuncu ve bırıncı tekıl kışılere donuşu vor Kendı yaşamını soıguladığı bolıım lerde "sen" dılıvle ıkıve bolunmuş bır kımlıkle karşımıza çıkıyor ve ansızın "ben" ıfadesınegett donuyor duneyde, kucuk yaz sehrtnde ve yaz CELAL SOYCAN gecesı, etrafındakı arkadaşlar, mağrurgulumsuyordum licrkestn sevdığı roman1 laryazdtm " (s 45) aşka bır soylem alanındakı dene vımın şıırsel soyleme donuşturul Kımı zaman ıse butunuyle yabancı bır mesı, C umhurıyet donemı şıırı kışi olarak kendını anlatıyor Selım Bu mızde onemlı sorunsallardan bırı ol rada Selım'lerın hangısı olduğunu anla muştuı Deği!;ik ba^lıklaı altında sıııdıı mak bıraz zorlaşıyor rulen poetıka tartı^malarını enıne kes>en Nasıt severek yazardı nasılsevıçledonanmış get çekl/ğı bır yana atıp başka bır bu sorıınsal estetık bır va^antı olan şı ırın anlamsız soru ve ışlevlerle vargılar dıınya kurarak herkest, her şeyı guzelkılla vorgun duşııruldugu remel bır duzcv mttya (.a/ışaıak dıdınerek Daha ozamanlaı asklar, dostluklarbat dır Dığeı tıım edebı kurgıılarda tatk.Ii sov kıya uğramısken yollaı cok/an a\nlmı$ onhırı tıUırnlı değneğıy/c dtrıltıyor onla lemler rahatçasoguıularakanasovlemın zengınlığını sağlarken ve hele postmo ra ıncelıkleı sundug'una ınanıyordu SEVENGUL SONMEZ B dern orneklerde geçırgen olmavan katmanlar halınde ozellıkle korunuı ken sıırsel sovle mın bıına butu nuvle vabancı ol duğıı hatırlanmalı dıı S,nr dılın sınıılı lığını VL taııhsellı ğını kendı monolojık vapısı ıçınde a^ar ve bovlece dıle çokelen ıdeolojık butun lugıı paıçalar Hatta denılebılırkı şıırsel sovlemdekı bu monolojık yapı ondakı oncesız sonrasız zaman talebının de kıı rucusudur I ukenmeve karşı yenıden uretılebılır olmak, vuzev vapıvla derın yapının ılış kısını hareketlendırmek okurıın ımge lemıne el koymamak gıbı başlıca mo dern kerteler hep bıı dılsel vapılanmav la doğrudan ılıntılıdır Ovsa şıııımızın çokça goıulen kotu orneklerınde bu temel estetık bovut vok savıldığından toplumsal havatın kırıl ma hattında soz alan şaır, polıtık bıı sov lemın orta malı ımgeleıını, okunduğu anda tuketılen duz dılın kodlarıyla kıı rarak şıırı vabantı bıı soylem ıçınde to kezletmıştır Lnıs Akın'ın 1 urk şıırmdekı veıını ko nıışmava buıadan başlamak gerekıyor Yoğunlaştırılınış ınsanı taalıvet alanı ola rak polıtıkJ olgun ruıevlerı ve sonuçla rıvla butun bıı toplumsal havatın okun dufiu levhadır Lnıs Akın, 'puşt ahalı' adlı u/ıın sıınnı vavımladığı son lcıtabın LU bu levnanın bulanık îşaretlennı ona rarak kendıne vol kurınava çalışıyor Dılın basıt bır ıletışım aracı olmanın otesınde, anlam kurııuı bovutuyla nes neve ve olguva mudahale ettığı bır tasav vur dunvasından konuşuvot 1 arıhın vı gılan ve parçalanan dolayımlarını, dılde katmanlaşmalar ve avnşmalarla karşıla van bılıncı, şıırsel anlamın kıırutu me kığı halınde okura ulaşıvot Koşulsu/ bıı ılışkı ıçınde olduğıı ken dı dılı, ozgul çağrışımlara kapalıdır, oy le kı, sozLiıklerın nesnesıvle kurduğu aL şılmadık bağlantı, kımı zaman ıçtne sı zılmaz bır toze donuşuyor Lnıs Akın, sosyalızmı ıdeolo)ik bır toplamdan ıbaret kılan kabullerı ve bu radan kalkarak butun bu yakın tarıhı venıden hatırlatıvor Bu, farklı zamanla rın ve durumların tanımlanmış sozcuk dağarı, ımlerı ve anlamları ıçınde yenı bır bellek ınşasıdır Kıtap, bu belleğın dılde somutlandığı tek bır govde şıırden oluşur Bu govdede yenılgı, donuşturul muşbırbılınç haluıdedılı paıçalar Ala bıldığıne somut olguları ızlenımtı bır tatla dolanırken okurun belleğını kur calar sonra şaşırtıcı kırılmalarla soyut dışavurumlara savrulur Buvuk havatı değıştırmeye talıp kal kışmanın sıırını ve surecını, kııçuk ha vatın gundelık rıtmınde açığa çıkanr Sozcuk ya da hece duzeyınde plastık do nuşumlerle dılın taşındığı yerde, şıırsel bıçim/bıçem kurguları kımı zaman de neysel uçlara zorlanır, şıırsel anlamın ıyı ce burkulduğu ses arayışlarıdır bunlar Zorunluluk un sonsuz dıvalektığı ıçınden başlar kıtap soz, ılk dızeler, bu tunun kodlandığı voğunlaştırılmış bır ımdır tepeve çıkınca durdular zaten dura Laklardı durdular onlardan başka kımse kalmamıştı za mandan artık kımsenın ınanmadığı bayat bıı şaka olarak havat ın leddını başlatacaklardı vokuş lardan aşağı salıverılmış dolmuşlaıda devrım planlatı ey parke tas.laıının kenarlarında dızılı olan ahalı' dedı/er neytz ve ne ıstıyoruz'' Buvuk Sı kıntıyı bekhyoru/ Lnıs Akın hepımızın aşına olduğıı vulger devıımti tahavvul dunvasını bu topraklarınve tarıhın olayları değıl ol guları uzerınden kurcalar rahatsız et meve açıkça talıp bıı dıl halını hemen ta nırokur î>aıı hıçbır gostergevı kımı/a nıan benzetsız bır zeka halınde belırıp kaybolması pahasına kestnlıkle vınele mez, eskı devımle 'haşıv'den kaçınır Okurun şıırsel anlamın sıvısı ıçınde dın lenmesme, şu ya da bu ımgevle oyalan masına ı/ın veımeven bır atmosteı kur gusudur bu Şjıun farklı katmanlarında sıkça kar şımı/açıkanbu sozcuk bıle ıçerdığıvur gularla hep tarklı çağrışımlaı, tınılar ve fotoğıaflaı ınşa edeı Parklı dızelerden alıntılıvorıım sokakları.hA • /hA ' sonra/haydıhA hA ' / hazıı mısınız / sezeryan hA ' / hA ' ahalı hA • / ahalı hA ' şımdı vağ mA ' yapma ' 1 Kaosa doğru ^aırın dılının en ıııahı a n bolgelerınde tazelenen bellek okurun sezdığı anlam ııçlauna bıı hallaç sopasıyla ınerkalkaı ken kaosa doğı u hareketlenıı, sonra bıı den okurun belleğıne kenetlenıı Şıırın vuzey ve derın vapısı aıasında neıedev seoncelıksız bır salınımkuıgıılanmıştır, bıtenı, başlavanı ve surenı dolanan dıl sel bırsığmazlık.htı/ursuzluk kıılenme ve kovulmaca tapınu dıp duzevde hep dokunur bırak, bırak bıraz daha seveyım dızle rımı, çabuk sevınmelerımı, kadeh kırma sakar lığımı ey parke tasjara ınananlar olarak ahalı ' ve halk tuvaletlerıne yazı yazanlaı ' ba na gozlerımı sız verdınız, ncşterımı bana oğ rettınız ama bentm annem çoktan yakalandı, kırılan kemık sesıyle hA Bılgıyle yanılsamanın sıradan ınsanın temaat kulturuyle evrensel tezlerın ıç ıçe geçtığı on kabuller, hıçbır sovutlayici ım geve yonelmeden, yalın bır gundelık se yırle sokulur parçalanır bu tarıh bır fatıhte oturur, ama bıraz eremınedır ben sıze fecı halde bırını hatırlarsam da taııh olmamaktadır kı tarıh onlarvokturderken olıırta rıh ve ahalı puşttıır ( ) beynıme ızın verdım devrımden aşağı lara, son yoktu, son ( ) hep beraber, Patlıcan Bıber Blues ve ya Çayda Çıra, hA ahalı hA ' ( ) kan çıkmazsa para yok ' kesmece, şım dı 1 ( ) ben halkımı bır beledıye otobusunde goıdum, şışhane yokuşunda tıkanmış kalmış, koltukalt lar ter ıçınde kapıag'zındakılcr, kardesım ıııın de gı dclım Anlamsal duzlemde bır çozumleme ıçın alabıldığıne zengın mal/emeleı su nan benzer dızelerde bu anlamsal vapı nın ço/eldığı ustaea kuıgulanmış sen taksa ışaıet etmek uzere şıırı butunluğu ıçınde okumayı onerıyorum SAYFA 15 Puşt ahali'nin Enis Akın hali B CUMHURİYET KİTAP SAYI 635