Katalog

yor 'H< rkc \ı yok tttığı çalışma ıçın bır btrlerıyle mutaddc ctnıcye mechur kı lan ' yenı bır sntem ortaya çikıyor dtyı yazdığınızda paradokslan daha çok bır çelışkının allını çızıyorsunuz Sıze gore bıı çtlışkının anlamı nedır^ übedıleşen bır geleteg't alaşağı ttme korkusu mu sız goçıı goztt almak dıyc ıfade edıyor \nnuzbuntı yokuı ınsanların huyukbıı çog'unlug'unu endustrmın sureklılık gos terenyı nıdcn yapılannıast çerçevtsındc kurban etmeye yazgtlt calışmanın kur sel yenı bır organızasyonuna gencl bır bnyun ejhne mı > Ben uıınyada olup bıten şeylerı boy le gormuyorum Ben şoyle duşunuvo rum Çalısmanın gıtgıde geçıcı ve ke sıntılı bır nale geldığı bu Almanların % 45'ı, Ingılızlerın ve Italyanların %55'ı ve yaklaşık olarak da hransızla rın %40'ı ıçın yaşanan bır durumdıır ve bır yaşam boyunca çalışmanın 18 ya şından sonra uykunun dışında geçırılen zamanın yedıde ya da sekızde bırını temsıl ettığı bır toplumda, ekonomık ve polıtık ıktıdar sahıplerının her şey den daha fazla endışelendığı tck bır şey vardır Ucretlı çalışma dışındakı zama nın toplumsal ve kulturel açıdan ege men zaman hale gelmesı ve ınsanlann bu zamanı ıyı ve doğru buldukları şey lerı yapmak ıçın kullanmaya başlama ları Ucretlı çalışmanın herkesın yaşamın da sahıp olduğu merkezı konumunun gerılemesıyle, sermaye, toplumun kul turel yonelımlerı uzerındekı ıktıdannı kaybetme rıskıyle karşı karşıya kalmak tadır Bu nedenle de sermaye, ınsanla rın, ama ozellıkle de gençlerın çalışma dan ozgurleşen zamanı, ıstıhdamın gıt gıde yaygınlaşan kesıntılerını sermaye ye ıhtıyacı olmayan ve sermayeyı de ğerlı kılmayan ozerk etkınlıklerı gelış tırmek amauyla tcmelluk edebılecek lerını kultuı el olarak tdhavyul etme be cerısını gostermemelerı ıçın elınden ge len hemen her şeyı yapıyor Demeklu, komşu ulkelerden daha fazla Pransa'da toplumsal tahayyulu baltalamak, ucret lı calışmanın toplumun ve "toplumsal u7İaşma"nın olası tek temelı olduğu fıkrıne pnm kazandırmak ve çalışma ıstıhdam olmadan hıçbır şey yapılama yacağını ve ınsana yaraşır ve aKtıf bır şekılde yaşamak i(,ın hıçbır şeye sahıp olunamayacağını yaymak ıçın yapılan ıdeolojık bır kampanyayla karşı karşı yayız Toplumsal temel gelırlerımız gerçekten ıçler acısı bır durumda dırBır çalışmadan bağımsız olan bır gelır hakkının olsa olsa yardım olacağı fıkrıne prım verılıyor Sankı yarım gun luk ve yarım maaşlık ışsızlerı topluma kazandırmak ıçın ozellıkle yaratılan, sayıları bınlere ulaşan ışler başka bır bıçım altında belkı de daha da kuçul tucu yardım değılmış gıbı yapılıyor Iş sızlen neye kazandırmak gerekıyor? Orneğın ışsız gençlere ııç aşağı beş yu karı şoyle denılıyor "Aslıncîa sıze ve ışgucunuze hıç ıhtıyacımız yok,sıze bır lyılık yapıp, sızı bıraz meşgul edıp, bu nun karşılığında da sıze bıraz ucret odeyeceğız" Sıze hızmet etmek ıçın sı ze yapılması ıçın verılen nasıl bır çahş madır^ Kapitallzniln tahakkümünü kıraıak Aslında bu şekılde kendısıne bır ıyı lık yapar kapıtaJızmdır Kanıtalızm, ın sanları ındırımlı bır şekılae kullanma ıyılığını gostermelerı ıçın patronlara para yaıdımında bulunulmasını sağlı yor Kapıtalızm ınsanların kendılerını yalnızca emek pıyasasındakı ışgucu olarak duşunmelerı ıçın elınden gelen her şeyı yapıyor Kapıtalızm ınsanların, kendılerını ıstıhdam edecek kışıler bu lamazlarsa kendılerının becerıksız ol duklarını, yanı yeterınce "ıstıhdam edı lebılır" olmadıklarını dıışunmelerını ıs CUMHURİYET KİTAP SAYI 635 tıvor Egemen soylem, ucretlı çalışma gıltere'dekı Ihc ldlergıbı ıçınekustuk mıktarının behrlenmesının sankı sıste laıı bır topluma "adapte olmayı" red me ıçkın ve yapısal nedenlerı yokmuş deden ve "fuck work' sloganıvfa "bok ve ış stajları veşıtkettekı stajların ınsan tan çalışma"vı reddeden ınsanların de ları daha ıstıhdam edılebılır kılacak vasa ve çokbıçımlı hareketını yansıtan mış onların ıstıhdamını guvence altına bır gazetc vok Dışlanmışlaı" olarak alacakmış tıırunden bır anlayışı vavgın adlandırılanlaı avnı zamanda alternatıf las,tmvor bır yaşaını ve toplumun mar]larında ya s.amavı seçmış ınsanlaıdır Bıı ınsanlar Aslında bu stajların ıtıraf edılmemi!} valnızca bııev olmava dolayısıyla hıç bıı anlamıvaıdır Bu stajlar serbest za bır şevı değıştıtme gucu olmayan guç man yetısının alevhıne ve onun yıkımı su/ler olmaya mahkum edılmış olduk pahasına ıstıhdam edılme vetısını guç larından marjınaldırler lendırıvor ve gelıştırıyor Ustelık bu da, gıtgıde daha &e. çalışma ıstıhdamın ve Bu toplumu bıreysel nedenlerle red gıtgıde daha fazla serbest zamanın ol deden beş ınılyon kışı varsa, bu dunya duğu bır bağlamda yapılıyor Boylece, yı değıştırmeye yetmez Ama eğer, da metodık olarak kendılerını varoluşlan na az çalışmayı, daha d/. tuketmeyı ve nın, etkınlıklerının ve toplumsal bağla farklı bır şekılde yaşamayı ısteyen ın rının oznesı olarak tasarlamaktan acız sanları bır araya toplayan ve bu ınsan ınsanlar varatılıyor ları vaşam tarzını ve bırlıkte olma tar zını değıştırmek ıçın pratık olarak mıBu ınsanlar tamamen ozel ya da ka lıtanlık yapmaya dayanan polıtık bır musal patronlarının onlara yapmaları amaçla bır araya getıren bır nareket var ıçın verdıklerı şeye bağımlı kılınıyor olursa, karşımızaa ıfade edılmesı tar Ustelık bu ınsanlara elle tutulur ve so tışmalara çatışmalara yol açacak ve bu mut yapılacak bır şey de verılmıyor, on gune kadar ıhmal edılmış sorunların lardan yapmaları ıstenılen yalnızca kamusal alana dahıl edılmesıne, bu so ıkıncıl onemdekı ışlerdır Onları kız runların bıltncıne varılmasına yaraya gınlıktan çılgına çevırecek şeyler fazla cak ve bılınc duzeyını yukseltecek bı sıyla mevcut revsel teruhlerın kolektıf tercıhlere ter Goçe cesaret etmek" oncelıkle ın cume edılmesını buluruz Yapmamız sanları gıtgıde geçıcıleşen calışmaya gereken, sızın ve benım, enteleKtuelle hıçbır zaman olmadığından daha fazla rın yapması gereken şey, bu tercumeyı bağımlı hale getıren bu tahakkum stra tercıhlerın, başkaldırıların, deneyımle tejısını bozmak anlamına gelmektedır rın coğulluğunu yansıtan aynı zamanda ıstıhdam, kolektıf bır proje olarak "çalışma" değıl, bır ışın onermek ve bu tercumeyle yokJuğunda, ışın kesıntıye başka bır dunyanın, başka uğradığı zamanlarda şart bır toplumun mumkun ve sız olarak guvence altına arzulanır olduğuna ılışkın alınan temel bır gelır saye bır bılınçlenmeyı canlan sınde yaşama ımkânı talep dırmaktır Bunu.Guattarı, etmek anlamına gelır Şu Italyanlar, "oznellığın ure nu da eklemek ısterım Bu tımı" olarak adlandırıyor temel gelır sızı herhangı bır Soz konusu olan, egemen ey yapmaktan bağışık kı soylemın gızledığı olanak an bır gelır olarak değıl, ların bılıncıne varılmasinı aksıne sıze kapıtalıst pıya sağlamaktır Soz konusu sa ekonomısıntn bakış açı Andrecorz olan ımgelemı ve arzuyu sından verımlı olmayan ve turdeşleştırılmeye, stan ozgurleştırmektır Soz, ya dartlaştırılmaya ve profesyonelleştırıl zı, kulturel etkınlıkfer, muzık, tıyatro, meye elverışlı olmayan ıyı, guzel ve ya sınema bu ozgurleşım ve dolleme ıçın rarlı pek çok şey yapma ımkânı tanıyan hayatı onem taşır Hıssettığımızı ıfade bır gelır olarak anlaşılmalıdır etmeyı bılmıyorsak, sonuç olarak ıste mekten ve edımde bulunmaktan da acızızdır Çalışmayı ret Imgelemın ve arzunun bu ozgurleşı Gunumuzde normu utretlıltk olan mı kapıtalızm ıçın potansıyel olarak ve toplumsal itatunun bırıak kaynag'ı olumcul bır nıtelık taşıyan gunumuzdeolan bır çalışma nosyonunu terk etmek kı donuşum evresınde kapıtalızm ıçın soz konusudur Sız 'benlığın urelı de gereklıdır Kapıtalızmın sorunu, ın mı'nın onemlı bır yer tutacağı bır top sanların ozerklığını ve yaratıcılığını lumprojest onerıyorsunuz Yabanctlaşcanlandırmak, aynı zamanda da bunla mtş' bır çalışmadan ınsanın toplumsal rı kontrolu altına alıp, kendı amaçları bır çevrede kendı emeğını yentden tt ıçın kullanmaktır Aslında kapıtalızm, melluk edışıne geçtş, bu durumda radı ınsanların kendılerını ozgurce uretme kal bır zıbmyet değısımını gereklt kılı lerını sağlamak, ama onların kendılerı yor Bu değısım nemreylerın bır varlık nın bu ozgur uretımını onlara getırılen bılgtsını ogrenmelerını gereklı kıltyor sınırlamalar dahılınde şırketlerının kâ Oysa taylortzmde ınsan uretımın basıt rını maksımumlaştırmaK amaciyla emır yararlığı olarak kavrantyordu ve bu ın uzerıne gerçekleştırmelerını sağlamak san yalnızca yapmabılgiKinc ındırgen ıstıyor mıstı Sıze gore, bu degısım dogal ola rak" sancılı bır adaptasyon pahasına mı Bılgının, bılmenın temel uretıcı guç gerçeklesecek yoksa polıtık bır ıradeye, ler ve sabıt sermayenın temel bıcımı ol toplum genelınde yaygın bır duşunume duğu bır çdğd gırıyoruz Pıyasalardakı ve yurttasların kendılerının uygun bır rekabet oncelıkle sermaye bılgı aracılı peaagojıyı yasama geçırmestne mı bag'lı ğıyla yapılıyor Toplum olçeğınde kenolarak gerçekleşecektır' dımızı uretmek ıçın, yanı kapasıtelerı mızı ve yetenekJerımızı gelıştırmek ıçın, Bunlardan bırı ya da dığerı olamaz urunlerımızı uretmek ıçın harcadığımız Olsa olsa hem bırı hem de dığerı ola zamandan daha fazla zaman harcıyo bılır Zıhnıyet değışımı, kulturel donu ruz Bıze buyukanne ve babalarımızın şum epey bır zamandır zaten gerçekle 20 ya da 40 saatte gerçekleştırdığınden şıyor Oncelıkle soz konusu olan Ingı daha fazla doğrudan çalışmayı ıkı saat lızlerın, Almanların ve Kuzey Amerıka te gerçekleştırme ımkânı tanıyan doğ lıların hakkında anketler yapıp, tanık rudan çalışma zamanının dışında gelış lıklar derledığı bır yeraltı guzergâhıdır tırdığımız ıletışımsel, ılıskısel, bılışsel, Çalışma ıstıhdam karşısında genye çe duyumsal ve ımgelemsel kapasıtelerı kılış, ona yatırım yapmayı reddetme mızdır Dolayısıyla ınsanları yalnızca farklı bıçımlerdekı etkınlık yaşamına yeteneklerını kullanmak ıçın geçırdık ve toplumsal ılışkılere, yaşamdakı on lerı zamana gore ucretlendırmek gıtgı celıklere duyulan ozlem, bunların hep de daha fazla absurd hale gelıyor Eğer sı Fransa'da, ozellıkle de genç kesım bılgıye sahıp olanlar gucul olarak ne lerdeoldukçayaygındır Amabızdeîn men hepımız en sonunda sermayenın temel bıçımıne kendılerının sahıp ol duğıınu, hatta kendılerının sermaye ol duğunu fark etselerdı, bu sermavevı maKsımum dıızevde verımlı kılma /o ıunlulıığunun hıçbır anlamı kalmazdı Gerçekten de hıçbır şey benı kendımı somurmeye kendımı maksımum du zeyde değerlı kılmava mecbur edemez Benlığın uretımı noylece kendınde amaca donuşmek ıçın parasal bırıktır me ve zengınleşmenın aracı olmaktan çıkardı Gunumuzde tuketıa, ptyasanın oz nenesnesı durumundadtt Serbest za mandan, boş zamandan soz etmek ge nellıkle emek gucunun kendtsını yenı lemesıne ya da eg'lenmesıne ayrılan bır "boş" zamana gonderme yapmak anla mına gelıyor Aynı şekılde yurttas da ta mamen cıtlenmı\ ve kapalt bır yaşam uzamınaa her şeyden once tukelttı gıbı davranmaya "programlanmıştır" Ser best zamanın ozgurleşmış zamana, yanı hayatınt kazanmak ıçın hayatını kaybet mekten başka bır şey ıçın kullanılan za mana donusmesı bu durumda kulturel planda nıtelık sel bır değışımı ıfade eder Her yurttaş bu serbest bırakılan zaman dan yenı bır yaşam uzamı ınşa etmek ıçın kullanılacak bır/ırsat olarak yarar lanabılır Ama, bu ierbest bırakılan zaman ozellıkle de ışsızler tarafından ço ğuncası bır sıkıntı ve çaresızlık kaynag'ı gıbı yaşantılanıyor • Evet, gerçekten de boyle Çunku guncel polıtık koşuUarda yenı yaşam uzamlarının ınşası, yalnız surdurulen bır seruven, kendının kolektıf olandan soyutlanması anlamına gelmektedır', bırlıkte yurutulecek koleKtıf bır gırı şım anlamına değıl Hemen hıçbır şey toplumsaJ olarakboylesı bır ınşayı des teklemıyor Toplum herhangı bır ışaret vererek ınsanlara bunu yapın, kamu kurumları, bınalan, mekânları ve araç ları bu amaçla sızın hızmetınıze suna cak demıvor Bu toplum mutsuz olma yan, ış talep etmeyen ve yalnızca geçı cı bır sure ıçın bıle olsa bır ışının olma sını çalışmaktan alıkonulmak ve bır yoksunluk olarak yaşamayan ışsızlerın varlığını kabul etmeyı reddedıyor t Pterre Gıllei de Gennes şunu soyluyor Bır gun dunyayt gençlere, ınşa edılmış değıl de ınşa edılecek bır yer olarak sunan bır efcıtım ststemıne sahıp olursak, bunun olduğu gun ınamlmaz bır adım atmış olacağız" Stze gore kamusal eğıtım bu perspekttf açtstndan bır rol oynayabılır mı > Örneğın gunumuzde "pıyasaların thtıyaçlarınt tlgı alanımn merkezıne yerleştıren" bır untvenıtentn mısyonunun donuşturulmesı gerektığı nı âuşunuyoruz Bu donuşum kesınlıkle gereklıdır 1997 grevı sırasında Alman oğrencıler bunu açıkça dıle getırdıler Bu grev başlangıçta "yararlı bılgı" vermek yerı ne her yıl "ıstıhdam edılemez" bınler ce dıplomalı urettıkJerı bahanesıyle sa hıp oldukJarı butçe gıderek daraltılan unıversıtelerın genışleyen sefaletıne karşı vapılan bır grevdı Bu bılgı kımın ıçın yararlıdır? Çozul mesı gereken sorun, dıplomalıların çalışma pıyasasına uyumsuzluğu sorunu değıl, Sandra Janssen adlı Berlınlı kız oğrenunın de yazmış olduğu gıbı "çalışma pıyasasının daralması" sorunu dur Toplum gençlerı "sureklı daralan bu çalışma pıyasası"na nasıl hazırlama lıdır? Yanı, toplum hukumetlerın yap tığının tam tersıne eğıtımın ve dıploma ların karıyer yapmaya ımkân vermedı ğını ve bır ış bulma ımkânı sağlamadı ğını, eğıtımın ve dıplomaların amacının yararcı ve ışlevselcı olamayacağını ka bul ederek gençlerı yaşama nasıİ hazır SAYFA 13 • Parçalanmış blrey ohnamak