Katalog

luklanna karşı, "ince beğeni ve edep...dinbilim ve geometri" gibi değerleri yüceltmek için didinir; dağınık odasına kapanır, düzinelerce Büyük Şef marka kâğıdı sövgülerle, ilençlerle doldurur. lgnatius, ona "bi tanem" diye seslenen, saçlannı kınayla renklendiren annesiyle aynı evde yaşamaktadır. Onun "klasik paranoya" sorununu cinsellikle çözümleyebileceğine inanan kız arkadaşının, Myrna Minkoff'un saldırılarına hedef olur. Levy Pantolonlan'nda çalışmaya zorlanınca, siyahi işçileri Mağribin Onuru îçin savaşmaya kışkırtır. Daha sonra, bir korsan kılığında Fransız Mahallesinde haşlanmış sosis satmaya başlar ve mahalledeki eşcinselleri, Yozlaşma Yoluyla Dünyayı Kurtarmak için birleşmeye çağırır; "eşcinselleri iktidara getirmek" istemektedir. Ne yazık ki, "Alıklar Birliği"nin arkası gelmeyecek. John Ignatius'un yörüngesinde dönüp duran pek çok uydu vardır. Örneğin Burma Jones adındaki genç zenci; Bourbon Caddesindeki, striptiz yapılan bir barda düşük bir maaşla çalışmak zorundadır; aksi halde serserüikten tutuklanacaktır. Çığırtkanlık edip, yoldan geçenleri içerdeki gösteriye çağınrken, bir yandan da öcünü almanın bir yolunu arar: "Neşeli Gece'de asgari ücretin altında çalışan gerçek zenciler bulunur! "Sonra Devriye Mancuso: Şefi ona her gün en az bir kuşkulu kişiyi tutuklamasını emretmiştir. Bu yüzden de her gün başka, birbirinden tuhaf kılıldara bürünmek zorunda kalır. Ama Mancuso, her sokağa çıkışında tutuklanır. Korsan Felsele'nln avuncu Romanın en gülünç yanı da bu çeşitlilikten kaynaklanıyor; insanlar birbirlerini beklenmedik yörüngelere fırlatıp durmakta. Ignatius'un en sevdiği eser, Boethius'un Felsefenin Avuncu'dur. Bu kitap önce bir polisin eline geçer, sonra da açık saçık bir fotoğrafta, dekoru tamamlayan bir öğe olarak kullanılı r; fotoğraf dönüp dolaşıp Ignatius'un eline ulaşır. Kitabın adı, Jonathan Svvift'ten alınma: "Dünyada gerçek bir dâhi varsa, bunu anlamak kolaydır, çünkü bütün alıklar ona karşı birlik oluştururlar." Gerçekte îgnatius bir dâhi sayılamayacak kadar kaba saba ve kaçık; öfkeyle uluduğu çağdaş toplumla karşılaştırıldığında lgnatius çok daha korkunç görünüyor. Bir romanın değeri attırdığı kahkahalarla ölçülebilirse, Alıklar Birliği yılın en değerli kitabı. • C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 214 debiyatla uğraşan herkesin yaşamına, hiç de istenmeyen metinler yağar, yağar, yağar. Hemen hemen hiçbiri iyi değildir bunların. Saygın yazarlar,editörler, eleştirmen ve menajerler bunlan istemeye istemeye, ancak insanı pıyango bileti almaya iten o ruh halıyle okurlar. Büyük ikramiye olasılığı inanılmayacak kadar düşük olabilir, ama bu tuzağa karşı koymak olanaksızdır. 1976 yılında, Romancı Walker Percy'e de kazanma şansı hiç bulunmayan bir numara verilir. New Orleans'taki eğitmenlik görevi onu yazar adaylarına karşı savunmasız bırakmaktadır. Birgün.yanındaşoförübulunan, beyaz eldiven takmış, orta yaşlı bir kadın Percy'nin eline kalın, elyazması bir metin sıkıştınr ve oğlunun yazdığı bu "büyük" eseri mutlakaokumasınıönerir. Bu angaryadan kibarca sıynlrnanın bir yolunu bulamayan Percy sayfaları karıştırmaya, sonra daağırağırokumaya başlar. Kısa bir süre sonra, Alıklar Birliği'nın yayınlanması gereken, "yetkin, gurultulu bir fars" olduğuna karar verir. Yazarı değil ama, roman mutlu sona ulaştı. John Kennedy Toole 1937'de, New Orleans'da doğdu. 16 yaşında lıseyi, 1958'de de Tulane Ünivesitesini bitirdi. Columbia Üniversitesi, tngiliz • Gurultular JEANSTROUSE ce bölümünde doktora yaptı, bir yıl süreyle New York'ta öğretmen olarak çalıştıktan sonra Louisiana'ya döndü. Iki yıl orduda çalıştı; görev süresinin büyük bir bölümünü Puerto Rico'da geçirdi, romanını da orada yazdı. Öğretmenliğı sürdürmek ve bir yayıncı bulmak için New Orleans'a döndü. Ama kitabını bastırmayı bir türlü başaramadı. Büyük bir düşkırıklığına uğramıştı, giderek içe kapandı. 1969'da arabasında ölü bulundu; kendini egzoz gazıyla zehirlemişti. Toole'un ölümünden sonra yayınlanan, bu alabildiğine komik romanda kahkaha her şeye baskın çıkar. 30 yaşındaki, irı yarı, kılıksız lgnatius J. Reilly'de polisleri çeken bir şey vardır; New Örleans sokaklarında her boy gösterişinde, polisler onu tutuklamak için dayanılmaz bir arzu duyarlar. Roman kişilerinden biri ona şöyle dör: "Bir düşünsene; senin gibi birinin serbestçe dolaşmasına izin verüiyor. "Ignatius'un en belirleyici yönü, çağdaş dünyaya duyduğu mutlak nefrettir: Bu dünyada görüp duyduklan, tgnatius'un mıdesindeki supapın kapanmasına ve gazın tgnatius'un bir mağaraya benzeyen karnında sıkışıp kalmasına neden olur. Yüreği, Orta Çağdan yanadır. Zincirlerin.kelepçelerin.aitoldukları yere, yani evlere konulmasının çağdaş ev yaşamını düzelteceğini savunur: "Böylece, evin erkeği işten dönünce, bütün aıle onu kıskıvrak yakalayıp, gün boyu onlar için çalışacak kadar budala olduğu için duvara zincırleyebUir." Alkolik annesi ne yazık ki îgnatius'u yirmınci yüzyıla yaraşır bir işte çalışmaya zorlar. lgnatius önce, Bayan Trixie adında.bunak bir sekreterin çalıştığı, çağın gerisinde kalmış bir fabnkayı, Levy Pantalonları'nı ele alır. Siyahi işçileri, Mağribın Onuru için savaşmak üzere örgütler, ama ayaklanma başarısızlıkla sonuçlanır. Sonra Fransız Mahallesi'nde haşlanmış sosis satmaya başlar. Annesi, Ignatius'un onu küçük düşürdüğüne inanmakta, oğlunu akıl hastanesine kapatmanın bir yolunu aramaktadır. Bir arkadaşı onu yürekJendirir: "lgnatius gibileri hemen içeri tıkılıyor. Ustelik bedava." Kennedy Toole Missisipi'deki Bloxi'de, 32 yaşındayken canına kaydı. Gaflarla açıkgozlulüğün birbirini izlediği, kahramanların alaya alındığı, Falstaff vari aşınlıklarla, "Alıce Harikalar Diyarında"yı aratmayan, zekice nüktelerle bezeli bu kusursuz yapıtın yüreğinde derin bir yalnızlık duygusu yatıyor. lgnatius J. Reilly'nin dünyasındaki her şey gibi sevgi yoksunluğu da yaşamdan daha büyük. • Alıklar Birliği /John Kennedy Toole / Türkçest. Püren Özgören / Can Yaytnları/376s S A YFA 1 1