Katalog

Kahramanlar varatmadan Kıbrıs Barış Harekâtının Bilinmeyen Yönleri / Erol Mütercimler / Yaprak Yayınları / 415 s. / 15.000 TL. / CCK Kod No: 142.049 BOLENTHABORA Türkiye'nin hemen güney sınırına gelip dayanmış sıcak savaşın ürkütücülüğünün hissedildiği bugün lerde, Erol Mütercimler'in bir süre önce yayımlanan "Kıbrıs Barış Harekâtının BUinmeyen Yönleri" adlı kitabında, meşru koşullarda savaşın kaçınılmazlığını ve haklılığını ama aynı zamanda da savaşın ürküntü veren boyutlannı okuyoruz. Daha önce "Destanlaşan Gemiler" ve "Milli Mücadelenin Kahraman Gemisi Alemdar" adlı çalışmalarından tanıdığımız Erol Mütercimler, deniz tarihi üzerinde araştırmalar yapan genç bir deniz subayı. Kıbrıs savaşı üzerinden on altı yıl eeçti. Tarihe gömülmeden pek çok yazı, anı yayınlandı... Mehmet Ali Birand'ın 30 Sıcak Gün'ü dışında da yayımlanmış bir araştırma okumamıştık. Fakat "Kıbns Barış Harekâtının Bilinmeyen Yönleri" bu konuda yayımlanmış en ayrıntılı araştırma. Erol Müterciml»rf hem ilk kaynaklara (bunlar harp cerideleri, gemi jurnalleri, günlükler) hem de savaşa katılan komutanların büyük bölümünün şimdiye değin yayımlanmamış anılarına ulaşabilmiş. Basında, harekâtın yıldönümlerinde, bazı anılarda, çıkarma plajımn yer seçiminin rastgele yapıldığını okumuştuk. Oysa bu araştırmada, savaşa çok önceden hazırlıklı olduğumuzu, öyle telaşla saatlik kararlar almadığımız görüyoruz. Plaj seçiminin ve temizlenmesinin çok titizlikle yapılmış araştırmasının ayrıntılarını ilgiyle okuyoruz, Birinci Barış Harekâtı'nın en ağırlıklı bölümünü oluşturan TCG Kocatepe olayını, dakika dakika ızliyoruz. Belli ki savaş harekât merkezlerindeki harp ceridelerinden ve gemi jurnallerinden yararlanılmış... İbret ve heyecanla okunan bu olayda, deniz ve hava kuvvetleri arasında beş buçuk saat süren anlaşmazlığın bir türlü çözülemeyişine insan şaşırıp kalıyor. Üzüntüyle irkiliyorsunuz. Aralıklarla yaklaşık beş saat süren hava hücumunun hangi anlaşılmaz nedenlerle durdurulamayışını sorgulayan Erol Mütercimler, hiç kimseyi suçlamadan soğukkanlı yargılar sunuyor... Sanırım bu sonuçlar, spekülasyonlara son vermekle kalmayıp, bu olayın sorumlularını da yıllar sonra yeniden vicdani hesaplaşmaya yöneltecektir... Kurulamayan haberleşmenin yarattığı sorunları; zamanında yapılamayan ikmali; düşen uçaklarımızın sayısını; Rum tarafının gücünü; iki harekât arasında çekilen sıkıntıları; komutanlar arasındaki çekişmeleri ve her iki harekâttaki muharebelerin ayrıntılarını da yine ilk kez bu kitapta okuyoruz. Erol Mütercimler, "Bu araştırmada kahraman yaratmak için uğraşmadım", diyor. Bunu fark ediyorsunuz. Yine de, özellikle iki grup var ki, bunları kahraman olarak öne çıkarmaya çalışmış. Grupların ilki Mersin halkı... Özverilerini okurken Kurtuluş Savaşı'nın yokluk öyküleri beliriyor belleğiS A Y F A • KIMHS ' BARIŞ HAKKATININ BIIINMEYFN VOMUH Genç bir subaydan Kıbrts Barış Harekâtı nın Bilinmeyen Yönleri y * »* 1974 Barış Harekâtı Başarılar ve başarısızlıklar Deniz kuvvetleri ıle hava kuvvetlerımızın 5 5 saat süren anlaşmaziıflı, Kocatepe savaş gemısının kendı uçaklarımız tarafından batırılışı Çıkarma bırlıklerının olağanüstü çabaları nizde... İkinci .grup da, LCM, LCT, LCU denen çıkarma gemilerinin personeli... Eğer bu gemilerdeki subay, astsubay ve erlerin insanüstü ve yurtsever çabaları olmasa, harekâtın başarısının söz konusu olamayacağını okuyup şaşırıyorsunuz. Yazar, "Bazılan kahraman gibi görünüyorsa, bu, olayların doğal akışı sonucunda ortaya çıkmıştır" diyor. Kitapta ayrıca pek çok ayrıntı da bulabiliyorsunuz. Ada'ya çıkan birliklerimizin gerçek gücü; şehitlerimizin sayısı ve adları; istenmeden alınan arazi gibi... kitabın ekler bölümü ve sonra eklenen askeri terimler sözlüğü de çok yararlı. Kitabın en büyük eksikliği haritaların azlığı. Mütercimler'in yapıtınm en ilgi çekici yanı, sıcak savaşın kapımızda olduğu bugünlerde, savaşın askerler için bile ne denli korkulu, istenilmemesi gereken bir çaresizlik olduğunun sergilenmesidir. Deniz subayı Erol Mütercimler tarafından yazılan, "Kıbrıs Barış Harekâtının Bilinmeyen Yönleri" adlı bu kitap, savaşan insanların tavır ve davranışlarını, ruh durumlannı da kendi ıç dinamiği ve savaşın mantığında açıklayan ilginç bir yapıt. Hem Kıbrıs Barış Harekâtı'nın bugüne değin açıklanmamış ayrıntılarını öğrenmek hem de savaştan kaçınılması gerektiğini anlamak için muhakkak okunması gereken çok önemli bir araştırma. Bu araştırma, yazarın subay kimliğine karşın yalnızca savaşın anlatıldığı ya da 'kahraman Türk ordusu' diye başlayan, şovenist ruhla militaristçe kaleme alınmış bir kitap değil. Kitap üç ana bölüme aynlmış. Birinci bölüm: Savaşı hazırlayan tarihsel nedenler. İkinci bölüm: Savaş. Üçüncü bölüm: Savaş sonrası değerlendirmesi. İlk bölümde 1974 Harekâtı'nı hazırlayan siyasal ve tarihsel nedenler bilimsel yöntemle ortaya konuyor, bunların irdelemesi yapılıyor. E.Mütercimler, Kıbrıs üzerindeki dış güçlerin oyunlarını ve bunun sonucunda da olayların tırmanışını ortaya koyuyor. Kitapta ilk kez karşılaştığımız çok önemli bilgileri de ilgiyle okuyoruz. 27 Mayıs'ın o karışık ortamında, Kıbrıs'ta kurulan Türk alayının kuruluş süreç ve serüvenini, o günkü rütbesiyle Kurmay Albay Turgut Sunalp'in anılarından aktarılanlardan öğreniyoruz. 1964 ve 1967 yıllarında Kıbrıs olaylarının tırmanması üzerine Türkiye'nin müdahale girişiminde bulunmasına karşın, adaya asker çıkaramayışımızın bir başka boyutunu görüyoruz. Çeşitli kitaplarda Demirel ve İnönü'nün ağzından politik engellemefer, gazetecilerin tanıklığıyla yazılmıştı. Bu kez o dönemleri yaşamış komutanların anılarından müdahalelerimizin nasıl engellendiği ilgiyle okunuyor. ikinci bölümde de "savaş" anlatılmış... Ve 1974 Barış Harekâtı... Yazar kendi deyimiyle, önce uçaklarımız tarafından batırılan TCG Kocatepe savaş gemimizin ve bu gemide ölen elli dört denizcimizin trajik öyküsünü yazmak için yola çıkmış ama eline geçen belge ve bilgilerle savaşın tamamına yakınını yazmış... Bu bölümde, komando tugayının, paraşüt taburunun, deniz piyadelerinin savaşın ilk anlarında içine düştükleri bunaltıcı baskıya ve neredeyse kaybedilecek bir savaşın ilk gecesini heyecanla okuyoruz. Savaşa tam anlamıyla hazır olmadığımızı ve Rumların da sanıldığı gibi hazırlıksız olmadığını pğreniyoruz. Daha önceleri gazetelerde yayımlanan kimi anılarda, çıkarma kuvvetinin komutanlığına ad benzerliği nedeniyle yanlışlıkla atama yapıldığı yazılmıştı. Mütercimler'in çahşmasında, alelacele Çakmak Amfibi Özel Görev Kuvveti Komutanlığı adıyla kurulan çıkarma birlikleri komutanlığına atanan Tuğgeneral Süleyman Tuncer'in, bu komutanhğa, yanlışlıkla atanıp atanmadığı büyük bir sabırla araştırılmış. "Yanlış Süleyman Olayı" başlığıyla anlatılanlar kitabın ilginç bölümlerinden birisi. Çünkü, burada, askerler arasındaki kin, nefret, çekememezlik gibi pek çok duygunun yansımalarını algılayabiliyorsunuz.D CUMHURİYET KİTAP SAYI M