Katalog

Roland Barthes'm biyografisi Fransa'da yayımlandı R.B.'nîn sıfır derecesi Olümünden on yıl sonra Roland Barthes, biyografisini yazan LouisJean Calvet ile karşı karşıya geldi bir bakıma. Çünkü Barthes yazdığı o zarif vasiyetnamesinde, olümünden sonra 'özgür ve dost' bir biyografi yazarının hayatını birkaç aynntı, birkaç zevk, birkaç sapma ile özetleyeceğini umduğunu ifade etmisti. Calvet'nin yapıtı, yayımlanmasının hemen ardından Fransa'da olumlu yankılar aldı. Eleştirmenler, "sapına kadar yapısalcı Roland Barthes'ın" biyografisini belki kendisinin bile istemeyeceği bir yeniden dünyaya geliş olarak njtelediler. Roland Barthes Biyografide Barthes'ın ailesiylc ilişkileri, Mima adlı bir kadınla üç günlük bir aşk hayatından sonra eşcinselliği keşfi, okuduğu ilk kitaplar, sanatoryum günleri ve kan tükürmek yüzünden çektiği nefes darlığı, hastalığı nedeniyle üniversite ile ilişkilerini kesmesi, İskenderiye, Bükreş ve Fas'a yaptığı yolculuklar anlatılıyor. Şimdi Paris yazın çevrelerinde, "eğer Barthes nefes darlığı çekmeseydi esinlenme yazınını böylesine inkâr eder miydi? Göstergebilime olan bağlılığının geniş çaplı fizyolojık uyumsuzluğunun sonucu olup olmadığını kim bilebilir?" soruları yoğun olarak tartışılıyor. Nouvel Observateur dergisi yazarlarından JeanPaul Enthoven Barthes'ın biyografisi üstüne şöyle yazıyor: "Barthes bu biyografi içinde gerçekte var olmadan var. Elbette kutlanan o, ama bu yapay ve geçmişe dönük kişilikte, acaba kendinden kalan ne? Aslında bu biyografi, o zamanlar zaten kendiliğinden olan bir şeyi kanıtlıyor: 6O'lı yılların kahramanı olan Barthes, yürek ve aklın klasiğiydi. Ama 'Modernler'le barış içinde yaşamaya o kadar itina eden bir klasik ki, moda ve avangard gerektirdiğinde, kaçamak yapmaya cesaret edemiyor. Böylece bu taşralı kentsoylu, savaştan hemen sonra Parisli bir Breht'fi olup çıkıyor. Öyleyse Marksist mi? Camus'den uzaklaşıp, Sartre'ın orta halli Nekrassov'unu savunduğunda, ilk denemeleri birer sosyal eleştiri gibi görüldüğünde, öyle olduğuna inanıyor. Bu dürüst ama, tattan yoksun biyografide birkaç profil var ki, belleğinin eücüne göre herkes gençliğinden bir şeyler anımsayabilir. Kendi kanıtlarından kusku duyarken, Sorbonne'la Racine üzerine atışan polemikçi Roland Barthes; Moskova'dan dönen Gide'den daha az bilinçlenerek Pekin'den dönen Roland Barthes vb. Bu günlerde Barthes'ın yapıtlarından büyük bir bölümünün hâlâ yayımlanmadığını (esrarengiz nedenlerle) söyleyenlerin sayısı bir hayli kabarık. Bu sansür eğer doğruysa saçma olduğu kadar üzücü de." D Dİyalektlk MutSUZİUklar rotoflraf: Kaan Çaydaml, "bir uzak sabah denizidir gittiğin kapı / ellerinde rüzgârın tasınmaz çamurları var / köpürmüş soylarımı toplarken çürüyen yanlarımdan / inan batmıs, şehirler gibi onarılmaz anılar / gözlerinde unuttuğum oeski aciz miras / almaya gelsem soluğumda dalgın yosun kokusu / biliyorum artık hiçbir gemi beni tasımaz / ve yeniden büyür içimde mağrur bir zakkum gibi / terk edilmek korkusu /..." (Sahtiyan / Murathan Mungın / Remzi Kiubevi / 138 s.) Şubat 1979 S A Y F A 2 1 CUMHURİYET KİTAP SAYI 36