Katalog

FelaketPsikoloji Teknohaber Yenı başlatılan bır uygulama, gelecekte bğrencılerın derslerını nasıl ızleyeceklerı ve klasık okul kıtap ve defterlerı yerıne nelerı kullanacakları konusunda ıpuçları verıyor ABD'de bır dızı okulda pılot olarak öğrencılerın basılı ders kıtabı ve defterı yerıne taşınabılır bılgısayar kullanması uygulaması başlatıldı IBM'ın ThınkPad dızustu bılgısayarları ve Thınk Centre masaustu bılgısayarlarıyla katıldığı uygulama dıjıtal mufredat programı ve kutuphaneler ile yurutuluyor Ortak Mufredat Çozumu adlı bır bılgısayar uygulamasının kullanıldığı projede farklı okullarda farklı araçların dıjıtal versıyonları kullanılıyor Soz konusu çozum, dıjıtal ders ıçerıklerı konusunda uzman Vıtal Source Technologıes adlı şırket tarafından gelıştırıldı Bazı okullarda ders kıtapları yerıne dıjıtal kıtaplar kullanılır ıken bazılarında ıse ders notları ders planları ve öğrencı bılgılerı dıjıtal ortama aktarılmış bulunuyor Orneğın her oğrencınım kışısel olarak kullanabıleceğı Kışısel Taşınabılır Kutuphane 3000'ı aşkın kıtabı harıtayı ve edebıyat eserını ıçerıyor Öğrencılerın dızustu bılgısayarları uzerınden mufredat ıçerığıne ulaşmaları, hem bılgıye ulaşmayı kolaylaştırıyor, hem de her zaman guncel bılgıye erışmelerını sağlıyor Dıjıtal ıçerığın bır başka avantajı da, okulların standart mufredatı aynı dıjıtal ıçerık uzerınden takıp edebılmelerı Uzmanlar basılı kıtap ve defterlerın kalkması ile sırt çantalarındakı ağır yuklerınden kurtu lan öğrencılerın kronık sırt, omuz ve boyun ağrılarından buyuk olçude kurtulacakları belırtılıyor Tsunami kurbanlarına psikolojik destek yaşındaIkı Hınth Rajan2b Aralık sabahı dev dalgalarda dilesını yıtıren bınlerce çocuktan bırı Şu anda bır yardım ekıbının kurduğu kampta kalıyor Denızden o kadar çok korkuyor kı, denıze bakmaktan bıle çekınıyor Uykusu sık sık kabuslarla bolunuyor ve zamanının buyuk bır kısmını boşluğa bakarak geçırıyor Andaman Adası'nda 25 yaşındakı Rizpo ıse aılesının 13 uyesını tsunami sırasında kaybetmış Dun yada sayılan gıderek azalan ılkel kabılelerden bırınden gelen Rızpo, tsunami sırasında olup bıtenı kesınlıkle hatırlamıyor Kayıtsız bır sessızlık ile kontrolsuz ağlama krızlerı arasında gıdıp gelıyor Duzenlı aralıklarla kabılesınde olu' ve "su" anlamına gelen sozcuklerı mırıldanıp ılerı gerı sallanıyor Okul çantaları hafifliyor Tsunami felaketzedeleri, kısa vadede hayatta kalma mücadelesi verirken uzun vadede psikolojik travma ile de boğuşmak zorunda kalacak. Psikolojik riskin en yiiksek olduğu yaş grubu, ne olduğunu anlayacak yaşta olan 8 ile 15 yaş arasındaki çocuklar. 10i TRAVMANIN YARATTIĞI PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR Tsunami felaketıne tanık olanlar ıçın kâbuslar, bellek kaybı, kayıtsızlık, ağlama krızlerı, sureklı goz onune gelen korkunç goruntuler son derece normal semptomlar Pek çok vakada bu semptomlar bırkaç hafta veya ay surebılıyor Ancak pek çok tsunami kurbanı ıçın normal yaşama donmek guç olacak Pek çoğu yaşamlarına annesız babasız, aılesız devam et mek zorunda Bunların çok azının psikolojik tedavı alma şansı olacak Bu nedenle, psıkologlar semptomların kurbanların yuzde 3ü'unda kalıcı olacağından korkuyor Travma sonrası stres bozukluğu olarak tanımlanan bu psikolojik bozuklukta, ınsan aynı olayı tekrar tekrar yaşadığı ıçın panık atakları tetıklenır Bazılarında duygular korleşır, bazıları ıse şıddetlı depresyon ve anksıyete dongusune gırer Butun bunlar, akıl sağlığının onumuzdekı haf talarda oncelık sıralamasında ılk sırayı alacağı anlamına gelıyor Srı Lanka'dakı multecı kampındakı yardım gorevlılerı en fazla psikolojik destek talebı ile karşılaştıklarını behrtıyor Sınır Tanımayan Doktorlar ve Kızılhaç gıbı orgutler, yerel sağlık gorevlılerını eğıtmek ıçın şımdıden bolgeye psıkologlar gondermeye başladı Ancak kaç kışıye ulaşılabıleceğını kımse bılemıyor YÜKSEK RİSK GRUPLARI Rıskın en yuksek olduğu grup 8 ile 15 yaş aralığındakı çocuklar Bunlar başlarına neler geldığını anlayacak yaştalar Multecı kamplarındakı çocuklar, yenıden yapılsa dahı evlerıne gerı donmek ıstemedıklerını tekrarlıyorlar Harvard Unıversıtesı Tıp Fakul tesı'nden halk sağlığı uzmanı Ronald Kessler'e gore bu çocukların yuzde 40'ında travma sonrası stres bozuklugu gorulecek Kessler bu gıdışatın karanlık bır sosyal tablo oluşturacağından korkuyor Bu çocukla rın rahatlamak ıçın uyuşturucu ve alkole yonelebıleceğı ve buna baglı olarak çeşıtlı psikolojik bozukluk ların ortaya çıkabıleceğını duşunuyor Ayrıca egıtım lı ınsanların yurtdışına kaçmak ıçın yenı bır nedenlerı olduğu ıçın "beyın goçu"nun artacağından kuşkulanılıyor Çocuklardan başka annelerın de travma sonrası stres bozukluğu yaşayacağı tahmın edılıyor Erkeğın domınant olduğu aıle yapısı ıçınde tek başlarına yaşamlarını surdurmek zorunda kalmak kadınlarda bunalıma yol açabılır Ayrıca geleneksel bır toplumdan gelen bu kadınların yabancılardan yardım ısteme konusunda çekıngen davrandıkları ızlenıyor Tamıl Nadu'nun başkentı Chennaı'nın 260 kılometre uzağındakı Nagapatünam'da çalışan yardım gonullusu Senthil Babu gozlemlerını şoyle dıle getırıyor ' Kadınların ıç çamaşırı ve ped eksıklığı gıbı basıt ıhtıyaçları burada onem kazanıyor Kadınlar bu tur ısteklerde bulunmaktan utanıyorlar Bu onlar ıçın çok aşağılayıcı bır durum Sonuçta depresyonları o kadar koyulaşıyor kı ıntıhar eğıhmıne bıle gırebılıyorlar" Bu arada aılelenne bakamayacak duruma gelen erkekler de kendılerıne duydukları guvenı kaybedıvorlar ve yaşam amaçları kayboluyor Pek çoğu çocukları gıbı denızden korkmaya başlıyor Hındıstan'da askerler balıkçıların teknelerını onardıktan sonra balıkçılarla bırlıkte denıze çıkarak guvenlerını gerı getırmeye çabalıyorlar Bu arada ıyı haber kurbanların basıt tedavılerden afet hakkında konuşmak gıbı fayda gormesı. Travma doğal seyrıne bırakıldığı zaman semptomlar uç ayda gıderek kaybolur "Akıl hastası olmadığınızı bılmek çok onemlıdır' dıye konuşan Boston'dakı travma sonrası streb bozumlugu merkezınden Iise Najavits, "Akıl sağlıklarını korumak ıçın bu ınsanlara duygusal aularından kurtulmak ıçın butun gun uyumamalarını, ıçkı ve uyuşturucu kullanmamalarını oğutluyoruz" dıyor Uzmanlara gore en ıyı terapı kurbanların kendılerıne olan guvenlerını tazelemek Kaynak Newsweek 17 Ocak 2005 Dıjıtal televızyonda ızlenen kalıtelı bır program, tuhafbır şekılde kötu bır programın da reytıngını yukseltıyor Nıelsen Medıa Research adındakı bır medya araştırmaları şırketı, bazı kanalların aynı dıjıtal frekans paketı ıçınde nakledıldığını belırterek, TV cıhazının aldığı frekansı kaydeden reyting sıstemlerının hangı kanalın ızlendığını bılemeyeceklerını ılerı suruyor Nıelsen'ın yenı reyting olçme kutusu, TVden gelen sesı kontrol eden bır monıtorden yararlanıyor Spesıfık bır anda yayımlanmakta olan programların ses kayıtları ile karşılaştırılan bu ses eşleştığı anda hangı programın ızlenmekte olduğu kesın olarak anlaşılıyor Kötü programlara reyting Pek çok aılede bırden fazla cep telefonu vardır ve aıle uyelerı zaman zaman telefonlarım kendı aralarında değış tokuş edebılırler Ancak cep telefonunu değış tokuş etmek ıçın SIM kartını da değıştırmek gerekır Bunun ıçın de pılı çıkarmak gerektığı ıçın bellektekı bazı ozel ayarlar ve çoğunlukla da gunun hangı saatınde olduğunuz sılınebılır Toshıba bu soruna bır çozum gelıştırdı Bu çozumde, evdekı herkesın ortak kullandığı bır dış SIM kartına Bluetooth radyo alıcısı yerleştırılıyor 10 metrelık bır mesafenın ıçınde olan herkes, yenı nesıl telefondan bu karta kaydolabılır Boylece SIM kartları değış tokuş etmeye gerek kalmaz Ne var kı bu sıstemın de bır sakıncası var, çunku her seferınde yalnızca tek bır kışı telefon edebılıyor SIN7T kartınızı nasıl paylaşırsınız? Yol çalışmaları bazen haftalarca surebılıyor Bunun nedenlerınden bırı ekıbın yeraltındaki boruları karıştırması ve kazının her seferınde yenıden başlamasıdır Kalıfornıya'dan Tempo Research şırketı gomulu elektrık kablosu ile su veya gaz borularını tanımayı kolaylaştıracak bır yontem buldu Bu yontemde yeraltındaki borulara RFID (radyo frekanslı tanıma etıketı) yerleştırılıyor Bu RFID'lar yukarıdan gonderılen farklı frekanslara yanıt verecek şekılde gelıştırılıyor Sozgelımı gaz borusu uzerındekı etıket yalnızca "gaz frekansfna tepkı verirken, su borusu "su frekansı 'na yanır verır Bu sureçte ortaya çıkabılecek sorunlardan bırı, radyo sınyallerının RFID bobınlerınde akım yaratması ve sonuçta tum boruların zayıf tepkı gondermesıdır Tempo, hedeftekı boruyu bulmak ıçın, yalnızca en guçlu sınyale odaklanıyor Yeraltındaki borulara kimlik Ineklerde beslenme bozukluklarını tespıt etmek ıçın sutun ıçındekı yağ ve proteın ıçerığını kontrol etmek oldukça pahalı bır ışlemdır Aynı şekılde meme ıltıhabını onceden teşhıs etmek ıçın sutun ıçındekı laktoz dalgalanmalarına bakılır Ingıltere'de Tarım Bakanlığı ucuz ve otomatık bır sağlık kontrolu yontemı gelıştırdı Bu yontemde ınekten sağılan sut şeftaf bır Ukapanından geçer 10 adet LED bu şeffaf .„ bolum uzerıne ışık yansıtır Bu LED ler tek tek açıldığı zaman sutten geçen ışık ıdeal değerlerın oluşturduğu bır verıtabanı ile karşılaştırılır Ideal değerlerden en ufak bır sapma uyarı verır Sütçüler de dijitalleşiyor 931/8 22 Ocak 2005