Katalog

YÜKSEK TANSİYON Dünyada yaklaşık 600 milyon yetişkin yüksek tansiyon hastası . Ve ne yazık ki bu sayı büyük bir hızla artıyor. Önceden belirti vermediği için sinsi bir hastalık olarak nitelendirilen yüksek tansiyon, yaşam tarzı değişikliği ve ilaçlarla engellenebiliyor. yaşındaki Mark Cumberland, işine bisikletle gidebilecek kadar sağiıklıydı. Haftada 160 kilometre pedal çeviren Cumberland, 4 yıl önce baş ağrısı ve yorgunluk gibi sıkıntılar duymaya başladı. Beslenme şekli işlenmiş gıdalara dayalı ve genetik mirası ne yazık ki olumlu bir tablo çizmiyordu; anne ve babası yüksek tansiyon hastası olduğu gibi annesi bir de şeker hastasıydı. Bütün bu olumsuzluklara ek olarak doktora da görünmekten çekiniyordu. Yorgunluk hissi günlük yaşamını etkilemeye başlayınca ister istemez genel sağlık kontrolünden geçmek zorunda kaldı. Sonuçta tansiyonunun 190/140 dolaylarında seyrettiği ve her an inme ve kalp krizi geçirme riski taşıdığı anlaşıldı. B u gü n Cumberland bisiklete binmeye devam ettiği gibi düzenli olarak yüzüyor ve yüksek tansiyon ilacı kullanıyor. Ayrıca ayak üzeri beslenme alışkanlığından vazgeçerek meyve ve salata ağırlıklı bir beslenme tarzına geçti. İçki miktarını da azaltan Cumberland, "Eskiden ne kadar sağlıksız beslendiğimi yeni yeni anlıyorum. Bence yüksek tansiyonunun en büyük nedenlerinden biri vücudumdaki yağlar. Yağlarımdan kurtulduğum zaman tansiyonum da düzelecek" diyor. Şimdi tansiyonu 120/80'lerde seyrediyor. Cumberland'ın hatalarının farkına varıp, önlem alması çok olumlu bir davranış, ancak uzmanlar bu tür mutlu sonla biten öykülerin çok nadir görüldüğünü söylüyorlar. Kaba bir tahminle dünyada 600 milyon yetişkinin yüksek tansiyon hastası olduğu sanılıyor. 2003 yılında Eurobarometer adı verilen bir araştırmaya 10 yeni üye ülkenin kaülımından önce göre Avrupa Birliği'nde 50 milyon insan 15 yaşının üzerindekilerin yüzde 16.5'i yüksek tansiyon sorunu yaşıyor. 1020 milyon hastanın Sahra Çölü'nün güneyinde yaşadığı tahmin ediliyor. Afrika Birliği'nden yetkililere göre, yüksek tansiyonun AIDS'ten sonra kıtanın en önemli sağlık sorunu. Ve doktorlar bu bağlamda geçen yıl yeni bir risk kategorisi tanımladılar. Yüksek tansiyon öncesi prehipertansiyon olarak isimlendirilen bu yeni tehdit, gelmekte olan hastalığın habercisi. Yaşam süresi boyunca insanların yüzde 9O'ı tansiyon ile ilgili sorun yaşar ve yüzde 50'si kalp krizi veya inme nedeniyle yaşamını yitirir. YÜKSEK TANSİYON NEDİR? Yüksek tansiyon 140/90 değerinde daha yükseklerde seyreden kan ''• basmcıdır. Ilk sayı sistolik basınç, y, kalp atışı sırasında kanın damar duvarında yarattığı kuvvettir. Ikinci. diyastolik basınçtır ve iki kalp atışı arasmda olusan kuvvettir. Normal > siyon 120/80 dolaylannda veya bir altında seyreder. 120/80 ve 140 90 arasmdaki bir değer. yüksek tansiyt oncesi olarak bilinir. Bu duruın beslinme düzenınde ve yaşam tanında t değişiklık gerektirir. çunku bu değeıier önlem almmana bütün semptomlarıyta birtikte yüksek tansiyona yol acabilit Aynca kalp bastaltklanna da zemin hazırlar. GOZLER Yüksek tansıyc naılakı kan daı nın kalınlaşmcı ya sızmtı yapn yol açabilir. ~~ BEYİN Patlaya, damar ı serbest (lolasım plaka ın neden o HERKESİN SORUNU Korkutucu olan bu hastalığın yalnızca orta yaş kuşağındakileri ve yaşlıları etkilememesi. Çocuklar da yüksek tansiyon hastası olabiliyor. ABÜ'nin New Orleans kentinde yoksulların yaşadığı bir bölgedeki hastanede çalışan Dr. Keith Ferdinand, tansiyon yüksekliğinden yakınan hastalarının her geçen gün yaşlarının küçüldüğüne dikkat çekiyor: "4 yıl önce 18 yaşındaki bir hastam kalp krizi geçirdi. Bizi endişelendiren yalnızca gençlerdeki yüksek tansiyon vakalarının artışı değil; yüksek tansiyonunun yol açtığı komplikasyonların artışı." Yüksek tansiyonunu bu kadar yaygın bir sağlık sorunu olacağı tahmin edilmemişti. Teşhisi bu kadar kolay birkaç saniye süren bir ölçüm tedavisi bu kadar basit yaşam tarzı değişikliği ve ilaç olan bir hastalığın bu kadar yaygın ve ölümcül olması şaşırtıcı gelebilir. 1970'li yıllarda sorun ciddiye almmaya başladı ve inatla üzerine gidildi. Tedavi olan insan sayısı arttıkça, yüksek tansiyona bağlı komplikasyonların da azaldığı görülüyordu. 1972 ile 1994 yılları arasında yalnızca inme vakalarında yüzde 50 oranında düşüş izlendi. Açıkça Batılar çok büyük bir savaşı yeni silahlarla beta bloker'ler ve anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri (ACE) yardımıyla kazanmışa benziyor KİMLER YAKALANIR? / Dünyada yetişkinlenn ucte birinde görülür. Erkeklerde kadınlara gört I . daha yaygmdır. ABDde Atrikalt t /i Amerikalılarda bu risk beyazlara gore ; yüzde 43 daha lazladır. NEDENLERİ )\ \ Bobrek hastalıkları. bezelerüeki tört ^ ler ve diyabet yüksek tansiyona yoİ ~" açabilir. Bu arada soğuk algınlığı ve migren ilaçlan gibi ilaçlar da tansiyonu yükseltebilir Çoğunltıkla yasam tarzı sonımlu tutıılur. Hareketsızlık. obezile. stres. sigara ve bol miktarda tuz ve alkol kan basıncını yükseltır. SEMPTOMLAR Yüksek tansiyon genellikle belirti ver ;. mez. Bu yuzden sinsı bir hastalık \ olarak değerlendirilir Enüst } değerlerde bile habis yüksek tansiyon adı verilir hasta hiçbir şey hissetmez.; Ancak diğer tarattan hasta. baş ağrısı.• yorgunluk. mide bulantısı. lerleme, görme bozukluğu. soluk solıtğa katma^ göğiis ağrısı veya el ve ayaklarda soğuma gibi rahatsızlıklar dııyabilir. Habis yüksek tansiyon tıbbi müdahale l gerektirir. SjKOMPÜKASYONLAR I Yüksek tansiyon. inme, kalp krizi ve I bobrek yetmezliği gibi hastalıktara yol | açabilir. Hamile kadınlarda. prematürt doğumlara. ölii doğıımlara. nobetlere veya ölüme neden olabilir. AYAKLARVE ELLER El ve ayakların sogııması aııı yıikselen tansiyon sınyalidir. RAHİM Hamile sırasııı daha o siyontı olan k,ı da bile basıncı tebilir. lardı. Ancak sorun düşünüldüğü kadar basit değildi ve bu kadar kolay çözülemeyeceğe benziyordu. menin insanlığa ödettiği bir b bedelin büyüklüğünü anlamak pa'daki istatistiklere bakmak yı palılar hiç olmadıkları kadar şiş Vücutkitle endeksine bir mız zaman ortalama bir Avruı endeksinin 25.3, ortalama bir ı dının endeksinin 24.3 civarında BİR BEDEL OLARAK TANSİYON Hastalıkların neden ve sonuç ilişkisinde, toplumlar hak ettikleri tansiyona sahip olurlar. Yüksek tansiyon endüstrileş 931/12 22 Ocak 2005