Katalog

ık si kati bazı bölgeleri daha fazla etkiler. Çoğunlukla bu etkiler Normal kalp Hipertansiyonlu kalp Sol karıncığın kalınlaşnuş duvarı na her gün bir yenisini daha ilave ediyorlar. Doktorlar artık rutin olarak çocuklann da tansiyonlarını ölçüyor. Halk sağlığı uzmanları, insanların dikkatini bu konuya çekerek çok geç olmadan önlem alınmasını sağlamaya çalışıyor. Uzmanlara göre bu sorunun kontrolden çıkmaması için tek çözüm bunlara benzer geniş ölçekli önlemler. Yüksek tansiyonunu bu kadar inatçı bir yapı sergilemesinin nedeni, birbirine geçmiş çok sayıda vücut sistemini ilgiIendirmesi ve hastalığın tam merkezinde kalbin bulunması. Yaklaşık 5 litrelik bir ağır sıvıyı kan torsonun dışına, el ve ayaklar gibi uzak bölgelere göndermek zorunda kalan kalp, aslında vücudun en ağır işçilerinden biri. Ayrıca dolaşım sistemi her zaman, kanı taşıyan damarlara karşı çok nazik davranmaz. Kalbin her kasılmasında, kan yalnızca damarlar boyunca ilerlemez, aynı zamanda damarla laylaştırırlar. Fakat damar duvarlarını oluşturan fiberler bir noktaya kadar esner. Yaşlandıkça kaygan olan dokunun yerini daha sert olan kolajen alır. Damarlar bu durumda eskisi gibi esneyemediği halde, kan aynı hızda akmaya devam eder. Sonuçta basınç artar. Basınç yükseldikçe, duvarlann üzerindeki yük artar. Dolayısıyla duvarlarda daha fazla kolajen oluşur. Amerikan Yüksek Tansiyon Birliği'nden Dr. Michael Weber, "Damar duvarları giderek beton gibi olur" diyor. Böbrekler de bu süreçte önemli bir rol oynar. Böbrek ve idrar boşaltım sistemi, yalnızca vücudun tutması veya boşaltması gereken su miktarını belirlemez; aynı zamanda suyun içinde bulunması gereken maddeleri de belirler. Sözgelimi şeker, potasyum ve sayılamayacak kadar çok sayıda bileşimin çok fazlası veya çok azı tüm vücudun dengesinin bozulmasına yol açar. Böbreklerin Genislemiş kalp Normal damar 1LAR Iıkça, kan anndaki elaslik n yerini dalıa a/en alır. ı damar dııvaral olarak ser'iiksek kan bıı ılııvarlara zla stres yiikler :i luzlandırır. ıleki piiriizlü 'da yaıj 7 bırikir ve hıın311 içinde kalp >a inıııeye yol Oamnr dııvarlarmıla ttıişük hasınç V"ksek basl Hipertansiyonlu damar "<! Çalkanlılı kan akışı Danıar duvarımla Oiizgün ktn tkışı Düzgıi. lıitcreler' kolajen ıçe> elaslik riaınai tabakası Piirüzlü damar kaplaınası l Dalıa lılıerı içer' lleşmış danıa Normal böbrek ER r yiiksek tansiywm nedeni hem de ır. Obezite ve ıliger trzı sonınları lıasıncı gi gibi. böbreklerin ıı diizeyini riiizenle\ \tersiz kalması da \ı yiikseltir. Neıleni, * olsıııı, yiiksek lar ı damarlarına zara tıreklerdeki kan ı da bıı gıdişatlan pır. Bıı da böbrek dt: buzıılıııalara ve m lıiraz dalıa yiike yol açar. Hipertansiyonlu böbrek Cumberland tansiyonu sürekli olarak kontrol altında tutuyor. rın duvarlarına baskı yapar. Bu, sistolik basınç, yani tansiyonun ilk değeridir. Atımlar arasında kalp gevşediği zaman, basınç da azalır, ancak bu azalma belli bir noktaya kadardır. Bu da diyastolik basınç, yani ikinci değerdir. Bu iki basıncın kuvvetini ölçmek için, nabız gibi atan bir damarın tansiyon aletindeki cıva sütununu ne kadar yukarı çıkarttığına bakılır. Genel olarak atım sırasında 120 mm, atımlara arası 80 mm normal değer olarak algılanır. çok sıkı takip ettiği maddelerden biri tuzdur. Vücutta ne kadar fazla sodyum bulunursa, vücut o kadar fazla su tutar. Bunu önce kanda, daha sonra dokularda depolar. Sistem gereğinden fazla suya doyduğu zaman damarlarda basınç artar. Böbrekler bu durumun oluşmaması için kendini zorlar. Tuz içeriği çok yükselirse, vücudun içerdiği su da artar. Sistem bu duruma tepki olarak renin üretimini kısar. Renin su tutumunu artıran bir enzimdir. Reninin azalması anjiyotensin adı verilen ve kan damarlarının büzülmesini sağlayan proteinin azalmasına yol açar. Eğer tuz seviyesi çok düşerse, vücut bu süreci tersine çevirir. Bunun sonucunda renin düzeyi artar ve damarlan büzmek için daha fazla anjiyotensin salgılanır. Bu arada böbrek hastalıkları, tiroid bezindeki tümörler gibi pek çok faktör bu sistemi rayından çıkartabilir. Ancak pek çok olay Glomerül Ttız lıılan hormonlar Sağlıklı çalışmayan hirböbrek. vınmıım tıız ve su diizeyini kontrol eder ınatldelerin salgılanmasını diizgün bir sekilde düzenleyeınez. irüyoruz. (25'in üzerindeki sonuçlar jman olduğunuzu gösteriyor). AB'deki »cukların ortalama yüzde 18'i şişman ya obezdir. ABD'de ise yüksek tansim hastası olan çocukların yüzde 25 'in• kardiyak kalınlaşması gö'rülüyor. Avpa'da haftada üç dört kere egzersiz yanların oranı yalnızca yüzde 24. Ayrıca Avrupalılar çok fazla sigara ve içki tüketiyor. 15 yaşından büyüklerin yüzde 39'u sigara, yüzde 61'i içki içiyor. Kaldı ki Batılar, "fast food"ların içerdiği aşırı tuz nedeniyle "kendilerinin turşusunu kuruyorlar". Bütün bu karmaşanın içinde ilaç şirketleri raflardaki yüksek tansiyon ilaçları TANSİYONU YÜKSELTEN ETMENLER Bu kadar hassas bir sistemi bozan çok sayıda faktör vardır. Bunlardan biri damarların duvarlarıdır. Gençken, kan basıncı yükselip alçalırken damarlar buna paralel olarak kolayca esner ve kasılır. Bir tür kas olan arterler (atardamar) de nabız gibi atarak kanın ilerlemesini ko Sayfayı çeviriniz 931/13 22 Ocak 2005