Katalog

GönüldenBilime var mı üstat? Ahmet Inam »*• Aşk var mı üstat? Yokmu? Bilirsin, ben anadan doğma aşığım. Neşet Ertaş öyle diyor. "Biz anadan doğma aşığız. Neye? Güzele. Güzel kim? Insan!" Türküsünde mi diyor? Hiç hatırlamıyorum. Yok bir konuşmasında. insana âşık olmak. Bunu anlamıyorum. Uyduruyorlar gibi geliyor bana. Insan diye bir insan yok ki! Uyduramadığın için böyle düşünüyorsun. Demek ki uyduruk! San 'at ne kadar uyduruksa! Hatta, çoğu değerlerimiz, inançlarımız. Kutsal diye bellediğimiz ne varsa onların uyduruk olduğu kadar. Yok mu diyorsun üstat? Doğru doğru, dosdoğru söyle! Bu belirsizliği çözecek olan sensin. Yok diyorsan yoktur Var dersen... Var deyip beklemek mi gerek? Ya gelmezse? Ya, aşk diye yaşadıklarımız yalansa? Fizyolog arkadaşlarımızın bu konuda kesin bilgileri var. Sana öyle hormonlar aşılarlar kiyandım aşkın elinden, ah, minel aşk! dersin! Hormonlaıa mı bakacağız? Bir gün fizyolog, nörolog arkadaşlar aşk ölçerlerini alıp, âşık mıyım değil miyim anlayabilecekler mi? Aşkın semptomları var mı üstat? Bana ikide birde "üstat" deyip durma. Aşkın mı üstadıyım sence? Bilmem. Sanki birşeyler biliyor da söylemiyor gibi duruyorsun. Bilmiyor muyum? Bilmeye değil de yaşamaya çalışıyorum. Fizyologlara ise saygım var. Çalışmalarının boş olmadığını sanıyorum. Içlerinde kötüyobazlar var. Aşkı şınngalarının ucunda sanıyorlar. Neşterlerinin ucunda belki. Aşk belırtıleri göstermekle aşkı yaşamak aynı şey değil. ,, < Sahi mi? Ne fark var? '*'•' Aşk bir irade ile yürür. Ekmekle yapılanır. Aşk kazanılan birşeydir. Çok çalışarak. Yine atıyorsun, üstat. Senin aşk çalıştığını hiç görmedim ben. Okur, düşünür, müzik dinlerya da mırıldanırsın. Guzlerin dalar dalar gider. Aşk mı çalışıyorsun böyle anlarda? Aşk nasıl çalışılı/? Reçete istiyorsun yine. Seni aşk engelli kılan da bu. Okşamayı bilmiyorsun! Hoppala! Ne demek "okşamak"? Nasıl bilinir? Bilinmezelbette. Senin beklediğin anlamda. Formüllerle. Kalıplarla. Kurallarla. Belirgin kurallarla. Okşamak, belirsizlik içinde ilişkinin Önemli bir özelliği. Fizyolog, nörolog arkadaşlar onun da akış diyagramını çıkanrlar. Kimyasını, elektroniğini bulmaya çalışırlar. Çalışsınlar. Okşamayı okşayarak anlamanın ardındayım ben. Levinas'tan esinlenmişsin anlaşılan. Hiç anlamadığım, karanlık bir adam! Aşkı anlamak için bunca karanlık adamı okumak zorunda mıyız? Yapalavracı, uydurukçuya da karanlık adamlar aşk diye bir şey tutturmuş, konuşup duruyorlar. Anladım ki aşk talan yok. Basit bir doğa olayı. Bizim mahalledeki kızgııı kedileri gördükçe acıyorum hallerine. Bir erkek kedimiz varı. Kızların peşinde koşacağım diye bir deri bir kemik kaldı zavallı. Dişilere de acıyorum doğrusu. Erkek kediler canlannı çıkarıyor. Bittimi? Kızma üstat! Bilimin araştırmaları bitmez. Bırak bu "okşama" talan tilanını... Falan filanı anlamazsan aşka hep uzak kalacaksın. Bilim ayrıntılardadır. Bunu sana öğretmediler mi? Doğru dürüst anlamıyorsun ki! Bak ben kırkına yaklaşan bekâr yakışıklı bir erkek olarak, aşk konusunda şunu çok iyi biliyorum: Bir elektriktir! Kızı görüyor ve çarpılıyorsun! Kızlar ikiye aynlıyor; Elektriğiyle uyuştuklarım ve uyuşmadıklarım! Uyuşunca aşk oluyor. Elektrik bitince aşk da bitiyor! Senin aşkla elektriğin uyuşmadığı için aşkı anlayamıyorsun. "Aşkla elektrik" diye bir şey olmaz! Elektrik kızlarda olur. Aşık olduğun kişiyle. Yine de kuşkulann var. Gelmiş bana aşk var mı diye soruyorsun. 'Evet" diyeceğim bile bile. Olmadığını söyleyecek "üstatlann sayısı daha çok! Entel barlara bir uğra! Akademisyen takımının çoğu inanmaz aşka. Ya da inanıyormuş gibi misyon takımının çoğu inanmaz aşka. Ya da inanıyormuş gibi yaparlar. Dar kafalı görünmeyelim diye. Bence kuşkularını besle! Kimi, sence tuhaf insanlar, aşk diye bir yaşantının içindeler Zangıı zangır yaşayanları var. Kimonlar, neden yaşıyorlar bir bak. Birde aşkı yüceltip bir türlü yaşayamayan nörotik, takınaklı insanlar var. Aşkı yaşamam gerek deyip, önlerine çıkan "güzel insanları"sevmeye çalışırken, züccaciye dükkânınagirmiş lil gibi herşeyi kırıp geçiriyorlar. Aşk bir duyuş, bir tavır işidir. Yaşama anlam vermekle ilgili. şık insan olma bir karaktere sahip olmak demektır. Şık herşeyini aşkla yapar. Acılardan. yalnızlıktan, terkedilmekten, ihanetten korkmaz Senin izlediğin bilim insanları işlerini aşkla yapıyorlarsa aşkı anlarlar. Semptomlarından fazla bir şey olduğunu götrürler aşkın. Aşk var mı üstat? Yok mu? Üniversitede giile oynaya öğrenme ilkesi P lere ön isimleriyle hitap ettikleri bu tilkede ' cüppe korkıısıı diye bir şey yok, fakat Berk bu konuda bir adım önde gidiyor. Ona göre öğrenciler ve hocalar, bedene takı modasın) izleyenler ve kalp pili taşıyanlar dünyası olmak üzere iki dan geliyorlar. Kitaplarından birirıin da şöyle: "Profesörler >,,' Mars'tan, öğrenciler eğlencC'" dünyasındandır." Ona göre çözüm, Mars'a saldırıdır. Öğrenci. ler kendi dünyalarma giremedikleri için o onlarınkine giriyor. Berk, eğlenceli bir atmosfer yaratmak için ba Gülmeyi bir eğitim ilkesi haline getiren Amerikalı bir profesör, Johns Hopkins Üniversitesi'nde öğrencilerine sıkıcı dersleri ilginç şakalarla sevdirmeye çalışıyor. azartesi gününün ilk dersi istatistik. Öğrencilerirı pek de sevmedikleri bir ders bu. Birçokları bu dersi dinlemek yerine yataklarında olmayı tercih ediyor; Ronald Berk bunun bilincinde. Tepegöz projektörünü açarken gizlice ikinci bir düğmeye basıyor profesör ve ilk sırada oluranlara "İstatistik hakkında neler düşündüğünüzü biliyorum" derken, bir korku film müziği çalmaya başlıyor. Berk elindeki kasap bıçağını kaldırarak gülmeye başlıyor ve öğrencilerin şaşkın bakışları arasından bıçağın dev gölgesi duvara yansıyor. İstatistik 101'e hoş geldiniz. "Sakin olun: Bu kadar kötii olmayacak." Artik herkes uyanmış durumda. Ronald A.Berk, Baltimore'daki Johns Hopkins Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi'nde Proistatistik dersleri veriyor. Fakat profesör kitaplarında daha çok mizahın eğitim kalitesi fesör Berk, üzerindeki etkisini işliyor. Amerika'nın en iyi tıp fakültelerinden biri olan Balzen kovboy kıyafetiyle kimi zaman da lazerli timore Johns Hopkins Üniversitesi'nde eğitim kılıçla bile ders veriyor. veriyor. Berk çok sayıda kitap yazdı ve bilim ödülleri kazandı. Cul, stresi denetle Kanada'daki VVestern Ontario Üniversitesi'nden psikolog Rod Martin gibi gülme uzGülme, tam bir panzehir manları çok gülen insanların stresle daha koSınıfın palyaçosu olmaktan mutlu olan lay başa çıktıklarını, daha ender olarak korkprofesör, gülmeyi, öğrencilerinin dikkatsizliğituklarım ve daha az depresyona girdiklerini ne, korkularına ve strese karşı mucize bir sikanıtladı. lah olarak kullanıyor. "Güldüğümüz zaman testlerle ilgili korÇok gülen kişi, sadece stresi kontrol alkumuzu yeniyor ve önümüzdeki kravatlı insatına almakla kalmayıp kendisini de kontrol nın profesör olduğunu unutuyoruz" diyor edebiliyor. Hatta bazı bilim adamlarına göre profesör. Berk'in niyeti yarı tanrı olmak değil, gülmek bağışıklık sistemini bile güçlendirmeko sadece eğlendirıci olmak istiyor ve bu nete. denlc de Aınerika'da "asi profesör" olarak da Berk'in öğrencilerinin ğerçekten de daanılmakta. ha güçlü olup olmadıklarını zaman gösterecek. Fakat istatistik derslerinden daha fazla Gerçi t'iniversite öğrencilerinin profesör884/2 28 Şubat 2004