Katalog

TartışmaEditöre mektup Bilimin kalitesi ölçülebilir mi? A nthony van Raan dort yıllık bır aravıştan soııra uyuyan guzelı" geçtıgımi7 yıl Kalıfornıya Urııversıtesı nın Fızık bolumunde buldu Genç bır bılım adamı tarafından 1986 yılında ortaya dtılan Slrıng (Sıcım) teorısı on yıl dan sonra ılk kez bır makalede yer al mıştı Boylece dunyadakı tum fizıkçıler bırdenbıre Amerıkalı meslektaşlarının bılgılerıyle ılgılenınce soz konusu çalışmayla ılgılı dıpnot sayısı da anıden yuk seldı Uyuyan guzel uyantnış ve uremeye başlamıştı Ancak bu gelışme genç bılım adamının pek ışıne yaranıadı Çunku ha yal kırıklığına ugrayan araştırmacı bam başka konulara yonelmıştı Oysa yayımldnmış bır araştırma yıl larca okunmasa da onemsız oldugu anla mına gelmez "Dogru' dıyor van Raan, "gerçekten de yıllar sonra keşfedılen bılımsel raporlar var ama bunların sayısı fazla degıl Van Raan uyuyan guzelını bulabıl mek ıçın 1980 2000 yılları arasında yayımlanan bır mılyona yakın makdleyı bılgısayar programlarına gondermıştı Makalelerın çogu yayımlandıktan beş yıl sonra okunmuş, sadece bınde bırı daha geç keşfedılmıştı On yıldan sonra dıkkat çeken tek ardştırma yazısı ısc yazısının başında soz ettığımız teorıyle ılgılı araştırma yazısı Araştınna yazılarının sadece uçte bırı hıçbır zaman okunmamış "Bu uyuyan guzeller klınık açıdan olmuştu' dıyor van Raan Hollanda'daki Leıden Bilim ve Teknolojı Araştırmaları Enstitüsü'nde görevli Anthony van Raan, "bibliometrik" yöntemlerle üniversitelerin ve bilim adamlarının bilimsel profillerini çıkartıyor. Bilim.toplum ve Tanrı Insanlığm meydana getirdiği bllme sürecl geçmlşten farklı diişünmemize ve blllnç yapımızın geçmiş insanından çok daha gellşkln olmasına neden oldu elışen duşunce yapımız, yaşam koşulldrımızı farklılaştırdığı gıbı varlığımızm nedenlerı konusun dakı duşuncelerımızı de değıştırdı Bu nıın sonucunda, sorunları karşısında tanrıdan çozum dıleyen ınsanddn, karşılaştığı sorunlara duşuncesıyle edındığı bılgıyle çozum getıren ınsan meydana geldı Gunumuzde gerek yasaların oluş turulmasında gerekse toplumun gerek sınımlerının karşılanmasında bılgının ve onun urunu olan bılımın belırleyıcılı ğı çağdaş toplumların dayanağıdır rılmekte Uluslararası bır uz nidiı ekıbı bu amaçla okul okul gezertk bılım adamları nın araştırmalarını takıp edıyor Tabıı temel verıler genelde CVVTS den elde edılmekte Enstıtu, unıversıtedekı personel sayısı ve yayımlanmış araştırma bayısını bıldırıyor ve her oğretım uyesıne kontrol edebılmesı ıçın kendı araştırma yazılarının lıstesını gonderı yor G Değerli mi değersiz mi? Enstıtu çalışanları bundan sonra bılgısayar verılerın den bır profesore duşen makale sayısını makalelerın referanslarını ve nerede yayımlandıklarını ogrenıyorlar Ve analızler sonucunda rengâ renk grafikler ve uzun tablolar çıkıyor ortayd Işte bu tablolar hangı fakultelerdekı araştırma sayısının duşuk oldugunu ve daha az araştırma yapan profesorlerın lıstesını gosterıyorkr Aynı bılınihel profıl her bılım ada mı ıçın de elde edılebılıyor Orneğın bıl gısayara Anthony van Raan" ısmını gırdık dıyelım, bır sanıye sonra hemen ' bıblıometrık" verıler yansıyor ekrana 60 makale+ 499 dıpnot 8,32'lık başarı ora nı Ornek oldukça ıyı bır sonuç çunku kendı alanındakı ortalama dıpnot değerı yarı yarıya daha duşuk Van Raan bununla bırlikte sonuç lardan bır araştırmanın degerlı veya de ğersız oldugu anlamının çıkarılmasını ıstemedıgı gıbı araştırmacıları da bırbırlerıyle kıyaslamanın dogru olmadığını du şunuyor Kışısel araştırma profillerı çok farklı Bılım adamının en onemlı yatırımı unudur Ve bunu çok ıyı değerlendırmek gerekır dıyor Van Raan Bir dipnot avcısı Anthony van Raan bırçok bılım ddamı ve unıversıte ıçın odenek ve geletek vaat eden ve gıt gıde daha fazla onem kazanan ılgınç bır araştırma yapı yor ve keııdı konusunda Avrupa nın on de gelen bılım addmlarından bırı Yaptı ğı ışı bıraz basıtleştırecek olursak ona dıpnot avcısı da dıyebılırız Çunku profe sorun Leıden Unıversıtesı'ndekı arkddaşlarıyla bırlıkte surdurmekte oldugu çalışmanın esd.sı bu Ekıp hangı makale den daha çok yararlanıldığını araştırı yor Dunyadakı bırçok enstıtu bu araş tırmadan elde edılen sonuçlardan yarar lanıyor Dıyelım kı bır unıversıte yenı bır fakulte açınak yd dd araştırmalarını dun ya sıralamasındakı yerını belırlemek ıstı yor, ışte o zaman ıhtıyau oldugu verılere Leıden dekı Bılım ve Teknolojı Araştırmaları Merkezı nden (CVVTS) ulaşabıl me olanağıııa .sahıp den yararlandıklarında (ve durust > larında) bunu dıpnot olarak belırtırler Bu referanslar, araştırmaların kabul gorduğunu ışaret ettıgı ıçın de bılım adamlarına saygınlık kazandırır Bır bılım adamının araştırmasından çok kışının yararlanmış olması bır kalıte gostergesıdır Van Raan ın çalışmalarındakı temel duşunce de bu ama ayrıntıları s>on derece karmaşık dıyor Raan Van Raan dıpnot avcılığının ne ka dar zor oldugunu anlatmak ıçın 20 yıl oncesıne donuyor O tarıhlerde Hollanda dakı akademısyen sayısında oııemlı bır sıçrama ydşanmıştı Fakat unıversıte ler tum akddemısyenlerın sadece egıtıme yonelmelerını onlemek ıçın araştırma sa yısını hesaplamak ıçın yenı olçutler ara maya başladılar Boylece Van Raan o za manlar Amerıka da henuz emekleme tvresınde olan Bıblıometrı fıkrıne ulaştı Tarıh ıçınde Anadolu toprakların da yaşamış halkların bılme surecıne ve çagımıza olan katkıları goz onunde bulunduruldugunda bugun ıçın bu kulturun gereklerını yerıne getırdığımızı soylemek doğru olmaz Dıger Islam devletlerıyle karşılaştırarak Ulkemızın laık olmasından kaynaklı zaten çagdaş oldu ğu duşuncesının kanıksatılmaya çalışılması bu gerçegı gormemızı engellememelı Ulkemızde eğıtım sıstemıınızm bilimsel duşunme yontemını ogretemıyor olması, toplumumuzun teknolojık ve ekonomık alanda oldukça gerı kalması nı sağladıgı gıbı ulkemızın laık kımlığı nı de yok etmektedır Kaynaklan bilim Toplumların, laık nıtelıgını korumak ıçın ortaya koydukları çabalar, kaynaklarını kuşkusuz bılımden aldı Başkd bır deyışle, tanrının kıtabında yer alan kuralları ulke yonetımını belırleyen yasalardan uzak tutmaya çalışmanın temelınde, bılımı meydana getıren kuşkuculuk ve sorgulayıcılık var Bu nedenle, ınsanlar arasındakı ılışkılerın nasıl duzenlenecegını ' tanrıdan daha ıyı bılınemeyeceğı" ılkesıne sahıp ve yaşamın "cennete gıtmek' ıçın bır araç oldugunu tanımlayan dınsel hukuk devle tı karşındakı laık hukuk devletı bılımın toplumsal yaşamdakı etkısıyle ortaya çıktı Varlık nedenımızm ınsanlığm mılyonlarca yıllık emeğı, dıl olgusunun gelışımı, duşuncenın ve bılıncın gelışımıyle doğrudan ılışkılı oldugunu bilimsel duşunme yontemıyle kavrayabılıyoruz Uretım ve paylaşım aşamasında ve yaşam mucadelesınde peygamber oykulerının etkısızlığını ancak bu yontemle gorebılıyoruz Dınsel ve ırksal ıdeolojılerı kullanarak her şeyı en ıyı ben yaparım dıyen çıkarcıların, yalancıların ve bılgısızlerın toplumumuzu ve başka toplumları nereye doğru surukledığını ancak bu yontemle sorgulayabılıyoruz Yazının devamı arka sayfada 300 milyon dipnot Bılımı araştırma denemesı bugun artık başlı başına bır bılım dalı ve Leıden Enstıtusu de ktndı turunde dunyanın en onde gelen kurumlarından bırı halıne geldı Enstıtunun bılgibayarlarında 300 mılyonu aşkın dıpnotlu 20 milyon araşürmd ydzısı kayıtlı ve her yıl bır milyon kaddr dd yenı makale eklenıyor Bu verıler sdyesınde unıversıteler bırbırlerını kıyaslıyor ya da bır ulkenın tum araştırma sonuçlara hakkında bılgı edınebılıyor Verıler ayrıca yenı araştır nıa konuları nerede gelışıyor veya şımdı ye dek bırbırındtn uzaklaşan hangı bı lım dalları yenıden yakınlaşmdyd başlıyor gıbı sorulara da yanıt getırıyor CWKS orneğın geçen yıl Hollanda dakı dokuz unıversıtenın knnya fdkultelerını kıyaslama gorevını ustlenmış tı Hollanda dd arkeolojıden zoolojıye kadar bırçok bılım dalı her altı ıla yedı senede bır ozel yöntemlerle değerlendı Hatalar temizleniyor Leıden Enstıtusu'ndekı bılım adamlarının en buyuk sorunu ıse dıpnot kaynaklarını Phıladelphid Bilimsel Bılgı Enstıtusu nden (ISI) edınıyor olmdları Dıpnot araştırmalarının monopolu sayılan enstıtunun verı bankası dunya genelmdekı bıblıometrı verılerının teme lını oluşturmakta her ne kadar eksık ve yuzde yu7 hatasız olmasa da Yalnızca dergılerde yayımlanan makale sayısı nı dıkkate alan enstıtu zaman zaman da kurum ısımlerını karıştırabılıyor Leıden Enstıtusu çalışanları bu yuzden Amerıkan verılerındekı hdtaları temızlemek ıçın çok zaman harcıyorlar Orneğın araştırmacılardan bırının gorevı sadece unıversıte ısımlerını duzeltmek ve profesorlerı ve enstıtulerı aıt olduk ları unıversıteye gore sınıflandırmaktan ıbaret (nod dıe zeıt, 29/03) Serbest düşünce hırsızlığı Van Raan ve çalışma arkaddşları aslında serbest duşunce hırsızlığı olarak tanımlaıidbılecek bır ılkeden yararlanı yorlar Bılım adamları araştırmaları sıra sında dıger bılım adamlarının bılgılerın 884/1928 Şubat 2004