Katalog

Y E RB İ L İ M BİLİM G Ü N D E M İ Şiddetli deprem beklentisi 1906 yılında San Francisco'yu yerle bir eden büyük sarsıntıdan bu yana geçen 84 yılda yine benzeri bir doğal afete yol açacak tektonik gerilim birikmiş olabillr. eçenyıl KuzeyCalifornia'yı 17ekimde sarsan şiddetli depremi gerçi sismologlar önceden tahmin etmemişti, ama bu yer sarsıntısı çok da beklenmedik bir olay sayılmazdı. 'Loma Prieta' depreminin merkezüssü, yani deprem odağına dikey olarak yeryüzü tabanında denk düşen nokta, tam olarak San Andreas kınğı'nın sismik boşluğu üzerindeyeralıyordu. BuradaAmerikanve Pasifik yerkabuğu plakları birbiriyle çarpışıyordu. California'da yakın gelecekte beklenen depremlerin olasılığı 1985 yılında Birleşik DevletlerJeolojiAraştırmalarıDerneğitarafından hesaplanmış. Olasılıkların hesabındakullanılanyöntemintemelini.sonyersarsıntısından bu yana geçen zaman ve iki kıta plağının birbirine doğru kayış hızı oluşturuyor. İki kıta plağı heryıl birbirine dört santimetre daha yaklaşıyor. California'da toprağın' gerilimi artıyor • Romatoid Artrlt Prof. Dr. Hasan Yazıcı İstanbul Tabip Odası, Türkocağı Cad. 19 Cağaloğlu 4 ekim, saat 18.00 'Anne olmanın zorluklan' Anneliğini zor yaşayan, çocuğuyla iletişim zorlukları olan, kendini hırpalanmış hisseden, çocuğuyla baş edemeyen, verdiği egitime ilişkin soruları, çelişkileri olan anneler • İthaka Psikolojik Danışma Merkezi'nin grup çalışmasında yaşadıklarını dillendirebilecek, çözüm yolları arayacaklar. Grup, 15 ekimden başlayarak haftada bir toplanacak. Bilgi için: 141 39 03 • Çarşamba 11.0013.00 arası randevusuz ve ücretsiz bireysel danışmanlık saatlerinde: Abidei Hürriyet Cad. No: 102104, Ortaklar Apt. kat 5, daire 11 Şişli'ye gelinebilir. ithaka'da ayrıca: Çocuk, ergen ve yetişkinler için bireysel danışmanlık, Psikanalitik aile terapisi, kendimizi tanımak, sorunlanmızı paylaşmaya yönelik grup çalışmaları yapılmakta. G Dördüncü büyük yer sarsıntısı Yapılan hesaplara göre önümüzdeki 30 yıldaSanFrancisco'nun250kilometregüneyinde bulunan Parkfield bölgesinde Richter ölçeğine göre 6 şiddetinde bir depremin görülme olasılığı yüzde 90. LosAngeles'ın doğusundaki Mojave Çölü ve LomaPrieta tepesinin bulunduğu Santa Cruz dağlarında ise gelecek 30 yılda deprem olasılığı yüzde 30 civannda. Richter ölçeğine göre 7.1 şiddetindeki Loma Prieta depremi, Kuzey Amerika'da bu yüzyıldagörülen dördüncü büyük yer sarsıntısıydı. Depremdeki zarar 17 milyar markı aşıyordu.pepremde 67 kişi öldü, 3.757 kişi yaralandı ve 12 bin kişievsizkaldı. Bir milyon kilometrekare yüzölçümlü California ve Nevadabölgelerinde insanlaryerkabuğunun titreşimlerini hissederek yaşıyor. Bu arada sismologlar Loma Prieta depreminde yeraltında neler olup bittiğini gözümüzde canlandırmamıza yardımcı oluyor Depreme yol açankırık, yeraltında yaklaşık 18 kilometre derinllkte meydana geldi ve kırık 10 saniye içinde San Andreas hattı boyuncayaklaşık500metrekarelikbiralan boyunca yayıldı. Pasifik kıta plağı bu depremde iki metre kadar kuzeybatıya doğru hamle yaptı, ancak aynı zamanda bir dönmeyle doguda Amerikan plağının birbuçuk metre kadar üzerine çıktı. Los Gatos kenti ile LomaPrieta arasındaki 40 kilometrelik mesafede San Andreas kırık hattının batı kenarı 35 santimetre kadar San Andreas kırığı: Buradaki kıta plağı birbirl üzerinde kayıyor. de en sık olarak ortaya çıkan hayati tehlikeye sahip komplikasyonlardan biri, "Pneumocystis carinii" parazitinin neden olduğu akclğer lltlhabı. İnhilasyon terapisiyle bu komplikasyonu önlemek mümkün. Pentamidin adlı bir madde bu olanağı veriyor. Federal Alman Sağlık Kurumu, kı' sa bir süre önce de bu maddenin kullanımına izin verdi. Sözü edilen madde, soluk alma yoluyla içe çekilerek etki yapması gereken yere, bronşlara ulaşıyor. Böylece organizmaya gereksiz yere yüklenilmiyor. Akciğer iltihabından sorumlu mikrop, halk arasında bir hayli yaygın. Normal koşullarda bu mikrop, immün sistemi için bir tehlike arz etmiyor. Ancak AIDS mikrobu HlV'nin neden olduğu infeksiyonlarda immün sistemi güçsüzleştiğinde, bu mikrop da hızla yayılıyor. özellikle hastalığın aşıldığı sanıldığı sırada yeniden nüksetmesi durumunda akciğer iltihabı daha da büyük bir tehlike oluşturuyor. Helm ve L'age, pentamidin inhilasyonu sayesinde bu tür olayların ortaya çıkışının önemlı ölçüde azaltılabileceğini söylüyorlar. Uygulanan doza göre ilacın iki ya da dört haftalık aralıklarla alınması gerek. Tedavi özel ambulanslar ve özel donanımlı, muayenehanelerde gerçekleştirilebilir. Zaman zaman astım benzeri krizler ortaya çıkabileceğinden, terapinin doktor kontrolü altında gerçekleştirilmesi gerekiyor. Akut enfeksiyonda ilaç, genelinde enjekte ediliyor. Bu ilaç daha önce de bu çok seyrek rastlanan akciğer iltihabının terapisinde kullanılmıştı. (»n) AIDS AIDS'in yan etkisine yeni bir ilaç yukarı yükseldi. Deprem merkezinin 18 kilometre derinlikte olması California için alışıldık değildi'; bu bölgede deprem merkezleri genellikle yerin 10 kilometre kadar derinlerinde bulundu. Jeologlar bu merkezin yeryüzüne kadar uzanan sayısız kırıklardan oluşan 5 kilometre genişliğinde ve 10 kilometre uzunluğunda bir bölge olduğunu saptadılar. Bu durum San Andreas kırık hattının SantaCruz dağları civannda keskin bir hat olmayıp kıta plaklarının sürtüştüğü bir bölge olduğunu gösteriyordu. Zararın büyüklüğüne karşın Lome Prieta depremi, sismologların beklediği "The big one" (en büyük deprem) değil kesinlikle. 1906 yılında San Francisco'yu yerle bir eden büyük sarsıntıdan bu yana geçen 84 yılda yine benzeri bir doğal afete yol açacak tektonik gerilim birikmiş olabilir mi? Jeologlar henüz bu düzeyde bir tektonik gerilimeerişilmediğinisöylüyorlar Bu tahmin, San Franciscoveçevresindeyaşayan 5 milyon kişinin yüreğine soğuk su serpiyor, ancak bölgede yine de sarsıntıların yaşanması her an bekleniyor. Yoğun nüfuslu bu bölgede Loma Prieta şiddetinde (7 Richter ölçeğinde)birdeprembüyükfelaketlerdoğurabilir.(blld derwlssenschaft 3/1990) 14