Katalog

OTOMOBİL DÜNYASI Uzay modeli: Minivan Son yıllarda çok geliştirilen ve tutulan yeni model "minivan" tipi otomobiller her yere sığacak kadar küçük oluşları, hafiflikleri, ekonomik v« pratlk oluşları yüzünden terclh ediliyor. Derleyen: Daniyal Eriç. Inlvan", blr allenln şu gerekalnlmllerlnl karşılayablllr: Yeterlnce genla oturma ve bagaj yerl bulunan, yakıt tükstlml hasaplı, gövdMl derll toplu, uzun yolda kulltnılmaaı aürücüye kıvanç veren apor araba... Kutu glbl blçlmlorlyle bu yeni "uzay çagı" otomoblllerln yeni teknoloji ürünü ek fonkalyonları da varl Bodur görünüalü bu yeni arabalar, aerodlnamlk ozelllklerl nedenlyle yükaek hızda lyl blr verlme u hlpler. Gellştlrllmls motorlar, bllgl•ayar kontrollü aanzıman, yumuaak aüapanslyon ve yükaek teknoloji ürünü ötekl akaeauar çealtlerl, önemll üatünlüklerldlr. Bu model arabalardan, 2 Amerlkan arabaaını ve Japon flrmalarının ürünü Ikl modeli Inceleyeceglz. Dodge'un "Büyük Caravan LE" tlpl bunların llk örneğl. Altı alllndlrll V motor, ChryalerTln yeni dört vlteall 'Ultradrlve elektronlk kontrollü şanzımanıyla akupledlr. Ford (Irmaaı lae 1989'da 'Aeroatar' modeli mlnlvanın boyunu ortalama 36 cm uzatarak Iç bolümlerde genlaleme saglamış. Dlngll açıklıgı deglştlrllmedlgl Içln, arabanın manevra yeteneOlnde ekallme de olmamıa. Japon malı otomoblllerden Mazda'nın MPV modeli, çok amaçlı arabalar içlnde en kısa boylu, ayrıca arka tekerlekten tahrıklı bır araba Ancak, gunumuzdekı başka 'van'lardan farklı olarak sağ arka kapı, arkaya doğru kayarak değıl, dışa doğru dönerek açılmakta Yıne Japon yapımı Nlssan'ın 1990 Axxess modeli, tam anlamıyla bır 'minivan' değıl, belkı kuçuk ve derlı toplu bır "statıonvvagon" sayılır Uç sıralı oturma yerlerı vardır. Ayrıca arazı arabalarında olduğu gıbı dört tekerleğı tahrıklıdır Gunumuzde bunun benzerı, Toyota'nın van tıpı arabasında ve Volksvvagen'ın Synco tıpınde gorulmekte Mınıvanların en son kuşağı, şu duşuncelerın etkısıyle ortaya çıktı Kolayca garaja gırıp çıkabılen, derlı toplu, bununla bırlıkte uzun yoldakı gezılerde surucusune bınek arabanın keyfını verebılen, buyuk boy "satıonvvagon" gıbı yolcu ve yuk taşıma kapasıtesı bulunan, yanı kendısı kuçuk, yeteneklen buyuk bır araba! çıkıntıları bunlardan en göze batanıdır Mazda'nın MTV Vagon modeli yukandakı ıkı arabadan bıraz kuçuk Ancak, yapılarvtestlere göre bu araba ötekı Japon mınıvanlarına oranla çok daha lyı bır performans gösterıyor Yalnız, uzun yol denemelerınde çapraz rüzgârlardan etkılendığı gözlendı Iç yerleşımı bakımından lyı duşunulmuş Fakat, kademelı döşemesı yukleme hac mını bıraz azaltıyor, yandakı açılan kapılar yuzunden kullanma alanı da kısıtlanıyor Daha az yuklenebılen, ancak gövdesı bakımından yuk sek görunuşlu, Nıssan Japon fırmasının yapımı "Axxess GXE" modelının ustunluğu, dört tekerleğının eşıt oranda çekış sağlayabılecek bıçımde tahrık edılmesıdır Surucunun oturuuğu yer, tumuyle bır bınek arabasında olduğu gıbı Yalnız, kaldırılamayan arka koltuk yuzunden yukle me durumu bıraz zorlaşıyor1 Adı geçen arabalar arasında motoru dort sılındırlı olan tek model budur Otekılere oranla gucu bıraz azdır Bu nedenle otomatık vıteslı şanzıman, sık sık vıtes duşurmek zorunda kalıyor Mazda'nın MPV modelınde yumuşak geçışlı beş vıteslı normal sanzıman bulunmasına karşın, ötekı modellerde dort vıteslı 'overdrıve' tıpı otomatık vıteslı sanzıman kullanılmış Otomotıv endustrısındekı gelışmelere paralel olarak, elektronık kontrollü otomatık vıtes değıştırme yontemlerı de bu alana sızmaya başlamış bulunuyor Testlerı yapılan arabaların Dodge ve Nıssan tıplerı, bu bıçım otomatık şanzımanlarla donatılmış Ozellıkle, Dodge'un 'ultradrıve' tıpı otomatık şanzımanı ılgınç bulunmakta Bu dort vıteslı sanzıman, Chrysler'ın ötekı uç vıteslı modelıne gore pek az daha ağır, hacmı bıraz buyuk ve daha karmaşık Ancak, fırmanın amacı kullamlan ekstra bırkaç dışlı ve lyı uyum sağlanmış elektronık kontrol sıstemı sayesınde, vıteslerın yumuşak değışımı, daha çabuk bır "hızlanma" ve kara yolunda daha etkılı ve rahat bır suruş sağlayabılmekte ## M 1990'ların Avrupa oto tasarımları Fransızlann spor arabası Peugeot'nun çeşıtlı modellerı hızla Amerikan pazarına gırmeye başladılar, Avrupa'nın bu dev kuruluşu yeni bır spor otomobıl çeşıdı olan 605'ı sunmaya hazırlanıyor Bu yeni tasarımda ılk defa olarak on lastık hareket duzenı kullanılmış Gereklı guç ıse baş tarafa yerleştırılen dort sılındırlı ıkı lıtrelık unıteden ya da 3 lıtrelık V6'dan sağlanıyor Dort sılındırlı kuvvet merkezlı karburatörun donanımı 115 beygır gucunde, 24valf V6'nın verımı ıse 200 beygır gucune varabılıyor Govde bölumu, surat yapılırken yedek frenleyıcılerı gerektırmeyecek derecede ortalama bır guç ureten yapıya sahıp Dört sılındırll motorlarda dırseklı makara mılı, pıston kolu aracılığıyla doğrudan doğruya valfları açabılıyor 90 derecelı V6 motorları hızla hareket eden krank pımlerıyle anında ateşlenebılıyorlar, sılındlr başlığı ıçıne monte edılmış zıncır çekmelı balans şaftı, motoru daha kolay çalıştırmak uzere tasarlanmış V6'da kullamlan ardışık yakıt puskurtmesı ve uç basamaklı gırış sıstemı motor bılgısayarı tarafından denetlenıyor Geleneksel MacPherson destek suspansıyonu tasarımı bu modelde de yer alıyor, ancak Peugeot'nun muhendıslerı arka dıngıl ıçın yeni bırçok bağlantılı takım tasarlıyorlar ikı kontrol kolu tekerlek poyraslarını taşıyor, her köşeye yerleştırılen ozel bağlantılar makas burnunu denetlıyorlar 605 elektronık olarak kontrol edılen bır suspansıyona sahıp Beş alıcı, yumuşak ve sert amortısör takımlarını harekete geçıren denetleme bılgısayarına komut verıyor V6'yla donanmış 605'lerde ayrıca makınelı dumen duzenı bılgısayar tarafından kontrol ediliyor Audl lasarımcılarınm amacı, kısa bır sure önce uretmeye başladıkları yeni model ıle luara gelenlerın dıkkatını çekmekiı Çelık takvıyelerle daha da sağlamlaştırılan koltuk başlıkları yuvarlanma sırasında oturanı koruyabılıyor Uzay çağının otomobilleri Yukanda değınılen örneklerden, ıkısı de genışletılmış modeller olan, Ford'un Aerostar'ı ıle Dodge'un "Buyuk Caravan LE" modelının taşıma kapasıtelerı arttırılmış Ancak, bu ıkısı otekılere oranla manevra yeteneklen bakımından bıraz daha sınırlı Bunlardan Aerostar modelınde, yukleme hacımlerının dışarıya doğru genışlemesı yuzunden normal mınıvanlara oranla belırlı bır genışlık ızlenmekte Buyuk Caravan'ın onden tahrıklı kumanda platformu, alçak yukleme raflarıyla basık tavanlıdır Boylece, bazı tumsekler ortaya çıkmış olsa bıle bunlar ılerıde yapılacak yeni duzenlemelerle gıderılebılır Yuksek torklu V6 tıpı motorla akuple edılmış guçlu şanzımanın döşeme altındakı Üstü açık Audi Audı, Alman otomobıl uretımı modem tarıhınin belkı de ılk en önemlı modelını pazarlıyor Dort oturma yerı olan ustu açık bu araba, bıçım ve ölçu bakımından 9O'lı yılların dığer otomobıllerıne benzemesıne karşın kullamlan malzeme açısından onemlı farklılıklar ıçerıyor Alçak oturma yerlerı, ıkı kışılık kuçuk bır arabaya bınılmış duygusunu verıyor, ote yandan bellı bır eğım açısına sahıp on cam ruzgârın hızını kesebılıyor Çalışma bıçımı hem on lastık hem de Ouattro şeklı dortlastık suruşu tasarımına dayanıyor Audı muhendıslerının belırttıklerıne gore çelık takvıyelerle daha da sağlamlaştırılan on koltukların başlıkları, yuvarlanma sırasında oturanı koruyabılıyorlar Arkalıklar ıse kazanın şıddetını azaltan çelık parçalar ıçerıyorlar (a.h.)