Katalog

GÖKYÜZÜ Kuyrukluyıldız Austin geliyor Bir amatörün keşfettiği yıldız, nisan ve mayıs aylarında gökyüzünü süsleyecek. Bülent Uyanıker dlannı gökyuzune yazdırmak ısteyen amatör kuyrukluyıldız avcıları, guneş doğarken ve batarken gökyüzünü duzenlı olarak tararlar, ancak pek azı yenı bır cısımle karşılaşır Uzun, yorucu ve öğretıcı olduğu kadar da zevklı bır çalışmadır bu 6 aralık akşamı Yenı Zelandalı kuyrukluyıldız avcısı Austin, Tucana takımyıldızında (Guney Yarımkure gökyuzunde) 11 kadır parlaklığında bır kuyrukluyıldız gördu Olağanustu bır durum yoktu Bır amatör astronom, yenı bır kuyrukluyıldız bulmuştu hepsı bu Austin 1989 kuyrukluyıldızının öykusü böyle başladı Ancak kuyrukluyıldızın yörunge hesaplan yapılmaya başlandığında durum bırden değıştı Hesaplara göre Austin 1989'da ılk bulunduğunda Guneş'ten 350 mılyon km uzaklıktaydı Bu uzaklıkta 11 kadır parlaklığında görunen cısım ol A C \ 1 i 1 . ^ \ f \ Kuzey Yarımkure'nın orta enlemlerındekı gözlemcıler, kuyrukluyıldız enberı noktadan geçene dek, pek şanslı değıller Çunku akşam tanı sona erdığınde Austin batı ufkunda 5 dereceden daha yukarıda olamayacak Ancak nısanın ılk gunlerınde 6 kadıre kadar parlaklık kazanması olası Enberı noktanın dolunaya rastlaması ıse gözlemı zorlaştırıyor 9 nisanda Austın'ı, Guneş doğarken kuzeydoğuda, Güneş batarken de kuzeybatıda görmeyı umuyoruz Kuyrukluyıldız enberı noktadan geçtıkten sonra konumu çok çabuk lyıleşecek Austın'ın nısan ayının ortasından sonra çıplak gözle görulebıleceğı duşunuluyor Nısanın ıkıncı yarısında ıse Ay'ın etkısının azalması, göruşu kolaylaştıracak 25 nısandakı yenı Ay'la bırlıkte kuyrukluyıldız kuzeydoğu ufkunun 10 dereceden daha fazla uzerınde yer alacak Gıderek Guneş'ten uzaklaşacak olan Austin, yere yaklaşmaya başlayacak Austin, 25 mayısta yere 36 mılyon km 've kadar yaklaşacak ve nısandakı parlaklığından pek fazla bır şey yıtırmemış olacak D m fvoaıuı " 1 [ Auılın \ r*rw\ V '\\/ (* } * M •' / • dukça parlak olmalıydı Işın daha ılgınç yanı, kuyrukluyıldızın yörungesı Guneş'e gıttıkçe yaklaşacağını gösterıyordu 9 nisanda 50 mılyon km ıle Guneş'e en yakın konumuna gelecek olan kuyrukluyıldız gıderek parlaklığını arttıracak mı henuz bılınmıyor? Şımdılık bıldığımız Austırf ın gökyuzunde ızleyeceğı yol (bkz şekıl) Gerı kalanını zaman gosterecek Bu ay hangi tek ve takımyıldızlar izlenebilir? N ısan ayında Aslan (Leo), Bakire (Vırgo), Karga (Corvus), Buyukayı (Ursa Major), Çoban (Bootes), Beronls'ln saçı (Coma Berenıces) ve Av Köpeklerl (Canes Venatıcı) takımyıldızları gözlenebılır Aslan takımyıldızında yer alan Regulus gökyuzunun 20 en parlak yıldızı (1 3) ve 67 ışıkyılı uzaklıkta Çoban takımyıldızında yer alan Arcturus 0 2 kadırle altıncı en parlak yıldız Bıze 41 ışıkyılı uzaktakı Arcturus portakalımsı kırmızı renkte Çobanın epsılonu izar ıse 2 7 parlaklığında altın sarısı ve mavı bır yıldız çıftı Öakjre takımyıldızındakı Spica 16 en parlak yıldız (1 2) 120 ışıkyılı uzaklıktakı Spıca tayfsal bır çıft yıldız Av köpeklerl ıse ılgınç bır gokada barındırıyor Samanyolumuz kadar bır kutleye sahıp olan bu gökada bıze 25 mılyon ışıkyılı uzaklıktadır M51 ya da Glrdap gokadası olarak bılınen bu sarmal gökadanın, sarmal kollardan btrının ucunda kuçuk yoldaş bır gokadası vardır Çoban ve Aslan takımyıldızları arasında bulunan, kuzey gökkuresının kuçuk takımyıldızı Berenls'in saçı ıse 4 ve 6 kadırden az parlak 20 kadar yıldızdan oluşmuştur Mısır Kralı Ptolemaıos Euergetes'ın karısı Berenıs, kocasının savaştan sağ salım dönmesını sağlamak ıçın saçlarını Afrodıt'e adar Sunulan adak saç buklesı, tapınaktan kaybolunca, gökbilimci Kanon, tanrıların, kralıçenın saçlarını gökyuzunde gerçek yerıne koyduğunu söyler ve yenı bulduğu yedı yıldızlı bır takımyıldıza "Berenıs'in Saçı" adını ve Hangi gezegen nerede? M erkür Balıklar takımyıldızındakı yolculuğunu surduruyor Gezegen 13 nisanda en buyuk uzanımına erışmekte Geçen ay gıbi Guneş'e yakınlığı dolayısıyla gozlem ıçın uygun değil Dunyanın ıkız kardeşı Venüs, bıldiğınız gıbı geçen ay Teke ve Saka takımyıldızları arasında ılerlıyordu Nisan ayında bu takımyıldızları arasından çıkmış olacak Gezegenı Guneş doğmadan önce yaklaşık ıkı saat kadar gözleyebılırız Komşu gezegen Mars Yay'dan uzaklaşmakta ve Teke takımyıldızında yolculuğunu surdurmekte Ay boyunca gezegen Venus'ten önce doğacak Satürn, Uranüs ve Neptün... Bu uçlu nısan ayında da bırlıktelıklerınt koruyarak Yay ve Teke takımyıldızları arasındalar Güneş sıstemının Olımpos'u Jüplter ıse gozlem ızlencesının başında yer alıyor Kutlesı, ötekı sekız gezegenın kutlelerının toplamının ıkı katından fazla olan Jupıter, ay sonuna doğru 24 32'de batmaya başlayacak Uydumuz Ay 2 nisanda llkdördün, 10 nisanda dolunay, 18 nisanda sondördun, 25 nisanda ıse yenlay konumunda olacak Ay, 13 nisanda Dunya'ya en uzak noktasında, 25 nisanda ıse en yakın noktasında yer alacak Göktaşı yağmuru Nısan ayının 22 gunu saat 4 00 dolayında Çalgı (Lyr) takımyıldızından kaynaklanan göktaşı yağmuru izlenebilir Sanıyede ortalama 48 km hızla havakureye gırecek olan goktaşlarından bır saat ıçınde 15 tane kadar sayabılırsıniz