Katalog

Savlan’ ayaşamı nı n son döneminde “hükümet” eliyle vapdanları toplum unutmadı . Ama güneş balçı kla yanmaz. Nice kı zı n yetişmesinde önemli bir yeri olduğunagöre, bu yeni nesil Türkan Hocalarmı hiçbir zaman unutmayacak. Işte bu nedenle gerekli yankı yı bulduğunuve bulacağı nısöylemek doğru olur. Bu yankı lanma toplumun farklı alanları nda dayer buldu ve Türkan Hoca TürkanTek Tek Başı na’ nm konusu oldu. Bu çalı şmadaTürkan Saylan’ rn eğitimcive yardı mseveryanı nı görüyoruz. Bizim burada sözünü edeceğimiz de son dönem Türk toplumuhda önemli bir yer edinen bir kişi ve bu kişinin romanlaştı rı lmı şyaşamı .Kitap, günce biçinı indehazı rlanmı şbir yaşamöyküsü. Ayşe Kulin’ in kitabı n bölümlerinin her biri ayrı ayrı başliklandı rı lmı ş. TürkanSaylan’ myakı n arkadaşı Gökşiı ı Sanal’ lamektuplaşmalardan oluşan kitapta,Türkan Saylan’ lailgili pek çok şeyiöğrenme fı rsatıbuluyor okur. Hatta daha da fazlası nı .Çünkü okur Türkan Saylan’ ı nbilinmeyen yönlerini, onun keşfedilesi “insani” yüreğini tanı yor. İDEALİSTKİMLİK Kitapta Türkan Saylan’ ı ncüzamla mücadelesi kronolojik sı rayla veriliyor. Gençliğinden Türkan Hoca olması na kadar aşamalar anlatı lı yor.Bu aşamalar arası nda Türkan Saylan’ mözel hayatı ndandabahsedhiyor. Kitaba başliğı nıveren asil bu özel hayatı ndaki yalnı zhldarı .İkikez evlilikyaptı ktan sonra,ev kadı nıolması için yapı lan baskı larsonucunda idealist kimliği ön plana çı kanTürkan Hoca tamamen tek başı nabirhayatı seçiyor. Ozel hayatı nda hep yalnı zolan Türkan Saylan toplum adı nayaptı ğıçalı şmalardahiç de yalnı z değil. Cüzamla mücadelesi sayesinde ülkemizde cüzam hastalı ğı nakarşı bu denli ilerleme görülüyor. Kitabı okurkenokurun memnun kalacağıbir diğer nokta da, Türkan Say lan’ ı nyaptı kları nı nsı ralıbiçimde verilişi.Son derece önemli bir kariyere sahipolan Türkan Saylan’ ı nyaptı kları nı okuyunca okur bir kez daha görüyor onun insanlı kiçin neler yaptı ğı nıve bir kez daha hayran oluyor ona. Ayaklarıkesilmek üzere olan hastası nı n ayakları nı kurtarmasıgibi. Bu olay kitaptaşöyle yer alı yor: “Halime’ ninbacakları ‘ dizlerine kadardonmuşı u, beni çağı rdı kları nda. On altı yaşı ndaydı .korkudan ur tir titrevenkı z.iliç durmadan anlamadı ğı m bir şeyler söylüyor, kocaman kara gözlerindenip gibi yaş iniyordu yanakları na. ‘ Ne diyor?’diye sordum sedvenin başı ndadikilen davı sı na(...) Kı vranı vordunıkı zıkurtarmak için. Elimin altı ndakibelli belirsiz sı caklı k,bana ümit veriyordu. Bacakları nı tekrar tekrarellivor, mı ncı klavı pduruvordum. Avucunı da hissedergibi olduğum o sı caklı ksakı n kendi el]eriminsı caklı ğı olması n?Gidip ellerimi soğuk suyun altı natutmuş, kurulavı p geri gelmiş tim. 1lavdi.bir kere daha, son mı ı ayene!Işte bu sefer emindim Bu bacakta can ‘ Hocam! Neyapacaksı nı z?’ ‘ Parmaklardonmuş. Onları keseceğiz.’ ‘ Bacaklar?’ ‘ Bacaklarıkurtaracağı z.’ (...) Sabaha kadar gözümü kı rpmadankı zı nbaşı ndabekledim. Ancak güneşin ilk ı şı kları koğuşuaydı nlatma ya başladı ğı nda,rahat bir nefes aldı m. llalime’ nin ayak parmaldarı artı k tu ama bacakları vegeleceği kurtulmuştu.” Kitapta yer verilen bir başka hikayedcise Türkan Hoca’ nı nöğrencilerine bir hastanı ngönlünü nası l kazanacaklarmıanlattı ğı nı görüyoruz:“iliç çekinmeyin,dokunun onlara çocuklar, dedim, beş parmağı mı bitiştiripelimin ayası nıgöstererek, ‘ hastayı muayene ettikten sonra, ellerinizi bir güzel yı karsmı z,bir şeycikolmaz!’ Bakı n ben yı llardı rdokunuyorum, hastalı k kaptı mmı ? Hastanı za uzaktanbakarak belki teşhiste bulunabilirsiniz ama hastanı ngönlü de lazı msize. Gönlünü kazanamazsanı z,hastalı ğı kolayca yenemezsiniz.Dokunmak, sözcük olarak ‘ değme’ ninötesinde, değiştirmek, duygulandı rmakanlamı nıda taşı r. Sevgiyledokunduğunuz hastayı kendinize bağlarsı nı z,ona iyileşeceğinedair güvenverirsiniz.” Kitapla ilgili üzerinde önemle durulmasıgereken önemli noktalardan biri de, Türkan Hoca’ nı nbazı çevrelerce yanlı ştanı nması nayol açacak sözlerle karalanmasma rağmen aslı nda onun nası lyüce bir kişilik olduğunun gözler önüne serilmesi ve ona inanan insanları nbu dolduruşlara gelmemeleri. Türkan Saylan’ ı nası ltanı nması nı sağlayan “Kardelenler” projesi kapsammdayaptı kları .Kı zçocukları na sağladı ğıburslar sayesinde bugün pek çok kı zeğitimleriyle ilgili geleceğe umutla bakı yor.Bu anlamlı projeye dair bilgilerde kitaptaki mektuplarda yerini buluyor.Bu kitap başlı başı nagerçelderi, yaşanmı şlı klarıanlatan bir anı roman. Başkaları nı noldurmaya çahştildarmı değil, olması gerekenleri görüyoruz bu kitapta. Bu açı dankitabı okurken görülecektirki farklı lı kyaratan insanlar er ya da geç toplumda hak ettiği yeri buluyor.• TürkanTek ve Tek Başı na!Ayşe Kulin/Everest Yayı nları /344s. AyşeKuIin’ den‘ TürkanTekve TekBaşı na’ Çağdaşmücadelenin TürkanHocası Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği,Atatürk ilkeve devrimlerinin kazanı mları nıkorumayı ,geliştirmeyi, çağdaş insana ve çağdaş topluma ulaşmayı amaçlı yor. Buyüzden ülkemizde eğitime ilişkinsorunlarla yakı ndanilgilenipbunlara çözüm üretiyor. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği BaşkanıTürkan Saylan’ ı ndernek adı nayapmı ş olduğuçalı şmalarda bu sorunlara çözümniteliğinde. Daha sonra adı “Kardelenler”olarak değiştirilen “ÇağdaşTürkiye’ ninÇağdaşKı zları ” projesininöncülüğünü yapan Türkan Saylan’ ı nve Türkiye’ ninbu güncel sorunları nı nedebiyatta yerini alması kaçı nı lmazdı . AyşeKulin,TürkanTekve TekBaşı na’ da Saylan’ ı nbu uzun mücadelesini anlatı yor. DilvinKOCATUNÇ Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’ ninefsane olmuş • . eylemleri ve dernek kadar ünlü olan sayı nbaşkanı n bu toplumda gerekli yankı yı bulduğunusöylemek hem doğru hem de yanlı ş. Yanlı ş. çünkü derneğiı ıçokdeğerli başkanı Türkan 4 6’1 TEIIPI *IITALYAIERKEZBÜROSUILEBAĞLANTıKURABILIRSINIZ SAYFA 18 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1079